Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

როგორ გახდა მასწავლებელი რუსეთში უცხოეთის აგენტი - ინტერვიუ დარია აპახონჩიჩთან


დარია აპახონჩიჩი
დარია აპახონჩიჩი

„ეს ძალიან ჰგავს იმას, რაც რუსეთში მოხდა“. ეს არის მასწავლებლის, დარია აპახონჩიჩის ამბავი, რომელიც რუსეთში უცხოური აგენტების პირველ ხუთეულში აღმოჩნდა.

დარია ჰყვება იმაზე, როგორ მიიღო „შავი ნიშანი“, რა გახდა ის ბოლო წერტილი, რომელმაც აიძულა ქვეყნიდან გაქცეულიყო და რით ამსგავსებს იმას, რაც ახლა ხდება საქართველოში, ცხოვრებას რუსეთში.

ანასტასია სლოვინსკაია: დარია, ინტერვიუსთვის მზადებისას, თქვენზე ბევრი რამ წავიკითხე. ვიცი, რასაც ახლა გკითხავთ, ბევრჯერ მოგიყოლიათ, მაგრამ საქართველოს მოქალაქეებს, მათაც კი, ვინც რუსეთის მოვლენებს თვალს ადევნებს, დღეს ბევრი მიზეზი აქვს, სხვაგვარად შეხედოს და გააანალიზოს ის, თუ რა გამოიარეს რუსებმა. იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველოს ხელისუფლება, ისევე როგორც რუსეთის თავის დროზე, ამტკიცებს, აწ უკვე მიღებული „აგენტების კანონი“ მედიისა და არასამთავრობო სექტორის მეტს არავის შეეხებაო, მინდა გთხოვოთ თქვენ, რუსული ენის მასწავლებელს, მოგვიყვეთ, როგორ მოხდა ისე, რომ უცხოური გავლენის აგენტი გახდით? თან ფიზიკური პირების პირველ ხუთეულში მოხვდით, ვისაც ეს სტატუსი მიაკუთვნეს.

დარია აპახონჩიჩი: ძალიან ვწუხვარ, რომ საქართველოში ასეთი რამ ხდება. დიახ, მართლაც „აგენტების“ პირველ ხუთეულში მოვხვდი. და დიახ, რუსული ენის მასწავლებელი ვარ. ჩემი პროფესია უცხოელებთან მუშაობას და მათგან ფულის მიღებას გულისხმობს. ფრანგულ კოლეჯში ვასწავლიდი. ესენი იყვნენ მოქალაქეები ცენტრალური აზიის ქვეყნებიდან, ავღანეთის, სირიის, სხვა რეგიონების. მათ „წითელ ჯვარში“ ვასწავლიდი. ხელისუფლებამ გამომიცხადა, რომ რადგან „წითელი ჯვარი“ ისტორიულად შვეიცარიას უკავშირდება, მეც ვითომ შვეიცარიის გავლენის ქვეშ ვიყავი. მაგრამ „წითელ ჯვარში“ ფულს რუსეთის პრეზიდენტის გრანტიდან ვიღებდი. აი, ასეთი აბსურდიც იყო.

პლუს იყო ფული, რომელიც არა რუსულ ენას, არამედ ჩემს შემოქმედებას უკავშირდებოდა. ვმონაწილეობდი პოლიტიკურ გამოფენაში ფინეთში. ჰონორარი გადამიხადეს - 500 ევრო. პლუს „ფეი-ფალის“ გამოყენებაც უცხოურ გავლენასთან გაიგივდა. ასევე პირადი გადარიცხვაც, მეგობარმა შვედეთიდან ფული გადმომირიცხა.

რა თქმა უნდა, რუსული ენის გამო არ გავმხდარვარ აგენტი. ჩემი აქტივისტობის გამო მოხდა ასე. 18 წლიდან აქტივისტი ვარ. თავიდან არჩევნებს ვაკვირდებოდით, მერე ქალაქს ვიცავდით. პეტერბურგში ძალიან ბევრი არქიტექტურული ძეგლია, რომელსაც ანგრევენ ან ცვლიან. შემდეგ ჩემი პოლიტიკური შეხედულება სამყაროზე უფრო დაკონკრეტდა.

შემოქმედებითი ჯგუფი გვქონდა - პოლიტიკური, ქუჩის ხელოვნების. პერფორმანსებს და აქციებს ვაწყობდით. როდესაც რუსეთი უკრაინაში შეიჭრა, უსასრულოდ ვლაპარაკობდით ომზე. ომის საწინააღმდეგო გამოფენებს ვაწყობდით, აქციებს, ფესტივალებს ვატარებდით, პლუს ფემინიზმი.

ეს არის ჩემი ბიოგრაფია. ცხადი და გამჭვირვალე, რომელიც პასუხობს კითხვას, თუ რა არ მოსწონს ხელისუფლებას. აი, ეს ყველაფერი არ მოსწონს. ფორმალური მიზეზი კი ის იყო, რომ რუსულის, როგორც უცხოური ენის მასწავლებელი, ფულს ვიღებდი.

ბევრისთვის ეს გახდა სიმბოლო იმისა, რომ არანაირი მნიშვნელობა არა აქვს, რამდენად პოპულარული ხარ, რამდენად დიდი აუდიტორია გყავს. არ არის საჭირო ნავალნი იყო, ან ვარსკვლავი. საკმარისია მუდმივი აქტიურობა და ის, რომ რეჟიმს არ ეთანხმებოდე, რომ ფორმალური მიზეზით ამ სიაში აღმოჩნდები, მორჩა. ეს არის ის, რაც რუსეთში მოხდა.

ანასტასია სლოვინსკაია: პირველი შეგრძნება გახსოვთ, როდესაც აგენტად შეგრაცხეს? შიში იყო? შეურაცხყოფის გრძნობა, ან იქნებ შოკი? რადგან არა მგონია ამისთვის მზად ყოფილიყავით...

დარია აპახონჩიჩი: მთავარი გრძნობა ის იყო, რომ გული დამწყდა. ძალიან ბევრ, რუსეთთან დაკავშირებულ რამეს ვგეგმავდი, ჩემს საქმიანობასთან დაკავშირებულს. ჩემი პროფესიის გამო მაინც რუსულენოვან სამყაროს ვარ მიჯაჭვული. ბევრი წელია საჭირო, ერთი ენიდან მეორეზე რომ გადაეწყო.

ეს - ნავთობისა და გაზის მდინარეები მოედინებიან, ეს კიდევ ფულისა და იარაღის მდინარეებია
ეს - ნავთობისა და გაზის მდინარეები მოედინებიან, ეს კიდევ ფულისა და იარაღის მდინარეებია

ყველაზე ძნელი იმის გაანალიზება იყო, რომ ამ ყველაფერს უკვე ვეღარ გავაკეთებ. თითქოს მომგლიჯეს იმას, რასაც ძალიან დიდი ხნის განმავლობაში ვქმნიდი. როგორც სახლს რომ აშენებ დიდხანს და გეუბნებიან, ხვალ გაჩერდები, აღარ იქნება ასეო. ძალიან დასანანი იყო, რა თქმა უნდა, და ასევე იყო შიშიც.

აგენტის სტატუსი ასე რატომ გაშინებს? ეს ხომ მხოლოდ ჩანაწერი არ არის იუსტიციის სამინისტროს გვერდზე. ეს სანქციებია. ფინანსური სანქციები, ფიზიკური მუქარა, ჩხრეკა და პატიმრობა, ახლობლებისა და ნაცნობების დაკითხვები. ფიზიკური ზემოქმედება შენს ცხოვრებაზე.

რამდენჯერმე, უბრალოდ ქუჩაში რომ მივდიოდი, მაშინ დამაპატიმრეს. ჩემი ხუთი წლის შვილი, მამამისთან ერთად, პოლიციელის მანქანაში აღმოჩნდა, როდესაც ასევე ქუჩაში მიდიოდნენ. „წითელი ჯვრიდან“ გამომიშვეს. ჩხრეკაც ჩაატარეს. გამჩხრიკეს ერთი თვის შემდეგ, რაც აგენტი გავხდი.

ეს რომ მხოლოდ საიტზე დაწერილი სტრიქონი ყოფილიყო, ჩემთვის რა მნიშვნელობა ექნებოდა. საიტებზე რას აღარ წერენ. ეგ საერთოდ სულერთია ჩემთვის, მაგრამ როდესაც უშუალოდ შენს ფიზიკურ რეალობას ეხება საქმე, როდესაც „ბალგარკით“ ხერხავენ კარს, რომ სახლი ყირაზე დააყენონ, ან მუტრუკები ხელს გტაცებენ და პოლიციელის მანქანაში შეგათრევენ, აცნობიერებ, რომ ეს სტატუსი უკვე ისეა, როგორც შავი დამღა მეკობრულ წიგნებში.

ვიტყვი, რომ რუსეთში ახლა მეთოდები შეიცვალა. ჩემს შემთხვევაში ეს შავი დამღა დამასვეს და მაგრძნობინეს, წადიო. ახლა უკვე აღარც აფრთხილებენ. ახლა მათთვის სულერთია. არანაირი საშუალება არ არის მათი შეჩერების. და არც რცხვენიათ, რადგან უკვე სულერთია, ყველა წითელი ხაზი გადაკვეთილია. ამ საშინელი ომის შემდეგ უკრაინაში, ბუჩის შემდეგ, ძალადობის საჯარო და საზარელი შემთხვევების შემდეგ, გენოციდის შემდეგ, მათთვის უკვე სულერთია, უარესი უკვე აღარ იქნება. ამიტომ, რაც უნდა სასაცილოდ ჟღერდეს, გამიმართლა, რადგან დრო მქონდა. არაფერი კარგი ამაში არაა, კატასტროფაა, მთელი ჩემი ამბის კრახია, მაგრამ ღმერთს მადლობა, ცოცხალი ვარ, ჯანმრთელი, წამოვედი და ძალიან არ მინდა თქვენს ქვეყანაში რამე იმის მსგავსი მოხდეს, რაც რუსეთში ხდება.

ანასტასია სლოვინსკაია: როდესაც აგენტად გამოგაცხადეს, ვინმეს დამოკიდებულება შეიცვალა თქვენ მიმართ?

დარია აპახონჩიჩი: სამწუხაროდ, კი. ვერ ვიტყვი, რომ ნაწყენი ვარ… ან ეს მაინცდამაინც დიდი, განსაკუთრებული ტრაგედია იყო ჩემთვის, უბრალოდ ძალიან მწყდება გული. სამწუხაროა, რომ ამან პირად ურთიერთობებს აჯობა. ვიღაცები ჩემი ცხოვრებიდან საერთოდ გაქრნენ. იყვნენ ისეთებიც, რომლებიც ბოდიშს იხდიდნენ და ამბობდნენ, ძალიან გვინდა, მაგრამ [შენთან ურთიერთობა] პროექტისთვის სახიფათოაო. მაგრამ ჩემი მეგობრების სასახელოდ უნდა ითქვას, რომ თითქმის ყველამ დამიჭირა მხარი, ყველამ. ყველა დახმარებას მთავაზობდა. როდესაც უცხოეთის აგენტი გავხდი, რადგანაც რუსულ ენას ვასწავლიდი, უფრო მეტი მოსწავლე გამიჩნდა.

ანასტასია სლოვინსკაია: როდესაც უცხოეთის აგენტად გამოგაცხადეს, დაგავალდებულეს მიგეთითებინათ წარწერა, რომელიც 24 სიტყვისგან შედგებოდა. ასევე წელიწადში ოთხჯერ ანგარიში უნდა დაგეწერათ და იუსტიციის სამინისტროში გაგეგზავნათ. რამდენადაც ვიცი, თავიდან ამას აკეთებდით, შემდეგ კი შეწყვიტეთ. უფრო სწორად, ეს ერთგვარ მანიფესტად აქციეთ. შეგიძლიათ უფრო დაწვრილებით მოგვიყვეთ, როგორ და რანაირად მოხდა ყველაფერი?

დარია აპახონჩიჩი: ამის გაკეთება [24-სიტყვიანი გაფრთხილება იმის შესახებ, რომ პოსტის ავტორი „აგენტადაა“ გამოცხადებული] მას შემდეგ შევწყვიტე, რაც რუსეთმა სრულმასშტაბიანი ომი დაიწყო უკრაინაში. ვიფიქრე, ახლა პოსტებს გამოვაქვეყნებ უკრაინაში ომზე - დამნაშავე რეჟიმს არ ვეთანხმები და ზევით კი იქნება წარწერა, რომ „ეს ინფორმაცია…. და ასე შემდეგ“. ანუ ვაჩვენებ, რომ დიახ, არ ვეთანხმები დამნაშავე რეჟიმს, მაგრამ თან მის აბსურდულ მოთხოვნებს, რომელიც დამაკისრა - ვასრულებ.

მივხვდი, რომ ყველაფერი მინდა ვთქვა, რასაც ვფიქრობ. რუსეთში ასეთი სიტუაციაა, უკურეაქციის არანაირი საშუალება არ გაგაჩნია. მაგალითად, როდესაც იუსტიციის სამინისტრო აგენტად გაცხადებს, შენ ხომ არ გაქვს სასამართლო, სადაც გამოხვალ და იტყვი: „პატივცემულო მოსამართლევ, თანახმა არ ვარ, არ ვარ აგენტი, ნახეთ ესა და ეს“. ღია დემოკრატიული პროცედურა არ გაგვაჩნია…

ანასტასია სლოვინსკაია: უდანაშაულობის პრეზუმფცია გაუქმებულია. თავის მართლებაც კი არ შეგიძლია.

