Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

სამშაბათი, 23 იანვარი 2024

იზიდა ჭანია
იზიდა ჭანია

21 იანვრის ღამეს სოხუმში ეროვნული სამხატვრო გალერეა დაიწვა - აფხაზი ოსტატების 4000 უნიკალური ნამუშევარი. ალექსანდრე ჩაჩბა-შერვაშიძის 300 ნახატი, ვარვარა ბუბნოვას ნახატები, მარინა ეშბასი, ვალერი გემგიასი, რომელმაც დამოუკიდებელი აფხაზეთის სიმბოლიკა შექმნა... ამ ხანძარს ხალხმა „შავი კვირა“ შეარქვა.

დიდი ალბათობით, მიზეზი შუქის გამორთვა გახდა. ღამის სამ საათზე შუქი ისევ ჩართეს, ამან კი მოკლე ჩართვა გამოიწვია. უსაფრთხოების სისტემა შენობაში არ არსებობდა.

აღმოჩნდა, რომ ერთადერთი, ვინც ფონდის ხანძარსაშიში მდგომარეობის შესახებ არაფერი იცოდა, აფხაზეთის კულტურის მინისტრი დინარა სმირი იყო. მან უკიდურესი არაპროფესიონალიზმი გამოიჩინა და განაცხადა, ინფორმაცია არ მქონდა, გალერეაში ასეთი სავალალო ვითარება თუ იყოო.

აფხაზი განმანათლებლისა და პოეტის დიმიტრი გულიას შვილიშვილმა ტატიანამ მინისტრის თავის მართლება რომ მოისმინა, სოციალურ ქსელში, თავის გვერდზე დაწერა, მწერლის იუბილესთვის გამოყოფილი თანხა ხანძარსაწინააღმდეგო სისტემის დასაყენებლად გამოიყენეთო.

სამინისტროს მესვეურები შემჩნეულები არიან იმაში, რომ შეუძლიათ თანამშრომლების ხელფასი კაზინოში წააგონ ან პიკასოს თეფში გაყიდონ, სხვა დანარჩენისთვის კი ქვეყანას ფული არა აქვს. ოღონდ, მორიგი ჯავშნიანი ავტომობილის შესაძენად, რომელიც 30 მილიონი რუბლი ღირს, ფული ყოველთვის ყოფნით. ფული ყოფნით იმისთვისაც, რომ ადმინისტრაციულ შენობას დიდი აფხაზური კედელი შემოავლონ; სახელმწიფო აგარაკებზე, სადაც ბჟანია ცხოვრობს, უსაფრთხოების სისტემა დააყენონ და ასე შემდეგ.

ეს ის ფულია, რომელიც ეროვნულ გალერეას არ ეყო. მხოლოდ გუშინ უპასუხისმგებლო ხელისუფლების შენარჩუნება რამდენიმე მილიარდი რუბლი დაჯდა (ამაში არ შედის ის მატერიალური ზიანი, რომელიც ისტორიულ შენობას მიადგა, არც ქვეყნისთვის მიყენებული მორალური ზიანი შედის).

ახლა ჩვენი დროის გმირს, პრეზიდენტ ასლან ბჟანიას დავუბრუნდეთ, ნახანძრალზე მისვლამდე გზად კორპორაციულ წვეულებაზე რომ გაიარა. თავის ადმინისტრაციასთან, მინისტრებსა და დეპუტატებთან ერთად სტალინის აგარაკზე ახალ წელს აღნიშნავდა (დაგვიანებით, იმის გამო, რომ ბჟანია ქვეყანაში არ იყო). ამ დროს ახალგაზრდობა, რომელიც პრეზიდენტმა და მისმა ამქარმა აითვალწუნა, დამწვარი შენობიდან გადარჩენილი ნახატების გამოტანას ცდილობდა. ამავე დროს გავიგეთ, რომ ჩვენი თანამემამულე დონეცკის სახალხო რესპუბლიკაში დაიღუპა. „უთვისტომო ივანი“ კი სტალინის აგარაკზე ერთობოდა. აქ კორპორაციული წვეულებისთვის შერჩეული ადგილიც კი სიმბოლურია.

კი, ასლაბ ბჟანიას მხიარულების მიზეზი აქვს: რაც ოლიგარქებს დაჰპირდა, თითქმის ყველაფერი შეასრულა - ქვეყანა ვალებში ჩაახრჩო; თავის გარემოცვას კრიპტოვალუტის წარმოების საშუალება მისცა; ქვეყანას კაბალური ხელშეკრულებები აჰკიდა; რაც არ იყიდება, გაყიდა და რაც თავისი არ იყო, გააჩუქა. მაგრამ მის „მრევლს“ რაღა ახარებდა - ენერგეტიკის სფეროს კრახი? ნავთობის ბიზნესზე მონოპოლია? გაყიდული ქვეყანა? ჩანს, სახელმწიფოს მეთაურს ვერავინ შებედა, მიეთითებინა, სად უნდა ყოფილიყო იმ დღეს, როდესაც ქვეყანაში ისეთი კატასტროფა მოხდა, რომელიც თავისი მასშტაბით მხოლოდ ომის დროს აფხაზეთის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და სახელმწიფო არქივის დაწვას თუ შეედრება.

აი, ესაა ჩვენი უბედურება. ჩვენ დავუშვით, ხელისუფლებაში ვაჭრები და დილეტანტები მოსულიყვნენ, შემთხვევითი ბიჭები და გოგოები, რომლებსაც გაუმართლათ და ბჟანიას მეგობრებად და ნათესავებად დაიბადნენ; რომლებმაც მოსკოვში თანამდებობისთვის შესაფერისობის გამოცდა ვერ გაიარეს და რუსეთში ჩადენილ დანაშაულებს აფხაზეთის სამინისტროებში, სახელმწიფო სტრუქტურებში ემალებიან. თან ისე, რომ ამ სტრუქტურებიდან პროფესიონალები გამოყარეს.

ჩემი აზრით, სასაცილო, უაზრო და დესტრუქციულია წინადადება: სიტუაცია პარლამენტთან და საზოგადოებრივ პალატასთან განიხილონ. ჩაიარა მატარებელმა. ვისთან უნდა განიხილო აფხაზეთის მორიგი ტრაგედია? იმათთან, ვინც ქვეყნის ტერიტორიის გასხვისებას დაუჭირა მხარი? ვინც საკუთარ ელექტორატს არ დაეხმარა და ხმა არ მისცა, ელექტროენერგიაზე ფასების ზრდა მორატორიუმით შეეჩერებინა? ვინც აეროპორტი ისე გაასხვისა, კაბალური ხელშეკრულება არც კი წაუკითხავს? ვინც ელექტროენერგიას ყიდის და ქვეყნისთვის მავნე პროექტებს უჭერს მხარს? საკუთარი მოქალაქების დევნას ჩუმად რომ უყურებენ, იმათთან? ტრაგედიის დროს სტალინის აგარაკზე რომ ერთობიან, იმათთან?

არა, ჩემო ძვირფასებო, ჩიხში ვართ. ქვეყანაში სტრუქტურა აღარ დარჩა, რომელსაც სახელმწიფოს ინტერესებზე დაელაპარაკები. ასე რომ, შევეშვათ მიზეზების მოგონებას, თავზე ნაცრის ყრას და შავი დღეების გამრავლებას. უნდა ჩამოვყალიბდეთ: ჩვენ, საზოგადოება ან ჩავაბარებთ ქვეყანას, ან სახელმწიფო მართვის მთელი სისტემა უნდა შევცვალოთ, რომ ბიუჯეტის ხარჯვა უკონტროლოდ აღარავის შეეძლოს, არც ქვეყნისა და ხალხის საწინააღმდეგო გადაწყვეტილებების მიღება. ყველაფერი ძალიან მარტივადაა. ვერანაირი ასლან ბჟანია თავისი ორგანოებით და მცველებით, ციხეებით თუ ჩეკისტებით ვერ შეძლებს, ხალხს კონსტიტუციით მინიჭებული უფლება - გადაწყვეტილების მიღება - აუკრძალოს.

ტექსტი შეიცავს ტოპონიმებსა და ტერმინოლოგიას, რომლებიც გამოიყენება აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის თვითაღიარებულ რესპუბლიკებში.

დიდების მემორიალი აფხაზეთში
დიდების მემორიალი აფხაზეთში

ბოლო წლებში აფხაზეთის საზოგადოება სკანდალიდან სკანდალამდე ცხოვრობს, რასაც თან სოციალურ ქსელებში განხილვებიც მოსდევს. ახლაც ასობით ინტერნეტმომხმარებელმა - მათგან ბევრი აფხაზეთში საკმაოდ ცნობილია - საჭიროდ ჩათვალა, დიდების პარკში მომხდარ ამბავზე აზრი გამოეთქვა.

როგორც ჟურნალისტები ყვებიან, 15 იანვრის ღამეს სოხუმში, ვინმე მარკი მანქანით შევარდა დიდების პარკში და საფლავებს (ამ საფლავებში ის მებრძოლები წვანან, რომლებიც აფხაზეთს 90-იანების დასაწყისში, სამამულო ომის დროს იცავდნენ) შორის იქროლა, კიბის საფეხურები ჩაანგრია და წავიდა.

რა ამოძრავებდა მილიციის უფროს ლეიტენანტს, აფხაზეთის შსს-ს დაცვის თანამშრომელს ნაზარ კარდანოვს, ჩვენ ალბათ ბოლომდე ვერ გავიგებთ. ერთადერთი ის გახსენდება ადამიანს, რომ ახალგაზრდები იქვე, ლეონის პროსპექტზე ავტორბოლებს აწყობენ ხოლმე.

საზოგადოებამ ამ ამბის შესახებ იმ ვიდეოდან გაიგო, რომელშიც ის დაღუპულთა დედების, ნათესავების და მთელი აფხაზეთის წინაშე იხდის ბოდიშს, პარკში, ძეგლის ფონზე.

„მინდა გამოვთქვა ჩემი შეშფოთება იმასთან დაკავშირებით, რაც 15 იანვრის ღამეს გავაკეთე, იმაზე, რომ თავისუფლების მოედანზე, დიდების პარკში მანქანით შევიჭერი. ბოდიშს ვიხდი დაღუპულთა დედების წინაშე, ომის ვეტერანების წინაშე, მთელი რესპუბლიკის წინაშე. ბოროტი განზრახვით არ მიქნია. ყველას პატიებას ვთხოვ. ძალიან ვნანობ, რაც გავაკეთე. მართლაც, გულწრფელად მრცხვენია და მთელი გულით განვიცდი.

ვაღიარებ ჩემს შეცდომას. მზად ვარ ამის გამო სასჯელი მივიღო. კიდევ ერთხელ ვიხდი ბოდიშს. ყველას ვთხოვ პატიებას. მკაცრად ნუ განმსჯით. ყველას ვთხოვ. ეს ჩემი თხოვნაა აფხაზეთის ყველა მცხოვრების მიმართ, ასეთი რამ არასდროს გააკეთონ. ეს ძალიან სამწუხაროა, ძალიან სამარცხვინო. სული დავკარგე, ადგილს ვერ ვპოულობ. მე მართლა დამნაშავე ვარ“.

ამ ვიდეოს სხვადასხვაგვარი გამოხმაურება მოჰყვა. ზოგი წერდა, რომ მართალია, დამნაშავეა, მაგრამ გრძნობს თავის დანაშაულს და ბოდიშს იხდის, ნეტავ, სხვებიც ასე ნანობდნენო. მაგრამ დიდმა უმრავლესობამ ეს საკმარისად არ მიიჩნია, მაგალითად, წერდნენ, რომ მან ბოდიში საფლავებთან დაჩოქილმა უნდა მოიხადოს. სხვათა შორის, შემდეგ მეორე ვიდეოც გამოჩნდა, სადაც ის უკვე შებინდებულზე, მართლაც დაჩოქილი იხდის ბოდიშს.

გამოჩნდა სხვა კომენტარებიც, ალბათ ბრალდებების ნაკადის საპასუხოდ. აი, რამდენიმე ტიპური პოსტი და კომენტარი:

სლავიკ სმირი: „ეს მიუღებელია, უპატიებელი!!! ვიდეო ბოდიშებით მემორიალის ფონზე - მონანიე ადამიანი ასე არ ლაპარაკობს. რა სიტყვებია?! გაასამართლონ. მინიმუმ ერთი წელი პარკის მოვლა მიუსაჯონ“.

ვიქტორია არძინბა: „ხალხის აღშფოთებას სხვა მიმართულება მისცეს. თითქოს მართავენ, თვითონ ასეთ ამორალურ საქციელს არ ჩაიდენდა. ეს იმისთვისაა, რომ მთავრობის კიდევ უფრო აღმაშფოთებელი საქციელი გადაფარონ: პარლამენტის სხდომა დილის 6 საათზე, შესაბამისად, პარლამენტის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებაც გადასაფარია“.

ანა გუნია: „მიხაილ ლაკერბაიას ცნობილი ნოველა „ასასი“ იმაზეა, თუ როგორ მივიდა აფხაზის სახლში მისი ვაჟის მკვლელი და დევნილმა თავშესაფარი ითხოვა. მოკლულის მამამ ის არ გასცა. როგორი გამძლეობაა, მორალი, სინდისი, ღირსება; ყველაფერი, რაც ნამდვილი აფხაზისთვის წმინდაა. როდესაც სუფრაზე სადღეგრძელოებს ვსვამთ, აფსუარათი ძალიანაც მოგვწონს თავი, განსაკუთრებით ლაკერბაიას ნოველებით. ერთადერთი ვარ, ვისაც არ მინდა ქვა ვესროლო ახალგაზრდა აფხაზს, რომელიც უკვე მუხლებზე დგას და პატიებას ითხოვს? სამსახურიდან გააგდეს, ნანობს, თავის ჭკუაზე არ იყო, მთელმა აფხაზეთმა გაკიცხა. კიდევ რა? მოდით, კოცონზე დავწვათ, როგორც ამას შუა საუკუნეებში აკეთებდნენ“.

ესმა კასლანძია: „რა მართალს ამბობთ! ადამიანი ისე ნანობს, რომ დაჩოქილი ითხოვს პატიებას დაღუპულების და მათი დედების წინაშე. გული შემიწუხდა ამის მაყურებელს... ურტყა წაქცეულს, რომელიც შეწყალებას გეხვეწება... რამხელა სიძულვილია... იმასაც კი შეეცადნენ, ამ ყველაფრისთვის პოლიტიკური მოტივი მიეცათ, ამის უკან ვიღაც დგას და დაგეგმილი იყოო“.

ლარისა ხაჯიმბა: „არ გვინდა შეცოდება. კანონით რომ დაესაჯათ, სხვების მაგალითად, ხალხიც დაწყნარდებოდა, ჩვენთან კი სასჯელი სამსახურიდან გათავისუფლებაა. აბაზია თუ აფხაზი, თუ კიდევ სხვა ვინმე, ამას მნიშვნელობა არ აქვს. ის გააკეთა, რის გაკეთებაც სურდა და ახლა სპექტაკლს დგამს. ჩემი მოწყალეები... ის დედები შეიცოდეთ, ვისი შვილებიც იქ წვანან“.

საბინა ხაჩი: „ვინც იქ წევს, იმის დედამ აპატია და თქვენ ვერა? ინანა ადამიანმა, მოკალით ბარემ და მოისვენეთ“.

ასლან კობახია: „იქნებ, ამ ახალგაზრდამ თვალი აგვიხილა. ვერ ვამჩნევთ, რომ დიდების პარკი დიდი ხანია ახალგაზრდობის ნაწილისთვის გასართობად იქცა? ზოგისთვის ეს ის ადგილი არ არის, სადაც ქედი უნდა მოიხარო და რომლის შედარებაც მხოლოდ სიწმინდესთან შეიძლება. რამდენი ნაგავი იყრება, დახლებსაც კი გადააადგილებენ ხოლმე, რომ ხმაურიანი, გასართობი კამპანიები გამართონ. დროა, ისეთი წმინდა ადგილები, როგორიც დიდების პარკი და დიდი ვლადისლავის მემორიალია, 24-საათიანი ვიდეომეთვალყურეობის ქვეშ ავიყვანოთ. თუ მორიგ შემთხვევას დაველოდოთ? ოღონდ არ დაიწყოთ ახლა, ადრე რატომ არ გააკეთეთო. მახსოვს, ახალგაზრდობაში ერთმა ბრძენმა დამარიგა: კაცს მეგობარი მანამ არ დაუძახო, სანამ მთვრალს არ ნახავო. როცა ადამიანი მოდუნებულია, ყველა სიბინძურე ზედაპირზე ამოდის. იქნებ, ბევრისთვის ჯობდეს, არც მოდუნდეს?!“

აფხაზეთში უკვე მეორე თაობა იზრდება, რომელსაც ომი არ უნახავს.

აფხაზეთის საზოგადოებრივმა პალატამ განცხადება გააკეთა, სადაც ნათქვამია:

„აფხაზეთის მოქალაქის ნ. კარდანოვის სამარცხვინო და უკანონო საქციელმა შებღალა ხელუხლებელი სიწმინდე და სამშობლოს დამცველების ნათელი ხსოვნა, რომელთა შორის მისი ლეგენდარული მოგვარე - აფხაზეთის გმირი გენა კარდანოვიცაა“.

იმის გათვალისწინებით, რომ 15 იანვრის ღამეს მომხდარი ერთადერთი შემთხვევა არაა, საზოგადოებრივმა პალატამ შს მინისტრს სთხოვა, მიიღოს აფხაზეთის კანონის შესაბამისი ზომები, რათა მსგავსი რამ აღარ განმეორდეს.

როგორც შსს-ს პრესსამსახური იტყობინება, ნაზარ კარდანოვი გათავისუფლებულია შინაგან საქმეთა სამინისტროდან. მისი გათავისუფლების ბრძანებას ხელი მინისტრმა რობერტ კიუტმა 17 იანვარს მოაწერა.

ჟურნალისტების ინფორმაციით, ნაზარ კარდანოვმა აფხაზეთი დატოვა.

ტექსტი შეიცავს ტოპონიმებსა და ტერმინოლოგიას, რომლებიც გამოიყენება აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის თვითაღიარებულ რესპუბლიკებში.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG