ბლოგები

ადოლფ ჰიტლერის „ჩემი ბრძოლა“ (Mein Kampf) და ჯოვანი ჯენტილეს (იტალიური ფაშიზმის ფილოსოფოსის) ნაწერები არსებითი წყაროა მე-20 საუკუნის ევროპის ისტორიის გააზრებისათვის. ვლადიმირ პუტინის სტატია „რუსებისა და უკრაინელების ისტორიული ერთიანობის შესახებ“, რომელიც გასული წლის ივლისში გამოქვეყნდა, მნიშვნელოვან როლს შეასრულებს 21-ე საუკუნის გააზრებაში. უკრაინაში რუსული არმიის მიერ ჩადენილი დანაშაულები პირდაპირ კავშირშია პუტინის მიერ ამ სტატიაში ჩამოყალიბებულ თეზისებთან. აქედან გამომდინარე, რამდენადაც აბსურდული შეიძლება მკითხველს მოეჩვენოს, აუცილებელია პუტინის ყალბი დებულებების სააშკარაოზე გამოტანა.

მითი დაკარგული სამოთხის შესახებ

პუტინის თქმით, „რუსებს, უკრაინელებსა და ბელორუსებს (...) აერთიანებდა ენა (...), რურიკიდების დინასტიის მთავრების ძალაუფლება (...) და მართლმადიდებლური სარწმუნოება“.

რუსებს და უკრაინელებს არასდროს აერთიანებდათ მართლმადიდებელი ეკლესია. ბიზანტიური საეკლესიო წყაროები მოწმობენ, რომ მეორე ათასწლეულის დასაწყისში (ვლადიმირ დიდის მოქცევის შემდეგ) ქრისტიანობა დიდ წინააღმდეგობას წააწყდა კიევის რუსეთში, სადაც, მეთერთმეტე საუკუნეში სულ 5-6 ეპისკოპოსი თუ არსებობდა (შედარებისათვის, მეოთხე საუკუნის დასაწყისისთვის - კონსტანტინე დიდის მოქცევამდე - მარტო რომაული ეგვიპტის ტერიტორიაზე სულ ცოტა 100 ეპისკოპოსი მოღვაწეობდა). და შემდგომი საუკუნეების განმავლობაში, სულიერი ძიება, კიევის რუსეთის ტერიტორიაზე ხშირად ხალხებს ერთმანეთისგან აცალკევებდა, ვიდრე აერთიანებდა.

კიევის რუსეთის მოსახლეობაც არ იყო გაერთიანებული რიურიკიდების დინასტიის მიერ: ამ ტერიტორიის მონღოლთა მიერ დაპყრობამდე (1223-1240 წწ), რიურიკიდები, სხვა ადგილობრივი სამხედრო დაჯგუფებების მეთაურებთან ერთად (რომლებსაც რატომღაც ჩვენ მთავრებად მოვიხსენიებთ), ერთმანეთს ებრძოდნენ ამ ტერიტორიის კონტროლისათვის. მონღოლების უღლის ქვეშ კი, მთელი სამი საუკუნის განმავლობაში, ეს მთავრები ხანის ვასალები გახდებიან და მათ აღზევებას დიდწილად ხანისთვის გადახდილი ხარკის რაოდენობა განაპირობებდა. მონღოლთა ურდოს პერიოდში მთავრებს შორის ტრადიციულ ძმათამკვლელ ომს დაემატება დაპირისპირება „კოლაბორაციონისტსა" და „დამოუკიდებლობისთვის“ მებრძოლ მთავრებს შორის. მაგალითად, ალექსანდრე ნეველი, პუტინის ერთ-ერთი ყველაზე საყვარელი ისტორიული ფიგურა, მონღოლთა ჯარების დახმარებით გაანადგურებს საკუთარ ძმა ანდრეის, რომელიც ურდოს უღელს ებრძოდა.

რაც შეეხება ენას, როგორც ხალხების გამაერთიანებელ ფაქტორს, ესეც პუტინის ფანტაზიის ნაყოფია. სინამდვილეში კიევის რუსეთის ტერიტორიაზე ლიტურგიის ენაც კი არ იყო საერთო: თუ მთავრების კარის ეკლესიებში ბერძნულს იყენებდნენ, საეკლესიო სლავური „მდაბიოთა“ ლიტურგიულ ენას წარმოადგენდა. მე-16 საუკუნეში კი უკრაინის მართლმადიდებელი სამღვდელოება ლიტურგიისათვის პოლონურ ენას აირჩევს. პოლონური ალტერნატივა არ იყო რუსეთის წინააღმდეგ შეთქმულების ნაყოფი (როგორც ეს პუტინს სჯერა), არამედ წარმოადგენდა პრაქტიკულ არჩევანს რომაულ ეკლესიასთან პაექრობის პირობებში. რაც შეეხება უკრაინელ გლეხს, ის მე-19 საუკუნეშიც კი არ იყო რუსიფიცირებული და აგრძელებდა უკრაინულად ლაპარაკს.

პროექტი „ანტირუსეთი“

ამ აბდაუბდა „ეთნოლოგიური“ კვლევის შემდეგ, პუტინი ავითარებს შეთქმულების თეორიას: „ნაბიჯ-ნაბიჯ, უკრაინა ჩათრეულ იქნა სახიფათო გეოპოლიტიკურ თამაშში, რომლის მიზანიც უკრაინის ევროპასა და რუსეთს შორის ბარიერად, რუსეთის წინააღმდეგ ძალად გადაქცევა იყო. ‘უკრაინა არაა რუსეთი’ - აღარ იკმარეს. მათ დასჭირდათ პროექტი სახელად ანტირუსეთი, რასაც ჩვენ არასდროს დავჯერდებით“.

BBC-ის ცნობით, პროექტ „ანტირუსეთზე“ პირველად 2010 წელს ალაპარაკდნენ „ისტორიული პერსპექტივის ფონდის“ საიტზე, როდესაც საქართველოს ხელმძღვანელობა იქნა დადანაშაულებული ამ გეგმის განხორციელებაში (ამ ფონდს დუმის ყოფილი წევრი ხელმძღვანელობს და შეთქმულებების თეორიების გავრცელებით არის დაკავებული). „ისტორიული პერსპექტივის ფონდის“ ავტორების აზრით, სამხრეთ აფრიკიდან ფერმერების საქართველოში ჩამოყვანის გადაწყვეტილება არც მეტი, არც ნაკლები, სწორედ პროექტ „ანტირუსეთის“ შექმნას ემსახურებოდა: „ამ პროექტის მიზანია, პოსტსაბჭოთა სივრცეში შეიქმნას პოლიტიკური ცენტრი, რომელიც იქნება ალტერნატივა იმ ტრადიციული ცენტრისა, რომელსაც წარმოადგენს მოსკოვი. ეს არის არა გაერთიანების ცენტრი, არამედ, პირიქით, ცენტრი, საიდანაც მომდინარეობს იმპულსები, რომლებიც აბათილებს რუსულ გავლენას“.

ფანტასმაგორიული პროექტი „ანტირუსეთი“ მეორე სიცოცხლეს შეიძენს, როდესაც პუტინის სამიზნეში საქართველოს ჩაანაცვლებს უკრაინა: „პროექტ ‘ანტირუსეთის’ დასავლელმა ავტორებმა უკრაინის პოლიტიკური სისტემა ისე შექმნეს, რომ პრეზიდენტები, დეპუტატები და მინისტრები იცვლებოდნენ, მაგრამ რუსეთთან შუღლი, მისი მტრობა უცვლელი რჩებოდეს. მოქმედი პრეზიდენტის [ზელენსკის -- ლ. ო.] მთავარი წინასაარჩევნო ლოზუნგი იყო მშვიდობის განხორციელება. ამ ლოზუნგით მოვიდა ხელისუფლებაში. დაპირებები ტყუილი აღმოჩნდა. არაფერი შეცვლილა“.

პროექტ „ანტირუსეთის“ მიმოხილვის შემდეგ პუტინი საინტერესო დასკვნამდე მიდის: „ანტირუსულ პროექტში ადგილი არ აქვს არც სუვერენულ უკრაინას და არც იმ პოლიტიკურ ძალებს, რომლებიც ცდილობენ დაიცვან ქვეყნის ჭეშმარიტი დამოუკიდებლობა“. მოკლედ, უკრაინის სუვერენიტეტის გარანტ პუტინს ისღა ჰქონდა დარჩენილი, რომ უკრაინა დაეპყრო...

უკრაინა როგორც ფიქცია

„ეთნოლოგიური და გეოპოლიტიკური კვლევების" შემდეგ კრემლის მეპატრონე ტოპონიმიკის განხილვას შეუდგება, განაცხადებს რა, რომ უკრაინა არის „პატარა რუსეთი“ (მალოროსია): „1686 წლიდან ქალაქი კიევი და მიწები დნეპრის მარცხენა სანაპიროზე, მათ შორის პოლტავის, ჩერნიგოვის და ზაპოროჟიეს რეგიონები, რუსეთის შემადგენლობაში შევიდა. მათი მაცხოვრებლები გაერთიანდნენ რუსი მართლმადიდებლების დიდ ნაწილთან. ამგვარად, წარმოიშვა რეგიონი სახელად ‘პატარა რუსეთი’ (მალოროსია)“.

სინამდვილეში, „პატარა რუსეთი“ როგორც ცნება, კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს მიერ იქნება შემოღებული ორი საუკუნით ადრე: 1458 წელს, უმაღლესი ბერძნული საეკლესიო ხელისუფლება, ლიტველი მთავრების თხოვნით, მათი ქვეშევრდომი მართლმადიდებლებისათვის შექმნის დამოუკიდებელ საეკლესიო პროვინციას როგორც საპირწონეს მოსკოვის სამთავროს ირგვლივ გაერთიანებული ეკლესიისა. ამ დამოუკიდებელ საეკლესიო პროვინციას ბიზანტიელები უწოდებენ „მიკრა როსიას“ (პატარა რუსეთი), როგორც განსხვავებულს „მეგალე როსიისგან“ (დიდი რუსეთი).

საბოლოოდ პუტინი მიდის დასკვნამდე, რომ „თანამედროვე უკრაინა მთლიანად საბჭოთა ეპოქის ქმნილებაა“. ამგვარად, ის თითქმის სიტყვასიტყვით იმეორებს სიტყვებს ვიაჩესლავ მოლოტოვის 1939 წლის 31 ოქტომბრის გამოსვლიდან, რომელშიც სტალინის მარჯვენა ხელი პოლონეთს მოიხსენიებს „ვერსალის ხელშეკრულების ამაზრზენ ქმნილებად, რომელიც ეროვნული უმცირესობების ჩაგვრის ხარჯზე არსებობდა“... ზუსტად ისე, როგორც დღეს, პუტინის თქმით, "ნაცისტური" უკრაინა ცხოვრობს რუსულენოვანი უკრაინელების ხარჯზე. პუტინის ლოგიკა მარტივია: თუ უკრაინა (ისევე, როგორც პოლონეთი 80 წლის წინ) ხელოვნური არსებაა, მაშინ მისი ძირფესვიანად განადგურება გამართლებულია...

პუტინის „ისტორია“ წინააღმდეგობაშია ყველა ისტორიულ ფაქტთან და ამ ფაქტების განადგურებისათვის საჭიროა იმ უკრაინული ერის ძირფესვიანად ამოძირკვა, რომელიც ისტორიის პროდუქტია. სწორედ ასე ხედავს პუტინი გზას იმ „დაკარგული სამოთხისკენ“, რომელსაც ჯოჯოხეთის ყველა დამახასიათებელი ნიშანი აქვს...

უკრაინაში შეჭრიდან ერთი თვის თავზე, რუსეთის ფედერაციის პრეზიდენტს შემაძრწუნებელი სიზუსტით შეუძლია გაიმეოროს თავისი საყვარელი ისტორიული პერსონაჟის, რუსეთის იმპერატორ ალექსანდრე მესამის სიტყვები:

„რუსეთს მხოლოდ ორი მოკავშირე ჰყავს - თავისი არმია და საზღვაო ფლოტი!“

მეტი მოკავშირე, თუ არ ჩავთვლით ლუკაშენკას ბელარუსს, ვლადიმირ პუტინს მართლაც არ ჰყავს. სხვა ამბავია, რომ ამ მოკავშირეების ეფექტიანობაც საეჭვო და სათუოა, რადგან რუსეთის არმიამ და სამხედრო-საზღვაო ფლოტმა ვერაფერი გააწყვეს ბევრად მცირერიცხოვანი უკრაინული არმიის, ტერიტორიული დაცვის რაზმებისა და მოსახლეობის წინააღმდეგ.

რუსეთის ჯარი, დიდი დანაკარგების მიუხედავად, ერთი თვეა ვერ აღწევს დასახულ სამხედრო და პოლიტიკურ მიზნებს, თუმცა ომმა კიდევ უფრო მეტად გამოაჩინა დასუსტებული რუსეთის უკიდურესად საშიში სახე, რადგან თიხის ფეხებზე შემდგარმა გოლიათმა, რომელსაც ფილოსოფოსმა მიხაილ ეპშტეინმა შიზოფაშისტი უწოდა, შესაძლოა ბირთვული იარაღი გამოიყენოს.

„რაში გვჭირდება სამყარო, რომელშიც რუსეთი არ იქნება?“ - იკითხა ვლადიმირ პუტინმა უკრაინასთან ომის დაწყებამდე რამდენიმე წლით ადრე და ახლაც, როცა ერთი თვეა მიდის უსასტიკესი ომი, რომელიც შესაძლოა რუსეთისთვის სავალალო შედეგებით დასრულდეს, მაღალი რანგის რუსი სახელმწიფო მოხელეები, გაეროსა თუ საერთაშორისო მედიაში, პერიოდულად ახსენებენ ბირთვული იარაღის გამოყენების უფლებასა თუ შესაძლებლობას, რასაც რუსეთში არათუ არ აპროტესტებენ, არამედ სიამაყით ხვდებიან.

საქართველოში შეიძლება ბევრმა არ იცის, რომ რუსეთის ბირთვული ძალების მფარველ წმინდანად მიჩნეულია წმინდა სერაფიმე საროველი, რომელსაც, საეკლესიო გადმოცემით, „სატანა ებრძოდა და ვერაფერს აკლებდა“.

როგორი ბოროტი ხუმრობა და აპოკალიფსური ოქსიმორონია: ქრისტიანი წმინდანი - მასობრივი განადგურების იარაღის მფარველი!

ვლადიმირ პუტინმა ომის დაწყებითა და უკრაინაში ჩადენილი ომის დანაშაულებით, რეპუტაციულად მოკლა რუსეთი და მისი თითოეული მოქალაქე, ცინიკურ ოქსიმორონად აქცია რამე გონიერის, მშვენიერის, ჰუმანურის, კულტურულის აღმნიშვნელი სიტყვების შეწყვილება „რუსულთან“. დღეს რუსული მხოლოდ ტანკი, ავიაგამანადგურებელი, ბალისტიკური რაკეტა, ხომალდი შეიძლება იყოს...

24 თებერვალს, ზუსტად ერთი თვის წინ, როცა რუსეთი უკრაინაში შეიჭრა და, როცა ყველა ელოდა ველური ძალადობისა და უსამართლობის გარდაუვალ სისხლიან ზეიმს, როცა რუსეთის მრავალმილიონიანმა მოსახლეობამ, ყველა დროის მისმა მნიშვნელოვანმა მწერლებმა, კომპოზიტორებმა, მხატვრებმა თუ მეცნიერებმა, ერთი ადამიანის, ვლადიმირ პუტინის საზარელი სახე მიიღეს, მექანიკურად ვცადე იმ „ჩემი რუსების“ გახსენება, ვინც ბავშვობაში, სტუდენტობისას, მერე ჯარში და ა.შ. შემხვედრიან. ბევრ კარგ თუ ნაკლებად კარგ ადამიანთან ერთად, გამახსენდა საბჭოთა ბავშვობისდროინდელი ერთი ძველი ამბავი:

ჩვენი კორპუსის პირველ სართულზე ცხოვრობდა რუსების ოჯახი: დედა, მამა და ორი შვილი. ბიჭს სანია ერქვა, გოგოს სახელს ვერ ვიხსენებ, თუმცა ამბავი ამ ბავშვებზე კი არა, მათ მამაზეა. არ ვიცი, რა ხელობის იყო, მაგრამ, წესით, კვალიფიციური მუშა უნდა ყოფილიყო (ხარატი, შემდუღებელი ან რამე ეგეთი). ქარხანაში მუშაობდა და მარჯვენა მტევნის რამდენიმე ფალანგა აკლდა. გარეგნობით რუს რეჟისორს, ანდრონ კონჩალოვსკის ჰგავდა: მაღალი, ხმელი, თვალებზე ჩამოშლილი თმით, დაკუნთული ყბებითა და ჩაცვენილ ლოყებზე გრძელი ნაოჭებით. უხასიათო, სულ გაბრაზებული ტიპი იყო, ცვლებში მუშაობდა, დღისით უწევდა ძილი და ამიტომ ეზოში ბავშვების ნებისმიერ ხმაურზე ყვირილითა და კარში გამოვარდნით რეაგირებდა. ვალენტინი ერქვა ამ კაცს. კიდევ, „კალიასკიანი მოტოციკლეტი“ ჰყავდა, რომელსაც თავისი ფანჯრების წინ აჩერებდა ხოლმე. მოტოციკლი, თუნდაც ეტლიანი, კი იცით რა მიზიდულობის მატარებელიცაა პატარა ბიჭებისთვის. სწორედ ეს მიზიდულობა ძლევდა ვალენტინის ჯაჯღანისა და გამოხტომის შიშს. გამოვარდებოდა ღრიალით, გამოექანებოდა მოტოციკლისკენ, მაგრამ ვიდრე მიაღწევდა, გაიფანტებოდნენ ბავშვები. ერთხელ ვერ მოზომა, სწვდა რომელიღაც ჩვენგანს და ყური აახია, ოღონდ აახია არაფიგურალურად, არამედ მართლა, სისხლები დაადინა, თუმცა ვიდრე გალახული ბავშვი ტირილით გაეცლებოდა იქაურობას, მოულოდნელად მოვარდა გვერდით სადარბაზოში მცხოვრები გრიშა და მოსდო და მოსდო ბრაზიან ვალენტინს. ერთხელ, მეორედ, მესამედ... იფაფხურა ამ ჩვენმა ვალენტინმა, მაგრამ ვერაფერს გახდა, მერე სულაც აყვირდა: Саня, перчатки принеси! შვილს უხმობდა, ხელთათმანები მომიტანე, აქაოდა ინვალიდობის გამო უხელთათმანოდ ვერ ვჩხუბობო, მაგრამ არც შვილი და არც არავინ გამოსულა მისი სახლიდან, ცხადია, არც ხელთათმანები გამოუტანია ვინმეს. ერთი-ორჯერ კიდევ დაიღრიალა, Саня, перчатки принеси-ო და მერე თვითონაც შეიძურწა თავის სახლში, საიდანაც აღარასოდეს აღარავის გამოვარდნია არც ღრიალით და არც გინებით. გახდა, როგორ რუსები იტყვიან, წყალივით ჩუმი და ბალახივით დაბალი.

ეს ამბავი იმ დროს გამახსენდა, როცა 24 თებერვალს ყველა რუსს ვლადიმირ პუტინის სახე მიეცა და ყველა მათგანს იგივე ვუსურვე, რასაც უკრაინაში დაღუპული ბავშვების მშობლები უსურვებენ რუსეთის პრეზიდენტს; თუმცა ამ ამბავთან ერთად ისიც გამახსენდა, რომ „Дядя Гриша“, ვალენტინისგან განსხვავებით, კარგი ადამიანი იყო და ვიფიქრე, რომ „Дядя Гриша“ ბავშვების მკვლელობას არავითარ შემთხვევაში არ გაამართლებდა და ა.შ. ეს ყველაფერი გამახსენდა და არ მომეწონა ჩემი თავი, რომელმაც ასე ხელაღებით გადაუსვა ხაზი კარგ ადამიანს, მაგრამ მერე ომი გაგრძელდა და გაჭიანურებულმა ომმა, როგორც ხდება ხოლმე, მეტი სისასტიკე და ცინიზმი მოიტანა როგორც ფრონტიდან, ასევე ზურგიდან. ძნელი სათქმელია, ვინ უფრო დამნაშავე და სისხლში გასვრილია, რუსი სამხედრო მფრინავი, რომელიც მარიუპოლში ბავშვებს ხოცავს, თუ რუსი მასწავლებელი, რომელიც ამ მფრინავის „გმირობის“ მაგალითზე ახალ „პატრიოტულ თაობას“ ზრდის? რუსი ჯარისკაცი, რომელიც უმწეო ქალს აუპატიურებს, თუ რომელიმე უმაღლესი სასწავლებლის ლექტორი, რომელიც ამ ყველაფერს ან ამართლებს, ან ვერ ხედავს?

პუტინის რუსეთი გამაოგნებელი ერთსულოვნებით ცდილობს იმის დამტკიცებას, რომ რუსეთის ლამის ყველა მოქალაქე, შეძლებისდაგვარად პუტინია და, რომ პუტინის ადგილზე ეს მოქალაქეები იმავეს (და მეტსაც) დამართებდნენ მეზობელ უკრაინას და მოძმე უკრაინელ ხალხს. იმდენად მანოლითურ მონსტრად წარმოჩენს პუტინი რუსეთს, რომ სამშობლოდან გაქცეულ საშუალო სტატისტიკურ რუსსაც კი უმალ ტროას ცხენად აღიქვამენ მიმღებ ქვეყნებში, ვიდრე რეჟიმის მსხვერპლად ან, მით უმეტეს, პოტენციურ მოკავშირედ.

დღევანდელ რუსეთს რომ უყურებ, არ გჯერა, Дядя Гриша რომ რუსი იყო. მით უფრო, რომ ასაკის სიმცირისა და საბჭოური გარემოს გათვალისწინებით, არც არასოდეს დამიზუსტებია მისი წარმომავლობა. „იქნებ, სულაც უკრაინელი იყო?“ - ასეთმა აზრმაც კი გამიელვა. დღეს, როცა უკრაინა ასე გმირულად იბრძვის თავისი სამშობლოსა და თავისუფალი სამყაროსათვის, როცა უკრაინელმა კაცებმა და ქალებმა ბოროტებაზე გამარჯვების რწმენა დაუბრუნეს ქვეყნებს, ერებსა და ცალკეულ ადამიანებს, ძალიან იოლი და, ალბათ, ბუნებრივიცაა ამის დაჯერება, სტერეოტიპების მძევლად ქცევა (ყველა უკრაინელი კარგია, ყველა რუსი - ცუდი; ყველა, ვინც უკრაინას გულშემატკივრობს - კარგია, ვინც არა - ცუდი), თუმცა ამგვარ, რბილად რომ ვთქვათ, უცნაურ მდგომარეობაში ჩავარდნილებმა, თავი იმით შეგვიძლია ვიმართლოთ, რომ ემოციურად ჩვენც ომში ვიმყოფებით და ვიდრე ის არ დამთავრდება, სამყარო ჩვენთვისაც „ჩვენიანებად“ და „სხვისიანებად“ იქნება გაყოფილი. და კიდევ, რუსეთის და მისი მოქალაქეების რეპუტაცია ჩვენ არ მოგვიკლავს. მკვლელი ცნობილია და მან ფიზიკურადაც შეიძლება მოკლას როგორც რუსეთი, ასევე დანარჩენი მსოფლიო.

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.