დარია აპახონჩიჩი: დიახ, უდანაშაულობის პრეზუმფცია და თავად ხელისუფლებასთან დიალოგიც შეუძლებელია. ავტორიტარულ, ტოტალიტარულ რეჟიმებში ცალმხრივი ურთიერთობა გაქვს. ხელისუფლება ჯარიმას გიწესებს, სანქციებს, პასუხად კი ვერაფერს ამბობ. ჩემთვის ეს ანგარიში იუსტიციის სამინისტროსადმი იყო საშუალება, მათთვის რამე მეთქვა. იუსტიციის სამინისტრო ხომ მრავალთავიანი ჰიდრაა.

წარწერა ფურცლებზე: დანაშაულებრივი ბრძანებების შესრულება - დანაშაულია. მივმართავ იუსტიციის სამინისტროს ყველა თანამშრომელს. მჯერა, რომ მათგან, ვინც ამ წერილს კითხულებოს არიან ისეთები, ვისთვისაც ომი - ტრაგედიაა.
წარწერა ფურცლებზე: დანაშაულებრივი ბრძანებების შესრულება - დანაშაულია. მივმართავ იუსტიციის სამინისტროს ყველა თანამშრომელს. მჯერა, რომ მათგან, ვინც ამ წერილს კითხულებოს არიან ისეთები, ვისთვისაც ომი - ტრაგედიაა.

ვიფიქრე, კარგი, მოდი დავწერ, რას ვფიქრობ პოლიტიკურ სიტუაციაზე. თავიდან ანგარიშებს მხოლოდ ომზე ვწერდი. ეს იმისთანა საშინელება იყო, სხვას ვერაფერს ვასწრებდი.

ეს ანგარიში გადავწყვიტე მექცია წერილად, მიმართვად, იმიტომ რომ მე არ გამაჩნია სხვა საშუალება მთავრობას, რუსეთის ჩინოვნიკებს მივმართო. 24 თებერვალს რუსეთი თავს დაესხა უკრაინას. რთული წარმოსაფგენია როგორ არიან უკრაინის ქალები, ბავშვები, თავშესაფრებში, ცეცხლის ქვეშ
ეს ანგარიში გადავწყვიტე მექცია წერილად, მიმართვად, იმიტომ რომ მე არ გამაჩნია სხვა საშუალება მთავრობას, რუსეთის ჩინოვნიკებს მივმართო. 24 თებერვალს რუსეთი თავს დაესხა უკრაინას. რთული წარმოსაფგენია როგორ არიან უკრაინის ქალები, ბავშვები, თავშესაფრებში, ცეცხლის ქვეშ

ბავშვები სკოლაში მიმყავდა, ვიღებდი ამ ანგარიშს, რომელიც 80 გვერდისგან შედგებოდა, 80! გვერდისგან! (ახლა ფორმა შეცვალეს, ახლა 116 გვერდია). ყავას დავლევდი და ვწერდი. აი, ახლა ყველაფერს გეტყვით, რასაც ვფიქრობ - ამ ომზე, ამ კაციჭამიობაზე. რა თქმა უნდა, ეს არ არის ის ხელოვნება, რომელსაც გალერეაში ჩამოკიდებ. ვერ წარმომიდგენია, ჩემი ანგარიში გალერეაში გამოფინო და თქვან, რა ლამაზიაო. სულაც არ არის ლამაზი, მაგრამ სილამაზეზე არაა.

წარწერა ფურცლებზე: ვუ[ბრძანება] მოსკოვს გაჩერდეს! რუსეთის ფედერაციამ დამავალდებულა წელიწადში ოთხჯერ ანგარიში ჩავაბარო - რაზე ვხარჯავდი ფულს, რას ვსაქმიანობდი. რუსეთო! ბევრი ვიფიქრე და ახლა ბევრი რამ მაქვს სათქმელი
წარწერა ფურცლებზე: ვუ[ბრძანება] მოსკოვს გაჩერდეს! რუსეთის ფედერაციამ დამავალდებულა წელიწადში ოთხჯერ ანგარიში ჩავაბარო - რაზე ვხარჯავდი ფულს, რას ვსაქმიანობდი. რუსეთო! ბევრი ვიფიქრე და ახლა ბევრი რამ მაქვს სათქმელი

პირველი ანგარიშები ასეთი იყო. ერთი რომ გავაგზავნე, სამი თვის მერე ვიფიქრე, კიდევ ერთი ხომ არ გამეგზავნა-მეთქი. თერაპიული სამუშაო იყო. ასე შემეძლო ჩემი სათქმელი მეთქვა, რომლის თქმასაც მიკრძალავდნენ. ყოველ სამ თვეში ვაგზავნიდი. თანდათანობით ომზე საუბარი [გამიჭირდა]... ამაზე სულ უნდა ილაპარაკო, მაგრამ ადამიანის ფსიქიკა ისეა მოწყობილი, რომ მუდმივად ერთი და იმავე ტრავმის გადახარშვა არ შეგვიძლია. ერთი ანგარიში უცხოელი აგენტების სტატუსზე იყო, მეორე იმაზე, მესამე ამაზე... შემდეგ ჟანრიც შეიცვალა, ჯერ მარკერით ვაფერადებდი, მერე ნახვრეტებს ვუკეთებდი, მერე ერთმანეთზე დავაწებე. ახლა მულტფილმს ვაკეთებ ამისგან.

წარწერა ფურცლებზე: წელიწადნახევრის წინ იუსტიციის სამინისტრომ აგენტად მაღიარა. ჩემი სამოქოლაქო პოზიციის გამო, მაგრამ ფორმალურად - ჩემი, რუსულის მასწავლებლის ხელფასის გამო. აბსურდია? კი. მაგრამ აქ ჩანს სახელმწიფოებრივი ლოგიკა: ყველაფერი უცხოური საეჭვოდ ითვლება...
წარწერა ფურცლებზე: წელიწადნახევრის წინ იუსტიციის სამინისტრომ აგენტად მაღიარა. ჩემი სამოქოლაქო პოზიციის გამო, მაგრამ ფორმალურად - ჩემი, რუსულის მასწავლებლის ხელფასის გამო. აბსურდია? კი. მაგრამ აქ ჩანს სახელმწიფოებრივი ლოგიკა: ყველაფერი უცხოური საეჭვოდ ითვლება...

ცოტა სასაცილოა, მაგრამ ეს მაინც ისაა, რასაც მე პოლიტიკურ ხელოვნებას ვუწოდებ. პოლიტიკურ ხელოვნებაში ხელისუფლებასთან მინიმალური კონტაქტი მაინც უნდა გქონდეს, თორემ ონლაინხელოვნება გამოდის. ეგეც კარგია, მნიშვნელოვანი, სჭირდება ხალხს, მაგრამ რამდენად უმჯობესია, როდესაც პირდაპირ სამინისტროში აგზავნი! რამდენად უკეთ გრძნობ თავს.

წარწერა ფურცლებზე: შესაძლოა, ჩემს ანგარიშს ცოცხალი ადამიანი კითხულობს. შეიძლება, თქვენ ვერ ხვდებით რატომ ვხატავ ამას აქ. საქმე იმაშია, რომ მრავალი წლის განმავლობაში (არ მინდა ვთქვა ‘ყოველთვის” ან “არასდროს”) ხელისუფლებას ურჩევნია არ მოუსმინოს ხალხს..
წარწერა ფურცლებზე: შესაძლოა, ჩემს ანგარიშს ცოცხალი ადამიანი კითხულობს. შეიძლება, თქვენ ვერ ხვდებით რატომ ვხატავ ამას აქ. საქმე იმაშია, რომ მრავალი წლის განმავლობაში (არ მინდა ვთქვა ‘ყოველთვის” ან “არასდროს”) ხელისუფლებას ურჩევნია არ მოუსმინოს ხალხს..

ანასტასია სლოვინსკაია: უკუკავშირი რა იყო?

დარია აპახონჩიჩი: ჯარიმები. ჯერ 40 ათასი რუბლით დამაჯარიმეს, მერე საბანკო ბარათები დამიბლოკეს. მაგრამ ვერ ვგრძნობ, რომ რამე შეიგნეს, ასე მგონია, არ მეთანხმებიან. მაგრამ ვნახოთ…

წარწერა ფურცლებზე: აი, ეს არის ახლა თავისუფლების მაგივრად
წარწერა ფურცლებზე: აი, ეს არის ახლა თავისუფლების მაგივრად

ანასტასია სლოვინსკაია: ჩხრეკის ფორმალური მიზეზი, იმ ჩხრეკის, რომლის შემდეგაც წამოსვლა გადაწყვიტეთ, იყო გზის გადაკეტვა ნავალნის მხარდასაჭერად. ახლა ჩვენთანაც დააჯარიმეს აქციის მონაწილეები გზის გადაკეტვის გამო. მსგავსებები ცოტა არაა, თქვენ რა უფრო გხვდებათ თვალში?

დარია აპახონჩიჩი: სამწუხაროდ, ვხედავ, როგორ ისმის პროსახელისუფლებო მედიაში მომხდარის შესახებ სულ სხვადასხვა აბსურდული ვერსია. გუშინ იყო ინფორმაცია, რომ თქვენს პრემიერს მოკვლას უპირებდნენ. რუსეთშია ეს სტილი, მედიაში გამოაქვეყნონ ერთმანეთთან შეუსაბამო, აბსურდული, რეალობასთან შეუთავსებელი უამრავი სენსაციური ცნობა. იმას ჰგავს, რვაფეხა რომ გარბის, მელანს ღვრის, რომ მელნის ღრუბელში ადამიანებმა ორიენტაცია დაკარგონ.

წარწერა ფურცლებზე: სალამი, იუსტიციის სამინისტროვ! ისევ გწერ. და არა, ეს სიყვარული არ არის. ჩვენ ჩავრჩით ამ ცუდ ანეკდოტში
წარწერა ფურცლებზე: სალამი, იუსტიციის სამინისტროვ! ისევ გწერ. და არა, ეს სიყვარული არ არის. ჩვენ ჩავრჩით ამ ცუდ ანეკდოტში

ეს მხვდება თვალში - შედიხარ ინტერნეტში და რაღაც ძალიან ცუდი რომანი გხვდება, ძალიან უხარისხო, ბევრი დეტალით. ყველაფერი თვალს აჭრელებს. ამით ჰგავს რუსეთს, ხელისუფლების რიტორიკით. დეზინფორმაციის ისეთ ნაკადს ჩაუშვებენ, ხალხი იფიქრებს, რომ „ეს ზედმეტად რთულია... პოლიტიკა ისეთი ბინძური საქმეა... სრულ სიმართლეს მაინც ვერ გავიგებთ... ამაში გარკვევა შეუძლებელია...“

პუტინის საინფორმაციო პოლიტიკამ იქამდე მიგვიყვანა... ეს ხომ პუტინის დროსაც არ დაწყებულა, საბჭოთა პროპაგანდის მემკვიდრეობაა. ახლა რუსეთში ძალიან ბევრი უბრალოდ უარს ამბობს ამ ყველაფერში გაერკვეს. ეუბნები, ძალიან ადვილია, აჰა, სტატია, გახსენი და წაიკითხე. ნახე, „ნიუ-იორკ ტაიმსმა“ ბუჩაზე მშვენიერი გამოძიება გააკეთა. გეტყვიან, ეს ერთ-ერთი პოზიციაა, ერთ-ერთი ვერსია, სრულ სიმართლეს ჩვენ ვერ გავიგებთო.

მაშინებს ის, რომ ეს ხალხზე მოქმედებს, მათ ფსიქიკაზე. ეს ძალიან საზარელი რამაა.

ანასტასია სლოვინსკაია: როგორ ფიქრობთ, არ მინდა წარსულ დროში ვილაპარაკო, მაგრამ მოდით, ეს პერიოდი მოვნიშნოთ ამ დღემდე. რატომ არ გამოუვიდათ რუსეთის მოქალაქეებს აქამდე (მაინც ვუშვებ, რომ როდესმე მომავალში გამოუვათ)? 5-10, შესაძლოა მეტი წლის წინ, რა არ გაკეთდა ისე? ამის გაანალიზება მნიშვნელოვანია ალბათ საქართველოს მოქალაქეებისთვისაც. მათთვის, ვინც ახლა საპროტესტო გამოსვლებში მონაწილეობს.

დარია აპახონჩიჩი: ჩვენ ძალიან ატომიზირებულები ვიყავით. რუსეთში ქვეყნის ზომის, რთული სტრუქტურის, რეგიონალური, სოციალური განსხვავებების გამო, - ყველანი ჩვენს ვიწრო წრეში ვიყავით ჩაკეტილები.

ვფიქრობ, საქართველო ამ მხრივ განსხვავდება. აქ საზოგადოება სხვაგვარადაა მოწყობილი. აქ ოჯახური კავშირები ძლიერია. ეს პლუსია. ეს საზოგადოებრივი სტრუქტურის მშენებლობაში გეხმარება.

რუსეთში მანამდეც არ ვიცოდი კარგად, როგორი ძალთა ბალანსია. ვცხოვრობდი მშვენიერ, დემოკრატიულ, აქტივიზმით მდიდარ პეტერბურგში, განათლებულ დაქალებთან, ფემინისტებთან, ვეგანებთან, ყველა ასეთი მყავდა. ეს იყო ჩემი გარემოცვა, გადასარევი ხალხი, ბევრი. მაგრამ ეს იმას ხომ არ ნიშნავს, რომ რუსეთი ასე გამოიყურება, ის სხვადასხვაგვარი ადამიანებისგან შედგება. შეიძლება ეს იყო ჩვენი მთავარი პრობლემა. ეს იმის შედეგია, რაც საბჭოთა კავშირში ხდებოდა. ხალხის გახლეჩვა, ეჭვიანობა, ასე რატომ მიყურებს, ჩემგან რა უნდა. ალბათ ეს იყო ბაზა იმისა, რომ რესურსი არ გვეყო კოოპერაციისთვის.

მგონია, რომ 2014 წელს ძალიან სევდიანი ამბავი დაგვემართა. კატასტროფა დაგვემართა, ჰუმანიტარული, ყველანაირი კატასტროფა. დღემდე არ შემიძლია ვაპატიო, გავიგო. ჩემი ტრავმა იყო, - ბოდიშს ვიხდი ყველას წინაშე, ვინც რუსეთის კოლონიალური პოლიტიკის გამო დაზარალებულა წლების განმავლობაში, - მაგრამ ჩემს თაობას ბზარი ყირიმმა გაუჩინა. მაშინ გავიაზრე, რომ უმცირესობაში ვიყავით. ხალხი, ვინც ყირიმის ანექსიას ტრაგედიად მიიჩნევდა, უმცირესობაში აღმოჩნდა იმ ხალხთან შედარებით, ვინც თქვა - კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება მშობლიურ ნავსაყუდელშიო. ვერ ვიგებდი, ვინ ცხოვრობს რუსეთში, ვინ არის ეს ხალხი, რა სჭირთ.

მგონია, რომ, სამწუხაროდ, პუტინმა ეს გამოიყენა. მთელი ეს პროპაგანდისტული ისტორია ძალიან წარმატებით გამოიყენეს, თავი იჩინა ამ საუკუნოვანმა ატომიზაციამ. ეს მრავალსაუკუნოვანი დაცალკევებაც წარმატებით განხორციელდა. ყველაფერი ამ იმპერიული ლოგიკის სასარგებლოდ იყო. ჩვენ კი რესურსები არ გვეყო. ეს მტკივნეულია, ეს სამწუხაროა, მაგრამ ასეა. ვერ შევძელით.

ანასტასია სლოვინსკაია: უსაფრთხოდ იგრძენით თუ არა თავი, როდესაც საქართველოში ჩამოხვედით და თუ კი, ახლაც ინარჩუნებთ ამ შეგრძნებას?

დარია აპახონჩიჩი: რა თქმა უნდა, რუსეთის შემდეგ, მას შემდეგ, რაც თავს გადაგვხდა, ჩვენ კიდევ ბევრი „ფლეშბეკი“ გვქონდა. რა თქმა უნდა, საქართველოსი ძალიან მადლიერები ვართ, ჩემი მეგობრების, დაქალების, რომლებმაც მხარი დამიჭირეს.

რა თქმა უნდა, დიდი კონტრასტია. ჩამოვედით და უბრალოდ ფიზიკურად უკეთესად გავხდით. მოვდიოდით და არ გვეშინოდა. მაგალითად, ჩემს ბიჭს, ერთი საათი რომ გაატარა პოლიციელებთან, ეშინოდა მათი. მახსოვს, აქ ავტობუსში ვისხედით, ფანჯრიდან ქუჩაში პოლიციელი დაინახა და სკამის ქვეშ შეძვრა. მაშინ მივხვდი, მანამდე ეს მასთან არ განგვიხილია, შიში დარჩა.

ერთხელ „აგროჰაბში“ წავედით. იქ საპირფარეშოში შევედით. ქალებისაში, რადგან ჯერ ძალიან პატარა იყო. იქ ქალი პოლიციელები იდგნენ და გაეთამაშნენ. მითხრა, ასეთი პოლიციელები არასდროს მინახავსო, რა კარგიაო. ძალიან მოეწონა. ეს დღე დავიმახსოვრე, დავიმახსოვრე, რომ აი, ასე უნდა იყოს, ასეა საჭირო.

მაგრამ სიმართლე გითხრათ, როდესაც აქ დაიწყო აქტივისტების დარბევა, ჩხრეკა ღამით... ერთი აქტივისტის სახლიც გაჩხრიკეს აბაშიძეზე. ახალ ამბებს ვკითხულობდი და საშინელი „ფლეშბეკი“ მქონდა. ზუსტად იგივე იყო. აი, ის კადრები, როდესაც წვიმაში ნიღბიანი პოლიციელები დემონსტრანტებს ურტყამენ… ეს ხომ იგივეა! იგივე პოზა, იგივე თავდასხმები ღამით...

არის თავისებურებებიც. რუსეთში პოლიციელებს დიდად სახის დამალვა არ სჭირდებათ. ერთი რეგიონიდან მეორეში გადმოისვრიან და მორჩა. ყოველთვის ასე აკეთებენ, რომ ეს ხალხი პირადად ვერავინ იცნოს. საქართველოში სხვაგვარი საზოგადოებაა, ხალხი საკუთარ მეზობლებს ცნობდა. ვნახე ვიდეო, ქალი პოლიციელს ეკითხებოდა - ეს შენ ხარო?

თუმცა, სამწუხაროდ, საერთო ჯამში, ეს ძალიან ჰგავს იმას, რაც ჩვენ გვქონდა რუსეთში.

ანასტასია სლოვინსკაია: რა უნდა მოხდეს, რომ რუსეთში დაბრუნდეთ?

დარია აპახონჩიჩი: კარგი კითხვაა. რუსეთში, რომ დავბრუნდე? გარანტია მჭირდება. ეს ეგზისტენციალური საკითხი არ არის, ფიზიკური უსაფრთხოების საკითხია. ეს კანონი აღარ უნდა არსებობდეს, ისევე როგორც ბევრი სხვა. 12 წლის წინ დაიწყეს გიჟური კანონების მიღება. ამას „ცოფიან პრინტერს“ ვეძახდით. რაღაც ათვლის წერტილი უნდა მონიშნონ და მას მერე მიღებული კანონები გააუქმონ. ძველი კონსტიტუცია დააბრუნონ. ეს ერთი და მეორე, მე მენდომებოდა, ჩემი საქმის ყველა პერსონაჟი, ვინც მდევნიდა, გამოაშკარავდეს და მათ წინააღმდეგ სანქციები დაწესდეს. ყველა ის პოლიციელი, რომლებიც ჩემს სახლს ჩხრეკდნენ, ყველა, ვინც ქუჩაში მაკავებდა. იუსტიციის სამინისტროს თანამშრომლები… მინდა უშიშროების ყველა იმ თანამშრომლის სახელი გავიგო, რომლებიც ჩხრეკენ, უთვალთვალებენ, ემუქრებიან…

შურისძიება არ მინდა, მინდა ეს საჯაროდ შეფასდეს, როგორც მიუღებელი რამ - ის, რაც არცერთ ქვეყანაში არ უნდა ხდებოდეს.

სადამსჯელო ორგანოები არცერთ სახელმწიფოში არ უნდა იყვნენ სათავეში. რუსეთში მთავარი სტრუქტურა არის ის, რომელიც არბევს, დევნის და აშინებს საკუთარ მოსახლეობას. ეს ხომ ასე არ უნდა იყოს! ეს ხომ ძალადობის, წამების ქვეყანაა.

როდესაც ეს გაკეთდება, ჩემს შემთხვევაში და, რაც მთავარია - ყველა პოლიტპატიმრისთვის, ყველასთვის, ვისაც აწამებდნენ, აპატიმრებდნენ, ყველასთვის… დავინახავ, რომ ქვეყანა გაჯანსაღების გზას ადგას.

მაგრამ ეს ისეთი დიდი შრომაა, რომ ყოველი დღე და კვირა მენანება. ვიცი, ძალიან სწრაფი ტემპით მივდივართ უკან, იმის მაგივრად, რომ წინ მივიწევდეთ. ამის გამო ძალიან მწყდება გული.

ეს პროგრამა მაქსიმუმია, პროგრამა მინიმუმი კი ის იქნება, თუ პუტინს განსასჯელის სკამზე ვიხილავთ და მის შესახებ სამართლიანი სასამართლო იმსჯელებს. მაშინ უკეთესად ვიგრძნობ თავს. შეიძლება მომინდეს, წავიდე და სასამართლოს დავესწრო. თუმცა, მგონია, რომ ეს რუსეთში არ ჩატარდება. ალბათ ჰააგაში... საინტერესო იქნება...

  • 16x9 Image

    ანასტასია სლოვინსკაია

    რადიო თავისუფლების ჟურნალისტი 2014 წლიდან. ძირითადად მუშაობს ვიდეოკონტენტის შექმნაზე. არის პროექტის „8 ფოტო არქივიდან“ თანაავტორი.

ფორუმი

XS
SM
MD
LG