Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

ერთი სირცხვილია ვირზე შეჯდომა და მეორე - ვირიდან ჩამოვარდნაო, გვეუბნება ქართული ანდაზა.

თვენახევარზე მეტია უკრაინაში ომია და თვენახევარზე მეტია ვხედავთ, როგორ ეშარება და ეშაირება საქართველოს და უკრაინის ხელისუფლებები ერთმანეთს, როგორ არ არჩენს სიტყვას მის ტერიტორიაზე შეჭრილ მტერთან უსასტიკეს ომში ჩაბმულ ქვეყანას თბილისი, რომელსაც, ნაცვლად მოქმედებებისა და განცხადებების სინქრონიზებისა, ანუ თუნდაც "ოქრო დუმილისა", ფაქტობრივად სიტყვების ცივი ომი აქვს კიევთან.

როცა უკრაინის პარლამენტის თავმჯდომარემ, რუსლან სტეფანჩუკმა ქართველ კოლეგას შოთა რუსთაველის აფორიზმი შეახსენა, „ხამს მოყვარე მოყვრისათვის თავი ჭირსა არ დამრიდად, გული მისცეს გულისათვის, სიყვარული გზად და ხიდადო“, ეგრევე წარმოვიდგინე ტრიბუნაზე შემდგარი კოლექტიური მამუკა მდინარაძე, რომელიც დამახასიათებელი ტრუსკავეცული (ე.ი. უსაფუძვლო) თავდაჯერებით უხსნის ბატონ სტეფანჩუკს, რომ შეცდომაში ჰყავთ შეყვანილი ომის ქართული (თუ ქართული ომის) პარტიის ლიდერებს და, რომ ვინმე მესხი მელექსის გარდა, არსებობს არანაკლები მნიშვნელობის ქართული ხალხური სიტყვიერების ნიმუშები, რომლებიც უფრო ზუსტად გამოხატავენ ქართველი ერის გულის წადილს, ვიდრე ქართულად ნათარგმანები სპარსული ამბის არაბი და ინდოელი პერსონაჟები. აი, მაგალითადო, იტყოდა და მოჰყვებოდა:

შიში მაჩვენე და გაქცევას გაჩვენებო
სხვისი საფლავი არავის ამოუვსია
შორეულ მოყვარეს ახლობელი მტერი გერჩიოსო
რომელი მგელიც მე არ შემჭამს, დაე დიდხანს იცოცხლოსო
სადაც არა სჯობს, გაცლას სჯობს, კარგისა, მამაცისასა
მტერს გობითო, მოყვარეს კოვზითო
დათვი თუ მოგერია, ბაბაია დაუძახეო
გამოუდექ სიმართლესო, გამოგილევს სინათლესო
და ა.შ.

სინამდვილეში მთელი ქართული ხალხური სიტყვიერება (რომ არაფერი ვთქვათ „ვეფხისტყაოსანზე“) რაინდობას, ვაჟკაცობას, მეგობრისთვის თავგანწირვას და ალტრუიზმს უმღერს; სინამდვილეში ზემოთმოყვანილი კონფორმისტული ნიმუშები თითო-ოროლა წვეთად არის ჩაკარგული ქართული ხალხური სიტყვიერების ნონკონფორმისტული ნიმუშების ნამდვილ ოკეანეში; სინამდვილეში არც ისტორიაში და არც, ზოგადად, კულტურაში არაფერი გვაქვს ისეთი, რაც საქართველოს ხელისუფლების ამგვარ უგულო „პრაგმატიზმს“ გაამართლებდა, მით უფრო, რომ არაფერს ისეთს არ ითხოვს მეგობარი უკრაინა საქართველოსგან, რაც თავის დროზე, როცა განსაცდელში ვიყავით, თვითონ არ მოუცია.

მაინც რას ითხოვს უკრაინა მეგობარი საქართველოს ხელისუფლებისგან?

  • გვერდში დგომას ანუ უკრაინაში ჩასვლას ისე, როგორც ჩადიან სხვა მეგობარი ქვეყნების ლიდერები (პასუხად შ. პაპუაშვილის უარი ბუჩაში ჩასვლაზე და ი. კობახიძის ულტიმატუმი)
  • ყველა სახის შემწეობას, მათ შორის მატერიალურს და განსაკუთრებით ე.წ. სანქციურს (პასუხად ი. ღარიბაშვილის „საქართველო არ აპირებს, მონაწილეობა მიიღოს ფინანსურ და ეკონომიკურ სანქციებში“)
  • დახმარებას, მათ შორის სამხედრო სახისას მოხალისეების ჩათვლით (პასუხად „მოხალისეების გაგზავნა ნიშნავს სამხედრო კონფლიქტში პირდაპირ ჩართვას“)

უკრაინის ხელისუფლების ყველა განცხადებას, აშკარაა, საფუძვლად უდევს მრავალწლიანი მეგობრობისა და ურთიერთდახმარების ტრადიციიდან გამომდინარე მოლოდინი, რაც ბუნებრივია, სრულ ჰარმონიაშია ჩვენს ღირებულებებთან, მათ შორის იმასთან, რასაც გვასწავლის რუსლან სტეფანჩუკის მიერ ციტირებული შოთა რუსთაველი:

„სამი არის მოყვრისაგან მოყვრობისა გამოჩენა:
პირველ, ნდომა სიახლისა, სიშორისა ვერ-მოთმენა,
მიცემა და არას შური, ჩუქებისა არ-მოწყენა,
გავლენა და მოხმარება, მისად რგებად ველთა რბენა“.

რუსთაველის ეს სტროფი სრულად შეესაბამება უკრაინის ხელისუფლების წარმოდგენას მეგობრობასა და მოყვრობაზე, რაც სხვა არაფერია თუ არა გვერდში დგომა („სიშორისა ვერ-მოთმენა“), ხელის გამართვა („ჩუქებისა არ-მოწყენა“) და ფიზიკური დახმარება („მისად რგებად ველთა რბენა“).

უცნაურია, ვერც ერთ ამ მოთხოვნას ვერ აკმაყოფილებდე და იქით ამადლიდე მეგობარს მეგობრობას; უცნაურია, დღენიადაგ მეგობრის მტრის არგაღიზიანებაზე ზრუნავდე, თანაც იმდენად, რომ ხან რუსეთის ხელისუფლება გიხდიდეს მადლობას და ხან მისი გულისამრევი პროპაგანდა. არაფერს ვამბობ იმაზე, რომ უკრაინას და საქართველოს ერთი მტერი ჰყავს. გასაგებია, რომ ეს მტერი სასტიკი და თავზეხელაღებულია, მაგრამ ისეც არ უნდა მოიქცე და ისეთი რამეები არ უნდა ილაპარაკო, რომ ისევ რუსლან სტეფანჩუკმა შეგახსენოს ქართული ანდაზა, მანამ ხმალი მოვიდოდა, ენამ თავი მომჭრაო.

კოლექტიური მდინარაძე კი ამტკიცებს, რომ "უკრაინის ხელისუფლებაში, სხვადასხვა პოზიციაზე მყოფი რადიკალური ქართული ოპოზიციის, იგივე ომის პარტიის წარმომადგენლები და მათი კოლეგები საქართველოს წინააღმდეგ ღია, დაუფარავ ჰიბრიდულ ომს აწარმოებენ" და შესაბამისად, უკრაინის ხელისუფლება მოქმედებს არა მხოლოდ თავისი ქვეყნის ეროვნული ინტერესებით, არამედ „ნაციონალური მოძრაობის“ დღის წესრიგის შესაბამისად.

ამავე ლოგიკითა და შეთქმულების თეორიის საუკეთესო ტრადიციებით, „ქართული ოცნების“ ოპონენტებმაც შეიძლება ამტკიცონ, რომ საქართველოს დღევანდელი ხელისუფლება ხელმძღვანელობს არა ქვეყნის, არამედ ბიძინა ივანიშვილის ინტერესებით და, თუ ამას დავუშვებთ, მართლაც მარტივად აიხსნება, რატომ გაცივდა საქართველოს ურთიერთობა უკრაინასთან და რატომ დათბა რუსეთთან, თუმცა, როგორც უნდა იყოს, საქართველოს ხელისუფლება ისეთ სიჯიუტეს იჩენს უკრაინის ხელისუფლებასთან გაჩაღებულ „სიტყვების ომში“, რომ, მოგეჩვენება, მზად არის ოპოზიციასთან დაპირისპირებას გადააყოლოს საქართველოს არაერთი თაობის ოცნება და არჩევანი. ასეთ გაჯიუტებას ქართლსა და კახეთში ვირზე შეჯდომას ეძახიან და ვიდრე რუსლან სტეფანჩუკი ან მიხაილო პოდოლიაკი შეახსენებენ, კარგი იქნებოდა თავად მიხვდეს ხელისუფლება, რომ, თუ არ ჩამოვლენ ვირიდან, კიდევ უფრო მეტ სირცხვილს ჭამენ, რადგან ვირზე შეჯდომა ერთი სირცხვილია და ვირიდან ჩამოვარდნა კიდე - მეორე.

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.

რიკარდ იოჟვიაკი
რიკარდ იოჟვიაკი

10 აპრილს საფრანგეთში საპრეზიდენტო არჩევნების პირველი ტური გაიმართება. რადიო თავისუფლება გეტყვით, თუ რა უნდა ვიცოდეთ ევროპაში ჩასატარებელი ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კენჭისყრის შესახებ.

