ბლოგები

საბჭოთა ეპოქაში ბოლშევიკები კომუნისტური ინტერნაციონალის საშუალებით ცდილობდნენ ევროპული დემოკრატიებისთვის ძირის გამოთხრას. დღეს კრემლი ცდილობს, „ნაციონალისტური ინტერნაციონალის“ საშუალებით ებრძოლოს ევროკავშირს. ლე პენი, სალვინი და ევროპის სხვა ნაციონალისტ-პოპულისტებიც დგანან კრემლის შემნახველი სალაროს წინ რიგში ჩამწკრივებული და მოუთმენლად ელიან სარკმლის გაღებას. ზოგჯერ - როცა კრემლის სალაროს სარკმელს ფარდა ეხდება - ისინი თავს იღბლიანად თვლიან; ზოგჯერ კი (უბედობას რა ვუთხარი!) ფარდა არა სალაროს, არამედ მათ ანტისახელმწიფოებრივ საქმიანობას ეხდება, რაც ნაციონალისტ-პოპულისტებს მძიმე ვითარებაში აყენებს. ასე იყო გუშინ ავსტრიაში, ასე შეიძლება მოხდეს დღეს იტალიაში.

რა ბედი ელის მატეო სალვინისა და მის პარტიას მას შემდეგ, რაც ჟურნალისტებმა იგი კრემლის სალაროს წინ ხელგაწვდილი დააფიქსირეს? ამის შესახებ ვესაუბრეთ პარიზში ალბერტო ტოსკანოს, იტალიელ ჟურნალისტს, ევროპელ ჟურნალისტთა ასოციაციის პრეზიდენტს.

ჯერ კიდევ 20 თებერვალს იტალიური ჟურნალი L'Espresso წერდა სალვინის მცდელობაზე, ევროპარლამენტში არჩევნებისათვის მოსკოვისგან მიეღო დაფინანსება. გუშინ უკვე ამერიკულმა გამოცემა Buzzfeed-მა, გამოაქვეყნა იმ შეხვედრის აუდიოჩანაწერის ტექსტი, რომელზეც L'Espresso საუბრობდა ხუთი თვის წინ... იტალიური კანონმდებლობა კრძალავს პოლიტიკური პარტიების დაფინანსებას სხვა ქვეყნების მიერ. რა ემუქრება სალვინის?

მოსკოვის სასტუმრო მეტროპოლში სავარაუდოდ ადგილი ჰქონდა შეხვედრას სალვინის მარჯვენა ხელსა და კრემლის წარმომადგენლებს შორის. ამ შეხვედრაზე იტალიელები რუსებს 52 მილიონ ევროს სთხოვდნენ. საბოლოოდ, ჩვენთვის უცნობი მიზეზების გამო, ტრანზაქცია ვერ განხორციელდა. აქედან გამომდინარე, არ მგონია საკმარისი სამხილი არსებობდეს სალვინის წინააღმდეგ საქმის აღსაძვრელად. ჩემის აზრით, სალვინისთვის ეს პოლიტიკური პრობლემა უფროა, ვიდრე იურიდიული. პოლიტიკურია, ვინაიდან ეს ეპიზოდი ნეგატიურად იმოქმედებს სალვინის ელექტორატზე. თუმცა არ უნდა გვქონდეს იმედი, რომ ეს მისი პოლიტიკური კარიერის დასასრულის დასაწყისია, როგორც ეს ავსტრიაში მოხდა ე.წ. იბიცა-გეიტის შედეგად.

როგორ ხსნით სალვინის პროპუტინიზმს? იგი იდეოლოგიურია, თუ სალვინი უბრალოდ უპრინციპო პოლიტიკოსია, რომელიც მზადაა ევროპის მთავარი მტრის საშუალებითაც კი დააფინანსოს საკუთარი პოლიტიკური პარტია?

სალვინის სტრატეგია ძალიან მარტივია - მას უნდა, დაანახვოს იტალიელებს, რომ მისი პოლიტიკა რადიკალურად განსხვავდება კლასიკური იტალიური პარტიების პოლიტიკისგან. იმისათვის, რომ იტალიურ პოლიტიკურ ელიტას გაემიჯნოს, სალვინი ჩრდილო კორეასაც კი ეწვია ოფიციალური ვიზიტით. რაც შეეხება პუტინს - ვინაიდან მეორე

მსოფლიო ომის შემდეგ იტალიის ტრადიციული პოლიტიკა იყო პროევროპული და პროამერიკული, სალვინი ცდილობს, ზუსტად საწინააღმდეგო გააკეთოს. ამ მხრივ პუტინი იდეალური პერსონაჟია მისთვის. ამასთან ერთად სალვინის იმედი აქვს, რომ პუტინისგან მიიღებს ფინანსურ დახმარებას. თუმცა ამით არ ამოიწურება რომის და მოსკოვის ალიანსი: იტალიას ძალიან ეშინია, რომ ლიბიის ტერიტორიიდან ემიგრანტების ახალი ტალღა წამოვა იტალიისკენ. რუსეთს კი ბევრი ბერკეტი მოეპოვება ლიბიაში. აი, ერთი კვირის წინ რომში პუტინის ბოლო ვიზიტისასაც სალვინისა და პუტინის საუბრის ძირითადი თემაც ლიბია გახლდათ.

განიხილავთ თუ არა პუტინის მოკავშირე სალვინის ევროპის ყველაზე დიდ შიდა პრობლემად?

ევროპას ბევრი პრობლემა აქვს და სალვინი მათ შორის უკანასკნელი არაა. ზოგადად, ევროპის ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა მდგომარეობს მის უუნარობაში, გამოიმუშაოს ერთიანი სტრატეგია პუტინის რუსეთის მიმართ. ხელისუფლებაში სალვინის მოსვლამდეც ევროპაში აზრთა დიდი სხვადასხვაობა სუფევდა ამ საკითხის გარშემო. აქედან გამომდინარე, სალვინი ამ ევროპული პრობლემის სიმპტომი უფროა, ვიდრე მიზეზი.

როგორ ხსნით ზოგადად სალვინის პოპულარობას იტალიელებში? კაცმა, რომელიც ჯერ კიდევ გუშინ მღეროდა „ძაღლებიც კი გარბიან, როცა აყროლებული ნეაპოლელები მოდიან“, დღეს სიტყვა „ნეაპოლელები“ შეცვალა სიტყვა „ემიგრანტებით“ და მისი პარტია ნეაპოლშიც კი პოპულარული გახდა.

უკვე ათწლეულებია, რაც იტალიის პოლიტიკაში გამეფებულმა კორუფციამ პოლიტიკური ელიტის სრული დისკრედიტაცია მოახდინა. ვერც ერთი სისტემური პარტია ვერ გადაურჩა ამ ფენომენს. იტალიელები სრულიად განხიბლული არიან იმ პარტიებით, რომლებიც ბოლო ათწლეულებში მართავდნენ ქვეყანას. მათ სწყურიათ, ნახონ ახალი პოლიტიკური ლიდერი, რომელიც იქნება უფრო ეფექტიანი, უფრო მერიტოკრატიული და, რაც მთავარია, ნაკლებად კორუმპირებული. ამიტომ ისინი ეძებენ ხსნას ახალ სახეებში: გუშინწინ ეს იყო კომიკოსი ბეპე გრილო, გუშინ - ლუიჯი დი მაიო, დღეს ესაა მატეო სალვინი...

მოდით ევროპარლამენტის არჩევნებზე ვისაუბროთ: მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი პოლიტოლოგი პოპულისტების „ცუნამიზე“ საუბრობდა, მათ ვერ მიაღწიეს დიდ წარმატებას... არც „ნაციონალისტების ინტერნაციონალი“ ჩამოყალიბდა ევროპარლამენტში, ხოლო სალვინისა და მარინ ლე პენის მიერ შექმნილი ე.წ. „იდენტური“ ჯგუფის ზეგავლენა გადაწყვეტილებებზე ნულის ტოლფასია...

„ნაციონალისტების ინტერნაციონალი“ ოქსიმორონია და ის ვერც ჩამოყალიბდებოდა. მე არც პოპულისტების ე.წ. ცუნამის მჯეროდა, თუმცა ბევრი ვაიპოლიტოლოგი გვაშინებდა აპოკალიფსური პროგნოზით. არჩევნებამდე სალვინის პარტიას ევროპარლამენტში ერთი ვიცე-პრეზიდენტის პოსტი ჰქონდა და ისიც კი დაკარგა. ასე რომ, ამ არჩევნების შემდეგ მე არ ვარ პესიმისტურად განწყობილი.

სალვინის პოპულარობის პიკმა უკვე ჩაიარა?

როგორც სალვინი, ისე მარინ ლე პენი, არსებული შიდაევროპული პრობლემების ნაყოფია და ისინი იარსებებენ მანამდე, სანამ ეს კრიზისი გაგრძელდება. და მომავალში მათი პოპულარობაც კრიზისის სიმწვავეზე იქნება დამოკიდებული. თუმცა განსხვავებებიც არის ამ ორ ფენომენს შორის: საფრანგეთი საპრეზიდენტო რესპუბლიკაა არჩევნების მაჟორიტარული სისტემით და, აქედან გამომდინარე, ლე პენიც აქ პოლიტიკური მარგინალის როლში დარჩება. იტალია კი საპარლამენტო რესპუბლიკაა, სადაც დეპუტატების უდიდეს ნაწილს პროპორციული სისტემით ირჩევენ. ეს კი ნიშნავს, რომ სალვინის პარტია კოალიციური მთავრობის კონტექსტში გააგრძელებს იტალიურ პოლიტიკურ ველზე აქტიური როლის თამაშს.

ევროპის კავშირის მმართველ პოზიციებზე ქალები ინიშნებიან. „ვიშეგრად ოთხმა“ თავისი ძალა აჩვენა და ბლოკის მაღალი თანამდებობის პირთა არჩევის გაუმჭვირვალე და რთულმა ფორმამ კვლავ იჩინა თავი. „მთავარი კანდიდატის“ სისტემა, რომელზეც ამდენს ლაპარაკობენ, დაიმსხვრა, თუ არ დამსხვრეულა?

ეს არის მთავარ დასკვნები მას მერე, რაც ევროკავშირის წევრი ქვეყნების მეთაურებმა შეძლეს ბლოკის თანამდებობების გარშემო გადაწყვეტილებით რთული საქმე დაესრულებინათ და დაესახელებინათ ევროკავშირის ხუთი მნიშვნელოვანი თანამდებობის - ევროკომისიის თავმჯდომარის, ევროპის კავშირის საბჭოს, ევროპის ცენტრალური ბანკისა და საგარეო პოლიტიკის სფეროში უმაღლესი თანამდებობების - პოტენციური მფლობელები.

დავწერე „პოტენციური“- მეთქი, რადგან ზოგიერთი თანამდებობის ბედი, როგორიცაა საგარეო პოლიტიკური წარმომადგენელი და ევროკომისიის თავმჯდომარე, ჯერ არ გადაწყვეტილა.

კენჭისყრა ახალ პარლამენტში გაიმართება ივლისის ბოლოს და არ არის ცხადი, მისცემენ თუ არა დეპუტატები ხმას ურზულა ფონ დერ ლაიენს, რათა ჟან-კლოდ იუნკერი შეცვალოს.

გერმანელი პოლიტიკოსის ფრაქცია - ევროპის სახალხო პარტიის ცენტრისტულ-მემარჯვენე ფრაქცია - მას მხარს დაუჭერს, მაგრამ ფონ დერ ლაიენს მეტი ხმა დასჭირდება. ევროპის პარლამენტში ბევრი გააბრაზა იმან, რომ „მთავარი კანდიდატის სისტემა“ ევროკავშირის ლიდერებმა უგულებელყვეს. „მთავარი კანდიდატი“ უნდა გულისხმობდეს იმას, რომ ევროპის კომისიის თავმჯდომარე უნდა გახდეს იმ პოლიტიკური ჯგუფის მთავარი კანდიდატი, რომელსაც ევროპის პარლამენტის არჩევნებში წელს, მაისში, ყველაზე მეტი ხმა ერგო. ასე მოხდა 2014 წელს, როცა იუნკერი აირჩიეს.

ევროპის სახალხო პარტიამ ახლაც გაიტანა თავისი, თუმცა მაისში არჩევნებში ხმები წააგო. მისი მთავარი კანდიდატი იყო მანფრედ ვებერი, გერმანელი პოლიტიკოსი, რომელიც მართავდა ევროპის სახალხო პარტიის ფრაქციას ევროპის პარლამენტში. მას თუცა არ მიუმართავს საფრანგეთის პრეზიდენტის, ემანუელ მაკრონისთვის, რომელმაც მოუწოდა გერმანიის კანცლერს, ანგელა მერკელს, არ დაეჭირა მხარი თანამემამულისთვის, მერკელმა მხარდაჭერა გამოუცხადა სიდიდით მეორე ფრაქციის, სოციალისტებისა და დემოკრატების, მთავარ კანდიდატს, ფრანს ტიმერმანსს. ნიდერლანდის ყოფილ საგარეო საქმეთა მინისტრს ლამის უკვე გვირგვინს ადგამდნენ, რომ ევროკავშირის ლიდერები შეიკრიბნენ 30 ივნისის საღამოს. აი, აქ თქვა თავისი სიტყვა „ვიშეგრად ოთხმა“ - ჩეხეთმა, პოლონეთმა, უნგრეთმა და სლოვაკეთმა. როგორც ვიცე-პრეზიდენტი, ტიმერმანსი სამართლებრივი სახელმწიფოს საკითხებით იყო დაკავებული და ვარშავასაც და ბუდაპეშტსაც მკაცრად აკრიტიკებდა. კომისიის სათავეში მისი დასი ამ ოთხი ქვეყნისთვის არ იყო მისაღები. შეხვედრა მთელი ღამე გაგრძელდა და პირველ ივლისს სადილზე გავიდნენ შესვენებისთვის. შეხვედრა ორ ივლისს 11 საათზე დასრულდა. ტიმერმანსის წინააღმდეგ წავიდნენ არა მხოლოდ ეს ოთხნი, მას არ მიემხრნენ ევროპის სახალხო პარტიასთან დაკავშირებული პრემიერ-მინისტრები - ირლანდიის პრემიერი ლეო ვარადკარი და ლატვიის პრემიერი არტურს კარინსი, რომლებმაც ვერ წარმოიდგინეს, რატომ მიემხრო მერკელი მემარცხენე პოლიტიკოსს. გვიან საღამოს ლიდერებმა შეიმუშავეს ახალი პაკეტი და დაამტკიცეს. ტიმერმანსი წავიდა და მას გაჰყვა „მთავარი კანდიდატის სისტემა“.

ამის გამო ევროპის კავშირის წევრი ქვეყნების ბევრი ლიდერი არ დამწუხრდება. ისინი ყოველთვის ანიჭებდნენ უპირატესობას ამ თანამდებობების დახურულ კარს მიღმა არჩევას, ვიდრე იმას, რომ ევროპელი ამომრჩევლების ნებას დაჰყოლოდნენ. მაგრამ დანარჩენი მსოფლიო არაა მოხიბლული იმით, რაც მოხდა. სამიტი უფრო დიდხანს გაგრძელდა, ვიდრე მაშინ, როცა საბერძნეთის გადარჩენის ხელშეკრულებაზე მუშაობის ათწლეული იწყებოდა.

შემდეგ ჯერზე ასევე რთული იქნება ძალაუფლების განაწილება კონსერვატორებს, ლიბერალებსა და სოციალისტებს შორის და, ასევე, საბჭოში გეოგრაფიული და გენდერული თანასწორობის გათვალისწინება.

სულ მცირე, ქალებმა გაიმარჯვეს. ევროპის კავშირს ეყოლება (თუ დაამტკიცეს) ევროკომისიის თავმჯდომარე პირველი ქალი და ევროპის ცენტრალური ბანკის თავმჯდომარე პირველი ქალი. ეს ორივე მნიშვნელოვანი თანამდებობაა ევროკავშირში.

არაა მოულოდნელი, რომ თანამდებობების უმეტესობა გერმანიასა და საფრანგეთს ერგო, რადგან ეს ორი სახელმწიფო ევროკავშირის წამყვანი წევრები არიან. მაკრონმა მოახერხა,რომ საფრანგეთის ყოფილი ფინანსთა მინისტრი და საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ახლანდელი მმართველი კრისტინ ლაგარდი გაეყვანა, რათა ხელში ჰქონოდა ევროს ზონისა და ფონ დერ ლაიენის, ბევრისთვის ამ „პატარა მერკელის“, სამართავი ბერკეტები. აქედან ჩანს, რომ მერკელს გავლენა კვლავ აქვს ბრიუსელში, თუმცა ის სუსტდება.

ევროპის კავშირის საგარეო აპოლიტიკური წარმომადგენლის, ესპანელი სოციალისტის იოსეპ ბორელისა და საბჭოს მომავალი თავმჯდომარის, ბელგიის ლიბერალი პრემიერის შარ მიშელის მიმართ დიდი პატივისცემის მიუხედავად, ევროკავშირის პოლიტიკის ყველა ცნობილი სახე მომავალ ხუთ წელიწადში, დიდი ალბათობით, ქალი იქნება.