ფორმალურად ბესოც და კომისიის სხვა წევრებიც ახლაც საკონკურსო კომისიის წევრები არიან - მათი ხელშეკრულება ახლაც მოქმედია და კინოცენტრის ვებსაიტზე ჯერაც მათი გვარები და სახელებია მითითებული კონკურსის შესახებ ინფორმაციაში, თუმცა მარტის ბოლოს კინოცენტრის ახალმა ხელმძღვანელმა და კულტურის მინისტრის პირველმა მოადგილემ, კარლო (კახა) სიხარულიძემ ამ კონკურსისთვის ჟიურის ახალი შემადგენლობა დაამტკიცა და გასაუბრებებს კონკურსანტებთან ახლა სწორედ ისინი ატარებენ.
არც კინოცენტრსა და არც კულტურის სამინისტროს ახალი ჟიურის შემადგენლობის შესახებ ოფიციალური ინფორმაცია არ გაუვრცელებიათ, არც წინა შემადგენლობისთვის უცნობებიათ, რომ სხვებით ჩაანაცვლეს. დებიუტანტი კონკურსანტები, ვისაც უკვე ჰქონდა გასაუბრება კინოცენტრში, ამბობენ, რომ მათ გასაუბრება გაიარეს ჟიურისთან, რომლის შემადგენლობაში იყვნენ რეჟისორები გოგა ხაინდრავა, რუსუდან გლურჯიძე, მერაბ კოკოჩაშვილი, გიორგი ცხვედიანი, გიორგი მეგრელიშვილი, სცენარისტი ირაკლი სამსონაძე და POST TV-ის წამყვანი, ბაჩო ოდიშარია.
თქვენ თქვით, რომ დებიუტანტები მორალური დილემის წინაშე დგანან. ასეთ მომენტებში მნიშვნელოვანია, რომელ მხარეს დგება ხელოვანი.
მე არ მინდა ვინმეს მორალურ დილემაში შევიდე. ეს ყველამ ინდივიდუალურად უნდა გადაწყვიტოს. ამ მოვლენაში ყველა აქტორი შეურაცხყოფილია. ჩემი გადმოსახედიდან ასეა.
თუ იგნორირება გაგრძელდა, სამართლებრივ მიმართულებას მივცემთ ამ ყველაფერს. ჩვენ ვიშრომეთ, ავიღეთ პასუხისმგებლობა, წავიკითხეთ 15 სცენარი, განვიხილეთ ბიუჯეტები, მათი ნაშრომები და ამის ანაზღაურება არის საჭირო და კომპენსაციაც იმ მორალური შეურაცხყოფისთვის, რაც მოგვაყენეს. ბოდიშიც. უნდა მოგვიხადონ ბოდიში. ასე ჰაერზე, არაფრის გამო იგნორირება და იმის თქმა, თქვენ არ ხართ საჭირო, არ არის ადვილად მისაღები. რამე სამართლებრივი საფუძველი მაინც ეთქვათ.
როგორი იყო მოვლენების ქრონოლოგია? კომისია, რომელშიც თქვენ შედიოდით, დაამტკიცა კინოცენტრის დირექტორმა, რომელიც მინისტრის გადაწყვეტილებით ვადის ამოწურვამდე ერთი თვით ადრე გაათავისუფლეს. ახალმა ხელმძღვანელმა წერილი მხოლოდ 15 აპრილს მოგწერათ.
ჩვენ ეროვნულ კინოცენტრთან ხელშეკრულება გავაფორმეთ 2021 წლის 14 თებერვალს. ჩვენ გვაქვს ხელშეკრულება ინსტიტუციასთან, ხელი გვაქვს მოწერილი კონტრაქტებზე. ადმინისტრაციის ცვლილების შემდეგ კინოცენტრის ფეისბუკგვერდზე გამოქვეყნდა, რომ კონკურსის შედეგების გამოცხადების ვადებმა ერთი თვით გადაიწია. წერილობითაც გვაცნობეს ამის შესახებ. ამ დროს ჩვენ უკვე დაგეგმილი გვქონდა კონკურსანტებთან შეხვედრა 29-30-31 მარტს. გვქონდა მოლოდინი, რომ გვეტყოდნენ, როდის უნდა ჩაგვეტარებინა გასაუბრება - რომ არაფერი არ გვითხრეს, თუ არ ვცდები, 6 აპრილს წერილით მივმართეთ, რომ გაგვეგო როდის მოვმზადებულიყავით გასაუბრებისთვის. 15 აპრილს მოგვივიდა წერილი, „თქვენ ჩანაცვლებული ხართ ახალი კომისიით”, ყველანაირი ახსნა-განმარტების გარეშე. სრულიად გაოგნებული ვიყავი, ყველა გაოგნებული იყო. ვერც მივხვდით, რა ხდება. ეს იყო აბსოლუტური სიურპრიზი. მოვამზადეთ კიდევ ერთი წერილი, სადაც ვკთხულობდით, ან ჩვენს ანაზღაურებას რა ეშველება, ან ჩვენს შრომას, ან რა მიზეზით ვართ ჩანაცვლებულები. 19 აპრილს გავაგზავნეთ ეს წერილი და ამ დღესვე ვიგებთ, რომ უკვე დანიშნულია ახალი კომისიის შეხვედრა კონკურსანტებთან. მოვითხოვეთ შეხვედრა - გვინდოდა გაგვეგო რა მოხდა, რა დავაშავეთ? იგნორირება. არავინ არ დაგვკავშირებია. კონტრაქტის გაუქმებაზეც კი არავინ დაგვკავშირებია.
