ემილიან გებრევის მოწამვლა და სკრიპალების საქმე

ბულგარელი ბიზნესმენი ემილიან გებრევი რადიო თავისუფლების ბულგარული სამსახურისთვის მიცემულ ინტერვიუში ჰყვება, როგორ ჩავარდა კომაში 2015 წლის აპრილში მძიმე მოწამვლის სიმპტომებით.

მიმდინარე წლის 11 თებერვალს ბულგარეთის ხელისუფლებამ გამოაცხადა, რომ გებრევის საქმეზე გამოძიება უკავშირდება რუსეთის მოქალაქე სერგეი ვიაჩესლავის ძე ფედოტოვს. კვლევითმა ორგანიზაცია „ბელინგკეტმა“ დაადგინა, რომ საქმე ეხება რუსეთის დაზვერვის ოფიცერს, რომლის ნამდვილი ვინაობაა დენის ვიაჩესლავის ძე სერგეევი. „ბელინგკეტის“ თანახმად, სერგეევი დაკავშირებულია ასევე 2018 წელს ბრიტანეთის ქალაქ სოლსბერიში გრუ-ს ყოფილი აგენტის, სერგეი სკრიპალისა და მისი ქალიშვილის, იულიას მოწამვლასთან. გამოძიება აჩვენებს, რომ ის სკრიპალების მოწამვლამდე ორი დღით ადრე ჩავიდა დიდ ბრიტანეთში. რაც შეეხება ბულგარელი ბიზნესმენის მოწამვლას, თავად გებრევი დარწმუნებულია, რომ მასში შესაძლოა ჩართული იყვნენ უცხოური მოთამაშეები, მაგრამ აშკარად იღებდნენ დახმარებას ქვეყნის შიგნიდან.

​რადიო თავისუფლება: ბატონო გებრევ, [ბულგარეთის] ხელისუფლებაზე თანმიმდევრული ზეწოლა ხორციელდება, რომ თქვენს საქმეზე საჯაროდ გააკეთოს განცხადება. როგორ ატყობთ, თქვენი საქმის გამოძიება ეფექტიანად მიიწევს წინ მას შემდეგ, რაც საქმეში ჩაერია [ბულგარეთში] დიდი ბრიტანეთის საელჩო?

ემილიან გებრევი: ახლა დედაქალაქის შინაგან საქმეთა სამინისტროს განყოფილებიდან მოვდივარ და იქ ვნახე და გავიგე, რომ ამ საკითხზე საქმე დაძრულია.

​რადიო თავისუფლება: როგორი ახსნა მოგეპოვებათ იმ ფაქტისა, რომ ამ საქმით დაკავებულია ქალაქის პოლიცია და არა, მაგალითად, [ეროვნული] საგამოძიებო სამსახური, ორგანიზებული დანაშაულის წინააღმდეგ ბრძოლის ცენტრალური განყოფილება ან ეროვნული უშიშროების სახელმწიფო უწყება?

ემილიან გებრევი: როცა ერთ ტელევიზიას ვაძლევდი ინტერვიუს, თავს უფლება მივეცი, ცოტა უსიამოვნო რაღაც მეთქვა. საქმე ეხებოდა რუსეში (ქალაქი ბულგარეთში - რედ.) ჟურნალისტის მკვლელობას. ცხადია, ის ახლა მკვდარია, მაგრამ როცა სახელმწიფომ მოქმედება ისურვა, როცა სახელმწიფომ იზრუნა და ამ საკითხისადმი პრინციპული მიდგომა გამოავლინა, სახელმწიფოს მთელი შესაძლებლობები აამუშავეს და [ჟურნალისტის საქმეში] ყველაფერი მაქსიმალურად მოკლე დროში გამოარკვიეს და გამოააშკარავეს. ანუ, თუკი სახელმწიფოს სურს [მოქმედება], მას ეს შეუძლია. თუკი არ სურს, აგერაა ჩემი საქმე: 2015 წელს მოხდა და ახლა 2019 წელი გვაქვს. ოთხი წელი გავიდა.

რადიო თავისუფლება: რას უკავშირდება ეს? თქვენი აზრით, არის ეს ნების დეფიციტი ბულგარეთის საგამოძიებო უწყებების მხრიდან?

ემილიან გებრევი: რამდენადაც შემიძლია პირადად გავაანალიზო მას შემდეგ დღემდე მომხდარი მოვლენები, ერთ რამეს ვიტყვი, რაც უნდა საშინლად და ბოროტად უნდა ჟღერდეს: ეს არის შედეგი განსაკუთრებით რთული, გამიზნული და სისტემატური რეპრესიებისა და ომისა ჩემ წინააღმდეგ, კომპანიის წინააღმდეგ, რომელსაც ვუდგავარ სათავეში და - ზოგადი ვითარების ანალიზის შემდეგ [ასევე ვიტყვი, რომ]- კომპანიების წინააღმდეგ თავდაცვის სფეროში, ანუ იმ კომპანიებისა, რომლებიც თავდაცვით პროდუქტებს აწარმოებენ.

რადიო თავისუფლება: გარედან ჩარევას გულისხმობთ?

ემილიან გებრევი: გარედან ჩარევა თავისით ვერაფერს იზამს, ხომ ასეა? შენობას, ციხე-სიმაგრეს შეიძლება გარედან აძგერებდე შუბს, მაგრამ არაფერი მოხდება, სანამ ვინმე ხმლიანი არ შევა შიგნით და არ განახორციელებს იერიშს. დიახ, გარეშე დახმარება უკიდურესად მნიშვნელოვანი და ქმედითია, მაგრამ არასოდეს არაფერი მოხდება შიგნიდან თანამშრომლობის გარეშე.

რადიო თავისუფლება: რას იტყოდით გენერალური პროკურორის განცხადებაზე, რომ თქვენ არც კი იცით, რა შეიძლება ყოფილიყო მოწამვლის შესაძლო მოტივი? თქვენ უარყავით ეს და თქვით, რომ, თქვენი აზრით, კომპანია „დუნარიტი“ იდგა ამის უკან.

ემილიან გებრევი: კიდევ ერთხელ ვიტყვი, როცა ფართოდ ვაანალიზებ, და შეიძლება გავიმეორო, რაც ვთქვი, ყველა პრობლემა, რასაც შევეჩეხე - როგორც მოქალაქე და როგორც კომპანია „ემკოს“ წარმომადგენელი - დაიწყო ზუსტად დროის იმ მონაკვეთში (იგულისხმება მოწამვლის დრო - რედ.). ეს პრობლემები არ დასრულებულა. ისინი დღემდე გრძელდება. დასკვნები ნათელი და ზუსტია. შეუძლებელია იმის თქმა, რომ ეს უცნობია. რასაც ვხედავ და ვგრძნობ ზედაპირზე, არის სრული რეპრესია სახელმწიფოს მხრიდან, ე.წ. „სახელმწიფო ინტერესის“ მხრიდან - ბრჭყალებში, ვინაიდან როცა არსებობს „სახელმწიფო ინტერესი“, ის ყოველთვის მართალია და ამიტომ კომპრომისები უნდა გაკეთდეს სახელმწიფო ინტერესის სასარგებლოდ და გაგებით უნდა მოვეკიდოთ ნებისმიერი საკითხის ყველა ასპექტს. ვინაიდან საქმე ეხება სახელმწიფო ინტერესს. ესაა, რაც ავირჩიეთ და რისთვისაც ვცხოვრობთ აქ.

როცა მთელი სახელმწიფო აპარატი გამოიყენება ვიღაცის მიზნის მისაღწევად, ვიღაცის მიზნების, ვიღაცის სურვილებისა და ინტერესებისთვის, სულ ერთია, ეკონომიკური თუ სხვა ხასიათისა, მაშინ ეს დანაშაულის ზღვარზეა. ის არა მხოლოდ ზღვარზეა - ეს დანაშაულია.

რადიო თავისუფლება: თქვენი აზრით, ამ დანაშაულთან დაკავშირებით მთავრობა და სასამართლო ხელისუფლება რამდენად მოდიან თანამშრომლობაზე?

ემილიან გებრევი: თავად ეს ფაქტი მოხდა 2015 წლის აპრილში. გამოძიება 2016 წელს შეწყდა. ამ თემაზე მე თვითონ გავგზავნე არაერთი შეკითხვა შინაგან საქმეთა სამინისტროს სოფიის განყოფილებაში, ამ გამოძიებისთვის პასუხისმგებელთან. ჩემი აზრით, ის გამორჩეულად კარგი პროფესიონალია... მაგრამ, ამის მიუხედავად, ცხადია, რომ ის გარკვეულ ჩარჩოებში მოქმედებს და აქვს გარკვეული სივრცე, რომლის ფარგლებშიც შეუძლია მუშაობა. შედეგი ისაა, რომ დღემდე არაფერი გაკეთებულა. უფრო მეტიც - საქმე არ გამოსულა სოფიის საქალაქო განყოფილებიდან და არ დაკავშირებიანქვეყნის სპეცსამსახურებს. ეს ადასტურებს ნების დეფიციტს ან სურვილს, მიიჩქმალოს გარკვეული პრობლემა, რომელიც მოხდა.

ამის შესახებ [ზუსტ] ინფორმაციაზე არ მიმიწვდება ხელი, მაგრამ გავრცელდა ხმები, რომ ზოგიერთმა ადამიანმა იმედგაცრუებულმა დატოვა ეროვნული უშიშროების სახელმწიფო უწყება (ბულგარეთის კონტრდაზვერვის სამსახური - რედ.). ზოგს უთქვამს, რომ ამ საკითხზე მუშაობა აუკრძალეს, რაც სრულიად უცნაურია.

რადიო თავისუფლება: ანუ თქვენ ხედავთ გარკვეულ თანხვედრას ზოგიერთი უწყებების ინტერესებს შორის უცხოეთსა და ქვეყნის შიგნით.

ემილიან გებრევი: ეს თანხვედრაც არაა. ესაა ინტერესების დამთხვევა, რაც უფრო მეტია.

რადიო თავისუფლება: შეგიძლიათ დააკონკრეტოთ?

​ემილიან გებრევი: არ მგონია, ვინმეს არ ესმოდეს ვითარება, ვინაიდან გაჟონა ზოგიერთმა მონაცემმა ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიაზე გარკვეული პირების ვიზიტებზე. ასეა თუ ისე, ეს მონაცემები ამყარებს ყველაფერს, რაც მოხდა შორეული 2015 წლის აპრილში. დავუშვათ, მათგან ერთი [ვიზიტი] უბრალოდ დამთხვევა იყო და არაფერი ჰქონდა საერთო [მოწამვლასთან]. დავუშვათ, მეორე[ვიზიტი] დამთხვევა იყო და არაფერი ჰქონდა საერთო [მოწამვლასთან]. მაგრამ არსებობს მესამე [ვიზიტი], და შესაძლოა არსებობდა მეოთხე [ვიზიტი]. ამდენი დამთხვევა როცაა, იძულებული ხარ ამაზე გარკვეული დასკვნები გამოიტანო. უბრალოდ სხვა გზა არაა. ნებისმიერი საღად მოაზროვნე ადამიანი, რომელსაც რაიმე ინტერესი არ აკავშირებს ამ საქმესთან, ასეთ დასკვნას გამოიტანდა.

რადიო თავისუფლება: თუკი სწორად მესმის, თქვენ გემუქრებოდნენ და ეს საგამოძიებო ორგანოებში განაცხადეთ, მაგრამ მათ არ მიუმართავთ რაიმე ზომისთვის.

ემილიან გებრევი: მიგყავართ ჩემთვის ძალიან მტკივნეული საკითხისკენ, რომელზე ლაპარაკი საერთოდ არ მსურს.

გასულ წელს ჩემს სახლში შემოიჭრნენ. მე ვცხოვრობ სახლში, რომელიც აღჭურვილია პირადი თვალთვალისა და დაცვის ტექნიკით ასევე სხვა ტექნიკით, რომელიც დააყენეს იმ დასამახსოვრებელი მოვლენის შემდეგ (იგულისხმება გებრევის მოწამვლა2015 წლის აპრილში - რედ.)... აღმოჩნდა, რომ სახლის ტერიტორიაზე შესულიყვნენ... ამასთან დაკავშირებით დავურეკე პროკურორს, რომელსაც, როგორც წარმომიდგინეს, ებარა ეს საქმე (მოწამვლის - რედ.).ამ კაცმა საკმაოდ კეთილგანწყობილად მითხრა, „მე ჩემი მოქმედების ჩარჩოები მაქვს, ეს არ არის ჩემს კომპეტენციაში იმ საქმესთან დაკავშირებით, რომელზეც ვმუშაობ. ამ საქმეზე თქვენი ადგილობრივი პოლიციის განყოფილებას უნდა დაუკავშირდეთ.“ ამან მთლიანობაში ძალიან გამაკვირვა. არ აინტერესებდა, სინამდვილეში რა მოხდა, თუმცა ეს შეიძლება აღმოჩენილიყო დიდი გამოცანის პატარა სეგმენტი. მაგრამ მას ჩარჩო მოუნიშნეს და ეს კაცი მკაცრად იცავდა მას.

არავის აინტერესებს და არავინ ატარებს გამოძიებას, ვინაიდან ის მიჩქმალულია. ვის შეეძლო მიეჩქმალა ის? მხოლოდ და მხოლოდ სახელმწიფოს, არა? სხვას არავის შეეძლო ამის ასე გაკეთება. დღესდღეობით ასეთია საქმის ვითარება.