29 ივნისს საქართველოს პარლამენტმა მესამე მოსმენით დაამტკიცა საკონსტიტუციო ცვლილებები, რომელთა მიხედვითაც, 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნები პროპორციულთან მიახლოებული საარჩევნო სისტემით გაიმართება. თუკი აქამდე პროპორციული წესით 77 დეპუტატს ვირჩევდით, ახლა 120 დეპუტატს ავირჩევთ; ხოლო მაჟორიტარული მანდატების რაოდენობა 73-დან 30-მდე შემცირდება. პროპორციულ არჩევნებზე 1%-იანი ბარიერი წესდება აქამდე არსებული 5%-იანის ნაცვლად.
ამ ცვლილებების შედეგად, საარჩევნო სისტემა ბევრად უფრო წარმომადგენლობითი გახდება, ვიდრე აქამდე იყო. მაგალითისთვის, 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნები რომ ამ სისტემით ჩატარებულიყო, პარლამენტში მოხვდებოდნენ შემდეგი პარტიები: „ირაკლი ალასანია - თავისუფალი დემოკრატები“, „ნინო ბურჯანაძე - დემოკრატიული მოძრაობა“, „სახელმწიფო ხალხისთვის“ (პაატა ბურჭულაძის პარტია), „საქართველოს ლეიბორისტული პარტია“ და „უსუფაშვილი-რესპუბლიკელები“. ასევე, „ქართული ოცნება“ საკონსტიტუციო უმრავლესობას ვერ მიიღებდა.
ამ პირობებში მსხვილი პოლიტიკური პარტიებისთვის მთავარი პოლიტიკური გამოწვევა, არჩევნების მოგების გარდა, ის არის, თუ ვისთან შევლენ კოალიციაში, თუკი მთავრობის დასაკომპლექტებლად საპარლამენტო მანდატების უმრავლესობას ვერ დააგროვებენ. ასეთ გარემოში იზრდება ისეთი პატარა პარტიების გავლენა, რომლებსაც აქამდე მთავრობის დაკომპლექტების შანსი არ ჰქონდათ.
ჩვენს შემთხვევაში განსაკუთრებულ საფრთხეს წარმოადგენს ორი ღიად ანტიდასავლური პარტია: „პატრიოტთა ალიანსი“ და ნინო ბურჯანაძის „ერთიანი საქართველო - დემოკრატიული მოძრაობა“. „პატრიოტთა ალიანსი“ დაკავშირებულია მედიაკავშირ „ობიექტივთან“. „ობიექტივის“ ეთერიდან წლების მანძილზე ისმოდა ღიად ანტიდასავლური და პრორუსული მესიჯები. თავად „პატრიოტთა ალიანსი“ შედარებით ნაკლებად ხისტი ფორმებით აქტიურად ცდილობს საქართველოს ღიად პროდასავლური კურსის დისკრედიტაციას.
ნინო ბურჯანაძეს, თავის მხრივ, აქტიური კავშირები აქვს კრემლთან. ბურჯანაძემ 2017 წელს რუსულ ტოკშოუში განაცხადა, რომ რუსეთი საქართველოსა და უკრაინაში აგრესორი არ არის და მისი ასეთად წარმოჩენა გარეშე ძალებს სურთ. მან 2018 წლის სექტემბერში მიიღო მონაწილეობა რუსეთის მთავრობის მიერ მხარდაჭერილ პროპაგანდისტულ „ქალთა ევრაზიულ ფორუმში“, სადაც სიტყვით გამოვიდა რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმ/რ პუტინი. ამავე წელს, ტელეკომპანია „პირველის“ ეთერით ბურჯანაძემ განაცხადა:
"პუტინმა ფეხზე დააყენა რუსეთი და გახადა ძლიერი და სტაბილური ქვეყანა, რომელსაც ანგარიშს უნდა უწევდეს ყველა, მით უმეტეს მეზობელი პატარა ქვეყნები. რა თქმა უნდა, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ვინმე ვიღაცას უნდა დაემორჩილოს. პრინციპში, ამას არავინ ითხოვს."
ღიად პრორუსულ ძალებთან თანამშრომლობა ჩვენი ქვეყნის დეკლარირებულად პროდასავლურ კურსს შეარყევს. ამიტომ როგორც ხელისუფლება, ისე ოპოზიცია კატეგორიულად უნდა გაემიჯნოს აშკარად გამოხატულ პრორუსულ ძალებს. გამიჯვნის გარკვეული მცდელობები მართლაც არის ხოლმე, მაგრამ წითელი ხაზების გავლება საკმარისად მკაფიოდ არ ხდება.
დავიწყოთ იმით, რომ „ქართულ ოცნებას“ „პატრიოტთა ალიანსის“ მიმართ ამბივალენტური დამოკიდებულება აქვს. ზოგიერთი ექსპერტი და პოლიტიკოსი ამის გამო თვლის, რომ „პატრიოტთა ალიანსი“ რეალურად „ქართული ოცნების“ რადიკალური ფრთაა. ზოგ შემთხვევაში, პოლიტიკურ პროცესზე დაკვირვებით, მსგავსი შთაბეჭდილება მართლაც შეიძლება შეგვექმნას. მაგალითად, 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე, „პატრიოტთა ალიანსი“ აგრესიულად უჭერდა მხარს მეორე ტურში „ქართული ოცნების“ დე ფაქტო კანდიდატს სალომე ზურაბიშვილს. ამავე პერიოდში მათ „ნაციონალური მოძრაობის“ წინააღმდეგ საპროტესტო აქციებიც გამართეს. „პატრიოტთა ალიანსის“ ერთ-ერთი ლიდერი ირმა ინაშვილი ამ პერიოდში აცხადებდა, რომ „ქართული ოცნების“ მთავარი შეცდომა ის არის, რომ მან „ნაციონალურ მოძრაობას“ და მისგან გამოყოფილ პოლიტიკურ ძალებს არსებობის საშუალება მისცა. „პატრიოტთა ალიანსი“ ბევრ შემთხვევაში მიჰყვება „ქართული ოცნების“ პოლიტიკას და ზოგჯერ უბრალოდ ამ პოლიტიკის შედარებით რადიკალურ ვერსიას გვთავაზობს.
ამის მიუხედავად, „ქართული ოცნება“ მაინც ცდილობს ფორმალურ დონეზე მაინც გაემიჯნოს „პატრიოტთა ალიანსს“. გასული წლის ოქტომბერში „ქართული ოცნების“ ერთ-ერთმა ლიდერმა, ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ „ქართული ოცნება“ გამორიცხავს „პატრიოტთა ალიანსთან“ და „დემოკრატიულ მოძრაობასთან“ თანამშრომლობას. კობახიძისთქმით, „ქართული ოცნებისთვის“ ამ ორ პარტიასთან კოალიციაში შესვლა გამორიცხულია იმიტომ, რომ ისინი ღიად აფიქსირებენ თავიანთ ანტიდასავლურ საგარეო პოლიტიკურ ორიენტაციას.
საბოლოო ჯამში, მაინც გაუგებარია, რა უფრო მნიშვნელოვანია „ქართული ოცნებისთვის“: „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლებაში მოსვლის არდაშვება თუ ღიად პრორუსულ ძალასთან კოალიციაში არშესვლა? „ქართული ოცნების“ და „პატრიოტთა ალიანსის“ წარსული თანამშრომლობის გათვალისწინებით, ასევე, ამ ორი პარტიის მსგავსი პოლიტიკური რიტორიკის (და, შესაძლოა, მსგავსი ელექტორალური ბაზის) გამოც, შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ „ქართული ოცნებისთვის“ ბევრად მნიშვნელოვანია „ნაციონალური მოძრაობისა“ და მისი მოკავშირეების დამარცხება. თუკი „ნაცმოძრაობის“ წინააღმდეგ, ან მის ჯინაზე, „ქართული ოცნება“ ღიად ანტიდასავლურ პარტიასთან კოალიციაში შევა, ეს ქვეყანას გამოუსწორებელ დარტყმას მიაყენებს. ასევე, არის იმის შანსიც, რომ ასეთი უგუნური ნაბიჯი კიდევ ერთი საყოველთაო სამოქალაქო არეულობის მიზეზი გახდეს.
თავის მხრივ, ოპოზიციურ ფრონტზე გაურკვევლობაა იმასთან დაკავშირებით, თუ რა პოზიცია უნდა ჰქონდეთ ნინო ბურჯანაძის პარტიასთან მიმართებაში. შარშან აგვისტოში „ევროპული საქართველოს“ ლიდერმა გიგა ბოკერიამ „ნეტგაზეთისთვის“ მიცემულ ინტერვიუში განაცხადა, რომ იგი გამორიცხავს ყველანაირ კოალიციას „ქართულ ოცნებასთან“, ასევე, პრორუსულ ძალებთან, როგორიცაა „პატრიოტთა ალიანსი“ და ბურჯანაძის „დემოკრატიული მოძრაობა“. (ბოკერიამ იქვე დასძინა, რომ „ქართული ოცნებაც“ მისთვის ასევე განიხილება, როგორც პრორუსული ძალა.) თუმცა ბოკერიას განცხადებამდე, მისმა თანაპარტიელმა გიგი უგულავამ აღნიშნა, რომ იგი არ იტყვის უარს იმაზე, რომ ბიძინა ივანიშვილის მონოპოლია პოლიტიკურ სივრცეში პრორუსულ ძალებთან ერთად დაამარცხოს.
რაც შეეხება „ნაციონალურ მოძრაობას“, მის ლიდერებს არ გაუკეთებიათ მკაფიო განცხადება იმაზე, შევლენ თუ არა ბურჯანაძესთან კოალიციაში. შარშან ბურჯანაძის მოსკოვში ვიზიტის შესახებ „ნაციონალური მოძრაობის“ ერთ-ერთმა ლიდერმა ზაალ უდუმაშვილმა განაცხადა, რომ მათ ბურჯანაძესთან მხოლოდ პროპორციულ არჩევნებთან დაკავშირებული მოლაპარაკებები აკავშირებთ. ამ საკითხზე გაუგებარი პოზიცია აქვს მიხეილსააკაშვილს, რომელიც ოპოზიციას მოუწოდებს „ერთიანი სიის გაკეთებისკენ“, რომელშიც „ყველა ოპოზიციური ჯგუფი“ იქნება გაერთიანებული. თავადბურჯანაძის თქმით, იგი არ გეგმავს კოალიციას არც „ქართულ ოცნებასთან“ და არც „ნაციონალურ მოძრაობასთან“. ამავე დროს, ბურჯანაძე არ გამორიცხავს იმას, რომ მაჟორიტარულ არჩევნებზე მხარდაჭერა გამოუცხადოს „ნაციონალური მოძრაობის“ ან „ევროპული საქართველოს“ ისეთ კანდიდატს, რომელიც მისთვის მისაღები იქნება.
პროდასავლური ოპოზიციის მხრიდან ასეთი გაუგებარი პოზიციის ქონა რუსული რბილი ძალის გამტარ ბურჯანაძის პარტიასთან მიმართებაში, სახიფათოა. ამის ნაცვლად საჭიროა ისეთი მკვეთრი პოზიციის ქონა პრორუსულ ძალებთან მიმართებაში, როგორიც მაგალითად, გიგა ბოკერიას ან თაკო ჩარკვიანს აქვთ.
ორივე ღიად ანტიდასავლური პარტია: „პატრიოტთა ალიანსიც“ და „ერთიანი საქართველო- დემოკრატიული მოძრაობაც“ საფრთხეს წარმოადგენენ საქართველოს დემოკრატიული განვითარებისთვის და სუვერენიტეტისთვის. დემოკრატიულ ქვეყანაში, ცხადია, მათ არსებობის უფლება აქვთ, მაგრამ მათთან თანამშრომლობაზე მეინსტრიმულ პოლიტიკურ სივრცეში ტაბუ უნდა არსებობდეს. ყველას კარგად უნდა გვესმოდეს, რომ ქვეყნის საგარეო პოლიტიკური ორიენტაცია ბევრად მნიშვნელოვანი - შეიძლება ითქვას, ეგზისტენციალური საკითხია, ვიდრე შიდა დაპირისპირებები თუნდაც „ქოცებსა“ და „ნაცებს“ შორის.
რუსეთის მიზანი, როგორც მოგეხსენებათ არის მეზობელი ქვეყნების დე ფაქტო და დროთა განმავლობაში დე იურე დაქვემდებარება. საბოლოო მიზანი კი საბჭოთა კავშირის მსგავსი ნაძალადევი ერთობის აღდგენაა, ე.წ. „ევრაზიული იდეოლოგიის“ საფარქვეშ. განსაკუთრებით, „ქართული ოცნების“ შემთხვევაში ისედაც რთული ხდება ხაზის გავლება პრორუსულობასა და რუსეთთან ფრთხილ დამოკიდებულებას შორის. მომავალში, „პატრიოტთა ალიანსთან“ შესაძლო კოალიაცია ამ ხაზს სრულიად გააქრობს.
ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება ყოველთვის არ ემთხვეოდეს რედაქციის პოზიციას.
