ბლოგები

ბრიუსელს ასეთი მესიჯი აქვს ევროკავშირში გაწევრიანების მოსურნე დასავლეთ ბალკანელებისთვის: ახლა არ გვინდიხართ. და მომავალში? შესაძლოა. მაგრამ ნუ მოგვმართავთ. ჩვენ თვითონ დაგიძახებთ. რაც შეეხება ბლოკის აღმოსავლეთით მდებარე ქვეყნებს, როგორებიცაა საქართველო, მოლდოვა და უკრაინა? თუ შეიძლება უბრალოდ დაივიწყეთ ამის შესახებ დიდი, დიდი ხნით.

ევროკავშირის გაფართოების პროცესი სულს ღაფავს და, მიუხედავად იმისა, რომ ამას ხმამაღლა არავინ ამბობს, ბევრს გაახარებდა მისი საერთოდ ჩაკვდომა და დასამარება.

ყოველივე ეს შეიძლება საკმაოდ დრამატულად ჟღერდეს და, რა თქმა უნდა, გაფართოების მომხრეთა პოვნა ევროკავშირის წევრი ქვეყნების დედაქალაქებშიც შეიძლება და რამდენიმე წევრ ქვეყანაშიც. ევროპის კომისიაში, რომელიც ყოველდღიურად არის დაკავებული გაფართოების საკითხებით, ბევრს მართლა სწამს, რომ გაფართოება არის ბლოკის ყველაზე ქმედითი საგარეო-პოლიტიკური მექანიზმი, რომელსაც ძალუძს ევროკავშირის უახლოესი მეზობლების გარდაქმნა აყვავებულ დემოკრატიებად და საბოლოოდ კლუბის ღირებულ წევრებად.

და, რა თქმა უნდა, გაფართოება ჯერაც მოქმედებს. მონტენეგრო და სერბეთი ევროკავშირის წევრობის ოფიციალური კანდიდატები არიან, რომლებმაც უკვე დაიწყეს კავშირთან წევრობის თაობაზე მოლაპარაკებები. მონტენეგროსთვის, რომელიც ევროკავშირის წევრობის მთავარი კანდიდატია, ევროკავშირის სხვადასხვა წესისა და რეგულაციის ყველა 33 თავი, რომლებიც ასპირანტმა ქვეყანამ უნდა მიიღოს, ამ ზაფხულში გაიხსნება, თუმცა დახურულია მხოლოდ და მხოლოდ სამი.

მიმდინარე თვეში ევროკავშირის 13-მა წევრმა სახელმწიფომ გამოაქვეყნა ემოციური ღია წერილი, რომელშიც ხოტბას ასხამდნენ დასავლეთ ბალკანეთის ქვეყნებისთვის კარის გაღებას.

ეს ყველაფერი კარგია, მაგრამ საქმე გვაქვს ორმაგ პრობლემასთან. ჯერ ერთი, რატომ აწერდა ხელს 28 წევრი ქვეყნის ნახევარზე ნაკლები. მეორე - შევხედოთ ამ 13 ქვეყანას. მხოლოდო ორი მათგანია ე.წ. ძველი წევრი, რომელიც გასულ საუკუნეში გახდა კავშირის წევრი: ავსტრია და იტალია.

პოზიციები ამჟამად არც ისე ძლიერია ბრიუსელში. რომს მართავს ორი პოპულისტური პარტია, რომელიც კლუბს სხვადასხვა პრობლემას უქმნის. ვენა მთავრობის გარეშეა მას შემდეგ, რაც მაისში გამოჩნდა ვიდეო, რომელზეც აღბეჭდილი იყო, როგორ სთავაზობს ყოფილი ვიცე-კანცლერი ჰაინც-ქრისტიან შტრახე პოტენციურ რუს დონორს კონტრაქტებს პოლიტიკური შეწირულებების სანაცვლოდ. დანარჩენები არიან ახალგაწევრიანებული ქვეყნები, რომლებიც ან პროცესებზე გავლენის მოსახდენად ძალიან პატარები არიან (ხორვატია, მალტა, სლოვენია ან ბალტიის სამეული), ან რეპუტაციაშელახული არიან კანონის უზენაესობასთან დაკავშირებული პრობლემების გამო (ვიშეგრადის კვარტეტი).

ბრიუსელში ხშირად გაიგებთ არგუმენტს, რომ ევროკავშირის ახალ აღმოსავლელ წევრთაგან ბევრის არაპროგნოზირებადმა ქცევამ გამოიწვია ის, რომ გაფართოების ენთუზიაზმი ჩაქრა ბლოკის დასავლეთ ნაწილში. და დასავლეთ ბალკანეთში ან აღმოსავლეთის სამეზობლოშიც კი, მაინც და მაინც კარგ შთაბეჭდილებას არ ტოვებს, ასეთ ქვეყნებს შორის როცა გეგულება უდიდესი მხარდამჭერი.

მთავარი მიზეზი, თუ რატომ დაიწერა წერილი, პირველ რიგში არის ის, რომ ევროკავშირის რამდენიმე საკვანძო მნიშვნელობის წევრმა, როგორებიცაა საფრანგეთი, გერმანია და ნიდერლანდი, კიდევ ერთხელ მიანიშნა, რომ არ არიან მზად, მწვანე შუქი მისცენ ჩრდილოეთ მაკედონიასთან და ალბანეთთან ევროკავშირში გაწევრიანებაზე მოლაპარაკებების დაწყებას. იგივე მოხდა შარშანაც. მათთვის უბრალოდ დიდი მნიშვნელობა არ ჰქონდა, რომ ბალკანეთის ქვეყნებმა შთამბეჭდავი რეფორმები გაატარეს და სკოპიემ ბოლოს ისტორიულ შეთანხმებას მიაღწია საბერძნეთთან, რითიც დასრულდა ათწლეულების განმავლობაში მიმდინარე დავა. ახლა საქმე ისე გამოიყურება, რომ ისინი ოქტომბრისთვის აპირებენ გადადონ გადაწყვეტილების მიღება, თანაც არავითარ გარანტიას არ იძლევიან, რომ მაშინ მაინც მიიღებენ დადებით გადაწყვეტილებას.

ეს სია შეიძლება გავაგრძელოთ. პარიზმა და ბერლინმა ევროპის კომისია აიძულეს, მაისის არჩევნების შემდეგ გამოექვეყნებინა გაფართოების პაკეტი, რათა არჩევნებისას პოპულისტების პოზიციები არ გაეძლიერებინათ. ეს წყვილი ასევე წინ აღუდგა საზეიმო განცხადების გამოქვეყნებას ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობის ათი წლისთავთან დაკავშირებით, რომელშიც აღნიშნული იქნებოდა საქართველოს, მოლდოვისა და უკრაინის ევროპული მისწრაფებები. ისინი იმისთვისაც კი არ იყვნენ მზად, რომ შეთანხმებულიყვნენ 2020 წლის სამიტის ჩატარებაზე.

ისინი ამტკიცებენ, რომ ახლა ევროკავშირის გაფართოების დრო არ არის. ახლა იმის დროა, რომ კავშირი გაღრმავდეს, კონსოლიდაცია უნდა მოახდინოს უკანასკნელი წლების ისეთი კრიზისული პროცესების შემდეგ, როგორიცაა ბრექსიტი, ევროზონის საფინანსო კრიზისიდან გამოსვლა და 2015 წლის მიგრაციის ტალღა. მრავალთა აზრით, ამის ყველაზე შემაშფოთებელი ასპექტი ისაა, რომ ბლოკის ლიბერალი ლიდერები, განსაკუთრებით საფრანგეთის პრეზიდენტი ემანუელ მაკრონი და ნიდერლანდის პრემიერ-მინისტრი მარკ რუტე, ასევე - შედარებით ნაკლებად - გერმანიის კანცლერი ანგელა მერკელი არიან ისინი, ვინც ამღერებს ამ სიმღერას და თანაც ძალიან ხმამაღლა.

ასეთი მეგობრები როცა ეგულებათ გვერდში, ვის შეიძლება მიმართონ ნამდვილი თანადგომისთვის ისეთმა ქვეყნებმა, როგორებიც არიან ჩრდილოეთი მაკედონია და უკრაინა?

საქართველო ოკუპირებულია! საქართველოს გაეროს მიერ აღიარებული ტერიტორიების 20%-ს რუსეთი აკონტროლებს. პერიოდულად საზღვრის აღმნიშვნელ მავთულხლართებს თვითნებურად გადმოწევს და საოკუპაციო ზონის მახლობლად მცხოვრებ ადამიანებს სამიწათმოქმედო ნაკვეთებს ართმევს, ულუკმაპუროდ ტოვებს გლეხებს, რომლებსაც მიწიდან აღებული მოსავლის გარდა, სხვა საარსებო საშუალება არ გააჩნიათ. სოფლის მოსახლეობის საკმაოდ დიდი ნაწილი XXI საუკუნეშიც ნატურალური მეურნეობით არსებობს. იძულებით გადაადგილებულ ეთნიკურ ქართველებს უკან დაბრუნების იმედი აღარ აქვთ და ერთადერთი გამოსავალი გაქცევაა, ვისაც სად შეუძლია: ვისაც გაუმართლა, საქართველოდან გარბის, უარეს შემთხვევაში კი საქართველოს ქალაქებში ეძებს მინიმალურზე მინიმალურ საარსებო საშუალებას. „რუსეთი ოკუპანტია!“, „საქართველოს 20% ოკუპირებულია რუსეთის მიერ!“ - ამას სკანდირებენ პარლამენტის წინ, ქუჩებში, ფაქტობრივად ყველგან და ყველა. რუსეთის ოკუპანტობა ეროვნული კონსენსუსია. გამონაკლისს წარმოადგენს მხოლოდ რუსეთის დაუფარავი რეზიდენტები - ნეოფაშისტური გაერთიანებები და სამღვდელოების ნაწილი, რომლებსაც „ერთმორწმუნე“ დიდი იმპერია ესახებათ საქართველოს მფარველად, „გადაგვარებული“ დასავლეთისა თუ „ურჯულო“ აღმოსავლეთისგან დამცველად. „20%“ თანამედროვე ქართული იდენტობის სიმბოლოა.

მაგრამ რა ვუყოთ დანარჩენ 80%-ს? ვის ხელშია საქართველოს მიერ კონტროლირებადი 80%? ვინ ფლობს მას და ვის მიერაა ის მიტაცებული? ვინ ეუფლება 1 ლარად საუკეთესო ადგილებს თბილისის ცენტრში თუ მის შემოგარენში? ან ზღვისპირა თუ მთიან რეგიონებში?

საქართველო ოკუპირებულია, მაგრამ ეს კიდევ სხვა ოკუპაციაა: საქართველოს 80% ოკუპირებულია ოლიგარქიული სისტემის მიერ. ოლიგარქიას - ერთ მუჭა, საეჭვო ვითარებებში გამდიდრებულ, ხან ბიზნესმენებად, ხან დეველოპერებად, ხან ბანკირებად წოდებულ კასტას ხელთ უპყრია მთელი ეროვნული უძრავი თუ მოძრავი ქონება, რომელსაც ის საკუთარი სურვილისამებრ ასხვისებს, ყიდის, ან უბრალოდ საკუთარ მფლობელობაში იფორმებს და იტაცებს ყველაფერს, რაზეც ხელი მიუწვდება. მევახშეები, რომლებიც ერთმანეთს ეჯიბრებიან, ვინ უფრო მეტი ადამიანი დატოვა უსახლკაროდ, მოტყუებით მიიტაცა მათი ქონება, ქვეყნის ბატონ-პატრონები არიან. მათი ოკუპაცია ქვეყნის შიგნიდან ხორციელდება და ის საქართველოს 80%-ს მოიცავს.

ოლიგარქია ძველი ბერძნული ტერმინია და „ცოტას მბრძანებლობას“ ნიშნავს. ამ ცოტაში არა ხალხის რჩეულები, ან გვაროვნული არისტოკრატია იგულისხმება, არამედ გამდიდრებული უმცირესობა, რომელიც საკუთარი ქონების ძალით ეუფლება ძალაუფლებას. ამდენად, ოლიგარქია „მდიდართა ძალაუფლებას“ ნიშნავს და ის არათავისუფალი მმართველობის ყველაზე მანკიერი და რთულად მოსაცილებელი ფორმაა. ჰეგელი ოლიგარქიას ტირანიასთან და ოხლოკრატიასთან (ბრბოს ძალაუფლება) ერთად ხელისუფლების ყველაზე საშიშ ფორმად მიიჩნევდა. იმპერიები იშლება, დიქტატურები ემხობა, მაგრამ ოლიგარქია, რომელიც მთელი ეროვნული ქონების ერთი მუჭა ადამიანების მიერ მიტაცებას და მისაკუთრებას ეფუძნება, დაკანონებული უკანონობაა, რომლის შეცვლა, ფაქტობრივად, რევოლუციური ცვლილებებითღა თუა შესაძლებელი.

2012 წლიდან საქართველოში ოლიგარქიული მმართველობა ყალიბდება. საქმე ეხება არა ერთ მეგა-ოლიგარქ ბიძინა ივანიშვილს, არამედ მისი მეთაურობით შექმნილ სისტემას. ივანიშვილი ოლიგარქიული პირამიდის გვირგვინია და როგორც გვირგვინოსანი ისე მართავს მას. 2013 წლიდან, როდესაც ივანიშვილმა პრემიერმინისტრის თანამდებობა დატოვა, ანუ პასუხისმგებლობა მოიხსნა, შეუდგა არაფორმალური ხელისუფლების დამყარებას, რომელიც თანდათანობით აუქმებს და შთანთქავს პოლიტიკურ სფეროს და მას მთლიანად კაპიტალს უქვემდებარებს. თუკი 2016 წლამდე „ქართული ოცნება“ კოალიცია იყო და მრავალპარტიული მართვის ელემენტებს შეიცავდა, პოლიტიკურ ხელისუფლებასაც მეტ-ნაკლები სუვერენულობა ჯერ კიდევ შემორჩენოდა, საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, პარტია ქართული ოცნების ერთპარტიული მმართველობა დამყარდა. აქედან მოყოლებული, ქართული ოცნება სისტემატურად და მიზანმიმართულად ანადგურებს ქართულ სახელმწიფოებრიობას. არაფორმალურმა მმართველობამ და ოლიგარქიამ საქართველოში გააქრო პოლიტიკური სუვერენულობა. არც მთავრობა, არც პარლამენტი აღარაა პოლიტიკური ძალაუფლების ორგანოები, პრემიერ-მინისტრიც და მთელი მინისტრთა კაბინეტიც ჰგვანან ყოველგვარ პოლიტიკურ წონას მოკლებულ სათამაშო ფიგურებს, რომლებითაც უმაღლესი ოლიგარქი სახელმწიფოებრიობანას თამაშობს. მათი უმეტესობა ივანიშვილის კერძო ბიზნესის ხელქვეითია, ყველა სახელმწიფო ორგანო ერთი ადამიანის ახირებებისა და ნება-სურვილის გამხმოვანებელია. მმართველი პარტიის დეპუტატები, რომელთა ნაწილი ბიზნესმენია და საკუთარი გამდიდრების მეტი არანაირი სხვა ინსტინქტი არ გააჩნია, წარმოადგენს აგრესიულად მორჩილ უმრავლესობას, რომელსაც უტიფრად შეუძლია იცრუოს და შავზე თეთრი თქვას. უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანო მხოლოდ ოლიგარქიის კანონმდებელია, მის კეთილდღეობას და უსაზღვროდ გამდიდრებას საკანონმდებლო ბაზით უზრუნველყოფს. კანონმდებლობა არა ქვეყანას და მის ხალხს, არამედ კერძო ინტერესებს ემსახურება.

ქართულმა ოცნებამ ჯერ დააკნინა პრეზიდენტის ინსტიტუცია, შემდეგ კი, ოდიოზური სალომე ზურაბიშვილის დასმით, კარიკატურად აქცია იგი. სახელმწიფოს მეთაური და უმაღლესი მთავარსარდალი მხოლოდ იუმორისტული ტელეგადაცემებისთვის ვარგისი ტიტულებიღაა.

ოლიგარქია ყლაპავს სახელმწიფოს და მისგან მხოლოდ ძალოვან სტრუქტურებს ტოვებს, იმათაც მხოლოდ საკუთარი უსაფრთხოების მიზნით, რომ მათ ბიზნესს, ანუ ქვეყნის და მოსახლეობის ძარცვას, არავინ შეეწინააღმდეგოს (ამის მაგალითები არაერთხელ ვნახეთ პანკისში, მაღაროებში, საყდრისში).

სასამართლო ხელისუფლება მიტაცებული აქვს დაჯგუფებას, რომელიც კრიმინალურ ბანდას უფრო ჰგავს, ვიდრე მართლმსაჯულების აღმასრულებელ სახელმწიფო ორგანოს.

ქართულმა ოცნებამ შექმნა და სრულყო ნაწილობრივ ნამემკვიდრევი მანკიერი ეკონომიკური სისტემა, რომელიც ქვეყნის მოსახლეობას ძარცვავს და ყვლეფს. ოლიგარქიული სისტემა, რომელსაც არც არანაირი სახელმწიფოებრივი ცნობიერება და ინტერესები არ გააჩნია და მოგების და გამდიდრების გარდა არაფერი იცის, ახორციელებს ქვეყნის თვითკოლონიზაციას. საქართველოს მოსახლეობის დიდი უმრავლესობა უფრო მეტად კოლონიურ მდგომარეობაშია, ვიდრე საბჭოთა თუ რუსეთი იმპერიის გუბერნიობის დროს. საქართველო იქცა დიდ კაზინოდ და ბორდელად, რომელიც სიამოვნების სერვისს სთავაზობს უმეტესწილად საქართველოს უძრავი ქონების შესაძენად ჩამოსულ მდიდარ „ტურისტებს“. ქართველი დეველოპერები, რომლებიც ანადგურებენ ქვეყნის ისტორიულ მემკვიდრეობას და ბუნებას, მუშაობენ უცხოელ, ძირითადად რუს მყიდველებზე. გაყიდული უძრავი ქონების ნახევარზე მეტი რუსეთის მოქალაქეების საკუთრებაშია.