მაკრონი პირველ ტურში ალბათ ვერ გაიმარჯვებს. ვინ დარჩება მის მეტოქედ?

არ ელიან, რომ პრეზიდენტი ემანუილ მაკრონი შეძლებს 10 აპრილს არჩევნების პირველივე ტურში გამარჯვებას. თუ რაღაც განსაკუთრებული არ მოხდა - ან, თუ ყველა გამოკითხვა არ ცდება - მას 24 აპრილს მოუწევს მეორე ტურში ასპარეზობა. მთელი წლის განმავლობაში ის პოლიტიკური რეიტინგების სათავეშია და ელიან, რომ არჩევნებზე ოცდაათ პროცენტზე ცოტა ნაკლებს მიიღებს.

ვინ იქნება მისი კონკურენტი? ამ წუთისთვის ელიან, რომ ეს მემარჯვენე პოპულისტი მარინ ლე პენი იქნება. თუ ეს პროგნოზი გამართლდა, მაშინ ეს იქნება პირველი შემთხვევა მეხუთე რესპუბლიკის ისტორიაში, როდესაც ორი კანდიდატი ზედიზედ მეორედ შეხვდება ერთმანეთს მეორე ტურში - ეს წყვილი ერთმანეთს 2017 წელსაც დაუპირისპირდა. რამდენიმე თვის წინ მარინ ლე პენს ჩავარდნა ჰქონდა, დღეს კი ვარაუდობენ, რომ ლე პენი ხმების 20 პროცენტს მიიღებს და 5 პროცენტით გაუსწრებს ულტრამემარცხენე ჟან-ლუკ მელენშონს, ხოლო მემარჯვენე-ცენტრისტ ვალერი პეკრესსა და ულტრამემარჯვენე ერიკ ზემურს 10 პროცენტით ჩამოიტოვებს.

რამხელაა პოპულისტური ხმა?

ძალიან დიდი. განსაკუთრებით, თუ ულტრამემარჯვენეებსა და ულტრამემარცხენეებს ერთად ავიღებთ. 12 საპრეზიდენტო კანდიდატიდან 8 შეიძლება სხვადასხვა ჯურის პოპულისტად მივიჩნიოთ. ერთად ისინი, სავარაუდოდ, ხმების 50 პროცენტამდე მიიღებენ პირველ ტურში.

ამათგან ყველაზე აქტუალურნი ლე პენი, ზემური და მელენშონი არიან. პირველმა ყველაფერი გააკეთა, რომ მამამისის, ჟან-მარი ლე პენის კონტროვერსიული შეხედულებები იმიგრაციასთან დაკავშირებით უფრო რბილად წარმოეჩინა, თუმცა თავადაც ლაპარაკობს ხოლმე „ისლამისტური იდეოლოგიის“ საფრთხეებსა და საფრანგეთის „ქრისტიანული კულტურის“ უპირატესობებზე. ამ კამპანიის მსვლელობისას ლე პენმა აქცენტი გააკეთა ამომრჩევლისთვის ალბათ უმნიშვნელოვანეს საკითხზე - ფასების ზრდაზე. ის ასევე ხაზს უსვამს, რომ მარტოხელა დედაა და უკრაინელი ლტოლვილების მიღებას დაუჭირა მხარი.

ლე პენის სასარგებლოდ, როგორც ჩანს, ისიც მოქმედებს, რომ მისი კონკურენტი ზემური გაცილებით ხმამაღლა ლაპარაკობს იმიგრაციის საფრთხეებზე და წარსულში რასობრივი სიძულვილისთვისაა გასამართლებული. მასთან შედარებით ლე პენი უფრო ცენტრისტად მოჩანს. ტოქშოუს ყოფილი წამყვანი ზემური ავითარებს კონსპირაციულ თეორიას, რომლის მიხედვითაც, ხდება საფრანგეთის მოსახლეობის ჩანაცვლება დემოგრაფიულად და კულტურულად არაევროპელებით და ამაში მონაწილეობს ამჟამინდელი „პოლიტიკური ელიტაც“.

მელენშონი, თავის მხრივ, ვეტერანი, ენამახვილი პოლიტიკოსია, რომელიც მემარცხენე ხმას იზიდავს საპენსიო ასაკის 60 წლამდე შემცირების დაპირებით, გეგმავს მდიდრებისთვის გადასახადის გაზრდას და ქვეყნის ნატოდან გამოყვანას. ბოლო დღეებში მისი რეიტინგი მატულობს და ლე პენის გადასწრების ყველაზე კარგი შანსი მას აქვს.

რა გავლენას მოახდენს კენჭისყრაზე ომი უკრაინაში?