ღირსების შეგრძნება გვაქვს: ადამიანურიც და პროფესიულიც. დღემდე კინოცენტრის საიტზე ჩვენი გვარ-სახელები დევს, ისევ ჩვენ ვართ კომისიის წევრები და კონკურსანტები ხვდებიან სხვა ადამიანებს. შეურაცხყოფაა. პირდაპირ მეუბნები: „ვინ მიგდიხარ?“
ჩვენი ხელშეკრულებები მოქმედია. ხელშეკრულება იწურება მაშინ, როცა მთავრდება კონკურსი და გამოვლინდება გამარჯვებულები. თანხის გადახდაც მაშინ ხდება, როცა სამუშაო დასრულებულია.
თქვენ ფეისბუკზე დაწერეთ, რომ არ გსურთ კინკლაობის თანამონაწილე გახდეთ. შეიძლება ამ ვითარებაში ვინმე დაძაბულობას გადაურჩეს?
ეს უნდა კინოსექტორმა გადაწყვიტოს, როგორ უნდა ურთიერთობა. ეს [კინოცენტრის დაფინანსება] არის ერთადერთი საშუალება, რომ გადაიღო ფილმი. ყოველ შემთხვევაში, საწყისი თანხის მოსაპოვებლად. მერე შეიძლება სხვა პარტნიორებიც მოძებნო, მაგრამ ევროპული ფონდებიც ითხოვენ თანადაფინანსებისას იმ სახელმწიფოს მონაწილეობას, რომელსაც რეჟისორი წარმოადგენს.
აქაც გადაიღებენ ალბათ რეჟისორები ფილმებს. მაგრამ ასეთი ვითარება ქმნის ძალიან არაჯანსაღ სიტუაციას, როდესაც ადამიანებს არაფრის გამო იგნორირებას უკეთებ. სადებიუტო ფილმის კონკურსი ისედაც ძალიან სენსიტიურია. ახლაც კონკურსანტები მორალური დილემის წინაშე დგანან. არავის არ უნდა ასეთ გარემოში ჩაერთოს. ძალიან ძნელია დაუპირისპირდე სისტემას.
თუ ჩვენ გვინდა კინო იმისთვის გვქონდეს, რომ ის იყოს თანამედროვე კინოსამყაროს ნაწილი და სახელმწიფოს ფული ფასეული პროდუქციის შექმნაში დაიხარჯოს, არ მგონია, ეს ურთიერთობები ამ პროცესს წაადგეს.
ეს არ არის მხოლოდ ადამიანური შეურაცხყოფა. ეს არის პროფესიული ღირსების შელახვა, რომ შენ, ბესო სოლომანაშვილი რაღაც ვერ ხარ ისეთი, რომ რაღაც განდოთ, როგორც ის, მაგალითად, ვისაც ანდეს.
პერსპექტივაში ეს, რა თქმა უნდა, ცუდად იმოქმედებს ქართულ კინოზე. შექმნილი გარემო, მორალური დილემები, იარლიყების მიკერება ადამიანებისთვის - ყველანი დათრგუნულები ვართ. ეს გარემო უნდობლობის ფაქტორს ქმნის და საქმიანი გარემო ზიანდება. ასე ჩნდება სურვილი, ქვეყნიდან წავიდნენ. ტვინები წავლენ ქვეყნიდან და უტვინო ქვეყანა, მე მგონი, არავის სჭირდება.
თქვენ თქვით, რომ სამართლებრივ დავას დაიწყებთ კინოცენტრის წინააღმდეგ.
თუ არ გველაპარაკები საერთოდ, მაშინ ისღა დაგვრჩენია, მივიდეთ სასამართლოში. რა ვერდიქტს გამოიტანს სასამართლო, არ ვიცი, მაგრამ იმას მაინც გავიგებთ, რა ხდება. თუ პროფესიულად არ გინდა ამის განხილვა, იძულებული ვარ, მივიდე სასამართლოში და გაიძულო მითხრა, რომ „აი, შენ რომ გაქვს ეგეთი გარეგნობა, არ მომწონხარ და აღარ მინდა იყო კომისიის წევრი”.
გგონიათ, მოლაპარაკებების რესურსი ამოწურულია და კითხვებზე პასუხის მიღების ერთადერთი გზა სასამართლოა?
ერთი სიტყვაც რომ გვითხრან: მობრძანდით და ვისაუბროთ, ჩვენ, რა თქმა უნდა, მივალთ. როგორი იქნება ეს საუბარი, არ ვიცი, მაგრამ მივალთ და ვისაუბრებთ.
გახსოვთ სხვა დრო, როცა კულტურის პოლიტიკა ასეთი ხისტი და სამინტროსთან კომუნიკაცია ასეთი პრობლემური იყო?
ჩვენ ახლა ვართ გარკვეულ პროცესებში, ვიწყებთ სამართლებრივ დავას. შეგნებულად არ მინდა გავაკეთო კომენტარი ჩინოვნიკებთან დაკავშირებით ამ პროცესის დასრულებამდე. არ მინდა ამას მიეცეს რაღაც ისეთი ფონი, რომ აი, ჩვენ ვიღაცაზე გაბრაზებული ვართ, ნაწყენები ვართ ან რამე ასეთი. აბსოლუტურად მშრალად, ამ სიმშრალეშიც გამოჩნდება სიმართლე.
რომ არ ვყოფილიყავი ამ კომისიის წევრი, შემეძლო თავისუფლად მესაუბრა ამ თემაზე: როგორ რა ხდებოდა და რა ხდება, ბევრგან შევეხე ამას, ლიტერატურაშიც, კინოშიც, მაგრამ არ მინდა ახლა ამაზე საუბარი. ჩემს პოზიციას არ ვმალავ, სირაქლემასავით თავს არ ვყოფ არსად, უბრალოდ არ მინდა, რომ ჩემმა განცხადებებმა ამ პროცესზე რაიმე გავლენა იქონიოს.
შესაძლოა, თქვენ ახლა არ გააკეთოთ ჩინოვნიკებზე კომენტარები, მაგრამ გამორიცხავთ იმას, რომ თქვენი სხვადასხვა დროს დაფიქსირებული პოზიციები შეიძლება ყოფილიყო იმის მიზეზი, რომ კომისია ახლით ჩანააცვლეს? გაგა ჩხეიძემ ჩვენთან ინტერვიუში თქვა, რომ მის ფეისბუკპოსტებს სამინისტრო ყურადღებით ეცნობოდა და განიხილავდა.
თუ ეს ასეა, უნდა მითხრან. მაგას ვითხოვთ. რაც არ უნდა აბსურდული იყოს ჩვენი დათხოვნის მიზეზი, ის ალბათ არსებობს და უნდა გვითხრან. კომუნისტების დროს ამბობდნენ. ქუჩაში ძველი ბიჭი რომ უმიზეზოდ იწყებდა გაჩერებას, გეუბნებოდა, ქუდი რატომ არ გახურავს და სიგარეტს რატომ არ ეწევიო?
მე ვერ ვხვდები, რატომ უნდა გააკეთო ეს ყველაფერი? ვერაფრით ვერ ვხვდები: ვერც ადამიანურად, ვერც პროფესიულად, ვერც კოლეგიალურად. კონტრაქტი ხუთჯერ გადავიკითხე, რამე ხომ არ იყო იქ. ეს კონტრაქტები დღემდე ვალიდურია.
დღეს ფეისბუკზე დაწერეთ, რომ 1921 წლის შემდეგაც მსგავსი ამბები ხდებოდა. შესაძლებელია ისტორიის განმეორება?
რადიკალური ძალადობა, რაც მაშინ ხდებოდა, რუსული იმპერიის ძალადობისგანაც კი განსხვავდებოდა, როდესაც საბეჭდი მანქანების ამოღება დაიწყეს. ახლა სხვა დროა, ასე არ ხდება. გუშინ და გუშინწინ საზოგადოებასთან ვიურთიერთე სოციალური ქსელით. რაღა დროს იმის მცდელობაა, ვიღაცას შეუვარდე და უთხრა, შენ ხარ ჩემთვის არასანდო. იმან იდარდოს, ვინც იმ დროში ჩარჩება. დიდხანს იმის განმეორების მცდელობა ვერ გაგრძელდება, უბრალოდ დროს ვკარგავთ. განვითარების დროს ვკარგავთ.
განვითარებას გახსნილი გონების ადამიანები ახდენენ, მოაზროვნე ტვინები და არა სანდოები და ვინმეს მხარეს მყოფები, რაც არ უნდა მიუღებელი იყოს ეს ვინმესთვის. მე მოძალადის გადარჩენილი ქვეყანა და საზოგადოება არ მინახავს. მე გავლილი მაქვს კომუნისტური პერიოდი და დღესაც კი ვგრძნობ რაღაც ტიპის ცენზურას, როცა ფიქრობ „ასე ვთქვა თუ ისე ვთქვა”.
