ვახო ხვიჩია

ჯონი მიტჩელი

ქალი, რომელზეც დღეს ვისაუბრებ, მშობლიურ მხარეში ფასდაუდებელ ეროვნულ განძად ითვლებოდა, ათიათასობით კანადელ გოგონას ოთახის კედლები მისი პოსტერებით ჰქონდა აჭრელებული, ხოლო „ლედ ზეპელინის“ ჯეელები მისი გულის მოსაგებად ერთმანეთს ეცილებოდნენ. დიახ, დღეს ჯონი მიტჩელს გავიხსენებ, თანაც, იუბილარი ბრძანდება - 69 წელი შეუსრულდა.

ალი იბრაჰიმ ტურე – ბლუზის დნმ-ი

ალი იბრაჰიმ ტურე 1939 წლის 31 ოქტომბერს მალის რესპუბლიკაში, ღვთისგან მივიწყებულ ერთ უღარიბეს სოფელში დაიბადა. მშობლებმა ამ გვარ-სახელს მოგვიანებით მეტსახელი „ფარკა“ დაუმატეს, რაც იქაურ ყაიდაზე „ვირს“ ნიშნავს - როგორც ჩანს, ჯიუტი ხასიათის გამო.

“ლა ნეგრა”

მერსედეს სოსა, როგორც იტყვიან, ანდების მთების შვილი გახლდათ, დედით ფრანგი, მამით კი ინდიელთა ტომის, აიმარების შთამომავალი. შავტუხა გოგო იყო და მოფერებით „ლა ნეგრას“ ეძახდნენ. არგენტინამ სამოციანი წლების დასაწყისში გაიცნო, როცა 15 წლის გოგონამ ქვეყნის ერთ-ერთ რადიოსადგურზე გამართულ მუსიკალურ კონკურსში გაიმარჯვა.

თელონიუსი. ნაწილი II

1957 წელი გალხდათ, როცა თელონიუს მონკს მაილს დევისის მიერ ნაგვემი ჯონ კოლტრეინი მიადგა. საკუთარ ბინაში თვეების მანძილზე ხეზე ცოცვას ასწავლიდა – მონკისეული ბოპის იმპროვიზაციულ მუღამებს უზიარებდა. თუ რა უნარ-ჩვევები შეიძინა კოლტრეინმა და როგორი მუსიკოსი დადგა, თავადაც მოგეხსენებათ. მასწავლებლის ამაგიც არასოდეს დავიწყებია – „ჯაზური მუსიკის დიდ არქიტექტორად“ მოიხსენიებდა. ჰოდა, იმავე წელს მონკი შეგირდთან ერთად ნიუ-იორკული კლუბის, „Five Spot“-ის სცენაზეც გამოჩნდა. პიანისტ-საქსოფონისტის ნამოქმედარმა დიდი ვნებათაღელვა გამოიწვია...

თელონიუსი. ნაწილი I

„მანქი“ ნიუ-იორკში გაიზარდა, სან ხუან ჰილად წოდებულ აფროამერიკულ უბანში, სადაც ფორტეპიანო ქალაჩუნა ბიჭების საქმედ ითვლებოდა და დედამ ხელში საყვირი შეაჩეჩა. არ იყო სასულე ინსტრუმენტი თელონიუსის საქმე, რაც პედაგოგმაც მალევე შეამჩნია და მშობლებს მუსიკალური ძალადობის შეწყვეტისკენ მოუწოდა...

“უცნაური ხილი”

26 სექტემბერს მსოფლიო ჯორჯ გერშვინის დაბადების დღეს აღნიშნავს. ეს სიუჟეტიც „ამერიკული მუსიკის აბრაამ ლინკოლნად“ წოდებულ კომპოზიტორს უნდა დასთმობოდა, მაგრამ წამოწყება ჩაიშალა. ვერ გამოვდექი კერკეტი კაკალი, ევროპული სიმფონიზმისა და ჯაზური მუსიკის სინთეზზე ცივი გონებით რომ მესაუბრა.

ელის მაკლეოდ-კოლტრეინი

8 აგვისტოს სიუჟეტი „სიყვარულის ქალღმერთად“, ანუ „მოსეკად“ წოდებულ ები ლინკოლნს დავუთმე. მისი ქმრის, მაქს როუჩის, დამსახურებაც არ დამვიწყებია, თუ როგორ გამოძერწა მეუღლისგან ავანგარდული ჯაზის ხეირიანი ვოკალისტი. დღესაც ამ დიდი ოჯახის კიდევ ერთ რძალზე ვისაუბრებ. არც მეტი, არც ნაკლები - ჯონ კოლტრეინის მეორე ცოლზე, პიანისტ ელის მაკლეოდ-კოლტრეინზე.

შაბან ბაირამოვიჩი

შაბან ბაირამოვიჩის ცხოვრებისეული დეტალები ბურუსით გახლავთ მოცული - როგორც ნაღდ ბოშა კაცს შეეფერება, ნაირ-ნაირი ლეგენდებითაა გაჯერებული. მუსიკის ისტორიაში არც იმდენი რამ გაუკეთებია, მისი ბიოგრაფიული წიგნისთვის ვინმეს თავი გამოედო. ამ ჩემი ცოდვით სავსეს წამლად პროდიუსერებიც კი არასოდეს ჰყოლია – ამბავს მათ მაინც დაეკითხებოდა კაცი.

„წარმოდგენა უნდა გაგრძელდეს!“

„ქუინის“ შიდა სამზარეულოს ერთი დაუწერელი წესი ჰქონდა: თუ რომელიმე მათგანი სიმღერას დაწერდა, დანარჩენები არასოდეს უკირკიტებდნენ და არ ცდილობდნენ გაერკვიათ, რა დატვირთვას ატარებდა ტექსტი. თვლიდნენ, რომ ლირიკა ავტორის პირადი განცდებისა თუ ემოციების არტიკულირებაა, სადაც ხელის ფათური უპატივცემულობა და ელემენტარული უკულტურობა იქნებოდა.

„ჩიორა“

29 აგვისტო ჩარლი პარკერის, იმავე „ჩიტის“, - გნებავთ, „ჩიორას“, - დაბადების დღეა – კონფლიქტური და წინააღმდეგობებით სავსე ადამიანის. არა, სხვას არას უშავებდა, მთელი ცხოვრება მხოლოდ საკუთარ თავს ერჩოდა...

შამანი მისისიპიდან

ჯონ ლი ჰუკერი 1917 წლის 22 აგვისტოს ამ ქალაქის მახლობლად დაიბადა. მამამისი ღვთისმოშიში კაცი ბრძანდებოდა და, სპირიჩუელსის გარდა, სხვას არაფერს აღიარებდა.

კანადური სიუიტა

რამდენიმე წლის წინ ყოფილი საბჭოთა რესპუბლიკებიდან გაწამებული წარსულის ადამიანები შეგვყარეს და მენტალიტეტის გამაჯანსაღებელ ერთ სემინარზე გვიკრეს თავი.

“მოსეკა” - სიყვარულის ქალღმერთი

ბად პაუელი - „ფორტეპიანოს ჩარლი პარკერი“

ბად პაუელი 1924 წლის 27 სექტემბერს ჰარლემურ მუსიკალურ ოჯახში დაიბადა. პაპა გიტარისტი, ხოლო მამა მთლად „სტრაიდ“ პიანისტი ეგულებოდა.

„ბიგ მამა“

უილი მეი „ბიგ მამა“ თორნტონმა ბლუზმენთა მოდგმას ოცამდე ულამაზესი სიმღერა უანდერძა...

„როლინგ სტოუნზი“ – 50

ზუსტად 50 წლის წინ, 12 ივლისს, ტემზის მარცხენა სანაპიროზე მდებარე „მარკი კლაბში“ „როლინგ სტოუნზის“ პირველი კონცერტი შედგა.

პეპე არ სრულდება...

„ვეზერ რეპორტისეულ“ რიტმს, ჰარმონიას, მელოდიურობასა და პეპესეულ ელექტრომეტყველებას მსოფლიოს ნებისმიერ კუთხეში ცნობდნენ და მისი თარგმანის გარეშე ესმოდათ.

ბეირუთელი რაბი

კაცთაკვლასა და უბედურებას რაბიმ 19 წლის ასაკში დააღწია თავი. გერმანიაში გაემგზავრა, სადაც მიუნხენის კონსერვატორიაში შეუდგა ფლეიტისტის პროფესიის დაუფლებას.

ჯონ მარტინი

„ზოგი დღიურებს წერს, ჩემი დღიურები კი ჩემივე დისკებია. პირადულია, საკუთარ გულისნადებს გიზიარებთ და ემოციებზე გესაუბრებით. ასე რომ, ნამდვილ ჯონ მარტინს ძნელბედობის ჟამს ჩაწერილ ალბომებში თუ გადაეყრებით".

მარი ბოინე

ეთნომუსიკოლოგების მტკიცებით, „იოიკი“ ჯერ კიდევ ქრისტიანობამდელ ყოფიერებაში იშვა, როცა ძველი ლაპლანდიელები წარმართული კერპების წინ ნახევრად მხეცური ინსტინქტებითა თუ ვნებებით გაბრუებულნი როკავდნენ...