გავლენას მოახდენს, მაგრამ, წესით, არცთუ დიდს. ბოლო გამოკითხვის თანახმად, რესპონდენტთა 40% ამბობს, რომ ომი გავლენას იქონიებს პირველ ტურში მათ არჩევანზე და 59% მიიჩნევს, რომ მაკრონი უკრაინის მოვლენებს ღირსეულად გაუმკლავდა. ევროკავშირის წევრი ქვეყნები აღმოსავლეთ ევროპიდან კრიტიკულად აფასებენ მის ზარებს პრეზიდენტ პუტინთან, მაგრამ, როგორც ჩანს, საფრანგეთის პუბლიკა მის ამ მცდელობებს პოზიტიურად იღებს. მაკრონი უკრაინისთვის იარაღის გადაცემის მომხრეა და ლტოლვილებსაც იღებს, რასაც ამომრჩეველი ასევე ემხრობა.

საინტერესოა ისიც, რომ პოპულისტების სამეულის ახლო კავშირები მოსკოვთან ომის მიმდინარეობასთან ერთად ნაკლებად დამაზიანებელი ჩანს. ლე პენი თავდაპირველად დაფინანსებას იღებდა რუსული ბანკებისგან და კამპანიის დასაწყისში ბუკლეტებში მისი და პუტინის ფოტოც ჩანდა. ეს ბუკლეტები, როგორც ჩანს, მთლიანად მოიშორეს თავიდან და ახლა ლე პენი პუტინის მოკავშირედ აღარ მოიაზრება. მელენშონი უკრაინის შეიარაღების წინააღმდეგი იყო, ევროპარლამენტში მოღვაწეობისას უკრაინასთან თანამშრომლობის შესახებ წინადადებებს ხმას არასოდეს აძლევდა. როგორც ჩანს, დაზარალდა მხოლოდ ზემური, განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც თქვა - არცერთი უკრაინელი ლტოლვილი საფრანგეთმა არ უნდა მიიღოსო.

ძველი პოლიტიკური დუოპოლიის დასასრული?

2017 წელს ორმა მნიშვნელოვანმა ძველმა პოლიტიკურმა ძალამ, სოციალისტებმა და მემარჯვენე-ცენტრისტულმა „რესპუბლიკელებმა“ ვერ შეძლეს, რომ კანდიდატი არჩევნების მეორე ტურში გაეყვანათ. ეს პირველად მოხდა საფრანგეთის ომისშემდგომ ისტორიაში. ახლა, როგორც ჩანს, ისინი კიდევ უფრო უარეს შედეგს აჩვენებენ.

რესპუბლიკელი ვალერი პეკრესი სავარაუდოდ მეხუთე ადგილზე გავა და ხმების 10 პროცენტს მიიღებს, სოციალისტი ან იდალგო კი შეიძლება სულაც 2 პროცენტს დასჯერდეს. ისევე, როგორც წინა არჩევნებზე, მაკრონს სრულად მიაქვს ცენტრისტების ხმები, გამოკვეთილად მემარჯვენედ ან მემარცხენედ განწყობილი ამომრჩევლები კი უფრო რადიკალურ ალტერნატივებს ამჯობინებენ.

მაინც, ვინ იქნება საფრანგეთის პრეზიდენტი აპრილის ბოლოს?

მაკრონი ახლაც ფავორიტია და, პროგნოზების მიხედვით, მეორე ტურში 11-ვე კანდიდატს ამარცხებს. თუმცა, სხვაობა მასსა და ლე პენს შორის მცირდება. ბოლო კვლევების მიხედვით, მეორე ტურში მაკრონი იმარჯვებს 53% - 47%-ზე. ხუთი წლის წინ კი მან 66% - 34%-ით მოიგო.

მაკრონს ამომრჩევლებთან შეხვედრები მაინცდამაინც არ ჩაუტარებია - პირველი საარჩევნო შეკრება აპრილში მოაწყო, დანარჩენ დროს კი დიპლომატიას უთმობდა. ეკონომიკასთან დაკავშირებით მას სატრაბახო ნამდვილად აქვს - მისი პრეზიდენტობის პერიოდში უმუშევრობა 9,2%-დან 7,2%-მდე შემცირდა. პანდემიით გამოწვეული კრიზისის შემდეგ კი სულაც 7% გახდა.

თუმცა, პრობლემაც ბევრია. სახელმწიფო ვალმა მშპ-ს 115% შეადგინა. მაკრონს საპენსიო სისტემის რეფორმაც ელის - მან მიანიშნა, რომ მზადაა საპენსიო ასაკი 62-დან 65 წლამდე ასწიოს, ამან კი შეიძლება ქვეყანაში დიდი არეულობა გამოიწვიოს - საფრანგეთს ამის გამოცდილება ნამდვილად აქვს. მომდევნო რამდენიმე კვირის განმავლობაში ლე პენი და სხვა კანდიდატები მას სწორედ ამ ფრონტზე შეუტევენ.

გადაწყვეტილი ჯერ არაფერია.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG