„სინოფარმით“ აცრა დღეს, 4 მაისს, დაიწყო. ეს ერთადერთი ვაქცინაა, რომელიც 18-დან 55 წლამდე ადამიანებისთვისაა ხელმისაწვდომი. დღეს საჯაროდ აიცრა დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ხელმძღვანელი ამირან გამყრელიძე, ათასობით მოქალაქე აცრაზე ჩაეწერა - „სინოფარმზე“ მოთხოვნა მაღალია, მიუხედავად იმისა, რომ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციას ჩინური ვაქცინისთვის ავტორიზაცია ჯერ არ მიუცია.
რას ამბობენ აცრილები და ისინი, ვინც ჯანმოს გადაწყვეტილებას ელოდება?
„ამ შიშში ცხოვრება, რომელშიც ბოლო წელიწად-ნახევარია ვართ, უნდა დასრულდეს“, ამბობს სალომე სუხიშვილი, 31 წლის კომუნიკაციის მენეჯერი თბილისიდან, რომელიც ასაცრელად გურჯაანში ოჯახთან ერთად ჩავიდა. აცრის რეგისტრაციის საწყის ეტაპზე თბილისში ადგილი რამდენიმე საათში შეივსო, რის გამოც მოქალაქეების ნაწილი და მათ შორის სალომეს ოჯახის წევრები აცრაზე სხვა ქალაქში დარეგისტრირდნენ.
„უფრო მხნედ ვგრძნობთ თავს, ვიდრე აქამდე. გვერდითი ეფექტი აბსოლუტურად არაფერი გამოგვივლინდა, მიუხედავად იმისა, რომ ამისთვის მზად ვიყავი. პირველივე შესაძლებლობაზე დავჯავშნეთ. ჯანმოს ავტორიზაცია რომ არ აქვს, არ ჰქონია ამას გავლენა [არჩევანზე]. ჩვენ წინასწარ კვლევებს გავეცანით, მოვიძიეთ ინფორმაცია და წინაპირობები იყო, რომ ნდობა გამოგვეცხადებინა“.
32 წლის ეთო არსანიძე, სათემო ორგანიზაციის ხელმძღვანელი რაჭიდან, ამბროლაურში აიცრა. როგორც თვითონ ამბობს, არ აჰყვა გავრცელებულ სკეპტიკურ განწყობებს:
„სულ ჩაკეტილები ვერ ვიქნებით. ყველაზე მთავარი ჩემთვის წინასწარ შეფასებებში იყო ის, რომ ალერგიული რეაქციები არ აქვს. იმდენად დარწმუნებული ვარ, რომ სხვა საშველი არ გვაქვს, რომ ძალიან ამაღლებულ განწყობაზე ვარ“.
ანა მაზანიშვილი, ექიმი და ონკოპაციენტების ორგანიზაციის, „ევროპა დონა საქართველოს“, ხელმძღვანელი, ამბობს, რომ მისთვის, როგორც ონკოპაციენტისთვის, „სინოფარმი“ ნაკლებ რისკებთანაა დაკავშირებული.
„ვფიქრობ, რომ მაინც ავიცრები. იმის გამო, რომ ინსულტი მაქვს გადატანილი, ჩემს ონკოდაავადებასთან ერთად, ფაქტობრივად, თანმდევი გართულებების უფრო მაღალი რისკი არის სხვა ვაქცინების შემთხვევაში. ასე ჯობია ჩემთვის“.
ანა მაზანიშვილი ავტორიზაციას მხოლოდ იმის გამო ელოდება, რომ არ იცის, რამდენად მისცემს ჩინური ვაქცინა საზღვარგარეთ გამგზავრების საშუალებას. მაგრამ არიან ისეთი მოქალაქეებიც, რომლებსაც ქართულმა ჯანდაცვის სისტემამ, უბრალოდ. გული აუცრუა.
„ჯავშანი მოვხსენი და 24 რიცხვში გადავიტანე, რადგან ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის გადაწყვეტილებას ველოდები“, - ამბობს 45 წლის თამუნა კაკულია თბილისიდან.
„მინიმალური ნდობა მაქვს დაავადებათა კონტროლის ცენტრის და ჩვენი ჯანდაცვის სამინისტროსი. ბოლო წელიწად-ნახევრის განმავლობაში ვაკვირდებოდი, როგორ მუშაობდნენ ეს ინსტიტუციები, რას აკეთებდნენ, რომ ვიყო მაქსიმალურად ინფორმირებული, მაქსიმალურად დაცული. მე ვერ დავინახე ეფექტური და დამარწმუნებელი ფორმები მოსახლეობასთან კომუნიკაციის. თუ არ იქნება ჯანმოს გადაწყვეტილება, არ ავიცრები, რადგან ამ უწყებას ვენდობი“ .
„სინოფარმით“ აცრა საქართველოში ჯანმოს ავტორიზაციის გარეშე დაიწყო - რატომ?
სამართლებრივად საქართველოში ვაქცინის შემოსატანად ორი კრიტერიუმი არსებობს: ვაქცინა შემოდის ქვეყანაში, თუ ის არის ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის ან რომელიმე მკაცრი მარეგულირებლის მიერ აღიარებული. ამ შემთხვევაში ეს არის უნგრეთის „მკაცრი მარეგულირებლის“ სერტიფიკატი.
საქართველოში ჯანდაცვის ექსპერტები ცდილობენ, საჯაროდ წარმოაჩინონ, რომ ჩინურ ვაქცინას ენდობიან - ამის მაგალითია დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ხელმძღვანელის, ამირან გამყრელიძის, გადაწყვეტილება, პირველი და საჯაროდ აცრილიყო „სინოფარმით“.
„საკმაოდ აპრობირებული ვაქცინაა, დამზადებულია იმ ტექნოლოგიით, რომლითაც თქვენ აცრილი ხართ ბავშვობაში. აქვს მაღალი დაცვის მაჩვენებელი ჰოსპიტალიზაციაზე, გართულებაზე, რეანიმაციულ განყოფილებაში მოხვედრაზე და სიკვდილიანობაზე“, - აღნიშნა მან და დაამატა, რომ იმუნიზაციის გარეშე პანდემიის დასრულება შეუძლებელია.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის დასტურით თუ მის გარეშე, „სინოფარმის“ დადასტურებული ეფექტიანობა 78 %-ია, რაც საკმარისია იმისთვის, რომ სახელმწიფომ ვაქცინაცია დაიწყოს, - თვლის მაკა ბულეიშვილი, მედიცინის დოქტორი, პროფესორი, ექიმი და ჯანდაცვის სპეციალისტი.
„40-ზე მეტი ქვეყანაა ამ პროცესში ჩართული. თუ ჯანმოს რეკომენდაცია ექნება, მე, რა თქმა უნდა, ძალიან გახარებული ვიქნები, მაგრამ ამ ეტაპზე, ისეთ ეპიდვითარებაში, როგორიც ჩვენ გვაქვს, ეს ვაქცინა გვაძლევს კარგ პროცენტულ მაჩვენებელს, რომ ადამიანები გადავარჩინოთ, თუნდაც 50 %-ით იცავდეს და არ გარდაიცვალოს ადამიანი. ქვეყანამ უნდა შემოიტანოს ყველა ვაქცინა, რაზეც ხელი მიუწვდება, ხოლო ადამიანებმა არჩევანი უნდა გააკეთონ“.
„სინოფარმის“ 100 000 დოზა საქართველოში 3 აპრილს შემოვიდა. დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ცენტრის დირექტორის, ამირან გამყრელიძის, თანახმად, „სინოფარმის“ დამატებით ნახევარ მილიონ დოზას ქვეყანა ივნის-ივლისში მიიღებს.
რა ვიცით „სინოფარმზე“ - მთავარი
ჩინური წარმოშობის ვაქცინაზე ამ დროისთვის რამდენიმე მნიშვნელოვანი ფაქტია ცნობილი.
- პირველი - მისი ეფექტიანობის მაჩვენებელი, რომელიც ბევრად არ ჩამოუვარდება ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ საგანგებო მოხმარებისთვის განთავსებულ ვაქცინებს (Emergency Use Listing). შედარებისთვის:
Pfizer - 91.3%
Oxford-Astrazeneca - 63%-დან 82,4%-მდე
Sinopharm - 78,1%
„სინოფარმზე“ ეფექტიანობის ეს მაჩვენებელი დაადასტურა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სტრატეგიული საკონსულტაციო ექსპერტთა ჯგუფმა (SAGE), რომელმაც ვაქცინასთან დაკავშირებით 29 აპრილს იმსჯელა. ჯგუფმა ვაქცინის სამი ფაზის გამოცდა და 45 ქვეყანაში გაკეთებული 65 მილიონი დოზა განიხილა.
- მეორე - გვერდითი მოვლენების უმეტესობა მსუბუქი ან ზომიერია. ეს არის ტკივილი ჩხვლეტის ადგილას, თავის ტკივილი და დაღლილობა. ჩინეთში, „სინოფარმით“ აცრილი 5,9 მილიონი ადამიანიდან გვერდითი მოვლენები დაუფიქსირდა 1,453-ს. 202 ადამიანს სიცხე დაუფიქსირდა, აქედან 86-ს - მაღალი (38,6 გრადუსზე მეტი).
- მესამე - „სინოფარმი“ ტრადიციული ხერხით დამზადებული ვაქცინაა - ისევე როგორც, მაგალითად, პოლიომიელიტის, ჰეპატიტის ან ცოფის. ვირუსის დასუსტებული ვერსია ორგანიზმის იმუნურ რეაქციას იწვევს და ორგანიზმი ვირუსთან ბრძოლას სწავლობს. ასე მუშაობს ვაქცინების უმეტესობა მსოფლიოში. „სინოფარმით“ ვაქცინაციისთვის საჭიროა 2 დოზა, 21 დღის ინტერვალით.
რა რჩება გაურკვეველი
- ვაქცინის სტატუსი მსოფლიოში - ამ დრომდე მას ჯერ კიდევ არ აქვს საგანგებო მოხმარებისთვის განთავსებული ვაქცინის სტატუსი (Emergency Use Listing), ანუ ის, რასაც ავტორიზაციას ვუწოდებთ. სინამდვილეში, ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია ვაქცინაზე დაკვირვებას მას შემდეგაც განაგრძობს, რაც იგი საგანგებო მოხმარებისთვის განთავსებულია. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სტრატეგიული საკონსულტაციო ექსპერტთა ჯგუფმა (SAGE), რომელიც ორგანიზაციას რეკომენდაციებს აძლევს, „სინოფარმზე“ უმეტესად დადებითი დასკვნა გამოიტანა. ახლა საბოლოო გადაწყვეტილება ჯანმომ უნდა მიიღოს. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია მუდმივად აახლებს ინფორმაციას ვაქცინების სტატუსთან დაკავშირებით - აქ „სინოფარმზე“ გადაწყვეტილების თარიღად აპრილის ბოლოა მითითებული, თუმცა აღნიშნულია, რომ ეს მხოლოდ მიახლოებითი დროა, რადგან ყველა მონაცემის განხილვაა საჭირო.
- ვაქცინის ეფექტიანობა და უსაფრთხოება 60 წელს ზევით მყოფი პირებისთვის. ამ ასაკობრივ ჯგუფში არ ჩატარებულა სიღრმისეული კვლევა, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ ვაქცინა საშიში ან არაეფექტურია - უბრალოდ, მეტი კვლევაა საჭირო. ბოლო მონაცემებით, კვლევაში 60 წელს გადაცილებულმა 415-მა ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა და კორონავირუსით არც ერთი მათგანი არ დაავადებულა არც აცრილთა და არც პლაცებოს ჯგუფიდან.
- „სინოფარმისა“ და კოვიდპასპორტის საკითხი - ამირან გამყრელიძის თქმით, საქართველოში კოვიდპასპორტს ნებისმიერი ვაქცინით აცრილი ადამიანი მიიღებს. კოვიდპასპორტში, წინასწარი კონცეფციის მიხედვით, აღნიშნული იქნება აცრის ორი დოზა და ბოლო 72 საათის განმავლობაში გაკეთებული PCR ან სწრაფი ტესტის შედეგი. ამ ეტაპზე გაურკვეველია, რა გადაწყვეტილებას მიიღებს ევროკავშირი კოვიდპასპორტებთან დაკავშირებით - ცნობილია, რომ ევროპარლამენტი ევროპული სამედიცინო სააგენტოს (EMA) მიერ ავტორიზებულ ვაქცინებს მიესალმება, რომელთა რიცხვში „სინოფარმი“ ჯერჯერობით არ შედის.
როდის დაიწყება ვაქცინაციის შემდეგი ეტაპი?
ამ ეტაპისთვის კლინიკებში 25 მაისის ჩათვლით არის ადგილები დაჯავშნილი. უცნობია, ზუსტად როდის გაიხსნება რეგისტრაცია „სინოფარმით“ აცრაზე. აცრის რეგისტრაციის ვებგვერდია booking.moh.gov.ge
