დავით კაკაბაძე: დიდი მადლობა მინდა გადაგიხადოთ რადიოში მობრძანებისთვის, ჩვენს რედაქციაში სტუმრობისთვის და მინდა გთხოვოთ, თავიდან ვისაუბროთ რუსეთის თემაზე. უფრო სწორად, ბაზების თემაზე, იმიტომ, რომ აქტუალური...
სალომე ზურაბიშვილი: აღარ მშორდება ეს ბაზები... (იცინის)
დ.კ.: ...აღარ გშორდებათ, ჰო. სულ ათი დღეც არ გასულა, რაც საქართველომ და რუსეთმა გააფორმეს შეთანხმება საქართველოდან რუსეთის სამხედრო ბაზების გატანის შესახებ. თუ სამხედრო ექსპერტებს დავუჯერებთ, ამ ბაზებს რუსეთისთვის სამხედრო თვალსაზრისით მაინცდამაინც დიდი მნიშვნელობა არ ჰქონია და, ამიტომ ბევრი ამბობს, რომ ეს შეთანხმება უფრო სიმბოლური მნიშვნელობისაა. ეთანხმებით თუ არა ასეთ შეფასებას?
ს.ზ.: მათ რომ სამხედრო მნიშვნელობა არ ჰქონდა, დიდი ხანია ვიცოდით და დიდი ხანია, თვითონ რუსებიც აღიარებდნენ, რომ სინამდვილეში არ ჰქონდა სამხედრო მნიშვნელობა, მაგრამ ჩვენ ისიც ვიცით, და ძირითადად ეს პრობლემა გვქონდა, რომ ამ ბაზებს უფრო პოლიტიკური ზეწოლის მნიშვნელობა ჰქონდა, ვიდრე უშუალოდ სამხედრო. და ეს პოლიტიკური მნიშვნელობა ჰქონდა ორივე მხარისთვის. თუ გავიხსენებთ აჭარის სიტუაციას, რაღაც მომენტში რუსებიც უხერხულად იყვნენ ამ ბაზის შესაძლო ამოქმედების გამო. ამიტომ ნელ-ნელა მომწიფდა ის აზრი, რომ ამ სიტუაციაში და ამ პერიოდში უკვე ეს სამხედრო ბაზები აღარ შეესატყვისება იმ ურთიერთობას, რომელიც - უნდათ თუ არ უნდათ - უკვე დამყარდა; და საქართველო არის დამოუკიდებელი ქვეყანა, არის მეზობელი ქვეყანა და მართლაც რომ სამხედრო ბაზები აღარ ეკუთვნიან ამ პერიოდს. მაგრამ მაინც, ეს პროცესი არის და შედეგი მთელი იმ ვითარებისა, რაც ამ ბოლო წლებში განვითარდა და მათ მიერ ამ რეალობის ნელ-ნელა აღიარების. მაგრამ მაინც არის ისტორიული მომენტი. რაც არ უნდა ვთქვათ დღეს, რომ ეს არაფერს არ ნიშნავდა, რომ დაჟანგული ჯავშანტექნიკა არის ან რაც არ უნდა იყოს, ის ფაქტი, რომ დღეს რუსები ამბობენ, რომ კი, გაგვყავს ბაზები, რომ - გუშინ იყო თუ გუშინწინ - ივანოვი ამბობს, რომ გავიყვანთ და გავიყვანთ თავის დროზე და ფულიც არ გვინდა და არაფერი არ გვინდა, ამას აქვს, მე მგონი, მართლა ძალიან დიდი პოლიტიკური მნიშვნელობა.
დ.კ.: და მიუხედავად ამისა, მაინც არიან ისეთი მიმომხილველები - როგორც საქართველოში, ისე უცხოეთშიც - რომლებიც ფიქრობენ, რომ რუსეთი შეეცდება ამა თუ იმ გზით გააჭიანუროს ეს პროცესი.
ს.ზ.: გამომდინარე ჩვენი ხანგრძლივი გამოცდილებიდან, ყოველთვის შეიძლება ვიფიქროთ, რომ ესეც იქნება ერთ-ერთი იმ ხელშეკრულებათაგან, რომელსაც რუსეთი დაარღვევს რაღაც პერიოდში და მართლაც დიდი გამოცდილება გვაქვს ამისი. და ვერავინ ვერ გამორიცხავს - ვერც მე და ვერავინ, რომ შეიძლება მოხდეს. მე მგონია, რომ ის ფაქტი, რომ ყველაზე მაღალი დონის პოლიტიკოსები, პუტინით დაწყებული და თავდაცვის მინისტრით, რომ აღიარებენ, რომ ეს მოხდება და ბაზები აღარ სჭირდებათ, ალბათ ყველაზე კარგი გარანტია არის ჩვენთვის. მაგრამ ვერაფერს ვერ გამოვრიცხავთ. და მთავარი არის - და ამიტომაც არის ჩადებული ამ ხელშეკრულებაში მთელი რიგი ნაბიჯების და პროცესი იმისათვის, რომ ნებისმიერ მომენტში დავინახოთ, რა ხდება და არ დაველოდოთ ამ პროცესის დაბოლოებას იმისათვის, რომ უცებ აღმოვაჩინოთ, რომ არ გადიან და თურმე კიდევ ერთხელ მოვტყუვდით. მაგრამ მაინც, თუ ინსტინქტი რამეს ნიშნავს და ინტუიცია, არა მგონია, რომ ამაში რაიმე ინტერესები ჰქონდეთ, თუნდაც იმიტომ, რომ საერთაშორისო თანამეგობრობა ძალიან ახლოდან აკვირდება ამ პროცესს. და მე მგონი, რომ მათ ინტერესში არ შედის, რომ ეს პროცესი დაარღვიონ და გაჩნდეს ამ პროცესთან დაკავშირებით პრობლემები.
დ.კ.: ამ კონტექსტში ძალიან საინტერესოა რუსეთის გადაწყვეტილება, საქართველოს საზღვრის სიახლოვეს განათავსოს მოტომსროლელთა ორი დამატებითი ბრიგადა. გუშინ სერგეი ივანოვმა, რუსეთის თავდაცვის მინისტრმა...
ს.ზ.: ...ჰო, თავის განცხადებაში ამას ამბობს...
დ.კ.: ...განაცხადა, რომ ეს ბრიგადები საჭიროა იმისთვის, რათა რუს მესაზღვრეებს მხარდაჭერა აღმოუჩინოს და, ციტატას მოვიტან მისი განცხადებიდან, "თავიდან იქნეს აცილებული ტერორისტების შეღწევა საქართველოს ტერიტორიიდან რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიაზე." ანუ, ისევ საუბარია "ტერორისტების შეღწევაზე"...
ს.ზ.: ამას ვერ ელევა, როგორც ჩანს.
დ.კ.: ამას ვერ ელევა, როგორც ჩანს. როგორ კომენტარს გაუკეთებდით ამ განცხადებას და ამ გადაწყვეტილებას?
ს.ზ.: გადაწყვეტილებას რაც ეხება, სადაც უნდათ, იქ განალაგონ თავიანთი ახალი ბაზები, როგორც თვითონ ჩათვლიან საჭიროდ. ამაში ჩვენ არც ჩავერევით და ვერც ჩავერევით, ფაქტია.
ს.ზ.: თუ საქმე ეხება მათ ტერიტორიას. და ოღონდ ჩვენი ტერიტორიიდან გაიყვანონ და იქ როგორც უნდათ, ისე განალაგონ. მაგრამ განცხადებები ტერორისტების ჩვენს ტერიტორიაზე ყოფნის შესახებ, ეს თავისთავად მიუღებელია, რადგან ეს არ არის დასაბუთებული განცხადება. იმდენჯერ გაკეთდა და ამდენივეჯერ ჩვენ მოვითხოვეთ მათგან ინფორმაციები, რომ ამ ინფორმაციებზე დაფუძნებით ჩვენც ჩაგვეტარებინა რაღაც ოპერაციები, თუ საჭირო იყო, ვერასდროს ვერ მივიღეთ ვერც ერთი კონკრეტული ოპერატიული ინფორმაცია. და სხვა ქვეყნებისთვისაც ნათელი არის, რომ დღეს არ იმყოფებიან ამ ტიპის ტერორისტები (ჩვენ არ ვლაპარაკობთ ჩეჩენი ლტოლვილების შესახებ, რომლებიც არიან საქართველოში და, ალბათ, სანამ საჭირო იქნება, იქნებიან), მაგრამ რაც ეხება ტერორისტებს, დღეს არ არიან საქართველოში. ვერავინ ვერ გამორიცხავს, ვერც ერთი ქვეყანა, რომ დღევანდელ სიტუაციაში, სადაც საზღვრები ღია არის მაინც, რომ შემოვიდეს რომელიმე ტერორისტი, სხვა პასპორტი იხმაროს და გავლით იყოს ტერიტორიაზე ან საქართველოს, ან აზერბაიჯანის, ან რუსეთის. მე მგონი, ესეც ფაქტი არის, რომ დიდი მისვლა-მოსვლა ტერორისტების თვით რუსეთის ტერიტორიაზე არის და ერთადერთი საშუალება, რომ ამ პრობლემას თავი მოვაბათ და დავარეგულიროთ, ეს არის თანამშრომლობა. და ჩვენ ამისთვის მზად ვართ. ანტიტერორისტული ცენტრის მთელი კონცეფცია ამაზე არის დაფუძნებული. ჩვენ ასევე ვთანამშრომლობთ ამერიკასთან. ეს "წვრთნისა და აღჭურვის" პროგრამა ამაზე არის და მზად ვართ, რომ ვითანამშრომლოთ ნებისმიერ ქვეყანასთან. ეს არის საერთო - არა ჩვენი პრობლემა, ეს არის რეგიონის პრობლემა და ვრცელი რეგიონის პრობლემა და, ამდენად, ყველასთან, ვისაც აქვს სურვილი, ნამდვილად რომ ითანამშრომლოს, ჩვენ მზადა ვართ.
დ.კ.: თქვენ ანტიტერორისტული ცენტრი ახსენეთ. არის ისეთი მოსაზრება, რომ ანტიტერორისტული ცენტრების არსებობა საქართველოში რუსეთს საშუალებას მისცემს, რომ ჰყავდეს, ლეგალურად ჰყავდეს უკვე საქართველოს ტერიტორიაზე - ამა თუ იმ სახით - თავისი ძალები: სპეცსამსახურები თუ სხვა. როგორ ფიქრობთ, რამდენად რეალურია ასეთი საფრთხე?
დ.კ.: მაშინ დავუშვათ, რომ შეთანხმება შესრულდა. შეიძლება თუ არა, იმაზე ვისაუბროთ, რომ რუსეთსა და საქართველოს შორის დაიწყება ურთიერთობების ახალი ეტაპი, ანუ, თანასწორუფლებიანი ურთიერთობები და შეიძლება თუ არა, იმაზე ვიფიქროთ, რომ, ვთქვათ, მალევე იქნება ხელმოწერილი შეთანხმება საზღვრის დელიმიტაციის შესახებ ან, ვთქვათ, შერბილდება სავიზო რეჟიმი, ან გაფორმდება "ჩარჩო-ხელშეკრულება", რომელზეც ამდენი ლაპარაკია ბოლო წლებში?
ს.ზ.: "ჩარჩო-ხელშეკრულება" ყველაზე ნაკლებად მაინტერესებს და აი, რატომ: ეს არის პრინციპში ჩარჩო და ამდენად ღირებული არის, თუ შიგნით ბევრი რამე ჩაიდება. და თუ არა, მხოლოდ ჩარჩო იქნება და ჩონჩხი. იმისათვის, რომ ჩარჩომ მიიღოს მთელი მისი დატვირთვა, საჭირო არის, რომ ყველა დანარჩენი პრობლემა, რაც არსებობს რუსეთსა და საქართველოს შორის, იყოს გადაწყვეტილი. და ეს პრობლემები არის, თუ დავიწყებთ ყველაზე ადვილიდან (და "ადვილს" ბრჭყალებში ვხმარობ), ეს არის ალბათ დელიმიტაცია. იმიტომ, რომ არ არის სტრატეგიული პრობლემები ამ საკითხში და პრინციპში მიღწევადი არის. ამ ხელშეკრულებაში ჩავწერეთ, რომ ვაპირებთ, ამ წლის ბოლომდე დავამთავროთ ეს პროცესი. არ ვიცი, შევძლებთ თუ ვერ შევძლებთ, იმიტომ, რომ მოლაპარაკების დასრულების ვადა ყოველთვის რთული არის.
დ.კ.: შეგიძლიათ, გამოყოთ მთავარი პრობლემები, რომლებიც ხელს უშლის ამ შეთანხმების გაფორმებას?
ს.ზ.: პატარა პრობლემები არის მონაკვეთები ტერიტორიის, რომლებსაც აქვს, შეიძლება, სიმბოლური დატვირთვა, და ადგილობრივი მოსახლეობისთვის, ალბათ, ძალიან დიდი დატვირთვა და ამიტომ რთული არის მაინც. აუცილებელი იქნება, რომ რაღაცა კომპრომისები მოვნახოთ და ჩვენი მხრიდან ეს, ალბათ, უფრო მტკივნეული იქნება, ვიდრე რუსეთის მხრიდან. მერე არის ზღვის მონაკვეთი და ყოველთვის, როცა საქმე ზღვას ეხება, იქ არის ბევრად უფრო პრობლემატური საკითხები – ყოველთვის ყველა ფიქრობს, რომ ზღვაში შეიძლება იდოს ისეთი რაღაცები, რაც დღეს არ ვიცით და ხვალ აღმოჩნდება. ამიტომ რთული არის, მაგრამ რთული არის, როგორც ნებისმიერი დელიმიტაციის საკითხი - არა უფრო, ვიდრე სხვა დელიმიტაცია. მაგრამ ორი სირთულე ახლავს ამ საკითხს: ერთი, რომ რუსეთს უჭირს თავისი საზღვრების დელიმიტაცია მოახდინოს იმიტომ, რომ ეს არის რუსეთის კონცეფციის ერთ-ერთი პრობლემა, რომ საზღვარი არა აქვს საერთოდ და ამიტომაც ჩვენთვის კიდევ უფრო მნიშვნელოვანი არის, რომ დათანხმდეს რუსეთი დელიმიტაციაზე. ეს მაშინ ნიშნავს, რომ თავის თავში აღიარა ეს ფაქტი: იქიდან უკვე ჩემი ტერიტორია აღარ არის, საქართველო გარეთ არის და არა – შიგნით. ეს მენტალიტეტის შეცვლის ძალიან დიდი ელემენტი არის და ამდენად – ღირებული. მეორე საკითხი, რომელიც ასევე დაკავშირებული არის დელიმიტაციასთან, არის კონფლიქტების საკითხი. საზღვრების აღიარება არის, ასევე, აღიარება იმისა, რომ აფხაზეთი არის აქეთკენ, ოსეთი არის აქეთკენ და ეს ნიშნავს, რომ კიდევ, პრინციპულ დონეზე, რუსეთმა უნდა აღიაროს, რომ არ არის მომხრე ამათი დამოუკიდებლობის და, ალბათ, ესეც დღეს კიდევ უჭირს. და ამაშიც ვხედავთ, რომ რუსეთი ორჭოფობს ორ პოზიციას შორის: ერთის მხრივ, კი აღიარებს (და ჩვენს ერთობლივ დოკუმენტშიც კიდევ აღიარა საქართველოს სუვერენობა და მთლიანობის პრინციპები), მაგრამ მეორეს მხრივ – მოქმედებებში მაინც... ყოველთვის არ შეესატყვისება მოქმედებები ამ პრინციპებს. ეს გადაწყვეტილებაც არის კიდევ მისაღები და ალბათ აუცილებელი იქნება, რომ რუსეთი მივიდეს იმ დასკვნამდე, რომ სხვა გზა არ არის; და მისთვისაც - და არა მხოლოდ ჩვენთვის - მისთვისაც ალბათ საჭირო არის, რომ მივაღწიოთ სტაბილიზაციას, ამ კონფლიქტების გადაწყვეტას და ეს არის ერთ-ერთი წინაპირობა იმისთვის, რომ ჩვენ გავხდეთ ისეთი მეზობლები, როგორც არის მიღებული ევროპაში და ცივილიზებულ ქვეყნებში.
დ.კ.: მე კონფლიქტების თემა მინდა ავიტაცო და რუსეთის როლზე გკითხოთ ამ კონფლიქტების მოგვარების საკითხში. თქვენ ამას წინათ ერთ-ერთ ინტერვიუში ბრძანეთ, რომ რუსეთი რომ არ ერეოდეს სამხრეთი ოსეთის კონფლიქტში და მხარს არ უჭერდეს სეპარატისტებს, საქართველო გაცილებით უფრო მალე გამონახავდა საერთო ენას მათთან. რას ემყარება თქვენი ეს იმედი და, თქვენი აზრით, დადებითად როგორ შეიძლება, რუსეთმა იმოქმედოს კონფლიქტების მოგვარებაზე?
ს.ზ.: ჯერ ერთი, ორი სტადია არის: ერთი არის კონსტრუქციული, ნეიტრალური როლის დაჭერა, როგორიც, მაგალითად, რუსეთმა აჭარის კონფლიქტში ითამაშა. ეს იყო ნეიტრალური, კონსტრუქციული როლი. ამ ხაზით შეუძლია რუსეთს, რომ, ასევე, ოსეთის კონფლიქტში დაიჭიროს საკმაოდ დისტანციაზე, ვთქვათ, ისეთი პოზიცია, რომელიც ხელს არ შეუშლის იმას, რომ ჩვენ განვავითაროთ ჩვენი მშვიდობიანი პროცესები და, ვთქვათ, პრეზიდენტის ინიციატივაზე დავიწყოთ მოლაპარაკება ოსურ მხარესთან და მივაღწიოთ რაღაცას. სანამ რუსეთი თუნდაც არაპირდაპირი და ირიბი ფორმებით აძლევს მათ იმედს, რომ შეიძლება მხარი დაუჭიროს არა მხოლოდ ავტონომიის მიღწევაში, არამედ უფრო დიდი იმედების მიღწევაშიც, სანამ იქნება ეს იმედები, ჩვენ ვერ მოველაპარაკებით ოსურ მხარეს და ძალიან რთული იქნება. ამიტომ გვჭირდება ჩვენ საერთაშორისო თანამეგობრობის ჩარევა, რომ მხარი დაუჭიროს ჩვენს მშვიდობიან ინიციატივებს, და რუსეთის ნეიტრალობა. ამ ყველაფერზე ვმუშაობთ. და შეიძლება, რომ სამხედრო ბაზების საკითხის გადაწყვეტა ხელს უხსნიდეს ამ ახალ პოზიციებს... არ ვიცი, იმედი მაქვს, რომ ასე იქნება.
დ.კ.: რამდენად შეასრულა როლი ჯორჯ ბუშის ვიზიტმა ამ შეთანხმების გაფორმების თვალსაზრისით? ფაქტია, რომ ჯორჯ ბუშის ვიზიტი დამთავრდა და ძალიან მალე მოხდა ეს შეთანხმება... ბევრი ფიქრობს, რომ ბუშის როლი საკმაოდ მნიშვნელოვანი იყო. მართალია?
ს.ზ.: იყო უთუოდ ამერიკის როლი მთლიანად ამ პროცესში, მაგრამ არა მგონია, ამდენად იმ ბოლო ვიზიტის... ეს, ალბათ, უფრო დაემთხვა, ვიდრე სხვა რამე. საერთოდ, ამერიკის პოზიცია, ამერიკის მხარდაჭერა საქართველოსთვის, საქართველოს აღიარება, როგორც დემოკრატიული ქვეყნის, ასევე, რუსეთისგან გაგება იმისა, რომ ჩვენ უკვე გადაწყვეტილი პოლიტიკით მივდიოდით იმისკენ, რომ ეს სამხედრო ბაზები უნდა გასულიყვნენ, რაც არ უნდა ყოფილიყო და აღარ ვიყავით იმ პოზიციაში, როგორც შევარდნაძის დროს, როცა ერთს ვამბობდით, მეორეს ვაკეთებდით და მესამეს. ეს გარკვეული ხაზიც... ამ ყველაფერმა ითამაშა თავისი როლი. ბოლოს, ბუშის ვიზიტი მოსკოვში და მერე თბილისში... ითამაშა რაღაც დამატებითი როლი და ბოლო ნაბიჯიც იყო ალბათ ამ გზაზე, მაგრამ მე უნდა ვთქვა, რომ ბუშის ვიზიტი იყო ორმხრივი: ესე იგი, იქაც, მოსკოვში, უთხრა იმათ, რომ საჭირო არის და კარგი გზით მიდიხართ და არ გადაუხვიოთო... მაგრამ ჩვენც გვითხრა იგივე, რომ ახლა ნუ დაიწყებთ ამ პროცესის ძალიან გაჭიანურებას, გაგრძელებას და რაც მიღწევადია დღეს, ის, ალბათ, საჭირო არის, რომ...
