ბლოგები

22 სექტემბერს ბრანდენბურგში, ყოფილი გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკის მხარეში, რომელიც გარს არტყამს ქვეყნის დედაქალაქ ბერლინს, ლანდტაგის (მხარის პარლამენტის) არჩევნები ჩატარდა. მისმა სოციალ-დემოკრატიულმა პარტიამ (SPD), რომელიც ქვეყანას გერმანიის გაერთიანების შემდეგ მართავს, ამჯერადაც მოახერხა პირველი ადგილის დაკავება. არადა, მთელი წინასაარჩევნო კამპანიის განმავლობაში შოლცის პარტია ჩამორჩებოდა ულტრამემარჯვენე „ალტერნატივას გერმანიისთვის“ (AfD).

საბოლოოდ, SPD-მ მიიღო ხმების 30.9% და გააუმჯობესა ხუთი წლის წინანდელი შედეგი (26%). AfD მეორე ადგილზეა ხმების 29.2%-ით. ეს შედეგი შოლცს ამოსუნთქვის შესაძლებლობას მისცემს. ჯერ ერთი, ის თავად ცხოვრობს პოტსდამში, ბრანდენბურგის დედაქალაქში. მეორეც, პარტიას აუცილებლად სჭირდებოდა კარგი შედეგის ჩვენება მას შემდეგ, რაც სამი კვირის წინ თიურინგიასა და საქსონიაში, ყოფილი აღმოსავლეთ გერმანიის ორ სხვა მხარეში კატასტროფული მარცხი განიცადა და ერთნიშნა მაჩვენებლით დაკმაყოფილდა.

ბოლო რამდენიმე კვირის განმავლობაში სულ უფრო და უფრო ხმამაღალი ისმოდა კითხვები იმის შესახებ, თუ რამდენ ხანს შეიძლებოდა ფედერალური მთავრობა ემართა გუნდს, რომელიც ასეთ ცუდ შედეგებს აჩვენებდა. ახლა კი, როგორც ჩანს, ის მაინც მოახერხებს და გაძლებს 2025 წლის სექტემბრის საყოველთაო არჩევნებამდე.

თუმცა, საკითხავია, რა წვლილი მიუძღვის შოლცს ამ შედეგში. მან ბოლო ხანებში ტონი შეცვალა და სცადა სათავისოდ გამოეყენებინა იმიგრაციის შიში და სკეპტიციზმი უკრაინის მიმართ, რომელიც გავრცელებულია ამომრჩეველთა დიდ ნაწილში, განსაკუთრებით კი - ქვეყნის აღმოსავლეთ ნაწილში. ის უფრო ხმამაღლა ითხოვდა სამშვიდობო მოლაპარაკებებს, რომელშიც რუსეთიც იქნება ჩართული. სექტემბრის დასაწყისში მან ხელახლა შემოიღო კონტროლი გერმანიის ყველა საზღვარზე იმიგრაციის შესაზღუდად მას შემდეგ, რაც აგვისტოში, გერმანიის დასავლეთით მდებარე ქალაქ ზოლინგენში დანით თავდასხმის შედეგად სამი ადამიანი დაიღუპა. ამ თავდასხმაზე პასუხისმგებლობა „ისლამურმა სახელმწიფომ“ აიღო.

მიუხედავად ამისა, როგორც ჩანს, პარტიის მიერ ნაჩვენები შედეგი ორმა ფაქტორმა განაპირობა. ერთი ისაა, რომ ბევრმა ხმა მისცა სოციალ-დემოკრატებს, რათა პირველ ადგილზე AfD არ გასულიყო. მეორე კი ბრანდენბურგის ამჟამინდელი პრემიერის, დიტმარ ვოიდკეს პოპულარობაა, რომელიც, მიუხედავად იმისა, რომ შოლცის პარტიული თანამებრძოლია, მას და ფედერალურ მთავრობას ხშირად აკრიტიკებს ხოლმე.

აღსანიშნავია ისიც, რომ მისმა ორმა ფედერალურმა კოალიციურმა პარტნიორმა, მწვანეებმა და ლიბერალურმა FDP-მ, ბრანდენბურგში სრული მარცხი განიცადეს. პირველმა მიიღო ხმების 4.1% და, შესაბამისად, ვერ გადალახა მხარის პარლამენტში წარმომადგენლობის 5%-იანი ბარიერი. FDP-მ კი ხმების 0.8% მიიღო, რაც რეგიონული არჩევნების ისტორიაში ყველაზე ცუდი მაჩვენებელია.

ასევე, მართალია, AfD-მ ბრანდენბურგში პირველი ადგილი ვერ დაიკავა, მაგრამ ის მაინც წინ წავიდა. სექტემბერში აღმოსავლეთ გერმანიაში ჩატარებული სამი არჩევნების შემდეგ ეს პარტია უდავოდ გამარჯვებული დარჩა. ორგან ის მეორეზე გავიდა და მცირედით ჩამორჩა გამარჯვებულს, თიურინგიაში კი პირველი ადგილი აიღო და მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ პირველი ულტრამემარჯვენე პარტია გახდა, რომელმაც რეგიონულ არჩევნებში გაიმარჯვა. ცხადია, ქვეყნის აღმოსავლეთი ნაწილი ძალიან განსხვავებულია, აქ ელექტორატის უფრო დიდ ნაწილს აქვს ანტიიმიგრანტული განწყობა და უფრო თბილად უყურებს მოსკოვს. ამაზე მეტყველებს მემარცხენე პოპულისტური „სარა ვაგენკნეხტის ალიანსის“ წარმატებაც, რომელმაც ბრანდენბურგში მესამე ადგილი დაიკავა ხმების 13.5%-ით.

ფედერალურ დონეზე, ულტრამემარცხენეებმა და ულტრამემარჯვენეებმა ერთად შეიძლება ხმების მესამედი მიიღონ. ბევრია, მაგრამ მთავრობას ვერ ჩამოაყალიბებენ. მიუხედავად ამისა, ისინი გავლენას მოახდენენ გერმანიის, ევროკავშირის უმსხვილესი ეკონომიკური მოთამაშის კურსზე, განსაკუთრებით იმიგრაციისა და უკრაინის ომის საკითხებზე. ეს მხოლოდ გერმანიის ტენდენცია არ გახლავთ. ჩეხმა პოპულისტმა ანდრეი ბაბიშმა ძალიან კარგი შედეგი აჩვენა რეგიონულ არჩევნებში, რომელიც ბრანდენბურგის კენჭისყრის პარალელურად მიმდინარეობდა. მას, როგორც ჩანს, დიდი შანსი აქვს, მომავალ წელს ჩეხეთის პრემიერი გახდეს. მომავალ კვირას ავსტრიაში ჩატარდება საპარლამენტო არჩევნები. იქ გამოკითხვებში დამაჯერებლად ლიდერობს ულტრამემარჯვენე პოპულისტური „თავისუფლების პარტია“ (FPO).

ევროპის ხომალდი, როგორც ჩანს, კურსს ცვლის.

მოკლე დასკვნა ასეთია: ყველაზე მეტი მოიგეს ბალტიის ქვეყნებმა და პოლონეთმა. სწორედ მათ ერგოთ უმნიშვნელოვანესი პორტფელები. ცენტრალური და აღმოსავლეთის სხვა სახელმწიფოებს ბევრი არაფერი მიუღიათ. ვნახოთ, რა მოხდება ევროკავშირის გაფართოების კუთხით.

ცხადია, რომ ბალტიისპირეთი ფონ დერ ლაიენის გულთან ახლოსაა. უკვე ვიცოდით, რომ ესტონეთის ყოფილი პრემიერ-მინისტრი კაია კალასი ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკის მესვეური გახდებოდა. ლატვიელმა ვეტერანმა ვალდის დომბროვსკისმა მიიღო ეკონომიკისა და პროდუქტიულობის პორტფელი, მიუხედავად მუდმივი ჭორებისა, რომ ის უახლოეს წლებში გაფართოებასთან იქნებოდა დაკავშირებული.

ლიეტუვის ყოფილ პრემიერ-მინისტრ ანდრიუს კუბილიუსს თავდაცვის ახალი პორტფელი ჩააბარეს. ეს შეიძლება ცარიელი სიმრავლე იყოს, თუ ევროკავშირი თავდაცვისთვის ფულს არ გამოყოფს. ბრიუსელი ევროპის თავდაცვის ინდუსტრიის გაძლიერებას ცდილობს, განსაკუთრებით უკრაინაში დაწყებული ომის შემდეგ, თუმცა საკითხავია, რამდენად ემთხვევა ეს წევრი ქვეყნების სურვილებს. ამ სფეროში უამრავი ეროვნული ჩემპიონია, მაგრამ ევროპის ჩემპიონი ჯერ არ გამოჩენილა და საეჭვოა, რომ ეს ვითარება მალე შეიცვალოს. და ბოლოს, პიოტრ სერაფიმი, პოლონეთის პრემიერ-მინისტრის, დონალდ ტუსკის მარჯვენა ხელი, ბიუჯეტს უხელმძღვანელებს. შთამბეჭდავი შედეგია.

თუმცა, ამავე დროს, ჩანს, რომ ბლოკი დასავლეთისკენ გადაიხარა. ესპანეთი იქნება პასუხისმგებელი ევროკავშირის შიდა ბაზარზე, საფრანგეთი ინდუსტრიულ სტრატეგიას ჩაიბარებს, ირლანდიამ სამართლიანობა მიიღო, ლუქსემბურგმა სოფლის მეურნეობის პორტფელი, იტალიამ კი - ერთიანობა, რომელიც ევროკავშირის ნაღდ ფულს განაგებს. აქ გადაირიცხება ფული კლუბის უფრო მდიდარი რეგიონებიდან ღარიბ რეგიონებში. შინაგან საქმეთა და მიგრაციის საკითხები ავსტრიას ანდეს, რომელიც სულ უფრო და უფრო მარჯვნივ იხრება. ეს ბევრ რამეზე მეტყველებს.

მართალია, რუმინელი კანდიდატი როქსანა მინზატუ დასახელდა ერთ-ერთ აღმასრულებელ ვიცე-პრეზიდენტად ექვსიდან, რაც დიდი საქმეა, მაგრამ სფერო: „ხალხი, უნარები და მზადყოფნა“, საკმაოდ ბუნდოვანია. ფონ დერ ლაიენმა აღნიშნა, რომ ის პასუხისმგებელი იქნება განათლებისა და სოციალური უფლებების საკითხებზე - ეს კი ძირითადად ეროვნული მთავრობების კომპეტენციაში შედის ხოლმე და არა - ბრიუსელის.

ბულგარელი კანდიდატი, ეკატერინა ზაჰარიევა ჩაიბარებს კვლევებს და ინოვაციებს - კიდევ ერთი სფერო, რომელშიც ევროკავშირი დიდი ვერაფრით გამოირჩევა. უნგრელი ოლივერ ვარჰეი ჯანმრთელობასა და ცხოველთა კეთილდღეობას მიხედავს, რაც ევროპისათვის სულ უფრო მნიშვნელოვანი ხდება, განსაკუთრებით კოვიდის შემდეგ, მაგრამ წამყვან როლს მაინც არ თამაშობს. ვრცელდება ხმები, რომ ევროპარლამენტმა მოსმენების დროს შეიძლება ორივე მათგანის კანდიდატურა ჩააგდოს - მოსმენები მალე იწყება და, როგორც წესი, რამდენიმე კანდიდატს იწუნებენ ხოლმე. სლოვაკეთმა ვაჭრობა ჩაიბარა გაზრდილი პროტექციონიზმის ეპოქაში, ჩეხეთს კი წილად ერგო „საერთაშორისო პარტნიორობა“, რომელიც არავინ იცის რას ნიშნავს. ხორვატია პასუხისმგებელია სამხრეთ სამეზობლოზე - სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ჩრდილოეთ აფრიკის ქვეყნებზე, რომლებიც ევროკავშირში ვერ გაწევრიანდებიან, მაგრამ ბლოკს სჭირდება მათთან შეთანხმებების დადება იმიგრაციის თავიდან ასაცილებლად.

მაშ, რა ხდება გაფართოების მხრივ? ეს სფერო ეხება ევროკავშირის წევრობის ბევრ ქვეყანას დასავლეთ ბალკანეთში და ასევე კანდიდატ ქვეყნებს აღმოსავლეთიდან - საქართველოს, მოლდოვასა და უკრაინას. ეს ახალი ევროკომისიის ერთ-ერთი პრიორიტეტი უნდა ყოფილიყო. არჩევანი კი სლოვენიასა და მარტა კოსზე შეაჩერეს - კომისიის ერთადერთ კანდიდატზე, რომელიც ჯერ კიდევ არ დაუდასტურებია საკუთარ ქვეყანას. ლიუბლიანაში ოპოზიციამ კიდევ ერთხელ გადადო მისი დამტკიცების საკითხი. ლიუბლიანა გააღიზიანა იმან, რომ თავდაპირველი კანდიდატი, ტომაზ ვესელი თავიდან მოიშორეს, რადგან ფონ დერ ლაიენი გუნდში მეტ ქალს ეძებდა.

ასევე ნახეთ

ვინ გახდება ევროკომისარი გაფართოების საკითხებში?

ეს გაფართოების პოლიტიკის მაღალ პრიორიტეტზე არ მეტყველებს. როგორც მესმის, უკრაინა და მოლდოვა იმედოვნებდნენ, რომ კანდიდატი უფრო მაღალი პროფილისა იქნებოდა - სასურველია ბალტიის მეგობრული ქვეყნებიდან. ის ასევე იქნება პასუხისმგებელი აღმოსავლეთ სამეზობლოზე, რაც გულისხმობს აზერბაიჯანს, სომხეთსა და ბელარუსს. საკითხავია, რამდენი დრო დარჩა ამ სამეულს.

სავარაუდოა, რომ კოსი, როგორც ყოფილი იუგოსლავიის წარმომადგენელი, ყურადღებას დასავლეთ ბალკანეთზე გაამახვილებს. ეს ბუნებრივიცაა, რადგან ამ ქვეყნებიდან ბევრი უფრო წინ იმყოფება ევროკავშირის გზაზე, ვიდრე უკრაინა და მოლდოვა. ბოლო წლებში კი ისინი მიიჩნევდნენ, რომ ბრიუსელი მათ უგულებელყოფდა. ის ალბათ ნაკლებად კონტროვერსიული იქნება, ვიდრე გაფართოების საკითხებში ამჟამინდელი კომისარი, უნგრელი ოლივერ ვარჰეი, რომელმაც როლს აშკარად უნგრული კვალი დაატყო. თუმცა, მაინც იგრძნობა, რომ მომდევნო წლებში გაფართოება არ იქნება ბრიუსელის დღის წესრიგის მთავარი თემა.