„არის შიშის განცდა თემის წევრებს შორის, რომ სოციალურად წარმატებულ ადამიანს თუ ეს დაემართა, მაშინ ვინ იქნება მათი განმკითხველი?!“ - ეუბნება რადიო თავისუფლებას ქვიარ აქტივისტი ბექა გაბადაძე, რომელსაც მას შემდეგ ვესაუბრეთ, რაც 18 სექტემბერს, თბილისში, საკუთარ სახლში, განსაკუთრებული სისასტიკით მოკლეს ტრანსგენდერი ქალი კესარია აბრამიძე. ახალგაზრდა კაცმა კესარიას დანით 28 ჭრილობა მიაყენა.
ბექა გაბადაძე საუბრობს კესარია აბრამიძის მკვლელობაზე და პასუხისმგებლობის ლომის წილს მმართველ პარტიას აკისრებს. მკვლელობამდე ერთი დღით ადრე, საქართველოს პარლამენტმა ლგბტქი უფლებების შემზღუდავი კანონი („ოჯახური ღირებულებებისა და არასრულწლოვანის დაცვის შესახებ“) მიიღო.
რადიო თავისუფლება: კესარია აბრამიძის მკვლელობა როგორ შეიძლება იყოს აღქმული, როგორც ფემიციდი თუ როგორც ტრანსფობიურ ნიადაგზე ჩადენილი დანაშაული?
ბექა გაბადაძე: მე არ ვფიქრობ, რომ ერთი მეორეს გამორიცხავს. პირველ რიგში, ვუსამძიმრებ თემს, მის ოჯახის წევრებს და ყველა მეგობარს, მის გულშემატკივარს.
როცა გამორჩეული სისასტიკით მკვლელობასთან გვაქვს საქმე, იქ სიძულვილის მოტივი ცალსახაა და მკვლელის განსაკუთრებული სისასტიკე მიუთითებს სწორედ ამაზე. ჩვენ სასამართლო არ ვართ, მაგრამ, რა მოცემულობაც [არის] და რა საჯარო წყაროებსაც ვეცნობით, ცალსახად ამგვარი დანაშაულია.
ამაზე მიუთითებს კიდევ სხვა რამეც. სიძულვილის და ცენზურის კანონმა, რომელიც მიიღეს ერთი დღით ადრე მკვლელობამდე, გარკვეულწილად მწვანე შუქიც აუნთო ამ მკვლელობას იმიტომ, რომ, მიუხედავად იმისა, რომ ის [კესარია აბრამიძე] თვეების განმავლობაში ლაპარაკობდა ძალადობრივ გამოცდილებაზე, სახელმწიფო უმოქმედო იყო.
ეს კანონის მიღების მეორე დღე კი იყო, მაგრამ, ამავდროულად, კანონის მიღებამდე პოლიტიკოსები დადიოდნენ რეგიონებში, უბან-უბან და სიძულვილს აღვივებდნენ. ამას გრძელვადიანად ბევრად უფრო დიდი შედეგი ექნება.
სიძულვილით მოტივირებული ინციდენტები და სიძულვილის ენა, რომელიც ისმის პოლიტიკოსებისგან, პირდაპირ კავშირშია. ეს კანონი მწვანე შუქია ამგვარი ინციდენტებისთვის.
თუმცა, მე მაინც მჯერა, რომ საზოგადოებრივი სოლიდარობა, საზოგადოებრივი მხარდაჭერა თემის მიმართ და ის ცვლილებები, რომელიც ჩვენ გვაქვს, შეგვაძლებინებს, რომ ამ კანონის შედეგები რაღაცნაირად შევარბილოთ და შევამციროთ. მაგრამ მე მოველი, რომ ამგვარი ინციდენტები გახშირდება და ბოლო პერიოდში უკვე ვხედავთ ამას.
ასევე ნახეთ პროკურატურა: ბრალდებულმა კესარია აბრამიძეს წინასწარ ნაყიდი დანით 28 ჭრილობა მიაყენარადიო თავისუფლება: როგორ ცვლის ეს მკვლელობა ცხოვრებას თემის წარმომადგენლებისთვის?
ბექა გაბადაძე: გუშინ საღამოს ძალიან ბევრმა ადამიანმა მოგვწერა და გუშინ საღამოსვე სახელდახელოდ გავხსენით ფსიქოლოგიური მხარდაჭერის ონლაინხაზი, რომელზედაც ვიღებთ ყოველ საათში შეტყობინებებს და ფსიქოლოგები თემის წევრებისთვის მუშაობენ. ერთი, ტკივილი, რომელიც თემმა მიიღო, ეს მნიშვნელოვანია, მაგრამ მეორე - არის შიშის განცდა თემის წევრებს შორის, რომ სოციალურად წარმატებულ ადამიანს თუ ეს დაემართა, მაშინ ვინ იქნება მათი განმკითხველი?!
რადიო თავისუფლება: ხომ არ ფიქრობთ, რომ თემსა და უფლებადამცველ ორგანიზაციებს შეეძლოთ, მეტი წინააღმდეგობა გაეწიათ პროცესისთვის, რომლის შედეგადაც, პარლამენტმა ლგბტ უფლებების შემზღუდავი კანონპროექტი მიიღო?
ბექა გაბადაძე: ამ კითხვაზე ვერ გაგცემთ პასუხს. რა უნდა გაგვეკეთებინა?! არის მოცემულობა, რა მოცემულობაც არის და ისრების ჩვენზე გადმოტანა [იგულისხმება თემი და უფლებადამცველი ორგანიზაციები - რ.თ.], მე მგონია, რომ უადგილოა. აქ ამბავი არის ძალაუფლების მქონე მმართველ პარტიაზე, რომელმაც სიძულვილი დააკანონა და საზოგადოებაში ცენზურას აკანონებს, საზოგადოებრივ ჯგუფებს ერთმანეთთან აპირისპირებს, განტევების ვაცად აქცევს ლგბტ თემს და ამ ფონზე ხდება ეს ტრაგედია.
ასევე ნახეთ კესარია აბრამიძის მკვლელობა - რა გარემოებები ახლდა და რა უძღოდა წინ