Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

ყველაფერს აქვს ფორმა და შინაარსი, მათ შორის რწმენასაც. ხშირად, რაც შინაარსი გვგონია, დროში ცვალებადი ფორმა აღმოჩნდება ხოლმე.

„ქრისტიანობას ეზიზღება სხეული, ჰიგიენა ავხორცობად არის ჩათვლილი. ეკლესია ზურგს აქცევს სისუფთავეს და სისალუქეს“, - წერდა ერთი ძალიან ცნობილი ფილოლოგი შუა საუკუნეების ქრისტიანებზე, რომლებიც თურმე დონ კიხოტის სერიოზულობით ებრძოდნენ თერმებსა და აბანოებს.

დღევანდელ ქრისტიანებს ეს ამბავი სასაცილოდ არ ჰყოფნით. ყოველ შემთხვევაში, იშვიათი და ეგზოტიკური გამონაკლისის გარდა, არავინ აბამს ერთმანეთზე ჰიგიენისა და რწმენის საკითხებს. ასევე შეიცვალა მედიცინისა და სამეცნიერო ტექნიკური პროგრესისადმი დამოკიდებულება. აღარავინ მიიჩნევს აპენდიციტს ღვთის რისხვად, ასევე არავინ მიიჩნევს ეშმაკეულად შიდაწვის ძრავას, არავინ ამბობს უარს თანამედროვე სატრანსპორტო საშუალებებზე, კომპიუტერულ ტექნიკაზე, ინტერნეტზე; ღვთისმსახურებისას მასობრივად იყენებენ მიკროფონებს, ხმის გამაძლიერებლებს, ვიდეოკამერებს, პირდაპირი ტრანსლირების მოწყობილობებს და ა.შ. - ყველაფერი ეს ხუთასი, სამასი და თუნდაც ასი წლის წინ მცხოვრები ქრისტიანებისთვის გულისამრევი მკრეხელობა იქნებოდა, მაგრამ, ისიც ვთქვათ, რამდენი ქრისტიანი იცინის დღეს წინაპრების გულუბრყვილო გაბრაზებაზე?

კორონავირუსის პანდემიის დროსაც ჩვენ ვხედავთ როგორ უტარდება დეზინფექცია ეკლესიას, საეკლესიო ინვენტარს; როგორ ცდილობენ სალოცავად მისული პირბადიანი ადამიანები, უსაფრთხოების მიზნით, დისტანციის დაცვას... - ძველი ქრისტიანების პოზიციიდან, ესეც აუხსნელი საქციელია. თუ კარგად დავფიქრდებით, განა ამგვარ ქცევას (ჯანმრთელობაზე ზურნვას) იმდენივე საერთო არ აქვს რწმენის საკითხთან, რამდენიც მკრეხელობასთან ჰიგიენის მიბმას?

ნებისმიერი ექიმი გეტყვით, რომ ვირუსს შეუძლია მოკლას ნებისმიერი აღმსარებლობის ადამიანი. გაუფრთხილებლობით - ხელების არდაბანით, ნიღბისა და სოციალური დისტანციის უგულებლყოფით სიკვდილი კი ისევეა შინაარსისგან დაცლილი, როგორც იმ ძველი, აბანოების მოშიში ქრისტიანების ქცევა.

სწორედ ამგვარ, უშინაარსო სიკვდილისკენ მოწოდებას ჰგავს ეპიდემიის პიკზე ადამიანების ერთ სივრცეში (ეკლესიებში) მიპატიჟება, თანაც მიპატიჟება კანონისა და საგანგებო მდგომარეობის უხეში დარღვევით, რასაც ვერაფერს უპირისპირებს საქართველოს მთავრობა. ის, რაც საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა საპატრიარქოში გამართული მოლაპარაკების შემდეგ განაცხადა („ეკლესიის ეგზისტენციალური ამოცანაა, რომ ეკლესია არ უნდა დაიხუროს, რაც გასაგებია“), ნიშნავს იმას, რომ საქართველოს მთავრობა მზად არის თვალი დახუჭოს (ბევრი ადამიანისთვის სასიკვდილო საფრთხის შემცველ) კანონის დარღვევაზე და მიენდოს მოქალაქეების„გონიერებას და სიბრძნეს”.

არადა, როგორც ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის (საია) ადამიანის უფლებების დაცვის პროგრამის დირექტორი, მერაბ ქართველიშვილი ამბობს, საზოგადოების ჯანმრთელობაზე ზრუნვის პასუხისმგებლობა ერთმნიშვნელოვანად მთავრობას აკისრია და სწორედ მთავრობაა ვალდებული დაიცვას საგანგებო მდგომარეობით შემოღებული წესები, თუმცა, მერაბ ქართველიშვილი იმასაც ამბობს, რომ მთავრობას არ შეუძლია რელიგიის თავისუფლების შეზღუდვა (მაგ. საკულტო შენობების დახურვა), ამისთვის საგანგებო მდგომარეობის შესახებ პრეზიდენტის დეკრეტის გამოცემა არ კმარა.

„კონსტიტუციით, რელიგიის თავისუფლება მხოლოდ კანონით შეიძლება შეიზღუდოს. თუ მთავრობა ვერ ახდენს პრევენციული ღონისძიებების გატარებას, ვერ ახერხებს საკითხის მოლაპარკების გზით გადაჭრას, მაშინ უნდა შეცვალოს კანონი, რაც, წესით, არ უნდა გაუჭირდეს მმართველ პარტიას, რომელსაც ცვლილებისთვის საჭირო უმრავლესობა აქვს პარლამენტში. მთავრობა ვალდებულია დაიცვას როგორც მორწმუნეების, ასევე სხვა ყველა მოქალაქის ჯანმრთელობა. ეს საკითხი მხოლოდ მთავრობის პასუხისმგებლობაა“, - უთხრა მერაბ ქართველიშვილმა რადიო თავისუფლებას.

თუმცა, უნდა ითქვას, რომ პირდაპირი გაგებით ეკლესიების დახურვას არც არავინ ითხოვს. თეოლოგ ბექა მინდიაშვილის თქმით, საუბარია, მხოლოდ მრევლის დროებით დათხოვნაზე:

„შეკრება ქმნის ვირუსის გადაცემის საფრთხეს. სასულიერო პირებს შეუძლიათ ჩაატარონ ნებისიმერი სახის ღვთისმსახურება დახურულ ტაძარებში, როგორც ამას სხვა მართლმადიდებელი ეკლესიები აკეთებენ. აუხსნელია, რატომ ეწინააღმდეგება საქართველოს საპატრიარქო შექმნილ ვითარებას. ამას ბიოტერორიზმი შეიძლება ვუწოდოთ, იმიტომ, რომ ვირუსის შეგნებული გადაცემის ხელშეწყობა სწორედაც რომ ბიოტერორიზმია.“

ბექა მინდიაშვილდის თქმით, სახარება იძლევა უამრავ შესაძლებლობას იმისთვის, რომ ასეთ მძიმე ვითარებაში ეკლესიამ იხელმძღვანელოს არა ტრადიციული რიტუალების შესრულებით, არამედ იხელმძღვანელოს პრინციპით: კაცის ძეა შაბათის უფალი, რადგან შაბათი ადამიანისთვის არის შექმნილი და არა ადამიანი შაბათისთვის.

„ანუ ადამიანი კი არ არსებობს ცნებისთვის, არამედ ცნება არსებობს ადამიანისთვის. შეიძლება რიტუალების, ტრადიციების, მსახურების ნებსმიერი მოდიფიაცია ადამიანის სასიკეთოდ. დღეს ეგზისტენციურ აუცილებლობას წარმოადგენს ის, რომ ადამიანი იყოს იზოლირებული, ჰქონდეს რაც შეიძელბა მცირე კონტაქტი. რელიგიური პასუხისმგებობაა ამ დისტანციასა და იზოლაციაზე ზრუნვა, რათა ადამიანის სიცოცხლე დავიცვათ“, - უთხრა ბექა მინდიაშვილმა რადიო თავისუფლებას.

როგორც ჩანს, ადამიანების სიცოცხლის დაცვაზე მეტად საქართველოს მთავრობას ადამიანების „საარჩევნო ხმების“ დაცვა აღელვებს. საქართველოს საპატრიარქოსთან დაპირისპირება ხომ, პირველ რიგში, სწორედ ხმების დაკარგვის რისკს შეიცავს. გიორგი გახარიას წამოცდენაც, „საქართველო მართლმადიდებელი ქვეყანაა“ სულაც არ არის წამოცდენა. გასათვალისწინებულია ივანიშვილის ფაქტორიც და ის, რომ გახარია არ არის დამოუკიდებელი და ისეთი წონის პოლიტიკოსი, რომელიც არჩევნების წინ ღია კარს დაუწყებდა მტვრევას, მითუმეტეს თუ ეს კარი ეკლესისაა!

ავტორი: ნინო ევგენიძე
ეკონომიკური პოლიტიკის კვლევის ცენტრი

დღეს ქვეყანა საყოველთაო კარანტინის რეჟიმში ცხოვრობს. ეპიდემიის მასშტაბის შესაფერხებლად მიღებული ეს გადაწყვეტილება, მეტ-ნაკლები სიმკაცრით, თითქმის მსგავსია მსოფლოს ქვეყნების უმრავლესობაში (იშვიათი გამონაკლისებით), თუმცა უკვე ყველა თანხმდება, რომ ეს უსასრულოდ ვერ გაგრძელდება. შეზღუდვის პოლიტიკას აუცილებლად ექნება მძიმე ეკონომიკური და სოციალური - საბოლოო ჯამში კი, ადამიანური - ფასი. ამიტომ მსოფლიო ფიქრობს იმაზე, რომ ადრე თუ გვიან აუცილებელი გახდება დაავადებასთან თანაარსებობა და ამისთვის საქართველოც მზად უნდა იყოს.

ეკონომიკის თუნდაც ერთი თვით გაჩერება საკმაოდ მძიმე დარტყმაა მოსახლეობის უმრავლესობისათვის. ოჯახური შემოსავლებისთვის ყველაზე რთული ფულადი გზავნილების კლება და თვითდასაქმებიდან მიღებული შემოსავლების შემცირებაა. საშუალოსტატისტიკური ოჯახის შემოსავლებში ფორმალური დასაქმებით მიღებული შემოსავალი, დაახლოებით, 40 %-ია, რაც თითქოს არაა დამოკიდებულების მაღალი ხარისხი, მაგრამ გაურკვეველ ეკონომიკურ პირობებში ამ შემოსავლის სხვა რაიმე რესურსით ჩანაცვლების პერსპექტივა არ ჩანს. პროგნოზების მიხედვით, მთელი წლის განმავლობაში უცხოეთიდან მიღებული ფულადი გზავნილები მინიმუმ 10 პროცენტით შემცირდება, რაც, დაახლოებით, 150 მილიონი აშშ დოლარია.

ამ ეტაპისთვის განსაკუთრებით მძიმე დარტყმა მიიღო მომსახურების სფერომ, რომლის წვლილი საქართველოს ეკონომიკაში ბოლო წლებში ძალიან დიდია. მასში შედის ტურიზმი და ტრანსპორტი, ასევე ამ სფეროებთან მჭიდროდ დაკავშირებული საზოგადოებრივი კვების ინდუსტრია და სხვა ტიპის მომსახურება. მხოლოდ საგარეო ტურიზმიდან შემოსავლის ყველაზე მინიმალური დანაკარგი, დაახლოებით, 2 მილიარდი, ხოლო ნეტო დანაკარგი 600-700 მილიონი იქნება - ისიც იმ შემთხვევაში, თუ ტურიზმი სწრაფად აღდგენას მოახერხებს.

საქართველოს მთავრობის გათვლებით, 2019 წლის ბოლოს 2020 წლის რეალური ეკონომიკური ზრდის საპროგნოზო მაჩვენებელი, არახელსაყრელი კონიუნქტურის გამო, 5%-დან 4.5%-მდე შემცირდა. სამწუხაროდ, გამორიცხული არ არის, ნომინალური ზრდა მიუახლოვდეს ნულს, ხოლო რეალური ზრდა ნეგატიურიც კი გახდეს მკვეთრი და გადამჭრელი ჩარევის გარეშე.

რაც შეეხება საგარეო ვაჭრობის დინამიკას, ცნობილია, რომ გარკვეული შეზღუდვები (იქნება ეს ცალკეული პროდუქციის ექსპორტის აკრძალვა თუ სხვა რამ) უკვე განახორციელეს საქართველოს ტრადიციულმა სავაჭრო პარტნიორებმა. ეს ასახვას პოვებს საქართველოში სასურსათო ბაზარსა და ეკონომიკის მოცულობაზეც. ამ დროს მნიშვნელოვანი იქნება რამდენად სწრაფად დაძლევენ კრიზისს საქართველოს მსხვილი, დიდი საგარეო-ეკონომიკური პარტნიორები, განსაკუთრებით კი, უშუალო მეზობლები. მხოლოდ იანვარ-მარტის მდგომარეობით, საქართველოდან ექსპორტის 6- პროცენტიანი კლება დაფიქსირდა (50 მილიონი აშშ დოლარით ნაკლები).

შოკის ნეგატიური ასპექტების მნიშვნელოვანი ნაწილის დაძლევა ვერ მოხერხდება ამ წლის განმავლობაში იმ შემთხვევაშიც კი, თუ პრობლემის ლიკვიდაცია ზაფხულის დასაწყისამდე გახდება შესაძლებელი, რაც საკმაოდ ოპტიმისტური ვარაუდია, და დიდ ქვეყნებში ეკონომიკური ნორმალიზაციის ნიშნები გაჩნდება. ამიტომ ხელისუფლებამ გონივრულად უნდა გამოიყენოს დრო, სანამ ეპიდაფეთქება მომხდარა, პროპორციული ეკონომიკური გადაწყვეტილებების მისაღებად, თორემ პიკის პერიოდში ამისთვის, შესაძლოა, რესურსი აღარ ეყოს.

ერთია მოკლევადიანი სტიმულირებისა და ეკონომიკური გადაწყვეტილებები, მათ შორის სოციალური გადაწყვეტილებები, რომელთაგანაც რამდენიმე განხორციელდა და უფრო მეტი ჯერ კიდევ განსახორციელებელია - იქნება ეს სოციალური (ვაუჩერები, პირდაპირი ფინანსური დახმარება, სურსათით დახმარება და ა.შ.) თუ ეკონომიკური (მაგალითად, საგადასახადო შეღავათები და გადავადებები, დარგების სტიმულირების პაკეტები, სასურსათო უზრუნველყოფის და ა. შ.), ხოლო კიდევ უფრო მნიშვნელოვანია პოსტკრიზისული, გრძელვადიანი გადაწყვეტილებების სწორად განსაზღვრა.

მოკლევადიანი ეკონომიკური გადაწყვეტილებებიდან მნიშვნელოვანია შეზღუდვის მექანიზმების დეტალური გააზრება და ისეთი სფეროების გამოყოფა, რომელთა ამოქმედება ნაკლებ ეპიდემიოლოგიურ საფრთხეებს გამოიწვევს. ეს ეკონომიკას ბუნებრივი მოთხოვნა-მიწოდების საშუალებით აამოძრავებს, ამის გარეშე კი ვერავითარი გარე დახმარება მას ვერ დააბალანსებს. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია არ ჩნდებოდეს დამატებითი კითხვები ბიზნესის მიმართ არათანაბარ მიდგომასთან, მიზანშეწონილობასა და გამჭვირვალობასთან დაკავშირებით.

ამის პარალელურად კი აუცილებელია გრძელვადიანი გადაწყვეტილებების მიღება.

  • მნიშნველოვანია მსოფლიო ბაზარზე მიმდინარე ტენდენციების მუდმივი მონიტორინგი და, პირველ რიგში, ადგილობრივ ბაზარზე მოთხოვნის დასაბალანსებელი წარმოებების ხელშეწყობა;
  • წარმოების ახალი შესაძლებლობების ძიება მსოფლიო ეკონომიკაში ჩინეთის როლის შესაძლო კლებასა და შესაბამისად გაჩენილ ახალ შესაძლებლობებთან შეიძლება იყოს დაკავშირებული;
  • მნიშვნელოვანია როგორც დარგობრივ, ასევე, ზოგადად, მცირე და საშუალო ბიზნესის სტიმულირების პაკეტებზე ფიქრი და კონკრეტულ შედეგზე ორიენტირებულ დახმარებათა პროექტების დაგეგმვა, ამ პროცესში საერთაშორისო დონორების მოზიდვაზე მუშაობა;
  • ინფრასტრუქტურული პროექტები არის და იქნება კიდევ ერთი სერიოზული შესაძლებლობა, რომ ქვეყანამ ეკონომიკის ზრდას და დასაქმებას შეუწყოს ხელი.

ამ ყველაფერში კი, მართლაც, ძალიან მიშვნელოვანია, რომ ხელისუფლება გახსნილი იყოს როგორც ინფორმაციის გაცვლის, ისე დიალოგის თვალსაზრისით - პირველ რიგში, ქვეყანაში არსებულ ექსპერტულ-ანალიტიკურ წრეებთან, რადგან მისაღები იქნება ბევრი, შესაძლოა, არაპოპულარული გადაწყვეტილებაც და ამ პროცესში მნიშვნელოვანია ამ გადაწყვეტილებათა შედეგების გააზრებაც და საზოგადოებრივი კონსენსუსიც.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG