Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

Sorry! No content for 16 ნოემბერი. See content from before

ორშაბათი, 15 ნოემბერი 2021

მიუხედავად იმისა, რომ შეუძლებელია განვჭვრიტოთ, თუ რა მოხდება ევროკავშირ-ბელარუსის საზღვარზე მიმდინარე კრიზისში, სავარაუდოდ, ეს მოვლენები კიდევ უფრო დააჩქარებს ევროპაში კედლების მშენებლობისა და ღობეების გავლების პროცესს, რომელიც უკვე დაწყებულია.

ჩვენ შეიძლება მალე ვიხილოთ ახალი „რკინის ფარდის“ ჩამოშვება, რომელიც კიდევ ერთხელ გაყოფს კონტინენტს. და მიუხედავად იმისა, რომ ის აღარ არის გადაჭიმული „ბალტიის შტეტინიდან ადრიატიკის ტრიესტამდე“, როგორც ეს უინსტონ ჩერჩილმა თქვა 1946 წელს, თავის ლეგენდარულ გამოსვლაში, ახალი ბარიერები, სავარაუდოდ, უფრო და უფრო მეტ ადგილას წარმოიქმნება და ევროკავშირის წევრებს იმ ქვეყნებისგან გაყოფს, რომლებიც კლუბში არ არიან.

ევროკავშირი ამჟამად ცდილობს, პასუხი გასცეს ალიაქსანდრ ლუკაშენკას ყველაზე ცინიკურ შეთქმულებას დასავლეთის წინააღმდეგ - ახლო აღმოსავლეთიდან, ათასობით მიგრანტის, განსაკუთრებით ერაყელი ქურთების ჩაყვანას ქვეყანაში, ავტობუსებით ლატვიის, ლიეტუვისა და პოლონეთის საზღვრებთან მათ ტრანსპორტირებას და საზღვარზე წაქეზებას, ევროკავშირისკენ გაიკვლიონ გზა.

სავარაუდოდ, დაწესდება სანქციები, რომლებიც დააზარალებს ბელარუსის აეროპორტებს, სხვადასხვა სატრანსპორტო კომპანიას და ამ მიგრაციულ ნაკადებზე პასუხისმგებელ ადამიანებს.

მაგრამ, ისევე როგორც წინა ოთხი სანქციების პაკეტი, რომელიც ევროკავშირმა დაუწესა რეჟიმს 2020 წლის შემოდგომიდან, ეს უფრო მეტად აუცილებელი ფორმალობა იქნება და, რეალურად, ვერც კი შეცვლის მინსკის ქცევას.

ჩვენ ასევე ვხედავთ ევროკავშირის სერიოზულ მცდელობებს, რათა მოახერხონ და მესამე ქვეყნებმა არ მისცენ უფლება თავიანთ მოქალაქეებს, ჩასხდნენ ბელარუსის თვითმფრინავებში.

და აი აქ, ბრიუსელს აქვს წარმატების შანსი, ეჭიროს ხელში საკმაოდ დიდი მათრახი, როგორც განვითარების დახმარების შემცირების, ისე ევროკავშირის მოგებიანი ბაზრიდან ავიახაზების დაბლოკვის მუქარით.

თუმცა, საზღვარზე მიმდინარე პროცესების შემდეგ, გრძელვადიან მემკვიდრეობად კედლები, ღობეები და მავთულხლართები დარჩება.

ფიზიკური ბარიერები უკვე შენდება ლიეტუვასა და პოლონეთში, რათა ბელარუსიდან მიგრანტების გადასვლა შეაჩერონ.

და ვარშავამ ახლახან გამოაცხადა ბელარუსის საზღვრის გასწვრივ 180-კილომეტრიანი წყლით სავსე თხრილის მშენებლობის შესახებ, რომელიც მომავალი წლისთვის დასრულდება.

მაგრამ, უფრო მნიშვნელოვანი ის კი არაა, თუ როგორ შორდება ევროკავშირი კედლებისა და მავთულხლართების გავლების პოლიტიკურ წინააღმდეგობას, არამედ - როგორ უახლოვდება ოდესღაც წარმოუდგენელ იდეას, რომ ბრიუსელი თავად დააფინანსებს კედლების მშენებლობას.

უბრალოდ გადახედეთ ევროკავშირის სხვადასხვა ლიდერის რეაქციას პოლონეთის გადაწყვეტილებაზე. მიუხედავად იმისა, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციები და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები აღაშფოთა ცნობებმა იმის შესახებ, როგორ განდევნეს პოლონელმა ჯარისკაცებმა და პოლიციამ მიგრანტები საზღვრიდან უკან, ბელარუსში, თქვენ ვერ მოისმენთ იმავე განცხადებებს უმაღლესი პოლიტიკური კლასის მხრიდან.

ევროკავშირის დედაქალაქებში მოთხოვნა, შეუშვან ევროკავშირის სასაზღვრო სააგენტო Frontex-ი, დახმარების ორგანიზაციები და მედია საზღვრის მახლობლად დახურულ ზონაში, ასევე თითქმის არ ისმის.

თვით დონალდ ტუსკმაც, მემარჯვენე ევროპის სახალხო პარტიის (EPP) პრეზიდენტმა, პოლონეთის ყოფილმა პრემიერ-მინისტრმა და ყველაზე დიდმა კრიტიკოსმა, მოუწოდა ევროკავშირს, სრული სოლიდარობა გამოეხატა პოლონეთისთვის.

ეს ყველაფერი იმ ტენდენციის ნაწილია ევროკავშირში, რომელიც სულ უფრო და უფრო აშკარა ხდებოდა მას შემდეგ, რაც 2015 წელს მიგრაციულმა კრიზისმა ბლოკს პირველად დაარტყა.

მაშინ როცა ევროკავშირის ზოგიერთი ქვეყანა, განსაკუთრებით გერმანია და შვედეთი, მიესალმა მასობრივ მიგრაციას, განწყობები სწრაფად შეიცვალა, ჯერ შეზღუდვებით, და ზოგჯერ კი მტრული დამოკიდებულებითაც ახალი ჩამოსულების მიმართ უმეტეს ქვეყანაში, რასაც თან ულტრამემარჯვენე პარტიების მიმართ მზარდი მხარდაჭერა და Brexit-ის კენჭისყრაც ახლდა.

მას შემდეგ ცდილობენ ხალხის გარეთ შენარჩუნებას, რათა არ დათმონ საარჩევნო ნიადაგი ექსტრემისტებთან და ამ მხრივ, განსაკუთრებით მგრძნობიარე, 2022 წლის გაზაფხულზე საფრანგეთის საპრეზიდენტო არჩევნები იქნება.

მაგრამ აქამდე არასოდეს ყოფილა საუბარი ბრიუსელის მხრიდან კედლების მშენებლობის დაფინანსებაზე. ბერლინის კედლის, როგორც რკინის ფარდის განსახიერების, მემკვიდრეობა ბრიუსელში 1989 წლის შემდეგ სულ იგრძნობოდა. აღმოსავლეთიდან და დასავლეთიდან ხალხის მიერ ბერლინის კედლის დანგრევა საფუძვლად ედო ევროკავშირის, როგორც ასეთის არსებობას.

და სანამ ევროკომისიის პრეზიდენტმა ურზულა ფონ დერ ლაიენმა გაიმეორა, რომ კედლების მშენებლობაზე ფული არ დაიხარჯება, ევროპული საბჭოს პრეზიდენტმა შარლ მიშელმა, რომელიც გასულ კვირას ვარშავაში, პოლონეთის პრემიერ მატეუშ მორავიეცკის გვერდით იდგა, თქვა, რომ მისი ინსტიტუტის ძლევამოსილმა იურიდიულმა სამსახურმა დაასკვნა. რომ შესაძლებელი იყო ევროკავშირს კედლის მშენებლობა დაეფინანსებინა.

EPP-ის გავლენიანი ოჯახი უკვე დადგა ამ იდეის უკან და ევროკავშირის 12 წევრმა ქვეყანამ ახლახან მოუწოდა კომისიას, შეცვალოს შენგენის სასაზღვრო კოდექსი და აღნიშნა, რომ „ფიზიკური ბარიერი, როგორც ჩანს, საზღვრის ეფექტიანი დაცვის ღონისძიებაა, რომელიც მთელი ევროკავშირის ინტერესებს ემსახურება“ და რომ ეს საერთო ბიუჯეტით უნდა დაფინანსდეს.

არ გაგიკვირდეთ, ევროკავშირის გარე საზღვრის გასწვრივ სხვადასხვა სახის „ფიზიკურ ბარიერს“ როგორც ევროკავშირის მოწონება, ასევე გარკვეული ფინანსური მხარდაჭერა თუ მოჰყვა, სანამ ბრიუსელს შეუძლია თქვას, რომ ეს მთლად „კედლებიც“ არ არის.

ის რაც 2015 წელს, უნგრეთის მიერ, მაშინ საყოველთაოდ გაკრიტიკებული ნაბიჯით - სამხრეთ საზღვრების შემოღობვით - დაიწყო, მალევე გააგრძელა ბულგარეთმა, თურქეთთან საზღვარზე, და ახლა, როდესაც ბელარუსი ამოილუქება ევროკავშირის მხრიდან, საკითხავია, კიდევ სად გაჩნდება ახალი ბარიერი?

შეიძლება, კლუბში გაწევრიანების შანსის გარეშე დარჩენილი, მაგრამ შესაძლოა მიგრანტებისთვის ახალ მარშრუტად გადაქცეული უკრაინა ან დასავლეთ ბალკანეთის ქვეყნებიც აღმოჩნდნენ ამ ბარიერების მიღმა?

ახალი რკინის ფარდა შეიძლება ზუსტად ბალტიიდან ადრიატიკამდე არ გადიოდეს, მაგრამ კონტინენტის რეალური ფიზიკური დაყოფა შესაძლოა მისგან აღმოსავლეთით, რამდენიმე ასეულ კილომეტრში დაიწყოს.

ორი წლის წინ, როცა რუსული დაბოლოებების გვარების „დეოკუპაციაზე“ დავიწყეთ საუბარი, კარგად გვესმოდა, რომ ეს „სალამის“ რამდენიმე წევრის თავში დაბადებული იდეა არ იყო. ეს იყო საკითხი, რომელიც საქართველოს მოქალაქეების მნიშვნელოვან ნაწილს დიდი ხანი აწუხებდა. თუმცა არავინ მუშაობდა საჯარო სივრცესა და პოლიტიკურ დღის წესრიგში ამ საკითხის შეტანაზე. არც პოლიტიკური ელიტა დაუინტერესებია ვინმეს ამ თემით და არც არადომინანტური ჯგუფების წარმომადგენელ პარლამენტარებს უმუშავიათ ამ საკითხზე.

"ეს 45 დღე ბევრი ვიშრომეთ, დავიღალეთ, გავბრაზდით, ბევრი მეგობარი შევიძინეთ..."
"ეს 45 დღე ბევრი ვიშრომეთ, დავიღალეთ, გავბრაზდით, ბევრი მეგობარი შევიძინეთ..."

„სალამში“ ორი წელი დავახარჯეთ ამ საკითხის დღის წესრიგში შემოტანას. ვმუშაობდით ფრთხილად, რომ არცერთ პოლიტიკურ პარტიას არ მიესაკუთრებინა და დაეზიანებინა პროცესი. ჩვენთვის შედეგის მიღწევასთან ერთად, კრიტიკულად მნიშვნელოვანი იყო პროცესი, სადაც საქართველოს არადომინანტური ეთნიკური ჯგუფების წარმომადგენელი თემი შეძლებდა თვითორგანიზებას, საკუთარი ხმის და ადგილის დაბრუნებას სამოქალაქო სივრცეში.

მრავალი ბლოგის, ვიდეოს, სტატიის, საჯარო დისკუსიის, ინტერვიუს თუ დოკუმენტური ფილმის მომზადების შემდეგ, ვიფიქრეთ, რომ როგორც საქართველოს აზერბაიჯანელი თემი, ასევე დომინანტი ჯგუფის წევრებიც მზად ვიყავით 25 ათასი ხელმოწერით საკანონმდებლო ინიციატივის დაწყებისთვის. 2 აგვისტოს საქართველოს პარლამენტმა სპეციალური ბლანკები გადმოგვცა, რომელშიც მოქალაქეების ხელმოწერებს 45 დღის განმავლობაში მოვაგროვებდით.

როცა ხელმოწერის მოგროვებაზე დავიწყეთ საუბარი, ჩვენც კი არ გვჯეროდა, რომ ეს შესაძლებელი იყო ჩვენი ფინანსური, დროითი და ადამიანური რესურსებით. თუმცა, 2 აგვისტოს, ხელმოწერების მოგროვება მაინც დავიწყეთ.

"27 სექტემბერს, სოხუმის დაცემის დღეს, საქართველოს პარლამენტს გადავეცით 27 ათასი მოქალაქის ხელმოწერა, გვწამდა, რომ დეოკუპაცია სწორედ ამ პროცესით იწყებოდა..."
"27 სექტემბერს, სოხუმის დაცემის დღეს, საქართველოს პარლამენტს გადავეცით 27 ათასი მოქალაქის ხელმოწერა, გვწამდა, რომ დეოკუპაცია სწორედ ამ პროცესით იწყებოდა..."

ეს 45 დღე ბევრი ვიშრომეთ, დავიღალეთ, გავბრაზდით, ბევრი მეგობარი შევიძინეთ, ადგილობრივი თვითორგანიზების ძალა ვიგრძენით, იმედები გაგვიცრუვდა და იმედები გაგვიჩნდა. ამ პერიოდის განმავლობაში ჩავედით 120-მდე სოფელში, ხელმოწერები გროვდებოდა მთიანი აჭარიდან პანკისამდე, ქუთაისიდან დმანისის სოფელ ირღანჩაიმდე. და 27 სექტემბერს, სოხუმის დაცემის დღეს, საქართველოს პარლამენტს გადავეცით 27 ათასი მოქალაქის ხელმოწერა, გვწამდა, რომ დეოკუპაცია სწორედ ამ პროცესით იწყებოდა.

სამწუხაროდ, პირველ ნოემბერს საქართველოს პარლამენტის საპროცედურო საკითხთა და წესების კომიტეტმა ჩაბარებული ხელმოწერებიდან 3370 ტექნიკური, ზედაპირული და ფორმალური მიზეზით გააბათილა. ხელმოწერის თარიღის, მოქალაქის მისამართის თუ ტელეფონის ნომრების „არასრულად“ შევსების საბაბით.

მოქალაქეების მსგავს ინიციატივებში მონაწილეობის და შინაარსის მნიშვნელობის არდანახვა, ფორმალური წესების ბრმა დაცვა, იმ რეალობაში, როცა სისტემა არადომინანტურ ეთნიკურ ჯგუფებს სახელმწიფო ენასაც კი ვერ ასწავლის, სამწუხაროა, ხოლო ქვეყანაში არსებული სოციალურ-ეკონომიკური ყოფის გათვალისწინებით, ტელეფონის არმქონე მოქალაქეებისთვის ამგვარ პროცესებში მონაწილეობის უფლების წართმევა, მათი უფლების უხეში დარღვევაა. მით უმეტეს მაშინ, როცა ხელმოწერების დათვლის პროცესი ერთიანი სტანდარტების გარეშე და არათანმიმდევრულად მიმდინარეობდა.

"ამ პერიოდის განმავლობაში ჩავედით 120-მდე სოფელში, ხელმოწერები გროვდებოდა მთიანი აჭარიდან პანკისამდე, ქუთაისიდან დმანისის სოფელ ირღანჩაიმდე..."
"ამ პერიოდის განმავლობაში ჩავედით 120-მდე სოფელში, ხელმოწერები გროვდებოდა მთიანი აჭარიდან პანკისამდე, ქუთაისიდან დმანისის სოფელ ირღანჩაიმდე..."

აღსანიშნავია, რომ პარლამენტის ადამიანის უფლებების დაცვისა და სამოქალაქო თანასწორობის კომიტეტის თავმჯდომარე, მიხეილ სარჯველაძე რამდენიმეჯერ შეგვხვდა. პირველად (აგვისტოს ბოლოსკენ), როცა 15 ათასამდე ხელმოწერა უკვე გქონდა შეგროვებული. ამ შეხვედრაზე მან გვითხრა - მიუხედავად იმისა, რომ პატივს სცემდა ჩვენს შრომას, ინიციატივას მხარს არ დაუჭერდა, რადგანაც ამ საკითხზე კანონპროექტი თავად ჰქონდა შემუშავებული. ამ შეხვედრაზე, პარლამენტარმა კანონპროექტის ტექსტი არ გაგვიზიარა და ჩვენც ხელმოწერების მოგროვება გავაგრძელეთ. მიხეილ სარჯველაძეს მეორედ უკვე 27 სექტემბერს შევხვდით, როცა 27 ათასი ხელმოწერა პარლამენტისთვის უკვე ჩაბარებული გვქონდა. მან იგივე გვითხრა, რაც პირველი შეხვედრისას, რომ არ აპირებდა ჩვენი ინიციატივის მხარდაჭერას, რადგანაც უფრო სრულყოფილ კანონპროექტზე მუშაობა დასრულებული ჰქონდა. თუმცა, ამ შეხვედრაზეც დოკუმენტის ტექსტი არ მოგვცა და მხოლოდ რამდენიმე ამონარიდი წაგვიკითხა. მთელ ამ პროცესში საქართველოს აზერბაიჯანელი თემის წარმომადგენელი პარლამენტის წევრების ხმაც კი არ გაგვიგია, რომლებსაც უნდა დაეცვათ ჩვენი შრომა, პროცესის დემოკრატიულობა და თემის ქვემოდან ამოზრდილი აგენტობის და ხმის დაბრუნების პროცესი.

ეჭვი არ შეგვაქვს ბატონი მიხეილ სარჯველაძის საქმიანობის სრულყოფილებაში, თუმცა, ჩვენი მონაწილეობის გარეშე მომზადებული კანონის ტექსტი ჩვენს მხარდაჭერას ამ ეტაპზე ვერ მიიღებს. უფრო მეტიც, არ გვესმის, რატომ არ შეიძლება ჩვენი ვერსიის დახვეწა და რატომ უნდა გავატანოთ წყალს ჩვენი ინიციატივა, შრომა და 27 ათასი ადამიანის ხელმოწერა.

ჩვენთვის მნიშვნელოვანია როგორც შედეგი, ასევე პროცესიც. არსებობდა შესაძლებლობა, რომ კანონშემოქმედების პროცესის ექსკლუზიური ბუნება უფრო მეტად მონაწილეობითი გამხდარიყო. ამიტომ ავირჩიეთ ეს რთული გზა და შევაგროვეთ 25 ათასზე მეტი ხელმოწერა. ჩვენ გვჯერა ისეთი პროცესების, რომლებიც დემოკრატიული, თანასწორი და მონაწილეობითია, განსხვავებით ლობისტური მუშაობისგან, სადაც გადაწყვეტილებები დახურულ სივრცეში, გარიგებებსა და პირად ინტერესებზე დგას.

"როცა ხელმოწერის მოგროვებაზე დავიწყეთ საუბარი, ჩვენც კი არ გვჯეროდა, რომ ეს შესაძლებელი იყო... თუმცა, 2 აგვისტოს, ხელმოწერების მოგროვება მაინც დავიწყეთ..."
"როცა ხელმოწერის მოგროვებაზე დავიწყეთ საუბარი, ჩვენც კი არ გვჯეროდა, რომ ეს შესაძლებელი იყო... თუმცა, 2 აგვისტოს, ხელმოწერების მოგროვება მაინც დავიწყეთ..."

ჩვენ დიდი შრომა გვაქვს გაწეული და ასე მარტივად ამ პროცესისთვის თავის დანებებას არ ვაპირებთ, გამოვიყენებთ ყველა სამართლებრივ და სამოქალაქო მექანიზმს, რითაც დავიცავთ პროცესსაც და შედეგსაც. 27 ათასი ხელმოწერის ნამდვილობას დავიცავთ სასამართლოში, ხოლო მიხეილ სარჯველაძის მიერ შემოთავაზებული კანონპროექტის (ზედმეტად ბიუროკრატიულისა და ხანმოკლეს) დახვეწას შევეცდებით საკომიტეტო მოსმენებზე.

საქართველოს პარლამენტის მუშაობის ტექნოკრატიზაციამ და მკაცრმა „რიტუალებმა“ ფორმალურად გვარების დეოკუპაცია გააჩერა, ყველამ კარგად ვიცით, რომ ათიათასობით ხელმოწერა ნამდვილად მოგროვდა და ჩვენს მიზანს მივაღწიეთ. ეს ჯერ მხოლოდ დასაწყისია. მომავალშიც მრავალი ისეთი ქვემოდან ამოზრდილი პროცესი გვექნება, სადაც სისტემის მიერ ჩვენი ხმის არგაგონება, აგენტობის არაღიარება და ზევიდან ქვევით ყურება, არც ჩვენ და არც იმ მიზანს, რისთვისაც ჩვენ თვითვორგანიზდებით, არ დაასუსტებს.

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG