5 ოქტომბერს ნინო ბურჯანაძემ ხელისუფლებასთან შეურიგებელ ოპოზიციურ ძალებს ერთიანი დემოკრატიული ფრონტის შექმნა შესთავაზა. ამ შეთავაზებით დასრულდა პროცესი, რომელმაც ოპოზიციის ორ ბანაკად გაყოფა გააფორმა. ორი ბანაკისა და მათი დღევანდელი ლიდერების შესახებ რადიო თავისუფლების ეთერში ჯერ კიდევ მიმდინარე წლის თებერვალში ვისაუბრეთ, როდესაც არც ირაკლი ალასანია იყო მოძრაობის – „ალიანსი საქართველოსთვის“ – ლიდერი და ნინო ბურჯანაძესაც არ ჰქონდა დასრულებული საკუთარი პარტიის შექმნის პროცესი.
საქართველოს ბოლო წლების პოლიტიკურ ცხოვრებაში პირველად, ოპოზიციური სპექტრის ძირითადი ნაწილი ორ ბანაკად ნაწილდება. პროცესს სათავე დაუდო გასული წლის აგვისტოს ომმა, რომლის შედეგებმა ოპოზიციაში ორი დაჯგუფება წარმოქმნა. მათ მიმდინარე წლის თებერვალში პირობითად ვუწოდე „სწრაფი ცვლილებებისა“ და „ნელი ცვლილებების“ ბანაკები. ეს სახელწოდებები დღესაც ზუსტად ასახავს ამ ორი დაჯგუფების არსს – მათ შორის არსებით მსგავსებას და მთავარ განსხვავებასაც.
ბოლო თვეების განმავლობაში ოპოზიციის წიაღში პროცესი სწორედ ამ ბანაკების ჩამოყალიბების და გაფორმების ნიშნით წარიმართა. გაზაფხულ-ზაფხულის საპროტესტო მოძრაობა კი იმიტომ აღმოჩნდა მარცხისთვის განწირული, რომ უფრო ადრე დაიწყო და დასრულდა, ვიდრე გაირკვეოდა, ვინ არის პროცესის ლიდერი და შედეგებზე პასუხისმგებელი.
დღეისათვის საერთო სურათი თითქმის მთლიანად გამოკვეთილია. ნელი ცვლილებების ბანაკს განასახიერებს „ალიანსი საქართველოსთვის“, რომელმაც, ამასობაში, ორი ლიდერი შეიძინა: ირაკლი ალასანია და სოზარ სუბარი. მათ გამოთქვეს მზადყოფა ნებისმიერი არჩევნებისთვის და წინასწარ შესთავაზეს საზოგადოებას კანდიდატურები თბილისის მერის და საკრებულოს თავმჯდომარის პოსტებზე. „ალიანსი“ მზად არის ხელისუფლებასთან მოლაპარაკების პროცესისთვის და უცხოელი ექსპერტების თანდასწრებით უკვე განიხილავს საარჩევნო კოდექსში შესატან ცვლილებებს.
რაც შეეხება სწრაფი ცვლილებების ბანაკს, წლის დასაწყისში მისი კონტურებიც არ ჩანდა. მაგრამ პოლიტიკის ლოგიკა მიუთითებდა, რომ ასეთი ბანაკი ჩამოყალიბდებოდა და მისი ლიდერი უსათუოდ ნინო ბურჯანაძე გახდებოდა. მართალია, აპრილში, აქციების საწყის სტადიაზე, ტრიბუნაზე მისი გამოჩენა გაღიზიანებას იწვევდა, მაგრამ საზოგადოების ყველაზე რადიკალურად განწყობილი ნაწილი ნინო ბურჯანაძეს დღეს უკვე უპირობოდ აღიარებს საკუთარ ლიდერად. ლიდერობა კი ოფიციალურად 5 ოქტომბერს გაფორმდა, როდესაც ბურჯანაძემ „სააკაშვილის რეჟიმთან შეურიგებელ ოპოზიციურ ძალებს“ დემოკრატიული ფრონტის შექმნის ინიციატივით მიმართა. ამ ფრონტის მიზანია არსებული ხელისუფლების შეცვლა არა დიალოგის გზით და ნელი ნაბიჯებით, არამედ მკვეთრი, რადიკალური, მაგრამ კონსტიტუციური ქმედებებით.
ჯერჯერობით, ნინო ბურჯანაძის ინიციატივას ირაკლი ოქრუაშვილი შეუერთდა თავის პარტიასთან ერთად. დემოკრატიულ ფრონტში სხვა პარტიებსაც ელოდებიან, პირველ რიგში, ალბათ, კონსერვატორებს. ყველა პარტია, რომელიც „სწრაფების“ ან „ნელების“ ბანაკს არ შეუერთდება, ფაქტობრივად, „ცვლილებების“ მოსურნეთა მიღმა აღმოჩნდება, რადგან ორ ბანაკში ძირითადი ძალების გადანაწილება „მესამე გზის“ მძებნელებს წარმატების ნაკლებ შანსს უტოვებს. ეს საფრთხე, პირველ რიგში, ლეიბორისტულ პარტიას და ქრისტიან-დემოკრატებს ემუქრება.
ნინო ბურჯანაძის ინიციატივამ სერიოზული არჩევანის წინაშე დააყენა ლევან გაჩეჩილაძე. მან ინდივიდუალურად ან თავის მომხრეებთან ერთად უნდა გადაწყვიტოს, სად არის მათი ადგილი – „ნელების“ თუ „სწრაფების“ ბანაკში. თუ გავითვალისწინებთ საზოგადოებისთვის მეტად პატივსაცემ იმ ადამიანებს, რომლებიც მოძრაობა „დაიცავი საქართვეოლო!“-ს წევრები არიან, დაზუსტებით შეიძლება ითქვას, რომ მათი შემატება ორივე ბანაკს მნიშვნელოვნად გააძლიერებს.
ცალკე საუბრის თემაა „სწრაფების“ და „ნელების“ ურთიერთობის საკითხი. ის ფაქტი, რომ საზოგადოება ყოველთვის დაჟინებით ითხოვდა ოპოზიციური ძალების გაერთიანებას, ორივე ბანაკის ლიდერებს ერთმანეთის მიმართ კორექტული განცხადებების გაკეთებისკენ უბიძგებს. მეორე მხრივ, მათი პოლიტიკური გზები გაყრილია და სრულიად მკაფიოდ არის გაცხადებული, რომ „სწრაფებს“ დიალოგი არ მოსწონთ, „ნელებს“ კი – რადიკალური ქმედებები.
ნებისმიერ შემთხვევაში, ოქტომბრის დასაწყისიდან უახლოესი თვეების სამი მთავარი პოლიტიკური თემა გამოკვეთილია:
1. ოპოზიციური ძალების საბოლოო გადანაწილება და მათი განლაგების ზუსტი სურათის დადგენა;
2. „ალიანსისა“ და „დემოკრატიული ფრონტის“ დამოუკიდებელი ნაბიჯები და მათი ურთიერთობა;
3. ხელისუფლების ქმედებები ოპოზიციაში წარმოქმნილ-გაფორმებული ორი ბანაკის მიმართ – ცალ-ცალკე.
საქართველოს ბოლო წლების პოლიტიკურ ცხოვრებაში პირველად, ოპოზიციური სპექტრის ძირითადი ნაწილი ორ ბანაკად ნაწილდება. პროცესს სათავე დაუდო გასული წლის აგვისტოს ომმა, რომლის შედეგებმა ოპოზიციაში ორი დაჯგუფება წარმოქმნა. მათ მიმდინარე წლის თებერვალში პირობითად ვუწოდე „სწრაფი ცვლილებებისა“ და „ნელი ცვლილებების“ ბანაკები. ეს სახელწოდებები დღესაც ზუსტად ასახავს ამ ორი დაჯგუფების არსს – მათ შორის არსებით მსგავსებას და მთავარ განსხვავებასაც.
ბოლო თვეების განმავლობაში ოპოზიციის წიაღში პროცესი სწორედ ამ ბანაკების ჩამოყალიბების და გაფორმების ნიშნით წარიმართა. გაზაფხულ-ზაფხულის საპროტესტო მოძრაობა კი იმიტომ აღმოჩნდა მარცხისთვის განწირული, რომ უფრო ადრე დაიწყო და დასრულდა, ვიდრე გაირკვეოდა, ვინ არის პროცესის ლიდერი და შედეგებზე პასუხისმგებელი.
დღეისათვის საერთო სურათი თითქმის მთლიანად გამოკვეთილია. ნელი ცვლილებების ბანაკს განასახიერებს „ალიანსი საქართველოსთვის“, რომელმაც, ამასობაში, ორი ლიდერი შეიძინა: ირაკლი ალასანია და სოზარ სუბარი. მათ გამოთქვეს მზადყოფა ნებისმიერი არჩევნებისთვის და წინასწარ შესთავაზეს საზოგადოებას კანდიდატურები თბილისის მერის და საკრებულოს თავმჯდომარის პოსტებზე. „ალიანსი“ მზად არის ხელისუფლებასთან მოლაპარაკების პროცესისთვის და უცხოელი ექსპერტების თანდასწრებით უკვე განიხილავს საარჩევნო კოდექსში შესატან ცვლილებებს.
რაც შეეხება სწრაფი ცვლილებების ბანაკს, წლის დასაწყისში მისი კონტურებიც არ ჩანდა. მაგრამ პოლიტიკის ლოგიკა მიუთითებდა, რომ ასეთი ბანაკი ჩამოყალიბდებოდა და მისი ლიდერი უსათუოდ ნინო ბურჯანაძე გახდებოდა. მართალია, აპრილში, აქციების საწყის სტადიაზე, ტრიბუნაზე მისი გამოჩენა გაღიზიანებას იწვევდა, მაგრამ საზოგადოების ყველაზე რადიკალურად განწყობილი ნაწილი ნინო ბურჯანაძეს დღეს უკვე უპირობოდ აღიარებს საკუთარ ლიდერად. ლიდერობა კი ოფიციალურად 5 ოქტომბერს გაფორმდა, როდესაც ბურჯანაძემ „სააკაშვილის რეჟიმთან შეურიგებელ ოპოზიციურ ძალებს“ დემოკრატიული ფრონტის შექმნის ინიციატივით მიმართა. ამ ფრონტის მიზანია არსებული ხელისუფლების შეცვლა არა დიალოგის გზით და ნელი ნაბიჯებით, არამედ მკვეთრი, რადიკალური, მაგრამ კონსტიტუციური ქმედებებით.
ჯერჯერობით, ნინო ბურჯანაძის ინიციატივას ირაკლი ოქრუაშვილი შეუერთდა თავის პარტიასთან ერთად. დემოკრატიულ ფრონტში სხვა პარტიებსაც ელოდებიან, პირველ რიგში, ალბათ, კონსერვატორებს. ყველა პარტია, რომელიც „სწრაფების“ ან „ნელების“ ბანაკს არ შეუერთდება, ფაქტობრივად, „ცვლილებების“ მოსურნეთა მიღმა აღმოჩნდება, რადგან ორ ბანაკში ძირითადი ძალების გადანაწილება „მესამე გზის“ მძებნელებს წარმატების ნაკლებ შანსს უტოვებს. ეს საფრთხე, პირველ რიგში, ლეიბორისტულ პარტიას და ქრისტიან-დემოკრატებს ემუქრება.
ნინო ბურჯანაძის ინიციატივამ სერიოზული არჩევანის წინაშე დააყენა ლევან გაჩეჩილაძე. მან ინდივიდუალურად ან თავის მომხრეებთან ერთად უნდა გადაწყვიტოს, სად არის მათი ადგილი – „ნელების“ თუ „სწრაფების“ ბანაკში. თუ გავითვალისწინებთ საზოგადოებისთვის მეტად პატივსაცემ იმ ადამიანებს, რომლებიც მოძრაობა „დაიცავი საქართვეოლო!“-ს წევრები არიან, დაზუსტებით შეიძლება ითქვას, რომ მათი შემატება ორივე ბანაკს მნიშვნელოვნად გააძლიერებს.
ცალკე საუბრის თემაა „სწრაფების“ და „ნელების“ ურთიერთობის საკითხი. ის ფაქტი, რომ საზოგადოება ყოველთვის დაჟინებით ითხოვდა ოპოზიციური ძალების გაერთიანებას, ორივე ბანაკის ლიდერებს ერთმანეთის მიმართ კორექტული განცხადებების გაკეთებისკენ უბიძგებს. მეორე მხრივ, მათი პოლიტიკური გზები გაყრილია და სრულიად მკაფიოდ არის გაცხადებული, რომ „სწრაფებს“ დიალოგი არ მოსწონთ, „ნელებს“ კი – რადიკალური ქმედებები.
ნებისმიერ შემთხვევაში, ოქტომბრის დასაწყისიდან უახლოესი თვეების სამი მთავარი პოლიტიკური თემა გამოკვეთილია:
1. ოპოზიციური ძალების საბოლოო გადანაწილება და მათი განლაგების ზუსტი სურათის დადგენა;
2. „ალიანსისა“ და „დემოკრატიული ფრონტის“ დამოუკიდებელი ნაბიჯები და მათი ურთიერთობა;
3. ხელისუფლების ქმედებები ოპოზიციაში წარმოქმნილ-გაფორმებული ორი ბანაკის მიმართ – ცალ-ცალკე.