Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

Sorry! No content for 13 მარტი. See content from before

ორშაბათი, 9 მარტი 2020

ჯერ კიდევ ანტიკური სამყაროს ნატურფილოსოფოსებმა იცოდნენ, რომ ბუნება ირჩევს უმოკლეს და უიოლეს გზას, რომელიც ჩვენ შემთხვევაში პროპორციული საარჩევნო სისტემაა!

ეს სისტემა ყველაზე ზუსტად ასახავს ამომრჩეველთა განწყობას და პარტიების მხარდაჭერას; ყველაზე უკეთ უზრუნველყოფს პარტიების თანაბრობას - ეს იციან როგორც ოპოზიციაში, ასევე მმართველ პარტიაში, მათ შორის იციან იმათმაც, რომლებმაც არცოდნა დაიბრალეს: დიმიტრი ხუნდაძემ, დაჩი ბერაიამ და სხვებმა.

მაშ რატომ გახდა საჭირო მრავალთვიანი ქუჩის აქციები და დაძაბული მოლაპარაკებები ხელისუფლებასა და ოპოზიციურ პარტიებს შორის ამ სისტემის (მსგავსი 120/30-ის) შესათანხმებლად?

სასწორის ამბავი უნდა იყოს: ერთია, რას იწონის რეალურად ნივთი და მეორე, რას აჩვენებს სასწორი!

პროპორციულის გარდა, ყველა სასწორი არაზუსტია, არაზუსტი სასწორი კი, მარტივი ჭეშმარიტებაა, მხოლოდ სასწორის პატრონს აწყობს.

„სასწორის პატრონს“ ჰქონდა საკმარისი დრო, მატერიალური საშუალებები, ადმინისტრაციული რესურსი და ყველა სახის ძალაუფლება იმისთვის, რომ დაეძლია ქვეყნის წინაშე არსებული ორი უმთავრესი გამოწვევა: დაემარცხებინა სიღარიბე და დაემკვიდრებინა კანონის უზენაესობა!

ცხადია, ეს გამოწვევები არამხოლოდ უმთავრესი, არამედ ურთულესიც არის და, შესაბამისად, პოლიტიკური ლიდერისგან გამორჩეულ ნიჭს და არანორმალურ ძალისხმევასაც მოითხოვს, მაგრამ ლიდერმა მისი პარტიისთვის (არსებითად მისთვის) მიცემული 8 წლიდან მხოლოდ 1 წელი გამოიყენა, როცა 2012 წლის ოქტომბრიდან 2013 წლის ნოემბრამდე, პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე იმუშავა.

ვერ ვიტყვით, ეფექტიანადო, მაგრამ, ავად თუ კარგად, ფორმალურად იმუშავა მაინც...

მერე ადგა და თავისი გასაკეთებელი საქმე, დაპირებების შესრულება, მათ შორის სიღარიბის დაძლევა, კანონის უზენაესობის დამკვიდრება და ა.შ. სხვებს გადააბარა.

ეს სხვები ხან ღარიბაშვილი იყო, ხან კვირიკაშვილი, ხან ბახტაძე და ხანაც გახარია...

თვითონ მეტი დრო დაუთმო ოჯახის წევრებთან ურთიერთობას, ჯანმრთელობაზე ზრუნვას; ალბათ, საკუთარ ზოოპარკსაც შემატა ერთი-ორი ბინადარი, დენდროლოგიური პარკისთვისაც გადაიტანა გიგანტური ხეები და ა.შ. სიღარიბე კი ისევ დასამარცხებელი დარჩა, კანონის უზენაესობაც ძველებურად მიუღწეველია, არადა 2020 წლის ოქტომბერში ბიძინა ივანიშვილისთვის მიცემულ მანდატს ვადა გასდის, მანდატის გასაახლებლად კი ამომრჩევლის მხარდაჭერაა საჭირო.

და რას შეძლება ეფუძნებოდეს ხელისუფლებაში მყოფი პარტიის (ლიდერის) მხარდაჭერა თუ არა წარსულის ანალიზს?

