ბლოგები

კი არ ვიცი რატომ, მაგრამ ასე გადაწყვიტეს. ალბათ იმიტომ, რომ მთელმა სისულელემ ერთ ადგილას (ამ ბლოგში) მოიყაროს თავი. რა გაეწყობა. დაე იყოს ასე. საიტის სხვა განყოფილებებში ან საინტერესო ანალიზს ნახავთ, ან ახალ ამბებს, ან, რავიცი, მსოფლიოსა და საქართველოში მიმდინარე პროცესებს გაეცნობით. ყველაფერი უმნიშვნელო, მცირე და პოლატური კი აქ იქნება. პოლატური ჩემი მოგონილი სიტყვაა და ნიშნავს უმნიშვნელოს, მცირეს... სიტყვის გამოგონება კი იმიტომ გახდა საჭირო, რომ წინადადება მესამე ზედსართავ სახელს ითხოვდა. ან, იქნებ არც ითხოვდა, მაგრამ მოვიგონე უკვე და ხომ არ გადავაგდებდი?

რამდენადაც ვიცი, ყველაზე წარმატებული ბლოგერები რამე სკანდალურს წერენ - ჭორ-მართალს ცნობილი ადამიანების შესახებ ან მსგავს რაღაცეებს. მე ეგენი არ ვიცი. აბა, საიდან? მაგრამ იქნება პირველი ჯერისთვის რადიო ”თავისუფლების” სამზარეულოში ჩაგახედოთ. რომ ვთქვა ძალიან სკანდალურია რამე თქო, არ იქნება მართალი. ეგ კი არა, საინტერესოც კი არაა. მაგრამ, რა ვქნათ, ეგეთი ბლოგი გვაქვს. ისე, სიტყვამ მოიტანა და ბლოგი ქართულად სასაცილოდ არ ჟღერს? რაღაც ცხვირში ჩიჩქნისას მოძიებულს ჰგავს. (დეეეეე! რატიმ ბლოგი წამისვა შარვალზე!)

ჰოდა, აი სკანდალური ინფორმაცია რადიო ”თავისუფლების” ოფისის შესახებ. აქ ყველაფერი დენს გირტყამს. ყველაფერი! თავი სამოციანი წლების სოციალური ფსიქოლოგის ექსპერიმენტში გეგონება. მობილური ტელეფონის დამტენში ჩართვა ან კომპიუტერში ფლეშის მიერთება თავისთავად უკვე ერთგვარი დღესასწაულია, რომელიც მუდამ შენთანაა. ოღონდ ეს დღესასწაული სინამდვილეში რამდენიღაცა ვოლტია. შეიძლება ძალიან ბევრი არა, მაგრამ დიახაც, საგრძნობი. თუმცა, რა მობილური, რის ფლეში! იმ დღეს კოლეგა ნინო გელაშვილმა ვაშლი მომაწოდა, იმიტომ რომ კეთილია და თან რამდენიმე ჰქონდა და ვაშლმაც დენი დამარტყა. თქვენ კიდევ თავისუფლებაო. აბა, რატომ უნდა გირტყამდეს დენს ვაშლი?

სხვათა შორის, ამ თქვენმა კეთილმა ნინო გელაშვილმა, როდესაც ვაშლმა დენი დამარტყა და წამოვიყვირე, დამცინა. დიდი ამბავი, ყველას გვირტყამს დენი და ერთ ამბავს არ ვტეხთო. რა ვიცი, აბა. ვითომ მართლა ასეთი მომთმენია ყველა? ეჭვი მეპარება.

სკანდალური იყო ეს ინფორმაცია? არა. საინტერესო? ალბათ არც საინტერესო. მაშ რატომ მოვყევით? რატომ და... რატომაც არა.

ახლა შენი ჯერია. (შენობით რომ მოგმართავ შეიძლება? ვინ იცის, 50 წლის ღიპიანი ბიძა ხარ და ბატონო ვანოთი უნდა მოგმართავდე. მომიტევე ბატონო ვანო!) გვერდს თუ ცოტა თვალს ჩააყოლებ, დაინახავ რომ იქ კომენტარის ადგილია. ჰოდა, შენიც მოყევი. რა ხდება შენს ოფისში ისეთი, რაც თითქოს,არაფერი, მაგრამ ნერვებს კი გიშლის. თანამშრომელს ტელეფონზე ნერვებისმომშლელი ზარი აქვს? მეორე თანამშრომელი შენი ჭიქით სვამს ყავას? აბა, მოჰყე!

დღეს არავინ იცის პასუხი კითხვაზე – რითი დასრულდება 9 აპრილს დაწყებული საპროტესტო ტალღა? თუმცა, შესაძლებელია, სავარაუდო პასუხი მოვძებნოთ მსჯელობით სხვა კითხვაზე: რატომ ხდება, რომ ბოლო ოცი წლის განმავლობაში საქართველოში ხელისუფლება იცვლება მხოლოდ სახალხო საპროტესტო მოძრაობით და არა საკონსტიტუციო ვადებში ჩატარებული არჩევნებით? ამ კითხვებზე პასუხის გაცემას ია ანთაძე შეეცდება.

საქართველოს სამივე პრეზიდენტს – ზვიად გამსახურდიას, ედუარდ შევარდნაძესა და მიხეილ სააკაშვილს – ისე არაფერი აერთიანებს, როგორც თანამედროვე სახელმწიფოს ფუძემდებლის ქარიზმა. თითოეული მათგანი საქართველოს მოსახლეობის დიდმა ნაწილმა პრეზიდენტად შეარჩია, როგორც ღირსეული ლიდერი მთავარი მიზნისკენ – თავისუფალი და დემოკრატიული სახელმწიფოს აშენებისკენ – მიმავალ გზაზე. თითოეული მათგანი საქართველოს მოსახლეობას ჰპირდებოდა, რომ იქნებოდა პირველდამწყები და შეძლებდა იმას, რაც მისმა წინამორბედებმა ვერ შეძლეს – ხალხს მოუტანდა თავისუფლებას და საფუძველს ჩაუყრიდა თანამედროვე, დემოკრატიულ და სამართლიან სახელმწიფოს. სწორედ ამ დაპირებით მოხიბლულმა მოსახლეობამ გამოუცხადა ურყევი ნდობა ჯერ ზვიად გამსახურდიას, შემდეგ ედუარდ შევარდნაძეს და, ბოლოს, მიხეილ სააკაშვილს.

საქართველოში ხშირად ამბობენ, რომ ჩვენ მაინცდამაინც ქარიზმატულ ლიდერებს ვეძებთ, რომლებსაც მეტისმეტად მაღალი პროცენტით ვირჩევთ და შემდეგ ომებით და რევოლუციებით ვამხობთ. ამ ზედაპირული სიმართლის ღრმა შინაარსი, შესაძლოა, სულ სხვაგვარი იყოს. თუ ბოლო ოცწლიან პოლიტიკურ პროცესს დაკვირვებული თვალით შევხედავთ, დავინახავთ, რომ ამ პროცესის ღერძია არა ქარიზმატული ლიდერი, არამედ საქართველოს მოსახლეობის სწრაფვა თავისუფლებისკენ და თანამედროვე დასავლური სახელმწიფოს აშენებისკენ. ლიდერები კი ის ადამიანები არიან, რომლებიც სწორედ ამ უზენაესი მიზნისკენ სვლას ჰპირდებიან საზოგადოებას და, როცა დაპირებას ვერ ასრულებენ, პოსტს საკმაოდ მტკივნეული პროცესების ფონზე ტოვებენ. უცვლელი რჩება მიზანი – თავისუფლება და ძლიერი სახელმწიფო, ლიდერები კი არამარტო იცვლებიან, არამედ, ხალხის საპროტესტო ტალღას მიჰყვებიან.

რატომ ვერ ხერხდება, თუნდაც, წარუმატებელი პრეზიდენტების შეცვლა საკონსტიტუციო ვადებში და არჩევნების შედეგად?

ამ კითხვაზე ბევრი პასუხი შეიძლება არსებობდეს, მაგრამ, ასეა თუ ისე, ნებისმიერი კეთილსინდისიერი პასუხი თავად პრეზიდენტების საქმიანობის უარყოფით მხარეს უკავშირდება. არჩევნების ბედს როგორც ედუარდ შევარდნაძის, ისე მიხეილ სააკაშვილის პრეზიდენტობისას წყვეტდა და წყვეტს მოსახლეობის ყველაზე გაჭირვებული და მრავალრიცხოვანი ნაწილი, რომელიც პრეზიდენტის საჩუქარს – ხუთლარიან დაზღვევას, ერთ ტომარა ფქვილს ან სასუქს – განუზომლად მეტად აფასებს, ვიდრე საკუთარ საარჩევნო ხმას. ამიტომ, სანამ საქართველოს მოსახლეობის უმრავლესობა რჩება გაჭირვებულ, არათავისუფალ, პრეზიდენტის დახმარების შემყურე ელექტორატად, მანამდე არჩევნებს ყოველთვის სახელისუფლო პარტია მოიგებს. ხოლო პრეზიდენტები, რომლებიც თავისსავე უმთავრეს დაპირებას ვერ ასრულებენ, სრულიად შეგნებულად ტოვებენ გაჭირვებასა და პოლიტიკურ ბურუსში მოსახლეობის რაც შეიძლება დიდს ნაწილს, რომელიც შემდეგ მათი ერთგული ამომრჩეველი ხდება.

სამაგიეროდ, სანამ თავისუფლება და დემოკრატიული სახელმწიფო ჯერ კიდევ მიუღწეველ, სანატრელ მიზნად რჩება, ქვეყანაში, ადრე თუ გვიან, თავს იყრის ხოლმე საზოგადოების გარკვეული ნაწილი – 100 ან 200 ათასი ადამიანი, რომელიც მძიმე, არაკონსტიტუციური ფორმებით – მაგრამ მაინც ჯიუტად ცვლის პრეზიდენტს, რომელსაც ქვეყანა აღთქმული გზით არ მიჰყავს. და თუ არჩევნებში ქვეყნის ბედს უმრავლესობა წყვეტს, საპროტესტო მოძრაობაში უმცირესობას აქვს უპირატესობა. ამიტომაც არის, რომ დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ, საქართველოში ხელისუფლების ცვლა ყოველთვის უმცირესობის ხელშია და არა – უმრავლესობის.

ერთი მხრივ, ქვეყანა, რომელსაც ვერ მოუხერხებია, ხელისუფლება კონსტიტუციური გზით შეცვალოს, ხშირად „არშემდგარ სახელმწიფოდ“ იწოდება. მეორე მხრივ, თუ დავაკვირდებით, რა არის პრეზიდენტების არაკონსტიტუციური გზით შეცვლის შინაარსი, რა რიტორიკა და სულისკვეთება ახლავს წლიდან წლამდე საპროტესტო მოძრაობას, უნდა ვაღიაროთ, რომ სამივე პრეზიდენტის წინააღმდეგ სახალხო პროტესტი ეფუძნებოდა და ეფუძნება ერთსა და იმავე დაჟინებულ მცდელობას – გზასამცდარი ქვეყანა კიდევ ერთხელ დაუბრუნდეს თავისუფლებისა და შემდგარი სახელმწიფოს შენების კალაპოტს.

სხვათა შორის, ჯერ კიდევ მერვე საუკუნეში ბრძენმა ქართველმა, იოანე საბანისძემ, ღირებულებებისკენ ასეთ ჯიუტ ლტოლვას უწოდა „ჩვეულებისამებრ მამულისა სლვა“, ანუ ქვეყნის სიარული იმ მიმართულებით, რაც მისი ტრადიციული და უცვლელი წესიც არის და მთავარი სასიცოცხლო იდეაც.