ბლოგები

კი, როგორ არა. უფრო სწორად, თან კი, თან არა. კიდევ უფრო სწორად... მოდი, ცოტა შორიდან დავიწყებ.

იმას აღარ მოვყვები, რომ „პლეიბოი“ მხოლოდ შიშველი ქალების ჟურნალი არ არის და ფოტოების გარდა ბევრი სხვაც უნდა იყოს ჟურნალში საინტერესო. დავიწყებ იმით, რომ „პლეიბოი“ მაინცდამაინც ცნობილი ქალების შიშველი ფოტოების ჟურნალიც არაა. გამოცემის ფილოსოფიაა, რომ „პლეიბოი“ ქალებს თვითონ ქმნის ცნობილად და დიდი აქცენტი არა აქვს გადატანილი იმაზე, რომ აი, ვინ როგორ გამოიყურება ტანსაცმლის გარეშე. თუ ცნობილი ქალი გაიხდის ჟურნალისთვის, ხომ კარგი, თუ არადა, არც ეგაა უბედურება.

ეს თეორიულად. პრაქტიკულად კი, „პლეიბოი“ ძალიანაც ცდილობს ცნობილი ქალების დათანხმებას ჟურნალში გადასაღებად. პირველ რიგში კონკურენციის მომრავლების გამო. კონკურენტები კი, ამ შემთხვევაში არიან არა „პენტჰაუსი“ ან „ჰასლერი“, არამედ მამაკაცების ჟურნალები, სადაც შიშველი ქალების ფოტოები სულ არ არის: „მაქსიმი“ და „FHM“. ესენი მოდელებს უფრო ადვილად ითანხმებენ, რადგან სრული სიშიშვლე იქ არ მოეთხოვებათ. ცნობილი ქალის ეროტიკული ფოტო გარეკანზე უფრო მეტს ყიდის ვიდრე თუნდაც უფრო ლამაზი (ესეც ხომ სუბიექტურია...), მაგრამ უცნობი ქალისა.

ჩვენ ასე გქვონდა მოფიქრებული. თითო ნომერში გვექნებოდა სამი ფოტოსესია. ორი ქართული და ერთიც - რომელიმე პარტნიორი გამოცემისა. ამ ორი ქართულიდან ერთი შეძლებისდაგვარად ცნობილი ქალისა იქნებოდა, მეორე კი უცნობისა. ამ მეორეს ჩვენს ენაზე „პლეიმეიტი“ ჰქვია. ქვემოთ ბრჭყალების გარეშე ვიხმარ ხოლმე.

ბუნებრივია, მოდელების მოძიება არც პირველი ჯგუფისთვის იყო მარტივი და არც მეორესთვის. მაგრამ განსაკუთრებულ სიძნელეებს არ გადავყრივართ. კაცმა რომ თქვას, ყველა სხვა ქვეყნის „პლეიბოიც“ ასეა. ყველა რომ მარტივად თანხმდებოდეს, ჟურნალს ხიბლი არც ექნებოდა. უბრალოდ, ამერიკა და გერმანია უფრო დიდი ქვეყნებია და იქ არჩევანიც მეტია. ჩვენთვის ცოტა უფრო რთული იყო, მაგრამ, კიდევ ერთხელ, გადაულახავი კედელი არ შეგვხვედრია. ახლა ამბებს მოგიყვებით. ბევრი არაფერი, მაგრამ იქნებ დაგაინტერესოთ.

პოტენციურ მოდელებთან მოლაპარაკებები პირდაპირ მხოლოდ სულ დასაწყისში მეხებოდა. მერე ამისათვის ცალკე შტატი გამოვყავით. თუმცა, დროდადრო მერეც მიწევდა ხოლმე საქმეში ჩართვა. თავიდან ცოტა რთული იყო. ვცდილობდი თავი ძალდაუტანებლად დამეჭირა, მაგრამ ცოტა უხერხულად კი ვიყავი. მერე მივეჩვიე. „პლეიბოის“ რედაქტორი რომ ხარ, მორიდებულობა გვერდზე უნდა გადადო.


ცნობილები და შედარებით ცნობილები

სულ თავიდან ერთ მსახიობთან გვქონდა მოლაპარაკებები. რადგან შეთანხმება არ შედგა, ბუნებრივია, სახელსაც არ ვიტყვი. ისე, ძნელი გამოსაცნობი არ არის. „პლეიბოის“ გამოცემას რომ იწყებდეთ ოთხი წლის წინ, ვინ გაგახსენდებოდათ? ჰოდა ეგაა.