2012 წლის ოქტომბერში „წარსული“ ბიძინა ივანიშვილის მთავარი მოკავშირე იყო, 2020 წლის ოქტომბერში კი ასე არ არის!

2012 წლის ოქტომბერში „წარსული“ შედგებოდა ბიძინა ივანიშვილის უკიდეგანო ქველმოქმედებისგან და „ნაციონალური მოძრაობის“ „სისხლიანი ცხრა წლისგან“.

2020 წელს კი „წარსული“ ძირითადად შედგება „ოცნების“ შეუსრულებელი დაპირებებისგან, ვერდამარცხებული სიღარიბისგან, შერჩევითი სამართლისგან, გაზრდილი კორუფციისგან, „გავრილოვის ღამისგან“, დათხრილი თვალებისგან და ა.შ. უკანასკნელმა 8 წელმა ასევე საგრძნობლად გაახუნა როგორც ივანიშვილის ე.წ. ქველმოქმედება, ასევე „სისხლიანი ცხრა წელი“, რადგანაც გასაკვირი არაა, თუ შორეულ წარსულს, ახლო წარსული ჩამოეფარა.

ასეთი „წარსულით“ ძნელია მანდატის განახლებისა და სასწორის პინის შენ მხარეს გადახრის იმედი გქონდეს თუ, რა თქმა უნდა, სასწორი მოშლილი არ არის. არადა, მოშლილი საარჩევნო სასწორი არა მარტო სინამდვილეს ამახინჯებს, არამედ პოლიტიკური დესტაბილიზაციის წინაპირობასაც ქმნის.

არჩევნები წერტილს უნდა უსვამდეს პოლიტიკური პროცესის დაძაბულ, აგრესიულ ნაწილს. ყველა ხვდება, რომ შეუთანხმებელი, პროპორციულთან მიახლოებული საარჩევნო სისტემის გარეშე, 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებით არაფერი არ დასრულდებოდა. პირიქით, დაიწყებოდა ბევრად აგრესიული, დესტაბილიზაციის ზღვარზე გამავალი პოლიტიკური პროცესი, რომელიც რამდენიმე წლით უკან გადაისროდა მთელ ქვეყანას.

8 მარტის შეთანხმებით ხელისუფლებაც (მმართველი პარტია) დააღწევს თავს მოჯადოებულ წრეს და აღარც მას მოუწევს თავის დაცვა ხშირ შემთხვევაში ისეთი ბლაგვი და ცინიკური მეთოდებით, როგორიც ყველამ ვნახეთ თუნდაც ნაახალწლევს, რუსთაველის გამზირზე, სადაც პოლიტიკური მიზანშეწონილობით აიყარა ქვაფენილი და შემოიღობა პარლამენტის მიმდებარე მოედანი, რომელიც ვოლგოგრადის ცნობილი „პავლოვის სახლივით“ დგას დანგრეული და დაფხავებული აგერ უკვე მესამე თვეა.

8 მარტის შეთანხმებამ აზრი დაუკარგა საპროტესტო აქციების განახლებას და შესაბამისად თბილისის მერსაც შეუძლია თამამად დააგოს ახალი ან ძველი ქვაფენილი, რომელსაც არც არაფერი სჭირდა ასაყრელი, რომ არა საპროტესტო აქციებისათვის ხელშეშლის სურვილი.

ერთი სიტყვით, კარგი რამეა გამართული სასწორი და განა მარტო არჩევნებისთვის? მთელი სისტემა უნდა მუშაობდეს გამართული სასწორივით, რამეთუ, როგორც ძველი აღთქმის იგავნი სოლომონისანი გვეუბნება, სწორი სასწორი და საწყაო უფლისაა!

მართალია, COVID-2019-ის აფეთქებას ჯერჯერობით მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიერ გლობალური პანდემიის სტატუსი არ აქვს მინიჭებული, მაგრამ მან უკვე მნიშვნელოვნად შეცვალა ზოგიერთი ქვეყნის ყოველდღიური ცხოვრება. 8 მარტის მონაცემებით, ვირუსით მსოფლიო მასშტაბით 100 000-ზე მეტი ადამიანია ინფიცირებული. აქედან 3656 გარდაიცვალა. ეს სიკვდილიანობის საკმაოდ მაღალი მაჩვენებელია (3,4%). შედარებისთვის, სეზონური გრიპის სიკვდილიანობის მაჩვენებელი 1 %-ზე ბევრად ნაკლებია. სეზონური გრიპისგან განსხვავებით, ახალი კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინა გამოგონილი არ არის.

კოლექტიურ ცნობიერებაში კვლავაც ცოცხალია 2009 წლის „ღოპის გრიპის“ პანდემია. ამ პანდემიას, აშშ-ს დაავადების კონტროლისა და პრევენციის ცენტრის მიხედვით, მსოფლიოში 151 700 – 575 400 ადამიანი ემსხვერპლა. მისი სიკვდილიანობის მაჩვენებელი დაახლოებით 0,01 % იყო. შედარებისთვის, კაცობრიობის ისტორიაში ყველაზე მომაკვდინებელმა ვირუსმა, „ისპანკამ“ 1918-1919 წლებში 50 მილიონზე მეტი ადამიანი შეიწირა. იქიდან გამომდინარე, რომ ახალი კორონავირუსის შესახებ ბევრი რამ ჯერ კიდევ არ ვიცით და მისი საწინააღმდეგო ვაქცინა არ არსებობს, ეპიდემიით დაზარალებული ქვეყნები ცდილობენ COVID-2019-ის გავრცელების შესაჩერებლად მკაცრი ზომები მიიღონ. არსებობს იმის საფრთხე, რომ შესაძლოა საქმე მომავალ მსოფლიო პანდემიასთან გვქონდეს. ბუნებრივია, ამის თავიდან ასარიდებლად ყველა ქვეყანამ გარკვეული ნაბიჯები უნდა გადადგას.

ყველაზე მკაცრ ზომებს იმ ქვეყნებში იღებენ, სადაც ვირუსის სწრაფად გავრცელების შანსი განსაკუთრებით მაღალია. მაგალითად, 8 მარტს იტალიის მთავრობამ ჩრდილოეთ იტალიაში 16 მილიონი ადამიანი კარანტინის ზონაში მოათავსა. აფეთქების საწყის ეპიცენტრში - ჩინეთის ქალაქ უჰანში - განსაკუთრებით მკაცრი კარანტინია დაწესებული, რომელმაც ერთი კვლევის მიხედვით, ვირუსის გავრცელება საგრძნობლად შეაფერხა. ასევე, მკაცრი ზომებია მიღებული ჰონგ-კონგში - ქალაქში, რომელმაც მძიმედ გადაიტანა 2002-2003 წლების მწვავე რესპირატორული სინდრომის (SARS) ეპიდემია. 8 მარტის მონაცემებით, ვირუსი უკვე 100-ზე მეტ ქვეყანაშია გავრცელებული.

საქართველოში კორონავირუსი 15 პაციენტს დაუდასტურდა. იმან, რომ ჯერჯერობით, ინფიცირების ოფიციალურად დადასტურებული რაოდენობა მცირეა, მოდუნების საშუალება არ უნდა მოგვცეს. ქვეყნებმა, რომლებმაც კორონავირუსის გავრცელების წინააღმდეგ მკაცრი ზომები მიიღეს, მტკივნეული პოლიტიკური არჩევანი გააკეთეს. ბუნებრივია, საკარანტინო ზომების მიღება ადგილობრივ ეკონომიკას (და, საბოლოო ჯამში, გლობალურ ეკონომიკას) აზარალებს. მაგალითად, არსებობს იმის შიში, რომ ისედაც შესუსტებული იტალიის ეკონომიკა შესაძლოა რეცესიის ფაზაში შევიდეს აქედან გამომდინარე, ევროპის დანარჩენი ქვეყნები იტალიის გამოცდილებას შიშით შეჰყურებენ. ისინი უარესის მოლოდინში ვირუსის გავრცელების შესაკავებლად ემზადებიან.