ოლიგარქიის ინტერესებშია სიღარიბის შენარჩუნება, რათა იაფი მუშახელი ჰყავდეს, რომელსაც ნებისმიერ დაბალანაზღაურებად სამუშაო პირობებზე დაითანხმებს, ხოლო არჩევნებზე 20-30 ლარად გაჭირვებულთა ხმებს იყიდის. ოლიგარქიისთვის უცხოა ბუნებრივი გარემოს დაცვა, ისტორიული ძეგლების შენარჩუნება, საერთოდ, ყველანაირი არაკომერციული საჯარო სივრცეები. პირიქით, ის მაქსიმალურად ცდილობს ყველაფერ არამომგებიანის მოსპობას და განადგურებას. ოლიგარქიისთვის არ არსებობს სახელმწიფო, ეროვნული ინტერესები, - ასეთი რამ მისთვის უცნობი და გაუგებარი ცნებებია, რამდენადაც მას მხოლოდ ფული და მოგება აინტერესებს. არც განათლება და განათლებული ადამიანები სჭირდება ოლიგარქიას, რომლებიც მისთვის სერიოზულ საფრთხეს წარმოადგენენ. შესაბამისად, მოშლილი და გადაგვარებულია საგანმანათლებლო სისტემა, უმაღლეს სასწავლებელთა დიდი ნაწილი ფულის გამოძალვის მექანიზმებია, რომლებიც არანაირ ცოდნას არ იძლევიან. ოლიგარქიას სჭირდება ვერნასწავლი და განათლებავერმიღებული ახალგაზრდები, რომლებიც 200-300 ლარად, ყოველგვარი შრომითი უფლებების გარეშე, დათანხმდებიან დამამცირებელ სამუშაოს.

ძალიან მნიშვნელოვანია ის ფაქტი, რომ 20 ივნისს დაწყებულ საპროტესტო გამოსვლებში მონაწილეთა უდიდესი ნაწილი ახალგაზრდობაა. ეს ის თაობაა, რომელიც აცნობიერებს, რომ ამ კორუმპირებულ და სვავების მიერ ოკუპირებულ ქვეყანაში მათ ცხოვრებას არანაირი ნათელი პერსპექტივა არ აქვს! ოლიგარქიულ სისტემაში მათ უმუშევრობა, უკეთეს შემთხვევაში, ოლიგარქების და კორუმპირებული მოხელეების გასართობ „პანორამებსა“ და კაზინოებში მომსახურე პერსონალად მუშაობა ელით იაფ მუშახელად, ღირსეული შრომის პირობების, ანაზღაურებისა და მინიმალური კეთილდღეობის გარეშე.

ერთადერთი, რაც ოლიგარქიას შეუძლია, კორუფციაა - ახალგაზრდების, რომლებიც მზად არიან სინდისზე უარი თქვან, გათხვრა და მათი ინტეგრაცია ქვეყნის ძარცვის ფერხულში, მათი საკუთარ ნასუფრალზე მიპატიჟება, სუფრაზე მიწვევის პერსპექტივით.

ოლიგარქია - ესაა საკუთარი მოსახლეობის კოლონიზაცია, მთელი ქვეყნის, უფრო სწორად, ოლიგარქიის მიერ კონტროლირებადი საქართველოს 80%-ის შინაგანი ოკუპაცია და ყვლეფა. ამდენად, თუ ვერ მივხვდებით და მთელ რისხვას ამ სისტემის წინააღმდეგ არ მივმართავთ, უაზრობა იქნება 20%-ზე ლაპარაკი. როცა სახელმწიფო მოშლილი და შეჭმულია კორუფციის მიერ, ის ვერც გამთლიანდება და რაც შერჩენია, იმასაც დაკარგავს. დროა სწორი აქცენტები დავსვათ!

უპირველესი ამოცანა, რაც დღეს საქართველოში დგას და რის გარეშეც რუსეთსა და 20%-ზე ლაპარაკს აზრი არ აქვს, ოლიგარქიის მიერ ოკუპირებული საქართველოს 80%-ის დეოკუპაციაა. ოლიგარქიისგან გათავისუფლება საქართველოს გამთლიანების და სუვერენულ ქვეყნად ქცევის ერთადერთი და უალტერნატივო გზაა.