ბლოგები

მაგარი მუსიკოსების მეტი რა გვყოლია. დღემდე გვყავს. კომპოზიტორებიც, შემსრულებლებიც, კომპოზიტორ-შემსრულებლებიც. როკიდან ალტერნატივამდე, რეპიდან ჰიპ-ჰოპამდე, პოპიდან ფოლკლორამდე. ვინ გაიხსენებს, როდის გვქონია მსგავსი ჟანრული მრავალფეროვნება?​

ამასობაში შედევრებიც საკმაოდ მოგვიგროვდა. თითქმის ყველა მუსიკოსს და ჯგუფს აქვს საკუთარი ჰიტი. ზოგს რამდენიმეც. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ საქართველოს ისტორიაში არა ერთი და ორი შედევრი დაიწერა. შედევრები მანამდეც შექმნილა, მაგრამ ის ცალკე ამბავია.​

1991 წელს ეპოქა დამთავრდა დიდი. მას შემდეგ ერთმანეთის მიყოლებით გამოჩდნენ ისინი, ვინც მრავალი წლის განმავლობაში წერდნენ და დღემდე წერენ მუსიკას. მათგან შეიძლება ყველა არ მოგწონდეს, მაგრამ თავის ჟანრში ყველას გაუკეთებია რამე აღნიშვნის ღირსი. ერთი-ორი მთლად ლეგენდის კატეგორიაშიც გადავიდა უკვე. თუნდაც ლოკალური მასშტაბისა.​

ყოველი მათგანი ცალკე წერილს იმსახურებს, მაგრამ დღეს ორიოდე სიტყვა უნდა ითქვას „როდრიგესზე“, რომელზეც სულ მინდოდა დამეწერა და როგორღაც ვერასდროს მოვახერხე. რაზეც ძალიან მწყდება გული. რადგან დავაგვიანე, მოკვდა კაცი. მოკვდა და დაგვაღონა.​

ბევრი ვიდეო არ მოიძებნება, სადაც ლევან სვანიშვილს ნახავ. მაგრამ სადაც ნახავ, შენიშნავ მის რაღაცნაირ სევდას, რომელიც ახლა, მისი სიკვდილის შემდეგ, განსაკუთრებით თვალშისაცემია.​

მე არ ვიცნობდი ლევანს. და არც არის ხოლმე საჭირო კაცის ცნობა, მასში ჩამდგარი დარდი რომ იგრძნო.​ ​ეს დარდი ჩემში 2008 წლის გაზაფხულზე შემოიღვარა.

გულის ამაჩუყებელი სიმღერა სიმპტომატური სახელწოდებით „Sentimental“ მაშინ ჟურნალ „ანაბეჭდში“ ჩადებულ კომპაქტ-დისკზე აღმოვაჩინე.​

რადარას (ვლადიმერ დავით სვანიძე) ნიკა კოჩაროვისგან ვიცნობდი, ვის ჯგუფშიც მაშინ უკრავდა. სწორედ რადარას ნათქვამია ლეგენდარული ფრაზა: „გათენდა დილა ალალი, არ გვეჩალიჩა წამალი?“ რადარა ნიჭიერი კაცია, მაგრამ ისეთი მუსიკის დასაწერად, „ანაბეჭდის“ CD-ზე რომ აღმოვაჩინე, ნიჭზე ცოტა მეტია საჭირო.​

ეს „ცოტა მეტი“ ეგებ ლევან სვანიშვილიც იყო? ურომლისოდაც არანაირი „როდრიგესი“ არ იქნებოდა. არ იქნებოდა რადარას გარეშეც, მაგრამ ეს უკვე სხვა ამბავია. ამაშია ხოლმე დუეტების ჯადოქრობა. ქრება ერთი, ქრება მთელი.​

სამწუხაროდ, „როდრიგესი“ სათანადოდ არ დაფასდა. თუმცა ნამდვილად იმსახურებდა იმაზე მეტს, ვიდრე მიიღო. მარტო იმიტომ არა, რომ ელექტრო პოპის პიონერი იყო ჩვენთან. სხვა ასეთი სევდიანი ქართული ალბომი მე არ ვიცი. „Sentimental“ ხომ პირდაპირ გულს გაგიბზარავს.​

ნეტა, სხვაზე რა ეფექტს ახდენს ეს სიმღერა? მე კი, როცა იგი მესმის, სულ მეჩვენება, რომ იმაზე თხელი კანი მაქვს, ვიდრე სინამდვილეში გადამკვრია ძვალ-რბილზე. წარმოუდგენელია, გულზე ანაბეჭდი არ დაგასვას ამ სიმღერამ, სულ გაწყალებულიც რომ გქონდეს ეგ გული. ეს ისეთი რამეა, მთლად წყალზეც კი დატოვებს კვალს.​

სიმღერის მოყოლა ვის გაუგია. და მაინც, აქ საუბარია ქალზე, ყოველდღე რომ გხვდება ქუჩაში, პარკში, ლიფტში, რომელიც არც შენი საყვარელია, არც მეგობარი, უბრალოდ მეზობელია, თუმცა კი „შენი ცხოვრების საჩუქარია“, რომლის ღიმილიც დიდხანს არ გტოვებს ხოლმე...

ესაა უნივერსალური სიმღერა, რომელიც ნებისმიერი მსოფლიო ვარსკლავის რეპერტუარს გაამდიდრებდა. და ესაა სიმღერა, რომელსაც ნებისმიერი ვოკალი მოუხდებოდა. ეგაა, ძლიერ მინორულია.​

ბოლოსდაბოლოს, შემეძლო, რადარასთვის მეკითხა, ვინაა ქალი, ვისაც უმღერიან, ჰყავს მას პროტოტიპი რეალურ ცხოვრებაში, კრებსითი სახეა თუ მხოლოდ ფანტაზიის ნაყოფია? მაგრამ არ მიკითხავს. რა საჭიროა? ყველამ თავისი წარმოიდგინოს. მით უფრო, რომ ის ქალი ეგებ არც იყოს ქალი? არამედ, რამე სხვა, სიზმარი, ოცნება, სიკვდილი. ასე უფრო უხდება ამ სიმღერას.​

მართლაც, წარმოიდგინე სიკვდილი, ყოველდღე რომ გხვდება ქუჩაში, პარკში, ლიფტში, რომელიც შენი მეზობელია, შენი ცხოვრების საჩუქარი, რომლის ღიმილიც დიდხანს არ გტოვებს ხოლმე... მთავარი აქ ჯადოა, რომელიც შენში თუ შემოიღვარა, მუდამ იქ დარჩება. მაშინაც კი, როცა მოგბეზრდება და მიგავიწყდება. სამაგიეროდ, შენს ყურებს ემახსოვრებათ, როცა დაგაჭრიან.​

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.

ასევე ნახეთ

​​შავი ზღვა​

რბილად რომ ვთქვათ, არც გერმანია აღმოჩნდა კანფეტი. ან მე არ ვიყავი ამ ქვეყნისთვის მზად. დღემდე არა ვარ. თუმცა ვიაზრებ, რომ ქვეყანაში არ არის საქმე, საქმე ჩემშია. ან რომელი ქვეყნისთვის ვიქნებოდი მზად? ასეა თუ ისე, მაშინ ძალიან დამეხმარა Воплі Відоплясова.​

არის ასეთი უკრაინული როკ-ჯგუფი, მოკლედ „ВВ“, რომელსაც მაშინ ვუსმენდი. მოვითავსებდი ნიჟარებში საყურისებს, ჩავრთავდი აიპოდში ამ „ვევეს“ და ვსეირნობდი უმისამართოდ უცნობი კელნის თოვლიან ქუჩებში ქანცის გაწყვეტამდე. ისე მოხდა, ეს მუსიკა მანამდე არ ვიცოდი. აღარც მახსოვს, მაშინ როგორ მოხვდა იგი ჩემს ყურში. მაგრამ მოხვდა და იქვე დასახლდა.​

ჩემს საყვარელ მუსიკას მაშინ ვერ ვუსმენდი. ზოგადად, მუსიკის განწყობაზე არც ვყოფილვარ. სიმართლე ითქვას, მუსიკა მაშინებდა. მზად ვიყავი, არაფრისთვის მესმინა და სიჩუმეში მეხეტიალა გათოშილ ქუჩებში, მაგრამ სიჩუმე კიდევ უფრო მაშინებდა. თან მეჩვენებოდა, რომ გარშემო ხალხი ჩემს შავ-ბნელ ფიქრებს ხედავდა.​

ჩვენ კი გვინდა ვიყოთ იმაზე დახვეწილნი და ამაღლებულნი, ვიდრე ზოგადად ვართ, ვუსმენდეთ ლუიჯი ნონოებსა და დიერდ ლიგეტებს, მაგრამ ყოველთვის არ გამოგვდის, გული სხვაგან მიგვიწევს ხოლმე. მე მიმიწევს. და სულ მიმიწევდა.​

მოკლედ, სასწრაფოდ მჭირდებოდა ახალი მუსიკა, ისიც უფრო შხამად, ვიდრე წამლად. მეც ბრმად დავიწყე სხვადასხვა პლატფორმაზე უცნობ ჰანგთა ჩხრეკა. ასე შემთხვევით მოვჩხრიკე ერთხელაც „ვიდოპლასოვი“, იგივე „ვევე“.​

თავიდან იყო ჯგუფის რიგით მეორე ალბომი პრეტენზიული სახელწოდებით „Музіка“. თავის დროზე, როცა არანაირი ციფრული დამკვრელი არ არსებობდა, რამეს თუ დღედაღამ უსმენდა კაცი, ასეთზე იტყოდნენ, კასეტა გაცვითაო. იგულისხმებოდა კასეტის მაგნიტური ლენტი, რომელიც ხმარებაში მართლაც ცვდებოდა ადრე თუ გვიან. ათი წლის წინაც, კელნში ხეტიალისას, ამ „მუზიკისთვის“ „ვოქმენით“ რომ მესმინა და არა აიპოდით, ნაღდად გავცვეთდი კასეტის ლენტს.​

„Музіка“ არაა ჯგუფის საუკეთესო ალბომი ჩემთვის, თუმცა მშვენიერი რამეა. უბრალოდ, როგორღაც ჩავიხვიე და ვუსმენდი და ვუსმენდი იდიოტივით. მომწონდა მელოდიაც, მომწონდა უკრაინულიც და მომწონდა სერგეი სკრიპკას (გვარიც ასეთი უნდა ჰქონდეს მუსიკოსს) ხმაც, ერთდროულად რომ შეუძლია იყოს მხიარულ-სევდიანი, რაც მე იოლად მნუსხავს. საერთოდ, ორი რამ, იუმორი და სევდა თუ არის კაცში, დანარჩენი როგორღაც მიეტევება. ეს სკრიპკა კი, ჯგუფის არა მარტო ლიდერი, მისი გულ-ღვიძლია.​

არა მგონია, საჭირო იყოს ამ ალბომიდან კომპოზიციათა გამორჩევა, აქ ბევრი დიდებული რამეა. მხოლოდ დავაზუსტებ, რომ აქვეა ჯგუფის ჰიტი „გაზაფხული“ (Весна), რომელიც მის ერთ-ერთ და არა ერთადერთ სავიზიტო ბარათად ითვლება. ან რა გამორჩევა უნდა მუსიკას, მუსიკას უნდა მოუსმინო.​

სხვათა შორის, ამ „ვევედან“ გამოდიან მთელი გორანები და მთელი ბრეგოვიჩები. ზოგს ამიტომ თუ ეჩვენება ხოლმე, რომ საიდანღაც უკვე იცის ეს მელოდიები, თუნდაც პირველად ისმენდეს მათ. თუმცა სად გორანი და სად „ვევე“.​

ამ მუსიკამ მაშინ ბევრი რამით მომისყიდა, პირველ რიგში კი იუმორისა და სევდის უცნაური სინთეზით. ერთმა და იმავე სიმღერამ შეიძლება გაგაღიმოს და უცებ გულიც მოგიწუროს. უკრაინული ხალხური მუსიკა არ ვიცი, მასზე რამე რომ ვთქვა, იმდენს კი მივხვდი, რომ სრულიად დიდებულად ჰქონდა ჯგუფს იგი ათვისებულ-ადაპტირებული. „ვევეს“ რეპერტუარი არც არსებობს ხალხური მუსიკის გარეშე, მისი ელემენტები გხვდება მეტ-ნაკლებად ყველგან.​

უკრაინა ძლიერ უკვე რომ არ მყვარებოდა მწერალ იური ანდრუხოვიჩის და რეჟისორ კირა მურატოვას გამო, მარტო ამ „ვევეს“ ხათრითაც კი შემიყვარდებოდა. დღეს ეს ქვეყანა სამმაგად მიყვარს-მეთქი არ ვამბობ, არამედ მისი კულტურა ჩემში სამი განსხვავებული მხრიდან და განსხვავებულ პერიოდში შემოვიდა.​

თავის დროზე ეს „ВВ“ ისე დამეხმარა, მას შემდეგ სულ მეშინოდა მასთან მიბრუნება. ბავშვობაში წაკითხულ წიგნს რომ გაურბიხარ დიდობაში კაცი, იმის შიშით, ძველი შთაბეჭდილებანი არ შემოიცრიცო უნებურად. მთელი ცხოვრება ისედაც წარსული ბედნიერების განიავებაა. თუმცა იმან რა თქვას, ვინც არასდროს, არცერთი წამით ყოფილა ბედნიერი.​

ცხადია, ყველა ალბომი არა აქვთ ერთნაირი დონისა, მაგრამ უშედევრო არა აქვთ არცერთი. ერთ-ორ მარგალიტს ყველგან მოჩხრეკ. პირადად ჩემი ფავორიტია 1997 წლის ალბომი „ფაინო“ (​Файно​). მთავარი აქ მაინც მგონია „ზღვა“ (Море), რომელზეც დღემდე გამაჟრიალებს ხოლმე. პოეტური ნიჭი რომ მქონდეს, უკეთ ვთარგმნიდი ფინალურ სიტყვებს. მანამდე კი იყოს ასე: „შორს არის შავი ზღვა, ესმის ხალხს უსაზღვრობის ხმა“ (Море чорне у далині, / Люди чують звуки безмежності).​

ამ ორზე, ზღვასა და შავ ფერზე მეტად რა უნდა გაერთიანებდეს სხვასთან? განა ბევრს აქვს ზღვაზე გასასვლელი? არც შავ ფერს უკავია იმხელა ადგილი მის ცხოვრებაში, როგორც ჩვენთან. როგორი ნათელი დროშებიც უნდა გვქონდეს, ესაა ფერი, რომლის გარეშეც ძნელია ჩვენი წარმოდგენა. ფერი, რომელიც არის ჩვენს გარდერობსა და განწყობაში, ფიქრსა და რუტინაში, სულში და გულში. ეს არაა მარტო ფერი, რომელიც გამოწვეულია ხილული სინათლის არარსებობით ან სრული შთანთქმით. ესაა კიდევ ის ძველისძველი, რაღაც წარმართული ძარღვი, ავთენტიკური და ნამდვილი, რისიც ასე შურს სხვას, ვისაც იგი არ გააჩნია.​

ჩვენ არა მარტო გამოვედით წყლიდან, არამედ ჩვენ წყვდიადის შვილები ვართ, რომლებიც ვკვდებით უმზეოდ.​ ​ათი წელია ვცხოვრობ ქვეყანაში, სადაც მზე სანთლით უნდა ეძებო და ვერ იპოვი. შენც სულ სხვადასხვა რამით ცდილობ მის ჩანაცვლებას. მე თვითონ რით აღარ ჩამინაცვლებია მზე, დ ვიტამინით, სიმღერით, ლექსით, მთვარითაც კი.​ ​და საერთოდაც, წყვდიადის შვილები რომ არ ვიყოთ, მზეს განა ვუმღერებდით ამდენს?​

დღეს როგორც იქნა გავბედე და ათი წლის შემდეგ პირველად ჩავრთე „ВВ“. დინამიკებში „მამაი“ (Мамай) რომ გაისმა, ჩემმა ხუთი წლის ქალიშვილმა უცებ ხატვას თავი ანება, აკვარელიანი ფუნჯი წყლიან ქილაში ჩატოვა და შუა ოთახში მარტომ დაიწყო ცეკვა. იქამდე იტრიალა, ვიდრე სიმღერა არ ჩამთავრდა. ბოლოს მოვიდა, კისერზე ჩამომეკიდა და ბედნიერმა მითხრა, მამი, რა კარგია, რომ ადრე არ მოკვდიო.​

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.