მოკლედ, რამდენჯერმე შევხვდით. მოლაპარაკებები ნორმალურად მიდიოდა - გახდის პრობლემა არა მაქვს, მაგრამ მინდა, რომ კარგი ფოტოები გამოვიდესო. როგორიც მე მინდა ისეთიო. მოკლედ, ბოლოს რამდენიმე ფოტოგრაფს შევახვედრეთ, ერთ-ერთზე თქვა, აი ეს მინდაო და შევთანხმდით, რომ ვცდიდით. გადაღებების დილას ვურეკავ და მეუბნება, გადავიფიქრეო.

ლელა წურწუმიასთანაც გვქონდა მოლაპარაკებები. ვერც მასთან შევთანხმდით, მაგრამ, თვითონ ახსენა რამდენიმეჯერ და ამიტომაც ვწერ. მასთან მოლაპარაკებებს თავად ვაწარმოებდი, უფრო სწორად, მასთან კი არა, მის პროდიუსერთან, რომელიც, მოგეხსენებათ, ამავე დროს მისი მეუღლეცაა. თავიდან რომ დავურეკე, მამულიჩამ კი გაიკვირვა, მაგრამ შორსაც არ დაუჭერია. გვითხრა, არა მგონია დათანხმდეს, მაგრამ ვკითხავ და გეტყვითო. ლელას თავიდანვე ეტყობოდა, რომ უარს გვეტყოდა, მაგრამ შეხვედრაზე მაინც დაგვთანხმდა. მთლად გაშიშვლება არც შეგვითავაზებია. ერთგვარი სცენა მოვიფიქრეთ, სადაც თავად მომღერალი იქნებოდა სხვა ქალების გარემოცვაში და ის სხვა ქალები იქნებოდნენ შიშვლები. იდეა, როგორც შევატყვე, მოეწონა, მაგრამ ბოლოს მაინც იუარა და რამდენიმე მიზეზი დაგვისახელა. გული დამწყდა. კარგი გამოვიდოდა.

კიდევ, აი რაზე მწყდება გული. ქუჩაში შემხვდა გოგა ხაინდრავა, რომელსაც არ ვიცნობდი და მითხრა, თუ დაინტერესდებით, ერთ ფოტოსესიას მე გადავიღებ, ოპერატორი და რეჟისორი ვარ და ეგ საქმე ვიციო. იდეა ძალიან მომეწონა. ახლაც მგონია, რომ საინტერესო გამოვიდოდა, მაგრამ რაღაც თავიდან არ აიტაცა არავინ და მერე ჟურნალიც დაიხურა.

ერთი დიდი პრობლემა, რასაც „პირველი ჯგუფის“ მოდელებთან წავაწყდით, ანაზღაურება იყო. რა თანხას ვიხდიდით არ ვიტყვი, თუმცა უმეტესობამ თავისი წყაროებისგან იცოდა (ზოგმა სწორად, ზოგმა - ისე რა) თუ რამდენი გადავუხადეთ ნინა წკრიალაშვილს. შემდეგ კი უნდოდათ, რომ მეტი აეღოთ. როგორც ჩანს, ფულს კი არ ხარბდებოდნენ, უფრო პრინციპის ამბავი იყო. უნდოდათ, რომ წინაზე მეტი შეგვეთავაზებინა. ამას ისიც ემატებოდა, რომ, თუ ვთქვათ მოლაპარაკებების დროს ერთს რაღაც თანხას შევთავაზებდით, ის მერე ამის შესახებ სხვებს ეუბნებოდა და ის სხვები ახლა ამაზე მეტს ითხოვდნენ. სწორედ ამის გამო ჩაიშალა რამდენიმე საინტერესო პროექტი.


პლეიმეიტები

ესენი, როგორც წესი, გაცილებით ნაკლებად პრეტენზიულიები გახლდნენ. უფრო გასაგებ პასუხსაც იძლეოდნენ ხოლმე - ან თავიდანვე უარს ამბობდნენ, ხოლო, თუ თანხმდებოდნენ, შემდეგ უკან აღარ იხევდნენ. „ცნობილებთან“ კიდევ უმეტეს შემთხვევაში ერთ დღეს ასე იყო და მეორე დღეს ისე და ბოლოს აღარ გამოდიოდა არაფერი.

ისე, რომ გითხრათ, ყოველ ნომერში პლეიმეიტს მსურველთა დიდი რიგიდან ვარჩევდით მეთქი, არ იქნება მართალი. მაგრამ, როგორც ვთქვი, არც გადაულახავი პრობლემა გვქონია. თან, რაც დრო გადიოდა, მით უფრო მეტი მსურველი იყო და ბოლოსკენ უკვე რაღაც მომკაცრო სტანდარტებზეც კი შეგვეძლო ლაპარაკი.

მოკლედ, მსურველთა რაოდენობა ნელ-ნელა იმატებდა. თავიდან ჩვენ ვეძებდით ხოლმე პოტენიცურ პლეიმეიტებს, ბოლოს კი უფრო ხშირად თავადაც გვიკავშირდებოდნენ. ეგ კი არა, დახურვის შემდეგაც ჩნდებოდნენ. ჟურნალის დახურვიდან კარგა 6-7 თვის განმავლობაში დაურეკავს ახლობელს და უთქვამს, ჩემს მეგობარს უნდა თქვენი მოდელი გახდეს და იქნებ ჩამიწყოო.

აქვე უნდა გავიხსენო ყველაზე უცნაური მოლაპარაკება, რასაც ჟურნალის რედაქტორობისას შევესწარი. დედა-შვილი იყვნენ მოსულები. შვილი (ასე 20-22 წლის გოგო) ძირითადად ჩუმად იყო. დედა ლაპარაკობდა. ნახეთ, აუცილებლად მოგეწონებათო. მტკიცედ ჰქონდა გადაწყვეტილი, რომ მისი გოგო „პლეიბოის“ მოდელი უნდა გამხდარიყო. რომ დავწერე, ძალიან უცნაურადაც აღარ მომეჩვენა, მაგრამ იმ წუთას გამიკვირდა.

ცოტა გასაკვირი იყო სტრიპ-კლუბში ვიზიტიც. ვიფიქრეთ, ქალებს დაველაპარაკებით, იქნებ კარგი მოდელიც ავარჩიოთ თქო. პროცედურა ასეთი გვქონდა, რომ ქალი თუ თანახმა იყო ხოლმე, ჩვენი დიზაინერი ფოტოს უღებდა, შიშველს, რომ მერე შესარჩევად უფრო ადვილი ყოფილიყო. ჰოდა, სტრიპტიზიორები ყველაზე მორიდებულები აღმოჩნდნენ ამ მხრივ („რა ვიცი, აუცილებელია? ისე არ ჩანს?“). არადა ორ საათში უნდა გასულიყვნენ და შიშვლებს ეცეკვათ. უცნაური იყო. ასევე, სტრიპტიზ კლუბში კეცზე შემწვარი ნივრიანი კარტოფილის სუნი იდგა. ან, იქნებ კარტოფილის არა და ქათმის. შეიძლება კეცზე კი არა, ტაფაზე. მაგრამ, ნივრისა ნამდვილად იყო.

ეს, რაც შეეხებოდა შიშველ ქალებს. რამე თუ გაინტერესებთ, მკითხეთ.

PS. აჰ, კინაღამ დამავიწყდა! რატომ დაიხურა? საქმე არ იყო კარგად აწყობილი და იმიტომ. დეტალები კომენტარებში.

მე მგონი ყველას გვესმის, თუ რამხელა ცოდნასა და ინფორმაციას სთავაზობს თანამედროვე მსოფლიოს საძიებო პორტალი Google. ვინ იცის, რამდენჯერ შევსულვართ ამ საიტზე, რამდენჯერ შეგვიყვანია რაიმე უცნაური საძიებო ფრაზა, მაგალითად: ჰიდროგეოლოგია, პეტიო, მარიო კემპესი ლანჩხუთის გურიაში, неразложимая часть произведения, халиф Омар ибн Хаттаб, книжный вор, oliver reed, chatman story and discourse, agent 117, The Feast as a Focal Point of Plot, clay jars for fermentation და მრავალი სხვა. Google გულნატკენს, უფრო სწორად კი, გუგლნატკენს არასდროს გვიშვებს ხოლმე, ყოველთვის ამოგვიგდებს რაიმე ბიძაშვილ ფრაზას და გვანიშნებს: “აქეთ მობრძანდი”, “იქნებ ამას ეძებ?”, “ნუ მოგერიდება”, “მერე რა, რომ ორთოგრაფიის აზრზე არა ხარ?!”. ბოლო დროს ამ საინფორმაციო გიგანტმა ქართული ჟარგონიც კი გაამდიდრა, მარტო “დაგუგლე” ან “წამო ვიგუგლაოთ” რად ღირს?

ყველაზე დიდი სიახლე, რაც Google-მა ბოლო დროს შემოგვთავაზა, გიგანტური პროექტი, books.google.com იყო. მის პირველად აღმოჩენას დიდი ეფექტი ჰქონდა. მახსოვს, ერთ სამეცნიერო სტატიას ვამთავრებდი და ინტერნეტში ნაპოვნი ფრაგმენტი წიგნიდან ნამდვილად არ იყო საკმარისი დამოწმებისთვის. სწორედ ამ დროს მივაკვლიე books.google.com-ში ამ წიგნს, რომელიც “წინასწარი გადახედვის” რეჟიმში იდო. მაშინ გამიმართლა, წიგნში სწორედ ის თავი იყო ხელმისაწვდომი, რომელიც მე მჭირდებოდა.

ასეთი დამთხვევები მერეც არაერთხელ მომხდარა, თუმცა იმედგაცრუებებიც ხშირი იყო, როცა სწორედ ყველაზე მნიშვნელოვანი თავები მხვდებოდა დაბლოკილი, ანდა სულაც მთელი წიგნი. იმედგაცრუებების მიუხედავად, მაინც ვფიქრობ, რომ books.google.com-ს მსოფლიოში ყველაზე ფართო ბიბლიო-ქსელი აქვს, სადაც თუკი წიგნს სრულად ვერ მიაგენი, მისი დიდი ნაწილი ან მეტ-ნაკლებად ამომწურავი ინფორმაცია მაინც დაგხვდება წიგნის შესახებ.

ამ პროექტმა ინტერნეტთან მომუშავე ცოდნის მაძიებელთა კომპეტენცია კიდევ უფრო გაზარდა, რადგან იგი აღარ ეფუძნება რომელიღაც სპეციალური საიტის ან ვიკიპედიის მწირ, ზედაპირულ და არასანდო ინფორმაციებს, არამედ საქმე გვაქვს წიგნთან, სადაც საკითხზე დეტალურად შეგვიძლია წავიკითხოთ, გავაფართოოთ ბიბლიოგრაფია და ა.შ.

ელექტრონულ ბიბლიოთეკებს ძალიან მნიშვნელოვანი მისია აკისრიათ, რადგან იქ წიგნებია წარმოდგენილი და არა ზერელე რეზიუმეები, ეს კი წარმოუდგენლად განასხვავებს მას გლობალურ ქსელში გაბატონებული მდარე და წყალწყალა “ფილოსოფიისგან”.

Google-ის ამ პროექტს ბოლო დროის მანძილზე ბევრი მოწინააღმდეგე გამოუჩნდა. რა თქმა უნდა, ბრძოლა ზერელობის დროშით არ მიმდინარეობს, თუმცა აშკარაა, რომ Google-ის ოპონენტების გამარჯვების შემთხვევაში გაცილებით უფრო რთული და ძვირი გახდება საჭირო ინფორმაციის მოპოვება, დაზუსტება, თუნდაც ტკბობა.

ჯერ იყო და Google-ს ყველაზე დიდმა ინტერნეტ-მაღაზიამ, Amazon.com-მა უჩივლა იმის გამო, რომ ძალიან აქტიურად ეწეოდა წიგნების “გაციფრულებას” და ბოლო წლების მანძილზე ფაქტობრივად მონოპოლისტად იქცა ამ სფეროში. სხვა კომპანიებთან და ასოციაციებთან ერთად, Amazon-მა დახმარებისთვის Microsoft-სა და Yahoo-ს მიმართა (სხვათა შორის, მონოპოლიზმში სამივე ამ კომპანიას საკმაოდ ხშირად ადანაშაულებენ ხოლმე), ერთად შექმნეს Open Book Alliance და დაიწყეს წერტილოვანი დარტყმები Google-ის “სტრატეგიულ ობიექტებზე”. პირველ რიგში Open Book Alliance-მა Google-ის მიერ მწერალთა გილდიასთან დადებული ხელშეკრულების გადახედვა მოითხოვა, რის გამოც Google-მა გილდიას 125 მილიონი დოლარი გადაუხადა და შექმნა არაკომერციული ორგანიზაცია Book Rights Registry. ასევე ძალიან აღელვებს მათ Google-სა და კომპანია Interead-ის თანამშრომლობა, რომელიც Coolerbooks.com-ს საშუალებას მისცემს 19 სხვადასხვა ფორმატში (txt, html, prc, jpg, pdf, gif, bmp, mp3 და ა.შ.) მიაწოდოს მყიდველს წიგნი, რაც კიდევ უფრო დასცემს ამაზონის გაყიდვებს.

დღესდღეობით, ელექტრონული წიგნების გაყიდვაში ლიდერად მაინც Amazon-ი ითვლება (Kindle-ის საკითხავი მოწყობილობის წყალობით), ელექტრონულ სიახლეებში მას კონკურენტებიც ჰყავს – პირველ რიგში Sony Reader, შემდეგ კი Cybook, Hanlin eReader, iLiad და სხვ. მაგრამ არანაკლებ საშიშროებას იგი ბეჭდური წიგნის ან წიგნის გუგლური რეპრინტისგანაც მოელის. ორიოდე წლის წინ Google-მა On Demand Books-თან გააფორმა ხელშეკლულება და შექმნა Espresso Book Machine („ნიუ იორკ ტაიმსმა“ ეს დანადგარი 2007 წლის საუკეთესო გამოგონებად აღიარა), რომელსაც ერთი ჭიქა ესპრესოს მომზადების დროში შეუძლია გადმოტვირთოს, ამობეჭდოს, აკინძოს და ყდაში მოაქციოს გუგლიდან “დათრეული” წიგნი.

ყველაზე მეტად ევროპელები ბრაზობენ (განსაკუთრებით გერმანელები), რადგან მათ საყოველთაო ციფრული ბიბლიოთეკის საკუთარი პროექტი აქვთ, Europeana და ევროპელების ჩივილის გამო Google იძულებული გახდა, დათანხმებოდა ევროკომიის მოთხოვნას ამერიკის ფარგლებს გარეთ გამოცემული წიგნების ამოღების შესახებ, რის გამოც “თანამედროვე ალექსანდრიის ბიბლიოთეკა” 3 მილიონი წიგნით შეიძლება შემცირდეს.

აი, ასეთი ამბები ხდება უცხოეთში, იქ წიგნიერი ცხოვრება დუღს, ხალხი ერთმანეთს საავტორო უფლებებზე უჩივის, ქსელში არსებობს ათასნაირი საშუალება წიგნის PDF-ის უფასოდ მოპოვებისთვის... რა ვითარებაა ამ მხრივ ჩვენთან? როგორ მიდის იმ ნაწარმოებთა გაციფრულების პროცესი, რომელსაც არ ეხება საავტორო უფლება?

აი მაგალითად, შევიაროთ ეროვნული ბიბლიოთეკის ციფრულ ბიბლიოთეკაში და ვნახოთ ბოლო დროს “დაყრილი”, “გაციფრულებული” წიგნები. პირველ რიგში თვალს ეს სათაური მოგჭრით: “რეჰანის ნედლეულიდან ალკოჰოლიანი და უალკოჰოლო სასმელების ნატურალური არომატიზატორების მიღების რაციონალური ტექნოლოგიების დამუშავება”, მერე ესენი: “ზოგიერთი ულვაშფირფიტოვანი ხოჭოს ნემატოფაუნა საქართველოში”, “ხურმის სახეობებთან ასოცირებული სოკოები საქართველოში”. მხატვრული ლიტერატურის განყოფილებაში ბევრგან წიგნს არანაირი ინფორმაცია არ მოჰყვება, მხოლოდ ტექსტი “აგდია” და ეგ არის. რა თქმა უნდა, არის რამდენიმე გამოსადეგი წიგნიც, მაგალითად, 60-70-იან წლებში გამოცემული “ქართული ლიტერატურის ისტორია”, ილიას ტომები, ერთი-ორი საინტერესო ნაშრომი “ვეფხისტყაოსანზე”, რისთვისაც, როგორც იტყვიან, მადლობა პატრულს, მაგრამ ეს ხომ ზღვაში წვეთია? სამწუხაროდ, საქმეს ვერც lib.ge შველის, მართალია მათ მოასწრეს მიხეილ ჯავახიშვილის 2 რომანის, გიორგი ლეონიძის “ნატვრის ხის”, არჩილ სულაკაურის “სალამურას თავგადასავლის” და ბევრი სხვა მხატვრული ტექსტის გაციფრულება, მაგრამ “სიმსუყემდე” ჯერ კიდევ შორსა ვართ, ჯერ კიდევ მწირია ჩვენი ელექტრონული სივრცე და ნაბეჭდი წიგნის გაყიდვასაც, ჯერჯერობით, არაფერი ემუქრება გლობალური ქსელისგან. სხვათა შორის, ჯერჯერობით არც ნაბეჭდი წიგნი იყიდება ჩვენთან.