Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

საფრანგეთი ამაყობს, რომ დეკარტის სამშობლოა და დარწმუნებულია, რომ ქვეყნის მოქალაქეები კარტეზიანელები არიან. Cogito ergo sum დევიზის ქვეშ გაზრდილ ფრანგებს საუკუნეებია სჯერათ, რომ ცივი გონებით და არა ცხელი ემოციებით მოქმედებენ.

თუმცა საფრანგეთის საპარლამენტო არჩევნებმა დაგვანახვა, რომ ამომრჩეველი არა მარტო განრისხებული, არამედ იმპულსური და არათანმიმდევრული, ხოლო მისი პოლიტიკური არჩევანი სრულიად ირაციონალურია. ერთი სიტყვით - ის ვნებებითაა შეპყრობილი.

დიახ, ისეთი ვნებებით, რომლებმაც ამომრჩეველი აიძულა, საკუთარი ეკონომიკური ინტერესისა თუ გეოპოლიტიკური მიზნების წინააღმდეგ მიეცა ხმა. მაგალითად, მუშათა კლასმა მასობრივად მისცა ხმა მემარჯვენე ეთნოპოპულისტებს, რომელთა დემაგოგიური ეკონომიკური პროგრამა კიდევ უფრო გააღაკატაკებს მათ; ხოლო პარიზისა და სხვა დიდი ქალაქების საშუალო კლასმა მასობრივად მისცა ხმა მემარცხენე და ულტრამემარცხენე პარტიების გაერთიანებას, რომლების საგადასახადო პოლიტიკა პირველ რიგში მათ ჯიბეს მიაყენებს მძიმე დარტყმას.

უსაფრთხოების პრობლემებით შეწუხებულმა მოსახლეობამ ხმა მისცა რუსეთის მიერ დაფინანსებულ და რუსი აგენტებით გავსებულ მემარჯვენე პოპულისტების პარტიას, რომელიც ეწინააღმდეგება უკრაინაში სამხედროების გაგზავნას, თუმცა შარშან პრეზიდენტს მოუწოდებდა, ჯარი გამოეყენებინა გარეუბნებში მასობრივი არეულობების ჩასახშობად.

ე.წ. ფრანგმა სუვერენისტებმა ხმა მისცეს ისეთ პარტიას, რომლის თავდაცვის პოლიტიკური პროგრამის მიხედვით საჭიროა „რუსეთთან დიპლომატიური კავშირების და თანამშრომლობის გაღრმავება ისეთ საკითხებში, როგორიცაა ევროპის უსაფრთხოება“ (Sic!). ამ ეთნოპოპულისტური პარტიის პროგრამა ე.წ. სუვერენისტ ამომრჩეველს ასევე ჰპირდება ნატოს ინტეგრირებული სამხედრო სარდლობიდან გამოსვლას და გერმანიასთან სამხედრო თანამშრომლობის შეჩერებას. არადა პარიზი-ბერლინის სამხედრო თანამშრომლობის პროგრამა ითვალისწინებს ახალი თაობის საბრძოლო ტანკებისა და მოიერიშე თვითმფრინავების წარმოებას (ისე ეს ე.წ. ფრანგი სუვერენისტები ვინმეს ხომ არ გაგონებთ საქართველოში?).

ფრანგმა ე.წ. ანტიკოლონიალისტებმა კი ხმა მისცეს მულტიკულტურალისტ მემარცხენე პოპულისტებს, რომლებიც, ერთის მხრივ, ჰამასის წევრებს ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის გმირებად მოიხსენიებენ, ხოლო, მეორე მხრივ, პარლამენტში ბლოკავენ სამხედრო დახმარებას, რომელიც უკრაინას ანტიკოლონიალური ომის წარმოებაში უნდა დაეხმაროს.

რაც შეეხება ფრანგ პაციფისტებს - მათ ხმა ისეთ ულტრამემარცხენე პოპულისტებს მისცეს, რომელთა ტროცკისტი ლიდერიც ღიად აცხადებს, რომ კრემლის სასარგებლო იდიოტის სტატუსი მისი საგარეო პოლიტიკის ნაწილია.

თუმცა რახანია ვიცით, რომ ამომრჩეველი ხმის მიცემისას ძირითადად ემოციით ხელმძღვანელობს! მაგალითად, აშშ-ის 1992 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების დროს ამომრჩეველთა მხოლოდ 15%-მა იცოდა, ჯორჯ ბუში მამის დამოკიდებულება სიკვდილით დასჯასთან, ამერიკული პოლიტიკის ამ ერთ-ერთ ეგზისტენციალურ საკითხთან დაკავშირებით. სამაგიეროდ ამომრჩეველთა 86%-მა იცოდა, რომ ჯორჯ ბუშის ძაღლს მილი ერქვა... 2004 წელს გამოკითხული რესპუბლიკელების 90%-ზე მეტმა ამომრჩეველმა იცოდა, რომ ჯორჯ ბუში შვილის ძაღლს ბარნი ერქვა; სამაგიეროდ იმავე რაოდენობის რესპუბლიკელ ამომრჩეველს, რომელიც აცხადებდა, რომ უთუოდ ბუშს მისცემდა ხმას, გაუჭირდა დაესახელებინა თავისი რჩეული პრეზიდენტის მიერ გატარებული ერთი რეფორმა მაინც. მაგრამ მამა-შვილი ბუშების მერე ბევრმა წყალმა ჩაიარა და, ბევრი პოლიტიკური მიმომხილველის აზრით, Facebook-ისა და Fox News-ის ტიპის ტელევიზიების „პოლიტიკურ გეტოში“ გამომწყვდეულმა ამომრჩეველმა პოლიტიკის ტრამპიზაცია გამოიწვია.

თუმცა იქნებ ჩვენი განსჯისა თუ გათვლის შესაძლებლობა ყოველთვის შეზღუდული იყო? იქნებ ჩვენი უნარი გაცნობიერებისა, თუ რა არის ხელსაყრელი, მწირია, ხოლო ჩვენი შესაძლებლობა, დავეყრდნოთ გამოცდილებას და ის გამოვიყენოთ მომავალი გადაწყვეტილებების მისაღებად, უზომოდ მცირეა?

გონიერება არის და ყოველთვის იქნება ვნებებისა და ემოციების მონა და მას არასდროს უნდა ჰქონდეს სხვა ამბიცია, გარდა იმისა რომ ემსახუროს და დაემორჩილოს მათ, - დაწერს მეთვრამეტე საუკუნის ერთი დიდი შოტლანდიელი ფილოსოფოსი. ვნებათა მიერ გონიერების დამონება? გონების ცხელი ვნების სამსახურში ჩაყენება? ეს ხომ მკრეხელური განცხადებაა, რომელიც სრულიად უარყოფს თანამედროვე კარტეზიანულ „რწმენის კრედოს“ ინდივიდის შესახებ?

მაგრამ ვაითუ ეს შოტლანდიელი ფილოსოფოსი მართალია? ვაითუ ფრანგები ან ამერიკელები არაფერ შუაში არიან, ვინაიდან დედამიწაზე ძნელად თუ მოიძებნება ისეთი დეკარტისეული ჰომუნკულუსი, რომელიც საკუთარ მიზნებს აანალიზებს და ისინი საკუთარ ქმედებებთან შესაბამისობაში მოჰყავს... სწორედ ასე ფიქრობდნენ საფრანგეთის მეხუთე რესპუბლიკის დამაარსებელი მამები და სწორედ ამიტომ გადაიყვანეს არჩევნები ეროვნულ ასამბლეაში პროპორციულიდან მაჟორიტარულ ორტურიან სისტემაზე, რომელიც რადიკალებს გზას უხერგავს. ამჯერადაც ასე მოხდა და თუ შედარებით ნაკლები ადგილი მიიღეს რადიკალებმა ეროვნულ ასამბლეაში - მხოლოდ და მხოლოდ 34%! - ეს პირველ რიგში საარჩევნო სისტემის (და არა ფრანგი ხალხის) დამსახურებაა.

ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.

საფრანგეთში ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების მეორე ტური გაიმართა, 2024 წლის 7 ივლისი
საფრანგეთში ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების მეორე ტური გაიმართა, 2024 წლის 7 ივლისი

ნამდვილად შეიძლება ითქვას, რომ ამ შედეგს არავინ ელოდა.

მარინ ლე პენის ულტრამემარჯვენე "ეროვნულ გაერთიანებას" არ უწინასწარმეტყველებდნენ სრული უმრავლესობის მოპოვებას 577-ადგილიან პარლამენტში, თუმცა მოელოდნენ, რომ ის პირველ ადგილზე გავიდოდა, 200-ზე მეტი მანდატით. მაგრამ თუკი წინასწარი და, როგორც წესი, სანდო ეგზიტპოლების შედეგები გამართლდება, "ეროვნული გაერთიანება" მესამე ადგილზე იქნება, მაქსიმუმ 150 დეპუტატით.

დიდი გამარჯვებული კი ახლახან შექმნილი მემარცხენე ალიანსი, "ახალი სახალხო ფრონტია", რომელიც თავს უყრის მწვანეებს, სოციალ-დემოკრატებს, კომუნისტებს, და მემარცხენე ლიდერის, ჟან-ლუკ მელანშონის "დაუმორჩილებელ საფრანგეთს" (LFI). წინასწარი მონაცემებით, ეს ალიანსი 200-მდე მანდატის მოპოვებას შეძლებს.

ლე პენს უსწრებს პრეზიდენტ ემანუელ მაკრონის ცენტრისტული გაერთიანებაც, სახელად "ერთად", რომელიც მეორე ადგილზე გადის.

რამ განაპირობა ეს მოულოდნელობა? პირველ რიგში ამომრჩევლის აქტივობამ, 67%-მა, რაც ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია საფრანგეთში ამ საუკუნეში ჩატარებული საპარლამენტო არჩევნებისთვის. ჩანს, რომ ქვეყნის ისტორიაში ყველაზე გარდამტეხი კენჭისყრის შესახებ განცხადებებმა შედეგი გამოიღო და მობილიზაციაში მოიყვანა ულტრამემარჯვენეთა მოწინააღმდეგე ელექტორატი.

მნიშვნელოვანი ფაქტორია ასევე ე.წ. რესპუბლიკის ფრონტი, არაოფიციალური, თუმცა წარმატებული თანამშრომლობის ფორმატი "ეროვნული ერთობის" წინააღმდეგ. ეს ფრონტი 200-ზე მეტ დასახლებაში ამოქმედდა იმ ფიგურების მხარდასაჭერად, რომლებსაც ლე პენის კანდიდატების დამარცხებისთვის ყველაზე მეტი შანსი ჰქონდათ. ლე პენის "ეროვნული ერთობა" ხშირად ძლიერდება მაშინ, როცა მემარჯვენე-ცენტრისტული და მემარცხენე პარტიები ერთმანეთს ეჯიბრებიან. მაგრამ ამ ჯერზე ულტრამემარჯვენე ძალებმა ვეღარ ისარგებლეს პოლიტიკური ლანდშაფტის დანაწევრებით.

ეგზიტპოლების შედეგებმა ევროპაში ბევრს შვება მოჰგვარა - მაგრამ პროცესი დამთავრებული არ არის.

მაკრონის ძალაუფლება - ყოველ შემთხვევაში ქვეყნის შიგნით - მნიშვნელოვნად შეიკვეცა. ახლა დადგება ფუნქციური მთავრობის ფორმირებისთვის ბრძოლის ფაზა, გახლეჩილ პარლამენტში, რომელშიც მემარცხენე ალიანსი და მაკრონის ცენტრისტები თანხმობაში არ იქნებიან, რომ აღარაფერი ვთქვათ ზოგიერთ პარტიაზე საკუთრივ ალიანსის შიგნით. თუკი კოალიციის შექმნა მოხერხდება, ის სუსტი და, სავარაუდოდ, ქაოსური ხასიათის იქნება. გამორიცხული არ არის ხელახალი არჩევნების გამართვა ერთ წელიწადში - როცა ეს კანონით გახდება შესაძლებელი.

და გამორიცხული არც ისაა, რომ მარინ ლე პენი კიდევ უფრო ხელსაყრელ მომენტს დაელოდება, იქნება ეს ხელახალი საპარლამენტო კენჭისყრა თუ კიდევ უფრო დიდი პრიზი - პრეზიდენტის არჩევნები, რომელიც 2027 წელს უნდა გაიმართოს.

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG