ბლოგები

ღმერთი იმდენად ბოროტი როდია, რომ ყველაფერი ასე გაართულოსო, თქვა ასი წლის წინ ალბერტ აინშტაინმა, როცა ხანგრძლივი დროის განმავლობაში მუშაობდა ფარდობითობის ზოგადი თეორიის შექმნაზე.

ღმერთმა, როგორც ჩანს, გადაუჭრელი სირთულის პრობლემა არც ვირუსებით შეგვიქმნა. მეცნიერებმა მალევე გამოიგონეს ვაქცინა, რომლის დახმარებითაც კაცობრიობამ თავი უნდა დააღწიოს პანდემიას, მაგრამ, იმავე მეცნიერების ენით რომ ვთქვათ, ვაქცინის დამზადება პანდემიის დამარცხების მხოლოდ აუცილებელი, მაგრამ არასაკმარისი პირობაა. ვაქცინამ რომ ეფექტიანად იმოქმედოს, ის ორგანიზმში უნდა შეიყვანოს კაცობრიობის დიდმა ნაწილმა, დაახლოებით 70%-მა მაინც.

2021 წლის 25 იანვარს NDI-ის მიერ გამოქვეყნებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ საქართველოს მოსახლეობის მხოლოდ 41% აპირებდა კორონავირუსის ვაქცინის გაკეთებას. რამდენიმე თვით ადრე გამოკითხული რესპონდენტების 53% კი საერთოდაც დარწმუნებული იყო, რომ მისი რელიგიის მიმდევრებს, covid-19-ით დაინფიცირებისგან, რწმენა იცავდა.

არადა, თითქოს, ცხადი უნდა იყოს, როდის მიდიხარ ეკლესიაში და როდის - კლინიკაში; რისთვის მიმართავ მოძღვარს და რისთვის - ექიმს, მაგრამ ყველაფერი სხვაგვარად არის, როცა, მთელი რიგი მიზეზების გამო, ექიმის ავტორიტეტი და მეცნიერული ცოდნის დონე დაბალია, ეკლესიის გავლენა კი - მაღალი. ასეთ პირობებში, ქვეყნის „მთავარი ექიმი“ („ქართველი ფაუჩი“, „სამიდან ერთი მუშკეტერი“ და ა.შ.) იძულებულია მიმართოს დახმარებისთვის პანდემიასთან ბრძოლაში ერთ-ერთ ყველაზე არაკომპეტენტურ ინსტიტუციას - ეკლესიას.

„გთხოვთ, გვერდით დაგვიდგეთ. ვაქცინაციის პროცესში განსაკუთრებული თანამშრომლობა იყოს, რადგან მოსახლეობას თქვენი ძალიან სჯერა“, - ასე მიმართა საქართველოს საპატრიარქოს დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრის დირექტორმა ამირან გამყრელიძემ.

„ეკლესია პასუხისმგებლობას ვერ აიღებს ვაქცინაციის პროპაგანდასთან მიმართებაში, რადგან ეს ჯანდაცვის მუშაკთა კომპეტენცია და პასუხისმგებლობაა“, - ასეთი იყო ეკლესიის პასუხი, რომელიც დეკანოზმა ანდრია ჯაღმაიძემ გაახმოვანა.

პროპაგანდა, ცხადია, შემთხვევით არ უხსენებიათ, პროპაგანდა ხომ ხშირად იყენებს როგორც რეალურ, ასევე განგებ ცრუ ფაქტებს. ამ განცხადებიდანაც კარგად ჩანს, რომ ეკლესიას და მისი მრევლის წევრებს, არ სჯერათ „მთავარი ექიმისა“. მეტიც „მთავარ ექიმს“, რომელიც ხშირ შემთხვევაში ანგარიშს უწევს პარტიულ კონიუნქტურას, ალბათ, ასევე არ ენდობა ბევრი არარელიგიური მოქალაქეც, რომლებიც ვერ იღებენ არგუმენტირებულ პასუხებს თუნდაც ასეთ კითხვებზე:

რა რაციონალური ახსნა აქვს კომენდანტის საათის შენარჩუნებას მაშინ, როცა ყველა სახის აქტივობა ნებადართულია დღე-ღამის სხვა საათებში? ხომ არ ემსახურება კომენდანტის საათის შენარჩუნება საზოგადოების პოლიტიკური აქტივობის დათრგუნვას? და თუ არა, მაშინ რატომ არ შეიძლება კომენდანტის საათით გათვალისწინებული შეზღუდვების მოხსნის მიბმა თუნდაც ვაქცინაციასთან, უკვე აცრილებთან?

ეს, რაც შეეხება კონკრეტული ინსტიტუციისა და მისი ხელმძღვანელის ნდობის საკითხს. ცალკე ამბავია ის, რომ საქართველოში სამედიცინო სახის პრობლემების შემთხვევაშიც კი უფრო მეტი ადამიანი ენდობა მღვდელს და მოლას, ვიდრე ექიმს, რაც უდაოდ მეტყველებს ქვეყანაში ფუნდამენტური მეცნიერების - ფიზიკის, ქიმიის, ბიოლოგიის და ა.შ. სწავლებისა და განვითარების კრიზისზე. ცხადია, ეს საგნები სკოლებსა და უმაღლეს სასწავლებლებში ახლაც ისწავლება, მაგრამ, როგორც ჩანს, ისწავლება ღრმა შემეცნების გარეშე, მექანიკური დამახსოვრებით, წინააღმდეგ შემთხვევაში შეუძლებელი იქნებოდა ამდენი ანტივაქსერის თუ ვაქცინისადმი სკეპტიკურად განწყობილი მედიკოსის არსებობა. მრავლისმეტყველი ფაქტია ის, რომ 15 მარტისთვის ვაქცინაციის სარეგისტრაციო პორტალზე მხოლოდ 3,5 ათასი სამედიცინო მუშაკი დარეგისტრირდა მაშინ, როცა საქართველოში მათი რაოდენობა 71 ათასია.

...ასი წლის წინ აინშტაინის მიერ ღმერთზე ნათქვამი სიტყვები გავიხსენეთ. დაახლოებით იმავე წლებში, კერძოდ 1926 წელს, დოცენტმა მირზაშვილმა სვანეთში სამი თვე გაატარა. როგორც თვითონ სწავლული ამბობს, „ჩიჩერონედ“ [გიდად] ახლდა სტუდენტი სვანი, რომლის საშუალებითაც ეცნობოდა ადგილობრივ მოსახლეობას, მათ ჩვევებსა და ადათებს, მაგრამ ერთ დღესაც აღმოაჩინა, რომ მოპარეს „სამუშაო ხელსაწყოები, კარანდაშები, ქაღალდი“. სასოწარკვეთილმა მეცნიერმა დახმარებისთვის აღმასკომს მიმართა. აღმასკომში უთხრეს, ნუ გეშინიათ, თქვენი ხელსაწყოები სამ დღეში დაგიბრუნდებათო.

როგორ ფიქრობთ, ვის მიმართა დახმარებისათვის აღმასკომმა - გამომძიებელს? მილიციელს? პროკურორს? კერძო დეტექტივს?

მღვდელს, რომელმაც დაიბარა ადგილობრივები, გამოიტანა ჯვარი, სახარება და თქვა: ამ ჯვარის, სახარების მადლი ძირიან-ფესვიანად აღმოფხვრის მათ, ვინც იქურდაო და სახარების ქვეშ გაატარა ყველა დამსწრე. ქურდები შეშინდნენ და არ გაიარეს ჯვარქვეშ. მოპარული ნივთები კი მეორე დღეს უკვე ეწყო იმ ადგილას, საიდანაც წაიღეს.

ამ უმნიშვნელო ამბიდან თითქმის ასი წელი გავიდა, მაგრამ თითქოს არც არაფერი შეცვლილა. პანდემიას შეჭიდებული დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრი, მედიკოსების აცრის ეტაპზეც კი, სამღვდელოებას თხოვს დახმარებას...

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.

ამ წერილში განვიხილავ სახელმწიფო ინსტიტუტების მიერ მიღებულ ორ კონკრეტულ გადაწყვეტილებას, რომლებიც ნათლად გვიჩვენებს, თუ რაოდენ პრობლემურად მუშაობს სისტემა, როცა საქმე ეხება ეთნიკური უმცირესობების საკითხებს. ეს წერილი ნამდვილად გაბრაზებულ გულზეა დაწერილი და მასში რაციონალური, ლოგიკური და თვითმართალი არგუმენტების ძებნის ნაცვლად, იქნებ ცოტა ხანს შეჩერდეთ და თქვენი თავი არადომინანტური ჯგუფების ადგილზე დააყენოთ .

როცა საქართველოს აზერბაიჯანელმა თემმა ხმამაღლა ვთქვით, რომ სახელწიფო და სისტემა ჩვენ უცხოდ, „სხვად“ და პრობლემად განგვიხილავს, ძალიან ბევრმა, ჩვენმა პოტენციურმა მხარდამჭერმა დომინანტი ეთნიკური ჯგუფიდან, გაგვაკრიტიკა, რომ ჩვენ ვაბუქებდით სიტუაციას. როცა ჩვენ განვაცხადეთ, რომ დომინანტი ჯგუფი, პოლიტიკური ელიტა და სახელმწიფო აპარატი კარგად არ გვიცნობს და (უმრავლესობას) არც აქვს სურვილი რომ კარგად გაიცნოს ჩვენი იდენტობა, კულტურა და ყოფა, ჩვენი პოტენციური მხარდამჭერები გვიკითხავდნენ ლექციებს სამოქალაქო საზოგადოების მშენებლობის მიმდინარე პროცესისა და საქართველოს ისტორიული ტოლერანტობის შესახებ. როცა ხმა ავიმაღლეთ და განვაცხადეთ, რომ საქართველოში არსებობს სისტემური დისკრიმინაცია, სტრუქტურული ჩაგვრა და ინსტიტუციური გარიყვა, ბევრმა ჩვენმა მეგობარმა თეორიების აღრევასა და ქართული რეალობისგან მოწყვეტაში დაგვადანაშაულა.

15 მარტს საქართველოს პარლამენტის დიასპორისა და კავკასიის საკითხთა კომიტეტმა ეროვნული უმცირესობების საკითხებზე მომუშავე სამეცნიერო-საკონსულტაციო საბჭოს შექმნა. საბჭოს ძირითადი მიზანი ეთნიკური უმცირესობების წარმომადგენელი ახალგაზრდების დასაქმება და კულტურის სფეროს მიმართულებით მუშაობაა. რა თქმა უნდა, ასეთი მიზნით საბჭოს შექმნა თავისთავად პრობლემას არ წარმოადგენს, თუმცა, როცა ასეთი საბჭო იქმნება დიასპორის კომიტეტის ბაზაზე, ნათელი ხდება, რომ საქართველოს პარლამენტიც და სახელმწიფოც ეთნიკურ უმცირესობებს უყურებს, როგორც სხვა ქვეყნების დიასპორას. ეს მაშინ, როდესაც საქართველოს აზერბაიჯანული თემის დიდი ნაწილი, ბოლო წლების განმავლობაში, ღიად ეწინააღმდეგება მეზობელი ქვეყნების მიერ ჩვენს დიასპორად განხილვის რიტორიკას და პოლიტიკას. პარლამენტის ამ გადაწყვეტილების შედეგად კი ნათელი ხდება, რომ ჩვენ, ახალგაზრდები, უფრო ადეკვატურნი და გულწრფელნი ვყოფილვართ ეროვნული ინტერესების და სამოქალაქო საზოგადოების მშენებლობის საკითხების მიმართ, ვიდრე საქართველოს პარლამენტი, პარლამენტარები და სახელმწიფო სტრუქტურები. უფრო მეტიც, ეს ფაქტი კიდევ ერთხელ აშიშვლებს ჩვენს ქვეყანაში არსებულ ცრუ ინტეგრაციის და სამოქალაქო თანასწორობის პოლიტიკას, სადაც ასეთი კომიტეტის ფარგლებში შექმნილ საბჭოს ესწრება შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში სახელმწიფო მინისტრის პირველი მოადგილე და ჰარმონიაზე, თანასწორობაზე და დემოკრატიაზე საუბრობს, მაგრამ არც კი სვამს კითხვას, თუ რამდენად სწორია ასეთი საბჭოს შექმნა დიასპორის კომიტეტის დაქვემდებარებაში.

12 მარტს საქართველოს აზერბაიჯანელი თემის ახალგაზრდებმა და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებმა მივმართეთ საქართველოს პრემიერ-მინისტრს, რომ 21 მარტს, ერთი დღით გაუქმებულიყო კომენდანტის საათი და ნოვრუზი, ეს სახალხო დღესასწაული კოლექტიურად, სოლიდარულად და ერთობლივად გვეზეიმა, რაც წაშლიდა იდენტობების საფუძველზე ჩამოყალიბებულ გამრიყავ და გამთიშავ ხაზებს. წერილში ვსაუბრობდით, რომ ამ ზეიმზე გვინდოდა დაგვეპატიჟებინა ჩვენი ქართველი, სომეხი, ქართველი მუსლიმი, ქისტი, იეზიდი და სხვა მეგობრები. მიმართვაში ხაზგასმით გვქონდა აღნიშნული, რომ ნოვრუზი არ არის რელიგიური დღესასწაული, ხოლო მისი რომელიმე რელიგიასთან ასოცირება არის პრობლემური და არასწორი. სამწუხაროდ, 16 მარტს მოგვივიდა პასუხი, რომ თურმე პრემიერის ადმინისტრაციამ წერილი გადაუგზავნა რელიგიის საკითხთა სახელმწიფო სააგენტოს და დაინტერესებული მხარისთვის პასუხის გაცემა მოსთხოვა. ეს ერთი კონკრეტული ფაქტიც კი გვიჩვენებს, თუ რაოდენ არასერიოზულად უდგება სახელმწიფო არადომინანტური ჯგუფების მიერ დაყენებულ საკითხებს, რომ არაფერი ვთქვათ სახელმწიფოს მხრიდან არადომინანტური ჯგუფების ყოფის, ყოველდღიურობის და კულტურის არცოდნაზე.

ერთი შეხედვით, ეს ორი საკითხი ერთმანეთთან კავშირში არ არის. უფრო მეტიც, ერთმანეთისგან დამოუკიდებელი ორი შტოს, საკანონმდებლო და აღმასრულებელი ხელისუფლებების გადაწყვეტილებების ერთმანეთთან დაკავშირებაც არასწორი და უსაფუძვლოა. თუმცა ეს ორი ერთმანეთისგან დამოუკიდებელი შემთხვევა მიმძაფრებს განცდას, რომ ჩვენს ქვეყანაში ნამდვილად არსებობს სისტემური დისკრიმინაცია და სტრუქტურული ჩაგვრა, სადაც არადომინანტურ ეთნიკურ ჯგუფებს სახელმწიფო „აძალებს“, რომ გახდნენ სხვა ქვეყნის დიასპორა, ხოლო სახალხო დღესასწაულის სრულფასოვნად აღნიშვნის ბედს „განაგებს“ რელიგიის საკითხთა სახელმწიფო სააგენტო.

კარგად მესმის, რომ ამ მცირე ბლოგში გამოსავლის შემოთავაზება სავსებით არასერიოზული იქნებოდა. თუმცა გამოსავლისთვის მნიშვნელოვანი ცვლილების თეორია, ალბათ, სახელმწიფოს მხრიდან საკუთარი პოლიტიკის გადააზრება იქნებოდა, სადაც არადომინანტური ჯგუფების გაძლიერების და სამოქალაქო თანასწორობის რიტორიკა საერთაშორისო აქტორების გასაგონად და ლიბერალურ დისკურსში ჩასაწერად კი არ იქნებოდა წარმოთქმული, არამედ პოლიტიკური ელიტა და სახელმწიფო ბიუროკრატია შეიგრძნობდა და აღიარებდა, არადომინანტური ჯგუფების გაუცხოებულ ყოფას და ამის შემდეგ დავილაპარაკებდით პრობლემის გადაჭრის გზებზე. ამ პროცესში, კი დომინანტი ჯგუფის წარმომადგენელი პოტენციური მხარდამჭერების როლი კრიტიკულად მნიშვნელოვანი იქნება.

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.