ცხრაწამიან დამონტაჟებულ ვიდეორგოლში კადრები შენელებულია, გამოსახულებას ჩემპიონთა ლიგის ჰიმნი მიჰყვება. სათაური კი ასეთია: „ბათუმის ახალ სტადიონზე თორნიკე რიჟვაძემ პირველი გოლი გაიტანა“.
ეს ვიდეორგოლი თავდაპირველად „ფოტოამბების“ ფეისბუკგვერდზე გავრცელდა. ეს გვერდი ძირითადად პოლიტიკური შინაარსის მასალებს აქვეყნებს. “ფოტოამბების“ სტატუსები, როგორც წესი, აჭარის მთავრობის თავმჯდომარეს დადებით, მის ოპონენტებს კი კრიტიკულ კონტექსტში წარმოაჩენს.
რამდენიმე დღის წინ გავაშუქეთ თორნიკე რიჟვაძის მიერ გატანილი გოლი ბათუმის სტადიონზე, თუმცა როგორაა ეს სტადიონი აშენებული, რამდენჯერ შეიცვალა ხელშეკრულება და ტენდერის პირობები როგორ მოერგო ტენდერში გამარჯვებული კომპანიის ინტერესებს, ამაზე კითხვები არ დასმულა...მალხაზ რეხვიაშვილი
თორნიკე რიჟვაძის მიერ გოლის გატანის ვიდეოს გამოქვეყნებიდან რამდენიმე წუთში მასალა საზოგადოებრივი მაუწყებლის ოფიციალურ ფეისბუკგვერდზე უცვლელად გავრცელდა და საზოგადოებაში არაერთგვაროვანი რეაქცია გამოიწვია. კომენტარებში მკითხველების ნაწილი კლიპს იწონებს და წერს, რომ სწორედ ასე გაიმარჯვებს „ქართული ოცნება“ შემოდგომის არჩევნებზე, ნაწილი კი მიუღებლად მიიჩნევს საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიერ მთავრობის უმაღლესი თანამდებობის პირის სარეკლამო კლიპის გავრცელებას.
“რატომ მისვამთ, საერთოდ, ამ კითხვას? რა სამთავრობო პროპაგანდა? გოლი რომ გაიტანა, ეს სამთავრობო პროპაგანდაა? სოციალურ ქსელში პოპულარული ვიდეო იყო და აიტვირთა. რა მოხდა? რამე ანტისახელმწიფოებრივი გავიდა? რამე რუსული პროპაგანდა გავიდა ვებგვერდზე და ფეისბუკგვერდზე?” - ეუბნება აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურის უფროსი, ვახო ხუზმიაშვილი, რადიო თავისუფლებას.
საკადრო და სარედაქციო ცვლილებები
2019 წელს ჩატარებული საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ ეუთოს დასკვნაში საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია და რადიო მოხსენიებულია როგორც “ერთადერთი ტელესადგური, რომელმაც შესთავაზა მაყურებელს არჩევნებში მონაწილეთა ზოგადი შედარება” და, საერთაშორისო ორგანიზაციის შეფასებით, მაუწყებელმა პოლიტიკური აქტივობები დაბალანსებულად, მიუკერძოებლად გააშუქა.
ეუთოს ამ შეფასების შემდეგ მაუწყებელში საკვანძო საკადრო ცვლილებები მოხდა: მაუწყებლის დირექტორად გოგა კოხრეიძე აირჩია მრჩეველთა საბჭოში „ქართული ოცნების“ კვოტით მყოფმა სამმა წევრმა. მალევე ამ ცვლილებიდან, ტელევიზიიდან სამი ჟურნალისტი გაათავისუფლეს, პოზიცია შეუცვალეს ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურის უფროსს, მის მოადგილეს და რამდენიმე ჟურნალისტს. მათ შორის, ვინც საინფორმაციო სამსახურის სარედაქციო პოლიტიკას ჩამოაშორეს ონლაინ სამსახურის უფროსი, სოფო ჟღენტია, რომელიც ამბობს, რომ მიუკერძოებელი მედია ასეთ ვიდეორგოლებს არ უნდა ავრცელებდეს.
