Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

ბლოგები

სამშაბათი, 15 ოქტომბერი 2019

ვიცით, რომ ზებრა ჰყავს, პინგვინიც ჰყავს... ნეტა, დათვები თუ ჰყავს?

დათვის ტყავის გაყოფის ამბავი, ალბათ, ყველას გვსმენია. აი, იმ დათვისა, ჯერ რომ ცოცხალია და ტყეში რომ გეახლებათ წაბლსა. კამათი იმაზე, რა ბედსა ვწიოთ ბიძინა ივანიშვილი 2020-ის არჩევნების შემდეგ, ძალიან ჰგავს ტყეში მობაჯბაჯე დათვის ტყავის გაყოფას. სხვათა შორის, ამ დათვს ჯერაც ბევრი ეძახის ბაბაიას - ზოგი იმიტომ, რომ მოერია, ზოგს ასე აწყობს, ზოგი კი მართლა გაწვრთნილი, პარტიული დათვის ბელია.

წესით, ოპოზიციური პარტიები დროს, ენერგიას და ამომრჩეველს არ უნდა ჰკარგავდნენ ჰიპოთეზური გამარჯვების შემდგომ გეგმებზე; წესით, ჯერ გამარჯვებისთვის საჭირო გზებს უნდა სახავდნენ: როგორ წაართვან ამომრჩეველი მმართველ პარტიას და არა - ერთმანეთს. საღი, რაციონალური აზრი აქეთკენ უნდა უბიძგებდეთ, მაგრამ სინამდვილეში ყველაზე რეიტინგული ოპოზიციური პარტიები ნებისმიერ საბაბს იყენებენ ერთმანეთთან დაპირისპირებისთვის. ბიძინა ივანიშვილის ბედზე ჩხუბი, ამის ერთ-ერთი მაგალითია.

რა ესმის ამომრჩეველს ამ დაპირისპირებიდან?

მიშა პოლიტიკურ ჯოჯოხეთს უმზადებს ბიძინას, ბოკერია - განსაწმენდელს!

არადა, ბიძინა ივანიშვილი დიდი ხანია იმყოფება სამოთხის ქართულ ფილიალში და არ აპირებს მისამართის შეცვლას (მოგეხსენებათ, არ უყვარს მოგზაურობა), რაზეც არჩევნებისთვის მისი სამზადისიც მეტყველებს: რეგულარულად ხვდება პარტიულ აქტივისტებს რეგიონებში და სავარაუდოდ, აცნობს საარჩევნო ფორმულას, რომელმაც გარანტირებულად უნდა მოუტანოს გამარჯვება. ეჭვი მაქვს, ეს ფორმულა ხელფასიანი კოორდინატორების ერთი-ორად გაზრდას და ელექტორატის კრიტიკულად საჭირო რაოდენობის „ამომრჩევლის შტატში“ მიღებას ითვალისწინებს. ამ ფორმულით, თუნდაც ქვეყანა იქცეოდეს, x მილიონ y ათასმა ამომრჩეველმა უნდა მისცეს ხმა ბატონ ბიძინას და მის პარტიას.

აი, ამ ფონზე ორი ყველაზე რეიტინგული პარტია - „ნაციონალური მოძრაობა“ და „ევროპული საქართველო“, ივანიშვილის ორი ყველაზე თანმიმდევრული ოპონენტი - იძულებულია ძალისხმევის დიდი ნაწილი მიმართოს არა მმართველი პარტიისკენ, არამედ ერთმანეთისკენ. საარჩევნო სისტემის შეცვლისას „ქართულმა ოცნებამაც“ ეფექტიანად დაიცვა თავისი ინტერესები, როცა პარტიებს საარჩევნო ბლოკებად გაერთიანება აუკრძალა და ამით ოპონენტები „ბუნებრივი გადარჩევის“ სასტიკ ბრძოლაში ჩართო. ბუნებრივი გადარჩევა კი, მოგეხსენებათ, პოპულაციის შიგნით მიმდინარეობს.

ცოტა ხნის წინ, ბოკერია-სააკაშვილიც ერთ პოლიტიკურ სხეულს აღნიშნავდა. ახლა კი, რომ გადარჩნენ, მაქსიმალურად უნდა გაიმიჯნონ, რათა ხელიდან გამოგლიჯონ ერთმანეთს ოპოზიციურად განწყობილი ამომრჩევლები. ცხადია, არსებითი უთანხმოება რომ არ ჰქონოდათ, არც გაიხლიჩებოდნენ, მაგრამ ახლანდელი დაპირისპირება მაინც თვისებრივად სხვა მასშტაბისაა. დავაში შემოტანილია რელიგიური კომპონენტი და ჰიპოთეზური გილიოტინა დღევანდელი ფაქტობრივი მმართველისათვის.

2012 წელსაც მსგავსი ვითარება იყო: ოპოზიციას უნდა დაესაჯა და შეეცვალა დამნაშავე ხელისუფლება, რომელიც „ეკლესიას ებრძოდა.“

2019 წელსაც ასეა, თუმცა მიხეილ სააკაშვილს შედარებით რთული ამოცანა აქვს გადასაჭრელი, რადგან ერთის ნაცვლად, ორ ოპონენტს უნდა გაუმკლავდეს. პირველს, ოპოზიციის ფლანგზე, როგორც თვითონ ამბობს, „ეკლესიისა და ყველაფერი ქართულის წინააღმდეგ ბრძოლის“ გამო ერკინება, მეორეს კი - ბიძინა ივანიშვილსა და ხელისუფლებას - ჩადენილი დანაშაულის გამო უპირებს პასუხისგებაში მიცემას!

ლოზუნგს „ივანიშვილი ციხეში“, შესაძლოა, ოპოზიციური ელექტორატის დიდი ნაწილი უჭერდეს მხარს ისევე, როგორც უჭერდა მხარს 2012 წელს სააკაშვილის ციხეში გაშვებას.

ალბათ, გახსოვთ, მაშინ არჩევნებში დამარცხებული სააკაშვილი მართლაც გაასამართლეს, თუმცა სააკაშვილი დარწმუნებულია, რომ პოლიტიკურად მართული მართლმსაჯულების მსხვერპლია. თუ არჩევნებში დამარცხდება ბიძინა ივანიშვილი და მასაც გაასამართლებენ, ცხადია, ისიც იტყვის, რომ პოლიტიკურად მართული მართლმსაჯულების მსხვერპლია. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ისტორია განმეორდება და ჩვენც მოგვეცემა შანსი მარქსივით მოვიტანოთ ციტატა: „ისტორია ორჯერ მეორდება, პირველად, როგორც ტრაგედია და მეორედ, როგორც ფარსი“, თუმცა შეიძლება ასეთი შანსი არც მოგვეცეს, რადგან, თუ ტყეში მონავარდე დათვის ტყავის გაყოფაზე ოცნებას არ შეწყვეტენ, დიდი ალბათობით ცუდად დაამთავრებენ. ერთი ძალიან ცნობილი ფილმის პერსონაჟისა არ იყოს, უნდა ვიცოდეთ, ხან კაცი ჭამს დათვს ხანაც პირიქით, დათვი - კაცს.

ისე, მართლა თუ ჰყავს იმ კაცს დათვები?

როგორც უნდა იყოს, მოვერიდოთ დათვებს წვიმიან ამინდში.

მიხეილ კობახიძესთან ბევრი პარადოქსია დაკავშირებული, თუმცა მე ვახსენებ მხოლოდ სამს:

1. პირველი და ყველაზე დიდი ისაა, რომ მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე დიდ რეჟისორს დღეს მარგინალური როლი უკავია კინემატოგრაფში;

2. მიხეილ კობახიძე ყოველთვის ამტკიცებდა, რომ კინო უსუსურია დროის წინაშე, რომ კინო ვერ ებრძვის დროს და, აქედან გამომდინარე, კინო ხელოვნება არ არის... და თუ რომელიმე ფილმს შეუძლია ეს ე.წ. „კობახიძის თეორია“ უკუაგდოს - ეს მისი „ქოლგა“ და მისი „მუსიკოსებია“;

3. მიხეილ კობახიძე ასევე ხშირად იმეორებდა, რომ კინო და ინტელექტუალიზმი ერთმანეთთან შეუთავსებელია, რომ კინო და ფილოსოფია ოქსიმორონია. არადა მიხეილ კობახიძის ფილმების უსიტყვო სიმსუბუქის უკან ყოველთვის იმალება ძალზე ღრმა აზრი;

„მუსიკა ამბობს იმავეს, რასაც ფილოსოფია, ოღონდ ამას ამბობს სიტყვების გარეშე“ - დაწერს იმანუელ კანტი. გავკადნიერდები და დავამატებ - არა მხოლოდ სიტყვების, არამედ სიტყვების სიმძიმის გარეშე!

და თუ კინოში ეს ნათქვამი ვინმეს შეეფერება, პირველ რიგში მიხეილ კობახიძეს. მაგალითად, შემთხვევითი არაა, თუ მის „ქოლგაში“ ქოლგა ბახის მუსიკას განდევნის ფილმიდან… განდევნის იმ ბახს, რომელიც მხოლოდ ქოლგის გაუჩინარების და შეყვარებული წყვილის ჰარმონიის აღდგენის შემდეგ დაბრუნდება უკან ...

„მუსიკა სიტყვის ანალოგია“ - დაწერს ალექსანდერ ბაუმგარტენი. თუმცა გავკადნიერდები და დავამატებ, რომ ხშირად მუსიკა უკეთესად გამოხატავს აზრს, ვიდრე სიტყვა...

რომელმა დიდმა რომანტიკოსმა მწერალმა - ჰოლდერლინმა, ნოვალისმა ან იმავე ჰეგელმა - შეძლო ნოსტალგიის, რომანტიზმის ამ მთავარი ელფერის, ისეთნაირი გადმოცემა, როგორც, ვთქვათ, შოპენმა მეექვსე პრელუდიაში?!

და ბევრი იცით ნაწარმოები, რომელმაც ისე მსუბუქად აღეწერა ადამიანთა ურთიერთობის ფერთა გამა, როგორც კობახიძემ შეძლო ეს უსიტყვოდ „მუსიკოსებში“?!

ან დამისახელეთ ის წიგნი, რომელმაც მეტი ოსტატობით დაგვანახვა საბჭოთა კავშირის არსი, ვიდრე კობახიძის უსიტყვო „კარუსელმა“?

ასე რომ, როგორც შოპენის მეექვსე პრელუდია, კობახიძის ფილმები ჩვენში აჩენს ათას ემოციას, ბადებს ათას იდეას და ამ ყველაფერს ახერხებს უსიტყვოდ ...

სიტყვების აუტანელი სიმძიმე და მუსიკის უსაზღვრო სიმსუბუქე. სიმძიმე, რომელსაც შეუძლია ადამიანი გასრისოს, და საოცარი სიმსუბუქე, რომელსაც შეუძლია თან მოაჯადოვოს და თან გაათავისუფლოს ადამიანი.

ასე რომ, ტყუილია, რომ დასაბამიდან იყო სიტყვა. დასაბამიდან არს მუსიკა!

ალბათ ამ სიტყვის, მძიმე სიტყვის, პრიმატმა შობა ინტელექტუალური სნობიზმი - ჩვენი ეპოქის ერთი დიდი უბედურება.

ვინ კითხულობს დღეს ვოლტერის მძიმე, ფილოსოფიურ ან ისტორიულ, ესეებს? არავინ! ზადიგი და კანდიდი - აი, ორი პერსონაჟი, რომელიც კაცს მოაგონდება ვოლტერის სახელის წარმოთქმისას. არადა თვითონ ვოლტერი ხომ ზადიგს თუ კანდიდს სერიოზულად არ აღიქვამდა...

ვის ახსოვს შატობრიანის „წამებულნი“ - ეს პათეტიკური ნაწარმოები ქრისტიანების დევნაზე იმპერატორ დიოკლეტიანეს ეპოქაში? დღეს თუკი ვინმეს ხელში შატობრიანის თხზულებას მოჰკარით თვალი, ეს იქნება მხოლოდ და მხოლოდ მისი „საიქიოს მოგონებები“, რომელსაც შატობრიანიც სერიოზულად არ უყურებდა...

დიდი პეტრარკაც თვლიდა, რომ ლათინურ ენაზე დაწერილი ეპოპეა „აფრიკა“ მისი magnum opus იყო. არა მხოლოდ პეტრარკა, მთელი ევროპა დარწმუნებული იყო ამაში! და იგივე პეტრარკა არაფრად აგდებდა ტოსკანურ დიალექტზე შექმნილ საკუთარ მომცრო „კანციონიერეს“, ე.წ. „სიმღერების წიგნს“, რომელსაც არც არავინ იცნობდა. ვიღას ახსოვს ახლა მისი „აფრიკა“? თუ დღეს პეტრარკა ევროპის ყველაზე დიდი ლირიკოსია - მხოლოდ და მხოლოდ ლაურასადმი მიძღვნილი სიმღერების ამ წიგნის გამო.

ასე რომ, დრომ უწყოდეს მხოლოდ, თუ როგორი მეორე სიცოცხლე ელის მიხეილ კობახიძესა და მის ფილმებს...

ჩამოტვირთე მეტი

ბლოგერები

ყველა ბლოგერი
XS
SM
MD
LG