დ.კ.: ესე იგი, ფაქტობრივად, კომპრომისებისკენ მოგიწოდათ ორივე მხარეს.
ს.ზ.: ორივეს, კი, და ეს იყო მთავარი ამ მომენტში, მაგრამ პროცესი უკვე ამისკენ მიდიოდა.
დ.კ.: რუსეთთან მიღწეული შეთანხმების ფონზე, ხომ არ გადაუხვევს საქართველო ევროპისკენ მიმავალ გზას, ანუ დასავლურ ფასეულობებზე ორიენტირებულ გზას, რომელსაც, ხელისუფლების წარმომადგენელთა და პირადად თქვენი არაერთი განცხადებით, საქართველო მყარად ადგას?
დ.კ.: ევროპის გაფართოების პროცესმა, სამომავლო გაფართოების პროცესმა, დიდი დარტყმა მიიღო საფრანგეთსა და ჰოლანდიაში გამართული რეფერენდუმებით, სადაც ამომრჩევლებმა უარი უთხრეს ევროპის კავშირის კონსტიტუციას და, როგორც ზოგიერთი ფიქრობს, ამით უარი უთხრეს გაწევრიანების მსურველებს ევროკავშირში გაწევრიანებაზე. ამ მსურველთა შორის საქართველოც არის. თქვენი აზრით, რა გავლენა შეიძლება იქონიოს საფრანგეთსა და ჰოლანდიაში გამართულმა რეფერენდუმებმა, მათმა შედეგებმა, და თუნდაც ბრიტანეთის გუშინდელმა გადაწყვეტილებამ, რომ ეს რეფერენდუმი საერთოდ გადადოს გაურკვეველი ვადით, საქართველოს სწრაფვაზე, ევროკავშირში გაწევრიანდეს?
ს.ზ.: ცხადი არის, რომ დღეს ეს კრიზისი - უნდა დავარქვათ კრიზისი - თვითონ ევროკავშირში, უთუოდ ჩვენთვის არის ხელის შემშლელი. მაგრამ ჩვენთვის შეიძლება ცოტა ნაკლებად, ვიდრე ქვეყნებისთვის, როგორიც რუმინეთი და ბულგარეთი არიან, ვინაიდან ისინი თითქმის იქ მისულები იყვნენ და იმათ შეიძლება გაურთულოს გზა. ჩვენი სიტუაცია ცოტა უფრო სხვანაირია, ვინაიდან ჩვენ მაინც ვიმყოფებოდით რაღაც საცდელ სიტუაციაში ამ "ახლო მეზობლობის" პოლიტიკის ფარგლებში და ვიცოდით ისედაც, რეფერენდუმებამდეც, რომ ამ სამწლედში თუ ხუთწლედში მაინც ჩვენი გაწევრიანების იმედები ისე ახლო არ იდგა. ჩვენთვის მაინც იყო გეგმაში, რომ შეგვემუშავებინა ეს "მეზობლობის პოლიტიკა" ისე, რომ გამოგვეყენებინა მაქსიმალურად და დღესაც ამ ხაზზე ვართ: ჩვენ უნდა ისე ჩამოვაყალიბოთ "მეზობლობის პოლიტიკა", რომ რაც შეიძლება მეტი მივიღოთ ჩვენ და რაც შეიძლება უფრო კონკრეტულად და რეალურად ვითანამშრომლოთ ევროკავშირთან იმ საკითხებზე, რომლებიც არის ერთობლივ ინტერესში. და ამით ჩვენ დავუახლოვდით. უნდათ თუ არ უნდათ, აწყობთ თუ არ აწყობთ, ფაქტი არის, რომ იმის შემდეგ, რაც ჩვენ გავხდით ევროპის "ახლო მეზობლობა", ჩვენ გვაქვს საერთო ინტერესები. ეს იქნება ჩვენი სტაბილურობა, ჩვენი დემოკრატიული განვითარება და კონსოლიდაცია; ეს იქნება ჩვენი საზღვრების გამჭვირვალობა და დაცვა; ეს იქნება ენერგომატარებლების გავლა ჩვენ ტერიტორიაზე ევროპის მიმართულებით - ეს ყველაფერი არის ევროპის ინტერესებში და ჩვენ ნუ ვიფიქრებთ ფილოსოფიურად თვითონ ევროკავშირის გარდაქმნაზე და მომავალზე. ჩვენ უნდა ვიფიქროთ იმაზე, როგორ ვითანამშრომლოთ დღეს ევროკავშირთან, როგორც არსებობს, ისე.
დ. კ.: თქვენი ვიზიტი ჩეხეთში საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის პირველი ოფიციალური ვიზიტია ამ ქვეყანაში დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ. თქვენ შეხვდით ჩეხეთის ლიდერებს, მათ შორის პრეზიდენტ ვაცლავ კლაუსს, რომელიც ცნობილი ევროსკეპტიკოსია. თუ ილაპარაკეთ ევროპის კავშირის...
ს. ზ.: ეტყობოდა (იცინის).
დ.კ.: ეტყობოდა, ხომ? აი, ეს მაინტერესებს: თუ შეეხეთ ამ თემას?
ს.ზ.: კი, როგორც ჩანს, ძალიან თავისუფლად ლაპარაკობს თავის მოსაზრებებზე. არც მალავს, რომ ეს თავისი არის და არ არის მთლიანად მთავრობის პოზიცია. საინტერესოა, იმიტომ, რომ ეს არის ერთ-ერთი პოზიცია, რომელიც დღეს არსებობს ევროპაში და, ამდენად, გასათვალისწინებელი არის ესეც...
დ. კ.: ... როგორც წესი, ნაკლებად არსებობს ახალ წევრებს შორის. ახალი წევრები ძალიან მხარს უჭერენ ევროპის კავშირს და კლაუსი ალბათ ერთ-ერთი გამონაკლისია ამ ახალ წევრებს შორის, ვინც ასე აშკარად ეწინააღმდეგება...
ს.ზ.: ... ეს არ არის, ვთქვათ, იმავე საგარეო საქმეთა მინისტრის პოზიცია და...
დ.კ.: ... არც პრემიერ-მინისტრის, რამდენადაც ვიცი. და ბოლო შეკითხვა, ქალბატონო სალომე. ჩეხეთში საკმაოდ ბევრი ქართველი ლტოლვილია. მათი უმეტესობა შეიძლება მივაკუთვნოთ, ალბათ, ეკონომიკურ ლტოლვილებს, მაგრამ არიან ისეთებიც, რომლებიც აქ პოლიტიკურ თავშესაფარს ითხოვენ. ხომ არ წამოჭრილა ეს საკითხი დღევანდელ შეხვედრებზე?
ს.ზ.: კი, ეს საკითხი დგას დღის წესრიგში ნებისმიერ ჩვენს ევროპელ პარტნიორებთან, სადაც მოლაპარაკებები მიდის რეადმისიის საკითხზე. და ეს არის ძალიან რთული პრობლემა, იმიტომ, რომ თუ ჩვენ არ მოველაპარაკებით ამათ რეადმისიაზე და არ მივაღწევთ რაღაცა კონკრეტულ შედეგებს, უფრო და უფრო იხურება საშუალება ჩვენი რიგითი მოსახლეობისთვის, რომ მიიღოს ვიზები. ამ მომენტში ჩემი პოზიცია და საგარეო საქმეთა სამინისტროს პოზიცია არის, რომ ვაჩერებთ დროებით ამ რეადმისიაზე ლაპარაკს, იმიტომ, რომ ჩვენ გვინდა, რომ ჩამოვაყალიბოთ სტრატეგია ევროკავშირთან სწორედ ამ "მეზობლობის" ფარგლებში, როგორც ერთ-ერთი პრიორიტეტი ჩვენი სამოქმედო გეგმის და ჩამოყალიბდეს ნამდვილი დირექტივები ამ სტრატეგიისთვის, ესე იგი, რა უნდა გაკეთდეს რეადმისიისთვის, როგორ გვეხმარებიან, რა პროგრამები უნდა ჩამოყალიბდეს... რეადმისია, როგორც რეადმისია და სხვა არაფერი ძალიან რთული არის, იმიტომ, რომ ეს ნიშნავს, რომ ეს ხალხი ბრუნდება უარაფროდ და ვარდება კიდევ უფრო რთულ პირობებში, ვიდრე რასაც გამოექცა თავის დროზე. ამიტომ მომზადება უნდა რეადმისიას და რეადმისიას უნდა მოჰყვებოდეს გამარტივება ვიზებისა ჩვეულებრივი მოქალაქეებისთვის და, ამავე დროს, დარეგულირება იმ მიგრაციების, რომელიც მისაღებია ამ ქვეყნებისთვის და ამაზე შეიძლება, მივაღწიოთ რაღაც შეთანხმებას. მაგალითად, იტალიასთან უკვე მოლაპარაკებული არის, რომ რაღაცა კვოტები უნდა მივიღოთ ზოგიერთ პროფესიებში, რომლებიც იტალიისთვის მისაღები არის და ჩვენთვისაც საჭირო შეიძლება იყოს და სასარგებლოც, თუ ისეთ პროფესიებს ეხება, რომლებიც მიიღებენ, ვთქვათ, კვალიფიკაციას. ასე რომ, ბევრი რამ არის შესამუშავებელი და ჩვენ გვინდა, რომ მთლიანობაში ვილაპარაკოთ ამ თემაზე.
დ.კ.: ის გადაწყვეტილება, რომელიც საქართველომ სულ ახლახან მიიღო - გააუქმა სავიზო მოთხოვნები ევროპის კავშირის მოქალაქეებისთვის და კიდევ რამდენიმე სხვა ქვეყნისთვის, მათ შორის შეერთებული შტატების მოქალაქეებისთვის, რას ნიშნავს? ეს არის კეთილი ნების ნაბიჯი თუ მოასწავებს იმას, რომ მეორე მხარემაც გარკვეულწილად შეარბილოს სავიზო მოთხოვნები საქართველოს მოქალაქეებისთვის?
ს.ზ.: ესეც შედის ჩვენს სურვილებში, მაგრამ რეალობა არის სხვა და ვიცით, რომ შენგენის პოლიტიკა არის ძალიან მკაცრი და ამითი ვერ შევარბილებთ. პირველ რიგში ჩვენი გადაწყვეტილება გამომდინარეობს ჩვენი სიტუაციიდან და ჩვენ გვინდა დღეს, რომ გავზარდოთ ტურიზმი, რომ ინვესტორები ჩამოვიდნენ თავისუფლად და, რაც შეიძლება, დიდი რაოდენობით და ამიტომ ჩვენ არ გვინდა, რომ რამე შეზღუდვა იყოს ამათ შემოსვლის გზაზე და მეტადრე ყველა ქვეყანაში საკონსულოები არა გვაქვს და, ამდენად, ყველაზე მარტივი ფორმა იყო, რომ მოგვეხსნა ვიზების მოთხოვნა. მეორე საკითხი არის, როგორ უნდა გავამარტივოთ ვიზების მიღება ჩვენი მოქალაქეებისთვის და ეს არის ჩვენი ამ პოლიტიკის ერთ-ერთი მიზანი, იმიტომ, რომ ჩვენ ვეუბნებით ევროკავშირს, რომ თუ დღეს გვეუბნებით, რომ მეზობლები ხართ და მხოლოდ მეზობლები, კარგი, დღესდღეობით ეს ჩვენთვის მისაღები არის, მაგრამ თუ მეზობლები ვართ, მეზობლები უნდა ვიყოთ და მეზობელი არ გვესმის დაკეტილი კარებით.
დ.კ.: დიდი მადლობა, ქალბატონო სალომე, ამ საინტერესო საუბრისთვის. კიდევ ბევრი თემაა, რომელზეც სიამოვნებით დაგისვამდით შეკითხვებს, მაგრამ ვიცი, რომ...
ს.ზ.: შემდეგ ჩამოსვლაზე (იცინის).
დ.კ.: შემდეგი ჩამოსვლისთვის გადავდოთ. დიდი მადლობა სტუდიაში მობრძანებისთვის და წარმატებებს გისურვებთ!
ს.ზ.: მადლობა თქვენ! გმადლობთ!
