„სულაჟერი“ და „გლიპერა“ - ქართველი ექიმების გამოგონებები კოვიდთან ბრძოლაში

მაქს პლანკის (გერმანია) მოლეკულური უჯრედის ბიოლოგიისა და გენეტიკის ინსტიტუტის განყოფილების გამგე, თეიმურაზ კურცხალია რადიო თავისუფლებას ეუბნება, რომ მისი ავტორობით შექმნილი პირის ღრუს სავლები ანტიმიკრობული ხსნარი „გლიპერა“, ანადგურებს სხვადასხვა სახის მიკრობს, მათ შორის COVID19-ის გამომწვევ SARS-CoV-2 ვირუსს და ასე აჩერებს ინფიცირებას. ანტისეპტიკური ხსნარი უკვე რამდენიმე თვეა ერთ-ერთ სააფთიაქო ქსელში იყიდება.

ალექსანდრე თავართქილაძის, ონკოლოგისა და გენეტიკოსის მიერ შექმნილი ბიოლოგიურად აქტიური დანამატი, „სულაჟერის“ კაფსულები კი კლინიცისტ ექიმთა ნაწილის თქმით, კოვიდით ინფიცირებული საშუალო სიმძიმის პაციენტების დროულ გამოჯანმრთელებას უწყობს ხელს. “სულაჟერი” ჯერ არ იყიდება, თუმცა, რამდენიმე კლინიკა, მათ შორის, რესპუბლიკური საავადმყოფო და წმინდა მიქაელ მთავარანგელოზის სახელობის საავამდყოფო, უკვე ერთი თვეა, რაც ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატს კოვიდ-პაციენტთა მკურნალობის პროცესში იყენებს.

რა არის „სულაჟერი“?

სამედიცინო და ფარმაცევტული საქმიანობის რეგულირების სააგენტომ „სულაჟერს“ ბიოლოგიურად აქტიური დანამატის კლასიფიკაცია მისცა. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ მისი წამლის სააგენტოში რეგისტრაცია სავალდებულო არაა. „წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად, ბიოლოგიურად აქტიური დანამატის რეგისტრაცია ნებაყოფლობითია.

„სულაჟერის“ კაფსულებზე მუშაობა ალექსანდრე თავართქილაძემ 2018 წელს დაიწყო. სანამ კაფსულები კოვიდ-პაციენტთა მკურნალობის პროცესში ჩაერთვებოდა, რეკომენდებული იყო, რომ ეს პრეპარატი გამოეყენებინათ ქიმიოთერაპიული მედიკამენტების გვერდითი მოვლენების შესამცირებლად; ინფექციური დაავადებების დროს სტანდარტული თერაპიის პარალელურად; სისხლის არტერიული წნევის რეგულაციისთვის; იმუნორეზისტენტობის ასამაღლებლად ფილტვების ქრონიკულად მიმდინარე სპეციფიკური ინფექციების დროს.

გასული წლის დეკემბრიდან კი „სულაჟერი“, როგორც ბიოლოგიურად აქტიური დანამატი, კოვიდ-პაციენტების მკურნალობის პროცესში, როგორც საკვლევი საშუალება, ასე ჩართო ყიფშიძის სახელობის ცენტრალურმა საუნივერსიტეტო კლინიკამ და წმინდა მიქაელ მთავარანგელოზის სახელობის საავადმყოფომ.

რადიო თავისუფლებას სამედიცინო და ფარმაცევტული საქმიანობის რეგულირების სააგენტო განუმარტავს, რომ COVID19-ის კლინიკური მართვის პროტოკოლის თანახმად, ექიმს შეუძლია საკუთარი გადაწყვეტილებითა და პაციენტთან შეთანხმებით, მკურნალობისას ნებისმიერი ბიოლოგიურად აქტიური დანამატი გამოიყენოს. მათ შორის, „სულაჟერიც“.

ზაზა ლურსმანაშვილი, წმინდა მიქაელ მთავარანგელოზის სახელობის საავადმყოფოს კლინიკური დირექტორი, რადიო თავისუფლებას ეუბნება, რომ „სულაჟერის“ გარკვეული რაოდენობა ალექსანდრე თავართქილაძემ საკუთარი ინიციატივით კლინიკას უსასყიდლოდ გადასცა. კაფსულებით მკურნალობის პროცესში თავდაპირველად კლინიკაში მყოფი 19 პაციენტი ჩაერთო. თუმცა, „სულაჟერის“ მიღება, გარდა ჰოსპიტალიზირებული პაციენტებისა, სახლში დარჩენილმა 20-ზე მეტმა კოვიდინფიცირებულმაც დაიწყო.

„სულაჟერით“ მკურნალობა მხოლოდ პაციენტის თანხმობის შემდეგ იწყება. ბიოლოგიურად აქტიური დანამატის მისაღებად პაციენტი უნდა იყოს სრულწლოვანი, მისი სატურაცია ატმოსფერულ ჰაერზე არ უნდა იყოს 90%-ზე ნაკლები და კოვიდის სიმპტომების დაწყებიდან შვიდ დღეზე მეტი არ უნდა იყოს გასული.

ზაზა ლურსმანაშვილი ამბობს, რომ პაციენტები, რომლებიც „სულაჟერით“ მკურნალობას დათანხმდნენ, მალევე გამოჯანმრთელდნენ:

„ამ პაციენტების მდგომარეობა იყო საშუალო სიმძიმის. ყველა შემთხვევაში გვქონდა ძალიან კარგი შედეგი. არცერთი მათგანი არ დამძიმებულა. სიმპტომების გაუარესება არ ყოფილა. ინტენსიური თერაპიისა და რეანიმაციის განყოფილებაში არცერთი მათგანი არ გადასულა. პირადად ჩემი მოსაზრება და იმ ექიმების მოსაზრებაც, რომლებიც აკვირდებიან „სულაჟერით“ მკურნალობის პროგრამაში ჩართულ პაციენტებს, არის ის, რომ პაციენტების ჯანმრთელობის მდგომარეობის გაუმჯობესების მიზეზი სწორედ „სულაჟერია“.

უკვე ერთ თვეზე მეტია „სულაჟერი“, როგორც დამხმარე თერაპიის ნაწილი, კოვიდპაციენტთა გარკვეული ნაწილის მკურნალობის პროცესში ჩართო რესპუბლიკურმა საავადმყოფომაც. კლინიკური დირექტორი, ნოდარ ჩიმაკაძე რადიო თავისუფლებას ეუბნება, რომ მათი დაკვირვებით, ბიოლოგიურად აქტიური დანამატის გამოყენებამ გაამართლა, „კარგად იმუშავა და არ მოხდა პაციენტების დამძიმება“:

„სტატისტიკა და ზუსტი ინფორმაცია არ მაქვს, უკვე რამდენმა პაციენტმა მიიღო ეს საშუალება. პროცესი ახლაც გრძელდება, ექიმები „სულაჟერს“ პაციენტებთან შეთანხმებით ახლაც გამოიყენებენ“.

ინფორმაცია „სულაჟერის“ შესახებ, სოციალური ქსელით შეიტყო ინფექციონისტმა მაია ბუწაშვილმა. როგორც ის რადიო თავისუფლებას ეუბნება, ჯერჯერობით, ფართო სამედიცინო საზოგადოებისთვის კვლევები იმის შესახებ, თუ რამდენად ეფექტურია „სულაჟერი“ კოვიდის მკურნალობის პროცესში, ან როგორ მუშაობს ეს პრეპარატი არ არის ცნობილი:

„ჯერ უნდა ჩატარდეს რანდომიზებული კვლევა, გამოქვეყნდეს და მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება მსჯელობა მის ეფექტურობაზე. თუკი ასეთი კვლევები არსებობს, სტატიატიკური მონაცემები სარწმუნო და გამოქვეყნებულია და მე მათ შესახებ არ ვიცი, მაშინ ბოდიშს მოვიხდი, მაგრამ ფართო სამედიცინო საზოგადოების წინაშე ასეთი კვლევები არ წარდგენილა. ზოგადად, მედიკამენტის ეფექტურობაზე ასე ხელაღებით ლაპარაკი ნებისმიერი დაავადების მკურნალობის პროცესში, არასერიოზულად მეჩვენება“.

კიდევ ერთი კითხვა „სულაჟერთან“ დაკავშირებით აქვს ფარმაცევტულ მეცნიერებათა დოქტორს, პროფესორ ქეთევან ბარამიძეს. ის საგამოცდო ლაბორატორიის, „გლობალტესტის“ ხელმძღვანელია. სწორედ მან გასცა „სულაჟერის“ ხარისხის სერტიფიკატი 2021 წლის 22 ნოემბერს. როგორც ის განგვიმარტავს ხარისხის სერტიფიკატი იმას კი არ ადგენს, როგორი ფარმაკოლოგიური მოქმედება აქვს ამა თუ იმ პრეპარატს, არამედ ადგენს საანალიზო ნიმუშში შემავალ კომპონენტებს. სწორედ კაფსულაში შემავალ ერთ-ერთ კომპონენტთან, რესვერატროლთან დაკავშირებით აქვს მას კითხვები და ფიქრობს, რომ როდესაც კაფსულა ამ კომპონენტს შეიცავს, ის არა ბიოლოგიურად აქტიური დანამატი, არამედ უკვე სამკურნალო მედიკამენტია და მას კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა რეგულაციები სჭირდება.

„ჩვენ მოგვიტანეს დოკუმენტი, სადაც წერია, რას უნდა შეიცავდეს ეს კაფსულები და რა რაოდენობით. შესაბამისად, დავადგინეთ, რას შეიცავს კაფსულები და რა რაოდენობით… აუცილებლად უნდა გააკეთოს კონკრეტული განცხადება წამლის სააგენტომ. როგორ შეიძლება კაფსულა, რომელიც შეიცავს რესვერატროლს, იყოს საკვები დანამატი. არაფრით არ შეიძლება. წამლის სააგენტომ უნდა გასცეს პასუხი კითხვას, თვლის თუ არა, რომ ის ნამდვილად საკვები დანამატია და არა წამალი? მე ვიცი ამ წამლის შემადგენლობა და ის არ შეიძლება იყოს საკვები დანამატი“.

სამედიცინო და ფარმაცევტული საქმიანობის რეგულირების სააგენტომ რადიო თავისუფლების ამ კითხვას ასეთი პასუხი გასცა:

„სააგენტომ „სულაჟერს“ მიანიჭა ბიოლოგიურად აქტიური საკვების დანამატის სტატუსი. ცხადია, სააგენტომ იცის კაფსულის შემადგენლობა. რაც შეეხება რესვერატოლს, ის წარმოადგენს ბიოლოგიურად აქტიურ დანამატს, რომელიც ამერიკის შეერთებულ შტატებში და ევროპის ქვეყნებში ცირკულირებს, როგორც საკვები დანამატი, რომელსაც გააჩნია ანტიოქსიდანტური მოქმედება. იგი შეიძლება გამოიყენებოდეს სხვადასხვა დაავადების კომპლექსურ თერაპიაში“.

რა არის “გლიპერა”?

ანტისეპტიკური ხსნარი „გლიპერა“ უკვე რამდენიმე თვეა ერთ-ერთ სააფთიაქო ქსელში იყიდება. მას თბილისში, ბაქტერიოფაგის კამპუსში აწარმოებენ. საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს წერილის (01/13421) თანახმად, პირის ღრუს სავლები წარმოებისა და ბაზარზე განთავსებისთვის რაიმე ტიპის ნებართვას და შეთანხმებას არ საჭიროებს. ანტიმიკრობული ხსნარი "გლიპერა" (GlyperA™) შექმნილია მაქს პლანკის საზოგადოების (გერმანია) და კომპანია „ძალას“ (საქართველო) მიერ ჩატარებული კვლევების საფუძველზე.

როგორც „გლიპერას“ შემქმნელი, თეიმურაზ კურცხალია უხსნის რადიო თავისუფლებას, ხსნარი COVID19-ისგან ინფიცირების პრევენციული საშუალებაა. მისი ფორმულა კი წყალბადის ზეჟანგსა და გლიცინს ემყარება:

„წყალბადის ზეჟანგი არის ძალიან ცნობილი ანტისეპტიკი. მაგრამ მისი გამოყენება დიდი რაოდენობით და დიდი კონცენტრაციით, არ არის კარგი, ვინაიდან ის აზიანებს უჯრედს. ჩვენი ფორმულაცია სწორედ ამაზეა დამყარებული, რომ ერთი მხრივ, გვაქვს წყალბადის ზეჟანგი, რომელიც უჯრედის გარეშე კლავს ყველა ბაქტერიას, ვირუსს და სოკოს, ხოლო როდესაც წყალბადის ზეჟანგის ნაწილი შედის უჯრედში, მას იქ ანეიტრალებს გლიცინი“.

თეიმურაც კურცხალიას თქმით, მაქს პლანკის მოლეკულური უჯრედის ბიოლოგიისა და გენეტიკის ინსტიტუტის განყოფილების ფორმულის კვლევებმა, რომელიც ინდოეთსა და პრაღაში ჩატარდა, აჩვენა, რომ ხსნარი ეფექტურად ანეიტრალებს COVID19-ის გამომწვევ SARS-CoV-2 ვირუსს.

„გლიპერას“ გამოყენების წესს, თეიმურაზ კურცხალია ასე ხსნის:

„სავლებს მაშინ ვიყენებ, როდესაც ვხვდები ხალხმრავალ საზოგადოებაში და მაქვს ეჭვი, რომ შესაძლებელია იყოს ინფექცია. ამ ურთიერთობიდან ერთი საათის განმავლობაში ხსნარს ვივლებ ყელში. დღეში სამჯერ, ოთხჯერ შეიძლება. მაგრამ თუ არ გაქვთ კონტაქტი უცხო პირებთან და სახლში ხართ, ამ ხსნარის გამოვლების აუცილებლობა არ არსებობს. გამოვლების შემდეგ, 10-15 წუთი სხვა საკვები ან სასმელი არ უნდა მივიღოთ“.

„ეს არ ნიშნავს, რომ ხსნარი კოვიდისგან 100%-ით დაგვიცავს“, - ამბობს ვატო სურგულაძე, ექსპერტი ჯანდაცვის საკითხებში. თუმცა, არ გამორიცხავს, რომ ანტისეპტიკური ხსნარის გამოყენების შემთხვევაში, იკლოს ინფიცირების რისკმა.

„პირველ რიგში, ვაქცინაცია, შემდეგ პირბადე და ამის შემდეგ, როგორც დამხმარე საშუალება, შეიძლება ამ ხსნარის გამოყენებაც“, - ასე გამოეხმაურა „გლიპერას“ ბაზარზე გამოჩენას დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრის დირექტორის მოადგილე პაატა იმნაძე.

კორონავირუსის სამკურნალო პრეპარატები საერთაშორისო ბაზარზე

რაც შეეხება კორონავირუსის სამკურნალო პრეპარატს, რომელსაც მსოფლიო ელოდება, 22 დეკემბერს, ამერიკის შეერთებული შტატების საკვებისა და წამლის ადმინისტრაციამ (FDA) “პაქსლოვიდს” გადაუდებელი გამოყენების ავტორიზაცია მიანიჭა.

„ფაიზერის“ აბები, ინფიცირების შემდეგ, სიმპტომების გამოვლენიდან მალევე, ხუთი დღის განმავლობაში, დღეში ორჯერ მიიღება.

კომპანიის აღმასრულებელი დირექტორი, ალბერტ ბურლა აცხადებს, რომ „ფაიზერი“ უკვე აწარმოებს მოლაპარაკებებს 90 ქვეყანასთან მედიკამენტის მიწოდებასთან დაკავშირებით: „ჩვენი მიზანია, რომ მედიკამენტი რაც შეიძლება სწრაფად მივაწოდოთ ყველას“.

ბურლას თქმითვე, მაღალი შემოსავლის ქვეყნები მედიკამენტის ერთ კურსს 700 დოლარად შეიძენენ. დაბალი შემოსავლის ქვეყნებისთვის კი კომპანია რამდენიმე სხვა შესაძლებლობას განიხილავს - „მათთვის არ იქნება ბარიერი, რომ ჰქონდეთ წვდომა მედიკამენტზე“.

„ფაიზერი“ აცხადებს, რომ 2021 წლის ბოლოსთვის, კომპანია გამოუშვებს „პაქსლოვიდის“ 180 000 სამკურნალო კურსს. 2022 წლის ბოლოს კი მინიმუმ 50 მილიონს. მათ შორის, 21 მილიონს წლის პირველ ნახევარში.

ამერიკის შეერთებული შტატების საკვებისა და წამლის ადმინისტრაციამ (FDA) 23 დეკემბერს გადაუდებელი გამოყენების ავტორიზაცია მიანიჭა კიდევ ერთ კოვიდსაწინააღმდეგო პრეპარატს, „მოლნუპირავირს“. ის ამერიკული ფარმაცევტული კომპანია „მერკ, შარფ და დოჰმეს“ (MSD) მიერ წარმოებული ანტივირუსული მედიკამენტია, რომელიც კორონავირუსის სიმპტომური მიმდინარეობის დროს მიიღება.

კლინიკური ცდებისას გამოჩნდა, რომ მისი მიღება 50%-ით ამცირებს ჰოსპიტალიზაციისა და გარდაცვალების შემთხვევებს. მედიკამენტი დღეში ორჯერ მიიღება. აბები პაციენტმა ხუთი დღის განმავლობაში, სიმპტომების გამოვლენისთანავე უნდა მიიღოს.

დიდი ბრიტანეთის ჯანდაცვის მდივნის საჯიდ ჯავიდის განცხადებით, "მოლნუპირავირი" განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი საშუალებაა სუსტი იმუნიტეტის მქონე ადამიანებისთვის. წამლის დამტკიცებას მან „ისტორიული დღე“ უწოდა, თავად მედიკამენტს კი „თამაშის წესების შემცვლელი“.

გასული წლის ნოემბერში, სანამ კოვიდსაწინააღმდეგო მედიკამენტებს FDA ავტორიზაციას მიანიჭებდა, თბილისის ინფექციური საავადმყოფოს დირექტორი და პანდემიის კლინიკური მართვის გუნდის ხელმძღვანელი, თენგიზ ცერცვაძე, რადიო თავისუფლებასთან საუბრისას აცხადებდა, რომ საქართველო იქნება ერთ-ერთი პირველი ქვეყანა, რომელიც „მოლნუპირავირსა“ და „პაქსლოვიდს“ მიიღებდა:

„საქართველომ წინმსწრებად გაატარა ყველა ღონისძიება. სამინისტრო მუდმივ კონტაქტშია ამ ორ კომპანიასთან და არის მყარი შეპირება, რომ საქართველო ერთ-ერთი პირველი მიიღებს ამ მედიკამენტებს“.

მსგავსი დაპირება ისმოდა გასული წლის მიწურულსაც, ოღონდ COVID19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინების შემოტანის შესახებ. თუმცა, საქართველოში მასობრივი ვაქცინაცია დაგვიანებით, გაზაფხულის მიწურულს დაიწყო.

დღეს არსებული მდგომარეობით, საქართველო კორონაპანდემიის მეექვსე ტალღას ებრძვის. ბოლო 24 საათის მონაცემებით, ქვეყანაში კოვიდით ინფიცირების ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი, 17 530 შემთხვევა დაფიქსირდა.

დაბალია საქართველოში სრულად ვაქცინირებულთა რაოდენობა. ქვეყანაში ორჯერადად აცრილია მოსახლეობის მხოლოდ 30,34%.

შენიშვნა: „სულაჟერის“ შესახებ დაგროვილ კითხვებზე პასუხების მოსაღებად, რადიო თავისუფლება ორი დღის განმავლობაში ცდილობდა მის ავტორთან, ონკოლოგ ალექსანდრე თავართქილაძესთან დაკავშირებას. თუმცა, ის არც ჩვენს სატელეფონო ზარებსა და გზავნილებს პასუხობს და არც კლინიკა „მედისონში“ ( მისი სამუშაო ადგილი) მისულებს დაგვხვდა. თუ კი პრეპარატის ავტორი რადიო თავისუფლებას გაესაუბრება მის განმარტებები დაუყოვნებლივ აისახება მასალაში.