„ასეთ ვიდეოებს პრ სამსახურები ავრცელებენ, როცა ცდილობენ პოლიტიკოსის პოზიტიურად წარმოჩენას. ასეთი შინაარსის ვიდეო არ უნდა მოხვდეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის გვერდზე, მით უმეტეს, წინასაარჩევნოდ. თუ ვიდეო პოლიტიკოსზე კეთდება, მისი შინაარსი საზოგადოებას მნიშვნელოვან ინფორმაციას უნდა აწვდიდეს. ბევრი ფაქტი, მათ შორის ეს ვიდეოც, ადასტურებს, რომ თორნიკე რიჟვაძის პოზიტიურ კონტექსტში წარმოჩენა მიზანმიმართულად ხდება, ეს კი აჭარის ტელევიზიაში მომხდარი ცვლილებების შედეგია“, - ამბობს სოფო ჟღენტი, რომელიც დღეს ისევ მაუწყებლის თანამშრომელია, თუმცა, მეოთხე თვეა, რაც მას სარედაქციო პოლიტიკასთან შეხება აღარ აქვს. სოფოს მოვალეობა ახლა ტელევიზიის ვებგვერდზე პროგრამების განთავსებაა.
„საზოგადოებრივი მაუწყებელი აღარ სვამს კრიტიკულ კითხვებს, რაც ძალიან თვალშისაცემია. მაგალითად, გასულ კვირას როგორ გააშუქა სარფის საბაჟოზე მიმდინარე საპროტესტო აქცია აჭარის ტელევიზიამ? ეს სხვა მედიებმა ლაივში, დაახლოებით, დღის 1 საათზე ჩართეს, რომელსაც სხვადასხვა გვერდზე 1000-მდე მნახველი ჰყავდა. მოგვიანებით ვითარება დაიძაბა და აქციის მონაწილეებმა სცადეს ცენტრალური მაგისტრალის გადაკეტვა. ჩვენს გვერდზე კი ჯერ კიდევ არ იყო ამის შესახებ ამბავი დადებული, არც ფეისბუკლაივი ჩაირთო. 3 საათზე კი საინფორმაციო გამოშვებაში ეს ამბავი გავიდა მე-16 წუთზე“, - ამბობს სოფო ჟღენტი
“დაოკდით!” - ვინ ტოვებს პოზიციებს
სარედაქციო პოლიტიკის ცვლილებაზე აჭარის ტელევიზიასა და რადიოში ლაპარაკობს მაია მერკვილაძეც. იგი აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურის უფროსის ყოფილი მოადგილე და მთავარი საინფორმაციო გამოშვების ყოფილი რედაქტორია.
დირექტორის გადაწყვეტილებით, თებერვალში იგი ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურიდან ახალ პოზიციაზე გადაიყვანეს „რადიო აჭარაში“. მას დღეს საინფორმაციო პოლიტიკის შექმნასთან კავშირი აღარ აქვს. მაია მერკვილაძე ერთ-ერთი იყო აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტებიდან, რომელიც გოგა კოხრეიძის ჯერ კიდევ დირექტორად არჩევამდე ამბობდა, რომ მმართველი პოლიტიკური პარტიის წევრები და პოლიტიკური თანამდებობის პირები აჭარის მაუწყებლის შინაარსს ღიად აკრიტიკებენ და აჭარის ტელევიზიის სარედაქციო დამოუკიდებლობა საფრთხეშია.
„მე მაშინ ვამბობდი, რომ მაუწყებელში უნდოდათ კრიტიკული აზრის ჩახშობა და ტელევიზიის პროპაგანდის იარაღად გამოყენება. ვიტყვი, რომ კრიტიკული აზრი ტელევიზიაში ძალიან შესუსტებულია. მაგალითად, თორნიკე რიჟვაძის კომენტარი, როდესაც მთავრობის თავმჯდომარემ მოშიმშილე აქტივისტზე თქვა, რომ იგი დასუსტების [ გახდომის] მიზნით შიმშილობს, არ იქცა თემად, თუმცა თემად იქცა ის, თუ როგორ გაიტანა მან გოლი. თორნიკე რიჟვაძის მოშიმშილეზე ნათქვამის ამბად არქცევა კრიტიკული სიტყვის გაქრობაა და ვიდეორგოლი არის პროპაგანდის გაჩენა მაუწყებელში. ამ ორი მაგალითით შეიძლება ითქვას, რომ რის საშიშროებაც არსებობდა ტელევიზიაში, უკვე მოხდა“, - ამბობს მაია მერკვილაძე.
გასულ წელს მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანმა, თეონა ბაკურიძემ, რომელმაც აჭარის მთავრობის თავმჯდომარეს, თორნიკე რიჟვაძეს, პირდაპირ ეთერში კრიტიკული კითხვები დაუსვა, მისგან პასუხად მიიღო: „დაოკდით“. ახალი მენეჯმენტის პირობებში თეონა ბაკურიძე სამსახურიდან გაათავისუფლეს. აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურს ჩამოაშორეს ჟურნალისტი თეონა თურმანიძე, რომელმაც გასულ წელს ბათუმში მყოფ ბიძინა ივანიშვილს კრიტიკული კითხვები დაუსვა. ივანიშვილმა აჭარის ტელევიზია მაშინდელ „რუსთავი ორს“ შეადარა, ჟურნალისტს საქციელი დაუწუნა და დამშვიდებისკენ მოუწოდა. მაუწყებლის მენეჯმენტმა სამსახურიდან გაათავისუფლა, აგრეთვე, აჭარის ტელევიზიაში შექმნილი ალტერნატიული პროფკავშირების თავმჯდომარე და გადაცემა „ჰეშთეგის“ წამყვანი, მალხაზ რეხვიაშვილი, ფეისბუკსტატუსის გამო, რომლითაც იგი თეონა თურმანიძეს გამოესარჩლა.
“შეგვიძლია ვნახოთ, ახლა რას და როგორ ვაშუქებთ. რამდენიმე დღის წინ გავაშუქეთ თორნიკე რიჟვაძის მიერ გატანილი გოლი ბათუმის სტადიონზე, თუმცა როგორაა ეს სტადიონი აშენებული, რამდენჯერ შეიცვალა ხელშეკრულება და ტენდერის პირობები როგორ მოერგო ტენდერში გამარჯვებული კომპანიის ინტერესებს, ამაზე კითხვები არ დასმულა. ნახეთ, როგორ გადის აჭარის ტელევიზიით, მაგალითად, „საავტომობილო გზების“ მიერ გამოგზავნილი პრ მასალა. ტექსტი კადრს მიღმა იგივეა, რაც პრ სამსახურის მიერ გამოგზავნილ პრესრელიზში წერია“, - ამბობს გადაცემა „ჰეშთეგის“ წამყვანი, მალხაზ რეხვიაშვილი.
გასული წლის 3 დეკემბერს, მაუწყებელში მიმდინარე საკადრო ცვლილებების კომენტირებისას, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს დირექტორმა, გოგა კოხრეიძემ, რადიო თავისუფლებას უთხრა:
“ჩემს საქმეში ჩარევას თავი უნდა დაანებოთ. თუ გინდათ, ისე ვისაუბროთ, კომენტარს კი არ ვიძლევი ამ თემაზე”.
მას შემდეგ გოგა კოხრეიძე რადიო თავისუფლების მკითხველებისთვის განმარტებებს აღარ აკეთებს, მათ შორის არც ვიდეორგოლის გაშვების თემაზე.
მიმდინარე წლის დასაწყისში აჭარის ტელევიზიის 80-მდე ჟურნალისტმა სიტყვის თავისუფლებისა და შრომითი უფლებების დასაცავად ალტერნატიული პროფკავშირი შექმნა. მათი ნაწილი მაუწყებლის დირექტორმა, გოგა კოხრეიძემ, საქმეს ჩამოაშორა და სხვა პოზიციაზე გადაიყვანა. სამი თანამშრომელი სამსახურიდან გაათავისუფლა. ნაწილმა მაუწყებელი საკუთარი სურვილით დატოვა. ბათუმის საქალაქო სასამართლოში კოხრეიძეს 11 ჟურნალისტი ედავება შრომითი უფლებების დარღვევას, 2-მა კი პროკურატურაში შეიტანა საჩივარი, რომლითაც დირექტორის მიერ განხორციელებული დევნის გამოძიებას ითხოვს.
