ბლოგები

დღეს 7 იანვარია, ქრისტეშობა. სულ რამდენიმე დღეა, ახალი წელი დაიწყო. როგორც ყოველ შობა-ახალწელს, ახლაც მაქვს განცდა, რომ ჩემ წინ გაშლილია დრო, ისეთივე ხელუხლებელი, ისეთივე მიმზიდველი, როგორც პირველი თოვლი ტრიალ მინდორზე.

რა მოუვა ამ დროს? რა დაიწერება მასზე? რა დაიხატება? რა ლაქები დაედება? რა შუქი მოეფინება? ვისი ვარსკვლავი აინთება? ვისი – ჩაქრება?

* * *

2010 პირდაპირ ვარდის მურაბის ლაქით დაიწყო.

4 იანვარს ტელეკომპანია „იმედმა“ გვაცნობა, რომ ამერიკის ეროვნულ–დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევით, გამოკითხულთა 60% მიხეილ სააკაშვილის მესამე საპრეზიდენტო ვადით არჩევის მომხრეა.

კარგად მახსოვს, რუსეთშიც ზუსტად ასე დაიწყო: 2006 წელს, „ლევადა–ცენტრის“ მიერ ჩატარებული გამოკითხვის თანახმად, გამოკითხულთა 58% დადებითად აფასებდა საკონსტიტუციო ცვლილებას, რომელიც პუტინს საშუალებას მისცემდა, კენჭი მესამე საპრეზიდენტო ვადით ეყარა. რაც გამოვიდა ამ საქმიდან, ყველამ ვნახეთ: პუტინი რუსეთის ხელისუფლებიდან არსად წასულა. 4 იანვრის „ქრონიკის“ ინფორმაციასაც ქარი რომ არ წაიღებს და ეს ლაქა სულ უფრო მეტად რომ ჩააკვდება ქართულ პოლიტიკას, ეჭვი არ მეპარება.

* * *

ბერტოლდ ბრეხტის ერთ პერსონაჟს ეკითხებიან, რას აკეთებთ, როცა ვინმე გიყვართო. ისიც პასუხობს – პროექტს ვადგენ და მერე ვზრუნავ, რომ ისინი ერთმანეთს მოერგონო. ეკითხებიან – ვინ ვის უნდა მოერგოსო, ადამიანი პროექტს თუ პროექტი ადამიანსო. ისიც პასუხობს, ცხადია, ადამიანი პროექტსო.

როდესაც ნაციონალური მოძრაობა ხელისუფლებაში მოვიდა, თავისი სიყვარული სამშობლოს მიმართ ზუსტად ასეთი პროექტის შედგენით გამოხატა. პროექტი ჩვენს რეფორმაციას გულისხმობს და ერთი დღითაც არ წყდება ზრუნვა, რომ როგორმე ამ პროექტს მოგვარგონ. თავიდანვე ცხადი იყო, რომ ორი ვადა ამისთვის ვერ იკმარებდა. „დომინანტი პარტიის“ მოდელზე საუბარიც 2004 წლიდანვე დაიწყო.

ასეთი დამოკიდებულება ადამიანის მიმართ ნიშნავს, რომ მე სუსტი ვარ და ნაციონალურმა მოძრაობამ, რომელსაც ძალიან ვუყვარვარ, იცის, როგორ გამაძლიეროს, როგორ გამხადოს უფრო თანამედროვე, უფრო ლიბერალური, უფრო კონკურენტუნარიანი. სწორედ ჩემი სიყვარულის გამო, ის გარდამქმნის ისეთად, როგორიც გაცილებით ძლიერი და ახალ სამყაროსთან უკეთ ადაპტირებული ვიქნები. მე კი, ამ სიყვარულის პასუხად, მიხეილ სააკაშვილი მესამე ვადით უნდა ავირჩიო.

ახლა იმას ვიტყვი, რაც არასოდეს მითქვამს: მე მჯერა, რომ ვარდების რევოლუციის შემდეგ მიხეილ სააკაშვილი ჩვენს საერთო სამშობლოს აღიქვამდა, როგორც ახლად დაბადებულ ბავშვს, რომელიც მან შექმნა და რომლის აღზრდის უფლებაც საკუთარი სიცოცხლის რისკის ფასად მოიპოვა. ისიც შემიძლია წარმოვიდგინო, რომ მას დღემდე მშობლიური გრძნობის მსგავსი რამ აკავშირებს თავის პირმშოსთან – რევოლუციურ საქართველოსთან, რომელსაც უკვე ექვსი წელია, ისე უვლის, როგორც ახერხებს. ის განცდაც შემიძლია გავიგო, რომ მას არ მიაჩნია ქვეყანა იმდენად წელგამართულად, რომ ხელი გაუშვას და დამოუკიდებელი ნაბიჯების გადასადგმელად გაიმეტოს. თავისებურად მძაფრად უყვარს და იმიტომ.

* * *

ბოლო აბზაცში რაც აღვწერე, ბევრ ადამიანს საკუთარ თავზე აქვს გამოცდილი. ეს მეც მეხება, რადგან ათი წელი ერთი და იმავე კლასის მასწავლებელი ვიყავი. როდესაც სკოლაში მივედი, ჩემი მოსწავლეები შვიდი წლის იყვნენ და, ბოლოს, სკოლიდან ერთად წამოვედით. ჩემ თვალწინ გაიარა მათი პიროვნებად ჩამოყალიბების წლებმა. და ზუსტად მახსოვს ის მძიმე განცდა, როდესაც მათთვის ხელი უნდა გამეშვა და დამოუკიდებელი ნაბიჯების გადადგმის საშუალება მიმეცა. ორი რამის მეშინოდა: პიველი იყო შიში, რომ ბავშვმა საკუთარ თავს რამე არ ავნოს; მეორე კი ის, რომ ადამიანი, რომელიც გიყვარს, რომელსაც სულს უბერავ და საკუთარი თავის პოვნაში ეხმარები, თავისუფლებას მიანიჭებ თუ არა, თავის გზას გაუყვება და შენსკენ აღარ მოიხედავს. აი, როგორც გიორგის აღარ მოუხედავს ოთარაანთ ქვრივისკენ, რომელიც შვილის გამოსამშვიდობებელ, სიყვარულიან მზერას სუნთქვაშეკრული ელოდა.

ადამიანი, რომელიც თავის თავზე იღებს პასუხიმგებლობას, რომ სული შთაბეროს ბავშვს თუ დიდს, ერთ კლასს, საზოგადოების რაღაც ნაწილს თუ მთელ ქვეყანას, მზად უნდა იყოს, რომ ერთ დღეს უარყოფილი აღმოჩნდება. ეს ნორმალურია. ჯანმრთელმა ადამიანმა უნდა იპოვოს თავის თავში ძალა, რომ მის მიერ მხარდაჭერილი, მის მიერ აღზრდილი ქმნილება დამოუკიდებელი არსებობისთვის მოამზადოს და მერე – გაათავისუფლოს კიდეც. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის ან ძალით გაითავისუფლებს თავს, ან განუვითარებელი დარჩება. თუ შევძლებთ, რომ გვიყვარდეს ის, ვინც ჩვენ უარგვყოფს და ჩვენგან თავისუფლდება, სწორედ ამ დროს ვყალიბდებით ჩვენც თავისუფალ ადამიანებად. ამის გაკეთება კი იმას შეუძლია, ვინც გულის სიღრმეში გრძნობს შესაბამის ჯანსაღ ძალას და რწმენას საკუთარი თავისადმი.

გამოდის, სხვისი სიყვარული მხოლოდ მაშინ შეგვიძლია, თუ საკუთარი თავი გვიყვარს; სხვისი გათავისუფლება მაშინ შეგვიძლია, თუ თავად ვესწრაფვით თავისუფლებას და სხვისი მაშინ გვწამს, თუ საკუთარი თავის გვჯერა.

* * *

ძვირფასო ბატონო პრეზიდენტო, შეიყვარეთ საკუთარი თავი მეტად, ვიდრე გიყვართ. შეგვიყვარეთ ჩვენ ნაკლებად, ვიდრე გიყვარვართ. მოგვანიჭეთ თავისუფლება და თავადაც გათავისუფლდით!

გილოცავთ ახალ წელს და გთავაზობთ საახალწლო ეპიზოდს სერიალიდან “ქართველიშვილები”. გაუგებრობის თავიდან ასაცილებლად მოგახსენებთ, რომ აქ აღწერილი ამბები და გმირები გამოგონოლია და მათ საერთო არაფერი აქვთ სინამდვილესთან. ბუნებრივია, ეს ეხება ოჯახის გვარსაც, რომელიც აღებულია მხოლოდ მხატვრული მოსაზრებით. პერიოდულად შემოგთავაზებთ სერიალის სხვა ეპიზოდებსაც.

მე გიორგი ქართველიშვილი ვარ და ეს ჩემი მეთერთმეტე ახალი წელია. ეს ჩემი ყველაზე საყვარელი დღესასწაულია 1 მაისთან და 7 ნოემბერთან ერთად. მაგრამ მე ახალი წელი მირჩევნია, რადგან „პარადზე“ არ მივყავართ. ისე, ამ ორი „პარადიდან“ მაისის უკეთესია, რადგან ნოემბერში ძალიან ცივა და მაინც თეთრი „საროჩკით“ უნდა იყო და თანაც ხელში ტრანსპარანტი უნდა გეჭიროს. წელს ძალიან ციოდა და ქარი უბერავდა. შარშანაც ციოდა, მაგრამ ქარი სხვა მხრიდან უბერავდა. ამის მიუხედავად, მაინც კარგი იყო, იმიტომ რომ ძალიან გავცივდი და 15 დღე (კვირების ჩათვლით) არ დავდიოდი სკოლაში. ისეთი მაღალი სიცხე მქონდა, რომ ფანჯრებს სულ ღია ვტოვებდით, ოთახში რომ ცოტა აგრილებულიყო. მაგრამ, მთელი ორი კვირის განმავლობაში დედა ყოველდღე ექვს ცალ ვალიდოლს მასმევდა და მოვრჩი. ავადმყოფობის შემდეგ ერთი თვე ვიარე სკოლაში და მერე ზამთრის არდადაგებზე დაგვითხოვეს. სკოლიდან რომ დავბრუნდი, სახლში ჩვეული წინასაახალწლო ფუსფუსი დამხვდა: დედა სამზარეულოში საგოზინაყე მაკარონს ჭრიდა; მამა სამლიტრიან ქილაში მთელი წლის განმავლობაში შეგროვილი კიტრის ნაფცქვენებიდან არაყს ხდიდა. ჩემი და კი საბავშვო ბაღში საახალწლოდ ნაჩუქარ ქაღალდის წებოს ენით სინჯავდა. მეც ამოვიღე ჩანთიდან წიგნი, რომელიც სკოლაში მაჩუქეს საახალწლოდ - „მენავთობის ცნობარი“. მე და ჩემმა დამ ცოტა ხანი ერთმანეთის საჩუქრებით ვითამაშეთ: მე წებოს დავაწე ენა, ჩემ დას კი წიგნი დავაჭერინე. როცა თამაშით დავიღალეთ, გადავწყვიტეთ ნაძვის ხის მორთვა. რადგან მამა მესაფლავეა, ნაძვის ხეს ყოველთვის საფლავებიდან იპარავს. წელსაც ასე იყო, ოღონდ დამატებით კუბოს ლურსმნებიც მოგვიტანა ხის მოსართავად. ოთხი დიდი ლურსმანი იყო და 20 პატარა. დიდი ლურსმნებით კუბოს სახურავს აჭედებენ, იქიდან რომ გვამი არ ამოვიდეს; პატარებით კი შიგნით ქსოვილს ამაგრებენ, გვამმა რომ თავი კომფორტულად იგრძნოს და ამოსვლა არ მოუნდეს. ლურსმნების გარდა, ნაძვის ხეზე მამას ნახმარი „ნევას“ ძველი „ბრიტვები“ ჩამოვკიდეთ; მართალია, ზოგს ჟანგი და სისხლი ჰქონდა შემხმარი, მაგრამ მაინც ძალიან ლამაზად ბრჭყვიალებდნენ. კიდევ დედამ, რომელიც ფოსტალიონია, ყველა საახალწლო მისალოცი ღია ბარათი კი არ დაარიგა, არამედ სახლში მოიტანა. და ჩვენც იქიდან ამოვჭერით ლამაზი სურათები და ისინიც ხეზე დავკიდეთ. ერთი სიტყვით, ძალიან ლამაზი ნაძვის ხე გამოვიდა. ახალი წელი რომ დადგა, რადიო ჩავრთეთ და საახალწლო სუფრას შემოვუსხედით. მეზობლებმა თოფების სროლა ატეხეს. ჩვენ თოფი არ გვქონდა, ამიტომ „ლაგატკა“ ამოვიღე და წინასწარ მომზადებული კენჭების სროლა დავიწყე, მაგრამ ავაცდინე; სამაგიეროდ, კენჭი ერთადერთ ნათურას მოხვდა, გატეხა და ნატეხები მაკარონის წვენის ბაჟეში ჩაიყარა. დაბნელდა და ყველანი დავწექით; მეზობლების ბინებიდან კი მრავალჟამიერი და „აბბას“ „მანი, მანი“ ისმოდა და ტკბილად ჩამეძინა. მეორე დილას მამამ მე და ჩემი და სპორტის სასახლეში წაგვიყვანა ნაძვის ხეზე. შესასვლელში ძალიან ლამაზი მუყაოს ყუთები მოგვცეს, რომელშიც ძალიან ბევრი საჩუქარი იდო: მრგვალი, გამხმარი „პეჩენია“ ნამგლისა და უროს გამოსახულებით, ლეღვის ხმელი ჩირი, კოწახურის კანფეტი, ქლიავის “პავიდლოიანი” კანფეტი, „ფისო-ფისო“ კანფეტი, მაგარი ნუგა, მწვანე კანმიმხმარი მანდარინი და ღია ბარათი ლიპეცკის მეტალურგიული ქარხნის ფოტოთი. ჩემ დასაც ზუსტად იგივე საჩუქრები ერგო, ოღონდ მის ღია ბარათს კრასნოდარის №2 ჩაის კომბინატი ეხატა; თანც, მის ჩირში ნამდვილი მატლი ცხოვრობდა. სპორტის სასახლეში ციოდა, მაგრამ მაინც კარგი იყო: დიდი ნაძვის ხის გარშემო დარბოდნენ, ხტუნაობდნენ და მღეროდნენ თოვლის პაპა, სნეგუროჩკა, ფიფქია და შვიდი ჯუჯა, ფოკუსნიკი და კლოუნი. კლოუნი მაყურებელს ვედროდან წყალს ასხამდა - ძალიან სასაცილო იყო, ოღონდ, ცოტათი ცივი. თანაც თოვლის პაპა მამას კლასელი აღმოჩნდა, რომელიც 17 წელი არ ჰყავდა ნანახი. როცა წარმოდგენა დამთავრდა, მან ექვსი ცალი ყუთი გვაჩუქა და მამასთან ერთად ბოლო რიგში დაიწყო არყის დალევა. ხალხი უკვე წასული იყო, ისინი სვამდნენ, ჩვენ კი საჩუქრებს ვჭამდით. როცა ჭამას მოვრჩით, ისინი უკვე მთვრალები იყვნენ და საკუთარ ნარწყევში ეძინათ. ჩვენ გვციოდა; თან ჩემ დას მუცელი ასტკივდა, კუჭი აეშალა და ჩაისვარა. ნახევარი საათის შემდეგ მეც იგივე დამემართა. ორი საათის შემდეგ დარაჯმა მამა გააღვიძა და სახლში წავედით. სიმთვრალის გამო მამას მეზობელი სადარბაზოდან ნათურის მოპარვა დაავიწყდა და რადგან სახლში ბნელოდა, ყველანი დავწექით. მე და ჩემი და გავცივდით, მაგრამ დედას სამსახურიდან მოპარული კროსვორდებიანი გაზეთები აქვს მოტანილი და მთელი ზამთრის არდადეგები გასართობი მექნება. ძალიან მიყვარს ახალი წელი.