ბლოგები

”მასმოდა” და შერონი შავებში

ანტონიონის ფილმი ”ბლოუ-აფი” ხომ გახსოვთ? არაფერია იმაზე შემაწუხებელი, როცა რაღაცის გჯერა, რაღაც ნანახი გაქვს, მაგრამ შენს ნაამბობს სხვას ვერ აჯერებ. უფრო მეტიც, მზად უნდა იყო იმისთვის, რომ შეიძლება დაგცინონ, ანდა მიგითითონ, რომ წახვიდე და იმკურნალო.

დაახლოებით ისეთი რეაქცია მოჰყვა ხელისუფლების მხარდამჭერების მხრიდან ჟურნალისტ ნესტან ცეცხლაძის დღიურებს, რომელიც ჩვენს საიტზე გამოქვეყნდა. ვერ გაბედეს ეთქვათ, არაა გულწრფელიო, ფარისევლობსო... თუკი აქამდე ამტკიცებდნენ, რომ ძალის გადამეტება უმნიშვნელო იყო და რომ 26 მაისს ჟურნალისტები არ დაზარალებულან, ნესტანის მოსმენის მერე გვითხრეს, რომ მგრძნობიარე ჟურნალისტი გარკვეულ მოვლენებს არ უნდა აშუქებდეს.

იმ საღამოს გვითხრეს, როცა ნესტანის დღიურები გამოქვეყნდა და როცა ნესტანის კოლეგებმა უაღრესად ეგზოტიკურ ღონისძიებაში, ე.წ ”მასმოდაში” მიიღეს მონაწილეობა. პოდიუმზე გამოვიდნენ. ტანფეხი გვიჩვენეს და პრიზები დაინაწილეს.

ეს, ეტყობა, სამაგალითო ჟურნალისტები არიან!... აი ისინი, ქარბუქსა და გრიგალში, ომში და დარბევებშიც რომ არ აუტოკდებათ ნერვები! ჟურნალისტი-მგლები, სენტის და მენტის გარეშე; მათ ადვილად შეუძლიათ დაივიწყონ ის, რაც სულ რამდენიმე დღის წინ მოხდა მათ ქალაქში. და მით უფრო ”ნაკლებად მგრძნობიარეა” ეს მასა, ”აგვისტოს 5 დღის” სანახავად, წითელ ხალიჩაზე მოლივლივე ელიტას რომ ესალმება.

”მასწავლებლები გამოიყვანეს სკოლიდან და ძალით მიიყვანეს რუსთაველზე”?

არა, ბატონო. რატომღაც მგონია, რომ არც ნინო ბურჯანაძეს მიუყვანია ძალით ხელისუფლებით უკმაყოფილო მასა აქციაზე , არც პოლიციელებს უცემიათ კოტე სტალინსკი, თაზო კუპრეიშვილი, მალხაზ ჭკადუა ვინმეს დავალებით და არც ამ ადამინებისთვის დაუძალებიათ, წადით და შერონ სტოუნს ყვავილები უქნიეთო. ამ ქვეყანაში ყველაფერი ძალით კი არ კეთდება? რა საჭიროა ძალა, როცა ირაციონალური ინსტინქტები ბობოქრობს და როცა ხელისუფლება-მედია მხოლოდ და მხოლოდ ჩანაცვლებით, გადაფარვით ცდილობს ამ ინსტინქტების აღმოფხვრას.

”გადავფაროთ ძალადობა რუსთაველზე წითელი ხალიჩით და ნაცემი და დამცირებული ჟურნალისტები, მათთვის წართმეული აპარატურა - ყველას დაავიწყდება. თანაც, გადაფარვა რომ ეფექტური იყოს ადგილი არ გამოვცვალოთ - სწრაფად მოვაწესრიგოთ კინოთეატრი ”რუსთაველი”, გავწმინდოთ სისხლის ლაქებისგან და მის შესასვლელთან წითელი ხალიჩა გამოვფინოთ! მერე კი გაკვირვება ვერ დავმალოთ, ”რატომ გამოეწყო შერონ სტოუნი შავ კაბაში?”

ამ ისტერიკამ ნაციონალურ ტელეარხებზე გონება გამითიშა. ერთი აბსურდი მეორეს ემატებოდა, კიტჩის ძალა მატულობდა და ემოციებისგან სრულიად დავიცალე. აღარც მეცინებოდა, აღარც მეტირებოდა - წარმოვიდგინე პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი, რომელიც ასევე გამოვიდა იმ დღეს წითელ ხალიჩაზე, სმოკინგში. მოულოდნელად მიუბრუნდა ჟურნალისტებს, ”ცოცხალი” შერონ სტოუნისა და ენდი გარსიას სანახავად შეგროვილ ხალხს და უთხრა: ”ნაგავია ეგ ფილმი ხალხო! უნიჭო პროპაგანდა, რომელიც ჩვენს ქვეყანას არაფერს მოუტანს დაცინვის გარდა!”

ამას რომ იტყოდა, რა მოხდებოდა ნეტა? პირდაპირ ეთერს გამორთავდნენ? სასწრაფოდ მოძებნიდნენ ”ექსპერტებს”, რომლებიც პრეზიდენტის სიტყვებს დაადასტურებდნენ? თუ სულ სხვა ექსპერტებს მოუხმობდნენ, რომლებიც გვეტყოდნენ, რომ ”პრეზიდენტი დაიღალა”?


”მგელი უნდა იყო, მგელი!”

ძალადობის ინსტინქტი, რომ ადამიანის ბუნების ნაწილია, გაგვახსენეს ლიბერტარიანელებმა ამ კვირაში, როცა აუცელებელი გახდა 26 მაისს ძალის გამოყენების გამართლება. მართალი გითხრათ, ვერ გავიგე, რატომ მოინდომეს მათ 26 მაისზე მსჯელობა მაშინ, როცა ”აგვისტოს 5 დღის” პრემიერამ ლამის მთლიანად გადაფარა 26 მაისის ღამე. ხალხი დაიძრა რენი ჰარლინის ფილმის სანახავად და როგორც მითხრეს, კინო ”რუსთაველის”დარბაზებიც გაივსო.

ამჯერად ფილმზე:

აქამდე ”ბუნება” და მისი კანონები მაშინ ახსენდებოდათ ხოლმე, როცა ერთსქესიან ქორწინებაზე, ქალი-ფილოსოფოსების ბუნებრივ ნაკლებობაზე (”დედათა ბუნებაი იწრო არს”) და რაღაც ასეთ, მსგავს თემებზე მსჯელობდნენ. მაგრამ ახლა ”ბუნების კანონებმა” მთლად პოლიტიკაში შემოაღწია; . ინფანტილურად გამოაცხადეს ყველა, ვინც ამბობს ”არა - ძალადობას!”. რა თქმა უნდა, იყო შანსი, გაოცებულ მკითხველს მაჰათმა განდის და მარტინ ლუთერ კინგის აჩრდილები გამოცხადებოდა, მაგრამ იმის იმედი უფრო მძლავრი იყო, რომ ამ ტექსტით მოხიბლული ”საშუალო სტატისტიკური ჟუჟუნა” ( ლიბერტანელებისგან გამიგია ეს ტერმინი) მშვიდობისთვის მებრძოლთა გვარებს ვერ მოიგონებდა.

”ჟუჟუნას” ახლა უკვე ინტელექტუალურ-მეცნიერული ”ბაზაც” აქვს ძალადობის გამართლებისთვის. ამიტომ შეუძლია აღარ იდარდოს, ნაცემ და დასახიჩრებულ ადამიანებზე გული არ აუჩუყდეს. პროფესორები ასწავლიან მას; იმისათვის რომ რაღაცას მიაღწიო ცხოვრებაში, მგელი უნდა იყო და თუ რაღაც ხელს გიშლის, სუსტი ხარ, სიფრიფანა, ანდა, განათლება არ გყოფნის საამისოდ, იქ მაინც უნდა დადგე, სადაც მაგარი და ოქროსფერი დგას - ძალაუფლება!

დადგე და აქნიო ყვავილები

დანარჩენებმა რა ვქნათ?

შევეგუოთ კრავის როლს? ველოდოთ, სანამ არ შეგვახრამუნებს მგელი - სულ ერთია, ვინ იქნება - რუსი ვანია; შეფიცული ყმაწვილი ჯოხით ხელში; პოლიციელი, რომელიც დაუსჯელი რჩება, რადგან არ აქვს პირადობის აღმნიშვნელი ნიშანი; ვიღაც ისაკაძის მრევლი, ახლა უკვე წყევლა-კრულვაზე რომ გადავიდა? შევეგუოთ ”მასმოდას” და ამ მართლაც რომ ”ლობიოობას” ძალაუფლების ოქროსფერ სივრცეში? თუ ახალ მაჰათმა განდის ველოდოთ?

არც ერთი.

არა მგონია, ღირდეს მგლებისთვის ”ჟუჟუნას” მიგდება. უფრო მეტიც, არა მგონია, ღირდეს ”მგლებთან” დიალოგზე უარის თქმა. ვფიქრობ, სულ უნდა გვახსოვდეს, რომ ყველაზე გამოუსწორებელ ცინიკოსებსაც კი შეუძლიათ სიყვარული. იმათაც კი, ვინც მოგვიწოდებს, გული არ აგვიჩუყდეს შეურაცხყოფილ და დამცირებულ ნესტან ცეცხლაძეზე, ჩემს მეგობარზე, რომლის ყველა სიტყვის მჯერა. იმ ”მგლებსაც” კი აშინებთ ავადმყოფობები, ეკოლოგიური კატასტროფები, ისინიც ოცნებობენ თავიანთი შვილების ბედნიერებაზე, ქვეყნის ბედნიერებაზე!

ამიტომ დავარწმუნოთ, შევარცხვინოთ, დაველაპარაკოთ, დავცინოთ. რაღაც ვქნათ, ოღონდ ნუ ვიქნებით გულგრილები. სხვა გზა არ არსებობს - არჩევნები ახლოვდება

თუ არა და ”ბლოუ-აფის” ფინალს მივყვეთ და 2011 წლის საქართველოში, ”მასმოდის პოდიუმისა” და წითელი ხალიჩის მიღმა დარჩენილებმა, ვისაც არ გვინდა ვიყოთ მგლები, ჩოგბურთი ვითამაშოთ. ასე, ბურთის გარეშე - მიზნის გარეშე. სენტით და მენტით.

მიშა მაგარია! – მე ამაში საკუთარი თვალებით დავრწმუნდი და ვაღიარებ და ვინანიებ ერისა და პრეზიდენტის წინაშე, რომ ვცდებოდი, ვერ ვხედავდი და ვერ ვაფასებდი საქართველოს პრეზიდენტის სიმაგრეს! მაგრამ ეს ცნობილი საარჩევნო კლიპი, რომელიც, ჩემი აზრით, უზუსტესად გამოხატავს სააკაშვილის მმართველობის არსს, დამეხმარა მიშას სიმაგრის გაგებაში. მხედველობაში მაქვს არა მხოლოდ მოპირკეთებულ ფასადებში მოსეირნე ხალხი, რომელიც „-ჯოს“ ძახილითა და ცეკვა-თამაშით უმეზობლოდ ტოვებს დაუცხრომელ ჩრდილოელ მეზობელს და ევროპისა და ნატოს კარების შესაღებად მიისწრაფის, არამედ მისამღერი:

„დარია თუ ავდარია, მიშა მაგარია!“, რომელიც არ ყოფილა შემთხვევითი, უნიჭო რითმა, - აი ისეთი, იდეოლოგიურად ინდოქტრინირებული „ხალხური“ შემოქმედებისათვის რომაა დამახასიათებელი, მაგალითად, „ჩქიმ ლავრენტი ბერია, ყველა ხალხის მტერია“, ან „სკოლაში გყავდა ფრიადი, გამსახურდია ზვიადი“ და ა.შ. ამ ფრაზაში იგავური ფორმით მიშას სიმაგრის საიდუმლო იმალება, რომლის გასაგებადაც ერთი სხვა ამბავი შეიძლება დაგვეხმაროს: როდესაც იულიუს კეისარმა რომში საკუთარი განკარგულებით კალენდარი შეცვალა, ციცერონმა ირონიულად თქვა, „მზეც მაშინ ამოვა, როცა კეისარი ბრძანებსო“. მაგრამ შეიძლება კეისრის მომხრეებმა ირონია ვერ შენიშნეს და იფიქრეს, რომ იულიუს კეისარი ისეთი მაგარია, რომ მას შეუძლია ბუნებას უბრძანოს და მზე უკვე მისი განკარგულებების ძალით ამოდის და ჩადისო.

მიშა ისეთი მაგარია, რომ მას დარი ავდრად შეუძლია აქციოს და ავდარი დარად. ეს მე, ზაალ ანდრონიკაშვილმა და ჩვენმა ორმა იტალიელმა სტუმარმა საკუთარი თვალით ვნახეთ ამა წლის 27 მაისს მესტიაში, როდესაც მოკრიალებული ცის ქვეშ გამოგვიცხადეს, რომ დღეს არასაფრენოსნო ამინდია და კანადური კერძო ავიაკომპანიის თვითმფრინავით, რომლის ბილეთებიც ჩვენ შეძენილი გვქონდა, ვეღარ გამოვფრინდებოდით თბილისისაკენ. ცოტა ხანში კი იმ ჯადოქრის ვინაობაც გაირკვა, ვინც კამარა ცა ისეთ შემზარავად და არასაფრენოსნოდ აქცია, რომელზე ფიქრიც ზოგიერთ ქართველ სამღვდელო პირს სამყაროს აღსასრულის მოახლოებას ახსენებს: ეს არც მეხთამტყორცნელი ზევსი იყო და არც ბრაზიანი იაჰვე, სტიქიური უბედურებები რომ თავს დაატეხა სოდომსა და გომორას, არამედ დარსა თუ ავდარში მაგარი მიშა. თუმცა აპოკალიფსის ლოდინი ხუთი საათი გაგრძელდა მესტიის თამარ მეფის სახელობის აეროპორტზე, სადაც თბილისისაკენ მიმავალი თვითმფრინავის მგზავრები მესტიაში „ფიქრთ გასართველად“ მყოფი პრეზიდენტის გადაწყვეტილებას უცდიდნენ, რადგანაც შეუცნობელ არს გზანი მიშასი და არავინ უწყოდა თუ საით მოისურვებდა იგი გაფრენას. ბოლოს, როგორც გაირკვა, პრეზიდენტმა მესტია-თბილისის ავიარეისს მარშრუტი შეაცვლევინა და ბათუმისკენ გაემართა. ჩვენ, ანუ სარეისო თვითმფრინავში არაშვებულებს, შემოგვთავაზეს, რომ ასევე სარეისო, მხოლოდ ქართული ავიაკომპანიის თვითმფრინავით დავბრუნებულიყავით, რომელიც პრეზიდენტის თანმხლები მომსახურე პერსონალისათვის იყო გამოყოფილი. საბჭოთა ავიაციის ისტორიის ეს სამუზეუმო ეგზემპლარი ძლიერი ნერვების მქონე და ექსტრემალური სპორტის სახეობათა მოყვარულთათვის უნდა იყოს განკუთვნილი, თითქმის ერთი საათი უშედეგოდ იქოქებოდა და დაქოქვაც მხოლოდ მას შემდეგ შეძლო, როდესაც აეროპორტში მიშა გამოჩნდა და კანადური ავიაკომპანიის თვითმფრინავით თავზე გადაუფრინა. ამასობაში კიდევ ერთი სასწაულის მომსწრენი აღმოვჩნდით: მიშას გაფრენასთან ერთად ცა მოიღრუბლა და უცებ თქეში წვიმა წამოვიდა. თვითმფრინავწართმეულ მგზავრთაგან მხოლოდ ორი ახალგაზრდა ზურგჩანთიანი ამერიკელი გამოხატავდა პროტესტს და საკუთარი კანონიერი უფლებების დაცვას მოითხოვდა, რაზეც აეროპორტის თანამშრომლები თავაზიანი ღიმილით პასუხობდნენ. მე და ზაალს კი ჩვენი იტალიელი სტუმრები გვამშვიდებდნენ, - ჩვენ ბერლუსკონი გვყავსო... მე ვცადე, ევროპელებისათვის გასაგები ანალოგია მომეძებნა და დასავლურ მედიაში გავრცელებული ფრაზა – „გვიანრომაული დეკადანსი“ გავიხსენე: როდესაც რომის მმართველი საზოგადოება მიხვდა, რომ იმპერიას აღარაფერი ეშველებოდა, ცხოვრების ერთადერთ საზრისად განცხრომასა და დროსტარებაში ყოფნაღა დარჩა. ჩვენთვის, ანუ საბჭოთა კავშირში დაბადებულთათვის კი ყველაზე ახლობელი მაგალითი ხრუშჩოვისა და ბრეჟნევის ხანაა, როდესაც საბჭოთა იმპერიალიზმმა საკუთარი გამორჩეულობისა და იმპერიულობის რწმენაც დაკარგა და ნიჰილიზმის, კორუმპირებულობისა და მომხვეჭველობის ეტალონის სახე მიიღო, სადაც პარტიული ფუნქციონერები მსხვილ თუ პატარა ფეოდალებად იქცნენ, თუმცა კი მათ აღვირახსნილობას ცენტრალიზებული სახელმწიფო აპარატი მეტ-ნაკლებად მაინც თოკავდა. საბჭოთა ხანაში ცეკას მდივნები ვერ გაბედავდნენ სარეისო თვითმფრინავიდან მგზავრები ჩამოესვათ და საკუთარი ამალით სეირნობა დაეწყოთ.

მაგრამ საქართველო არც რომის იმპერიაა და არც საბჭოთა კავშირი, რომ მას ამგვარი დეკადანსების ეშინოდეს. ვინაიდან აწმყო ტრადიციულად არ გვწყალობს, რომ „არ გვაქვს ბევრი ნავთობი და არც დიდი ფართობი“, სამაგიეროდ გვყავს მიშა, რაც უკვე იმასაც ნიშნავს, რომ „მაინც დიდი მომავალი გვაქვს“, რადგანაც მიშა მაგარია და მისი სიმაგრის მომღერალია საქართველოს ქალაქების ცენტრალურ ქუჩებზე ფასადებმოხატული სახლები და იქვე გამოფენილი კიდევ უფრო ნათელი მომავლის მაჩვენებელი პლაკატები, ხუთვარსკვლავიანი სასტუმროები, რომელთა ყველაზე ხშირი სტუმარიც პრეზიდენტი და მისი ამალაა და ძვირადღირებული უფუნქციო ნაგებობები, რომელთა ცქერაც მიშას უყვარს. მიშას სიმაგრის მომღერალები არიან გაჭირვებისა და დაუცველობისგან გასაწყლებული ადამიანები, რომლებსაც ჯერ ისევ კეთილი მეფის სწამთ და ყოველგვარი რწმენისგან ერთობ შორს მყოფი „ლიბერტარიანელთა“ ელიტა, რომელთა ელიტარულობაც და სოციალური მნიშვნელოვნებაც მხოლოდ იმით განისაზღვრება, რომ ხანდახან მიშასთან ერთად სავიკენდოდ თვითმფრინავში ან რომელიმე ექსკლუზიურ სასტუმროსა თუ რესტორანში აღმოჩნდებიან და ამ ბედნიერი შეხვედრიდან შეიძლება ცოტა ხანში მთავრობის კაბინეტშიც კი გადაინაცვლონ.

დაბოლოს, მიშას სიმაგრის ყველაზე დიდი დასტურია ერთ დროს მიშას თანამებრძოლი, შემდეგ კი მიშაზე განაწყენებული და ოპოზიციად კონვერტირებულ ავანტიურისტთა მთელი პანორამა, რომელთა ოდიოზურობამ ოპოზიციონერობის იდეაც კი იუმორისტული შოუს მთავარ თემად აქცია. მათი შემხედვარე დაუფიქრებლად იწამებ გია ნოდიას ანალიტიკურ დასკვნას, რომ მიშას სახით საქართველოს „ბოლო რვა საუკუნის განმავლობაში ყველაზე ეფექტური ხელისუფლება ჰყავს“. უფრო მეტიც, დარწმუნებული ვარ, რომ ასეთი ეფექტური მთავრობა საქართველოს არც მე-12 საუკუნეში ჰყოლია და იმედი ვიქონიოთ, რომ არც მომავალში აღარ ეყოლება!