საქართველო, რომელიც ვირუსის აფეთქების ერთ-ერთ ცენტრთან - ირანთან საკმაოდ ახლოს არის და რომელმაც იტალიასთან ფრენები სულ ახლახან შეწყვიტა, ყურადღებით უნდა იყოს. მტკივნეული პოლიტიკური გადაწყვეტილების მიღება შესაძლოა ჩვენც მოგვიწიოს. ამისათვის კი წინასწარ უნდა მოვემზადოთ.

მაგალითად, უნდა მოვიფიქროთ ის, თუ რას ვიზამთ იმ შემთხვევაში, თუკი სკოლებში და უნივერსიტეტებში სწავლის გადადება დიდი ხნით მოგვიწევს. ზოგიერთი უნივერსიტეტი შედარებით ნაკლები რისკის მქონე ქვეყნებშიც კი დროებით ონლაინ სწავლებაზე გადადის. მაგალითად, ვაშინგტონის უნივერსიტეტი აშშ-ში სტუდენტებს უკვე სთავაზობს ონლაინ კურსებს გაზაფხულის სემესტრისთვის. რა უნდა მოვუხერხოთ საშუალო სკოლებს, სადაც ასეთი „ციფრული გამოსავლის“ პოვნა შედარებით რთულია? ამერიკაში ზოგიერთმა სკოლამ ასევე ონლაინ სწავლებაზე გადასვლის გადაწყვეტილება მიიღო.

ცვლილებებთან შეგუება შეიძლება მოუწიოთ ბიზნესის სექტორშიც. მაიკროსოფტი, გუგლი, ფეისბუკი და ტვიტერი საკუთარ დასაქმებულებს მოუწოდებენ, სახლიდან იმუშაონ. ამავე დროს, ისინი საათობრივ ანაზღაურებაზე მყოფ მუშებს ძველი საათობრივი დატვირთვის მიხედვით გადაუხდიან ხელფასს. ცხადია, ყველა კომპანიას მსგავსი ზომების მიღების ფუფუნება არ აქვს, მაგრამ მათ, ვისაც ამისი გაკეთება შეუძლიათ, უკვე უნდა იფიქრონ იმაზე, თუ რა ზომებს მიიღებენ იმ შემთხვევაში, თუკი საგანგებო მდგომარეობა გამოცხადდება.

სახელმწიფომ თავის მხრივ უნდა იფიქროს იმაზე, რომ კრიტიკულ ვითარებაში არ შეიქმნას სიცოცხლისთვის საჭირო პროდუქციის დეფიციტი. ჩვენნაირი იმპორტზე დამოკიდებული ქვეყნები, სადაც ადგილობრივი წარმოება სუსტია, ამ შემთხვევაში განსაკუთრებული საფრთხის წინაშე დგანან. პანიკით გამოწვეულმა ყიდვამ ზოგიერთ ქვეყანაში უკვე უცნაური პრობლემები შექმნა - მაგალითად, ავსტრალიაში კრიზისის მოლოდინში აქტიურად ყიდულობენ ტუალეტის ქაღალდს.

იმისათვის, რომ ახალი კორონავირუსით გამოწვეულ კრიზისს გავუმკლავდეთ, საჭიროა დავიცვათ ბალანსი - არ უნდა მივიღოთ არც ძალიან მკაცრი, ეკონომიკისთვის საზიანო ნაადრევი ზომები და არც ზედმეტად უმოქმედოდ არ უნდა ვისხდეთ. საჭიროა თანმიმდევრული და ფრთხილი მოქმედება. ხელისუფლება, საგანმანთლებლო დაწესებულებები და ბიზნესები მენტალურად უნდა მოემზადონ საგანგებო ვითარებისთვის, რომელიც შეიძლება არც არასდროს დადგეს. თუკი შესაძლო კრიზისს მოუმზადებლები შევხვდებით, ეს ადამიანების სიცოცხლეს და ქვეყნის ეკონომიკას მძიმე დარტყმას მიაყენებს.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG