ჟანტე დარწმუნებულია, რომ “თუ რუსეთი უკრაინაში გაიმარჯვებს, რამდენიმე კვირაში საქართველო რუსეთის სრული კონტროლის ქვეშ მოექცევა და ამას ალბათ სამხედრო ინტერვენციაც კი არ დასჭირდება“. ის კარგად იცნობს რეგიონს. წლებია თბილისში ცხოვრობს. დაწერილი აქვს წიგნები “პუტინი და კავკასია” და “მოგზაურობა აფხაზთა მხარეში”.
რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ რეჟის ჟანტეს თანაავტორობით გამოიცა ”ზელენსკი - გმირის ტყავში” - ვაჟა თავბერიძესთან ინტერვიუ ამ წიგნის გარშემოა, თუმცა რეჟის ჟანტე სააკაშვილზეც საუბრობს - მას პოლიტპატიმარს უწოდებს, ეხება პუტინს, მაკრონს, ზურაბიშვილს, “ოცნების“ ხელისუფლების განზრახვებსა და “უცხოეთის აგენტებსაც“.
რადიო თავისუფლება: დღეს, ყურადღების ცენტრში, თავისთავად ცხადია, ვოლოდიმირ ზელენსკია - მაგრამ წინააღმდეგი თუ არ იქნებით, სხვა პრეზიდენტებზეც გკითხავთ. დავიწყოთ სტანდარტული კითხვით - ვინაა თქვენი წიგნის სამიზნე აუდიტორია? ისე იკითხება, როგორც შესავალი “ზელენსკოლოგიაში“. ვისთვის დაიწერა თქვენი წიგნი?
რეჟის ჟანტე: პირველ რიგში, დასავლური აუდიტორიისთვის, მიუხედავად იმისა, რომ უკვე 16 ენაზე ითარგმნა, მათ შორის ქართულად, ასევე ჩინურად და იაპონურად. მაგრამ მეტწილად მაინც დასავლური აუდიტორიისთვის და აი, რატომ - როდესაც გამომცემელმა ასეთი წიგნის დაწერა შემოგვთავაზა, ჩვენ, მე და თანაავტორმა სტეფან სიონმა, თანხმობა იმიტომაც ვთქვით, რომ კარგად გვახსოვდა, როგორი განწყობები იყო საფრანგეთში 2014 წელს. როდესაც საქმე უკრაინაზე მიდგებოდა, არავის არაფერი გაეგებოდა, იგივე ვითარება იყო რუსეთსა და საქართველოსთან დაკავშირებით. მთელ რეგიონზე არასწორი წარმოდგენები ჰქონდათ, პირველ რიგში, პრორუსული ნარატივების გავლენით. ამიტომ ჩავთვალეთ, რომ საჭირო საქმეს გავაკეთებდით, თუ მკითხველს ავუხსნიდით - რას წარმოადგენს უკრაინა, რატომ მოხდა ეს ომი და რა სურს რუსეთს.
რადიო თავისუფლება: ხშირად, თავად პრეზიდენტი ზელენსკიც არ მალავს, თუ რაოდენ დიდი მნიშვნელობა აქვს პიარს და სტრატეგიულ კომუნიკაციებს. ამ პიარ გადმოსახედიდან, შესაბამისი კითხვაც - რა მიგაჩნიათ მის ყველაზე იკონურ - დასამახსოვრებელ მომენტად, ან ფრაზად, ამ ომში?
რეჟის ჟანტე: ალბათ ორიგინალური ვერ ვიქნები, თუ ვიტყვი, რომ ეს პატივი, რა თქმა უნდა, სულ პირველ ვიდეოს ეკუთვნის, როდესაც 25 თებერვალს ზელენსკიმ თავის გუნდთან ერთად ბანკოვის ქუჩაზე გაისეირნა და თქვა: Я тут, ми всі тут მე აქ ვარ, პოდოლიაკი აქაა, ერმაკი აქაა და ა.შ. რატომ იყო ეს ასე მნიშვნელოვანი? იმიტომ რომ იმ დღეს, რუსებმა იერიში მიიტანეს ჰოსტომელის აეროდრომზე, კიევიდან 30 კილომეტრში. გადასხეს ფსკოვის პარაშუტისტების დესანტი. მათი მიზანი იყო სწორედ ზელენსკის და უკრაინის მთელი სამთავრობო ელიტის თამაშიდან გამოთიშვა. დღეს უკვე ვიცით, რომ უშუალოდ ზელენსკის სიცოცხლეს ემუქრებოდა საფრთხე და მან საკუთარი თავით გარისკა. იმ საღამოს ვიხილეთ პროპაგანდის ნიაღვარი. ძალიან კარგად მახსოვს, ვკითხულობდი რუსულ არხებს ტელეგრამზე - ზელენსკი გაიქცა, თავი პოლონეთს შეაფარა და ა.შ. ამ დროს კი პრეზიდენტი გამოდის და ამბობს: ია ტუტ!. ძალიან სწორი გზავნილი იყო - აქა ვარ, არსად წასვლას არ ვაპირებ!
რადიო თავისუფლება: და არც სხვები გარბიან - ჩემი გუნდიც აქ არის.
რეჟის ჟანტე: ზუსტად. მართალი ხართ - გუნდიც აქაა. აი, აქ გამოჩნდა, რამდენად დიდი მნიშვნელობა აქვს სწორ კომუნიკაციას. ისიც გამოჩნდა, რამდენად საფრთხილოა, ფაქიზია ეს ყველაფერი. და ის ფაქტი, რომ ზელენსკიმ მოახერხა, ყოველდღე შეახსენოს სამყაროს, ვინ არის აგრესორი და ვინ მსხვერპლი ამ ომში, რა დევს სასწორზე ამ კონფლიქტში - ეს ყველაფერი ძალიან მნიშვნელოვან როლს თამაშობს. თან, ისე მოჩანს, თითქოს ადვილად გამოსდით, თითქოს მარტივია. თითქოს, ყველა შეძლებდა, ყველას გამოუვიდოდა.
რადიო თავისუფლება: სწორედ ეს მინდოდა მეკითხა - ამ ყველაფერში, რამდენად ვხედავთ მსახიობ ზელენსკის? წიგნის პირველსავე ნაწილში იხსენებთ რამდენიმე შემთხვევას, თუ როგორ იბნეოდა ახალბედა პრეზიდენტი ზელენსკი, როდესაც უსვამდნენ გაუთვალისწინებელ კითხვებს - რომელზეც თავის გუნდთან ერთად არ ჰქონდა ნამეცადინები. დღეს რა დოზით გვხვდება სამსახიობო პერფორმანსი ზელენსკის გზავნილებში?
რეჟის ჟანტე: დღეს, ვფიქრობ, უფრო სწორად, მე დღეს მასში უფრო სახელმწიფო მოღვაწეს ვხედავ, იმ სახელმწიფოს მეთაურს, რომელიც ომშია ჩართული. ის არ არის მეომარი ბელადი, ან სარდალი. კომუნიკაციები, გზავნილებიც ისევ მის ხელშია, და ვფიქრობ, ამ ტვირთსაც საკმაოდ ეფექტურად უნაწილებს სამხედრო სარდლობასა და ზოგადად არმიას. რა თქმა უნდა, რაღაცები წინასწარაა გათვლილი, იცის, რა, როდის და როგორ უნდა თქვას და ა.შ. მაგრამ მე ვხედავ სახელმწიფო მოღვაწეს, რომელიც პასუხისმგებლობის გრძნობით, საკუთარი ქვეყნის ინტერესებისთვის აკეთებს ამას. მან დღემდე მხოლოდ ორჯერ დატოვა უკრაინა - და ორივეჯერ ეს განპირობებული იყო სტრატეგიული კომუნიკაციით - მას ჰქონდა სათქმელი, ეს არ იყო შოუ. დეკემბრის ბოლოს აუცილებლად უნდა დალაპარაკებოდა რესპუბლიკელებს ამერიკაში, და ასევე აუცილებელი იყო ლონდონში, პარიზსა და ბრიუსელში ჩასულიყო დასავლეთთან საჰაერო თავდაცვასა და საბრძოლო თვითმფრინავებზე სასაუბროდ. ასე რომ, ეს არაა შოუ, პიარ-სვლა - ის მიდის, იმიტომ, რომ მისმა ჩასვლამ და საჭირო ხალხთან საუბარმა შესაძლოა სასწორის პინა უკრაინის მხარეზე გადახაროს.
რადიო თავისუფლება: ისე, არ ვიცი, გამოსვლებს ვინ უწერს, მაგრამ ვინც უწერს, ნამდვილად იმსახურებს ოსკარს - ან რასაც აძლევენ ხოლმე სიტყვების მწერლებს, ე.წ. სპიჩრაითერებს.
რეჟის ჟანტე: იგივე ადამიანია, ვინც მანამდე მის სიტყვით გამოსვლებს წერდა კომედიური სერიალისთვის, სადაც პრეზიდენტს თამაშობდა. ახალგაზრდა კაცია. და ცხადია, კარგად იცის თავისი საქმე, მაგრამ დეტალურად არ ვიცი, რა პროცესია. ნამდვილად ის წერს, მაგრამ ისიც გვითხრეს, რომ ზელენსკიც ურთავს ხოლმე საკუთარ ნაფიქრალ-ნააზრევს. საბოლოო ბეჭედს ის ასვამს, ასე ვთქვათ. მაგრამ ცხადია, ამ ხალხს ესმის კომუნიკაციის ხელოვნება.
რადიო თავისუფლება: ერთი საინტერესო დეტალი: წიგნი დაახლოებით 200-გვერდიანია. და ორად რომ გავყოთ, პირველ ას გვერდზე ხშირად შევხვდებით სიტყვა კლოუნს, როგორც კრიტიკას, მიმართულს ზელენსკისადმი. და საინტერესო ისაა, რომ ამ სიტყვის - კლოუნის დაახლოებით იგივე რაოდენობა გვხვდება მეორე ას გვერდზეც, ოღონდ ამჯერად „ბრჭყალებში“. ამ მეტამორფოზაზე მინდა გკითხოთ.
რეჟის ჟანტე: კი, ეს ნამდვილად იყო მეტამორფოზა, რადგან თავიდან... ისე კი არ იყო, რომ კლოუნი ეგონათ, მაგრამ სერიოზულადაც არ აღიქვამდნენ. ეს იმას არ ნიშნავს, თითქოს თავად არ იყო სერიოზულად განწყობილი, თითქოსდა არასერიოზულად ეკიდებოდა საქმეს. სულაც არა, მაგრამ ფაქტია, რომ კარგად არ გაეგებოდა, როგორ უნდა ემოქმედა, ან რისი გაკეთება სურდა. ამიტომაცაა, რომ თითქმის ბოლო დღემდე, ომის დაწყების დღემდე, მას არ სჯეროდა, რომ ომი დაიწყებოდა, მიუხედავად იმისა, თუ რას ეუბნებოდნენ. ვერ აცნობიერებდა, რა იდო სასწორზე. მას ორი მთავარი საარჩევნო დაპირება ჰქონდა: პირველი - დონბასში მშვიდობა უნდა დასადგურებულიყო. და ეს, რა თქმა უნდა, სხვა არაფერი იყო, თუ არა გულუბრყვილობა, რადგან ბატონ პუტინს მხოლოდ მაშინ შეგიძლია რამეზე მოელაპარაკო, თუ მზად ხარ დათმო და დაივიწყო შენი ქვეყნის სუვერენიტეტი, ზელენსკიმ კი ამის გაკეთებაზე უარი თქვა. მეორე დაპირება ოლიგარქების ალაგმვა იყო. და ეს, რა თქმა უნდა, მისთვის განსაკუთრებულად რთული იყო, მისი წარსულიდან გამომდინარე, - მისი სახელი ხომ დაკავშირებული იყო ერთ-ერთ მათგანთან. ჩვენ ვეცადეთ, წიგნში, განსჯისგან თავი შეგვეკავებინა, რადგან ურთულესია ოლიგარქიასთან გამკლავება, არა მარტო უკრაინაში, არამედ მთელ მსოფლიოში, რადგან მათ - ოლიგარქებს - შეუძლიათ მთელი ქვეყნის დესტაბილიზაცია. ეს არაა საქართველო, სადაც რეალურად, ერთი ოლიგარქია - აქ სხვანაირადაა საქმე. მაგრამ როდესაც უკრაინაზე მიდგება საქმე, ვხედავთ, მაგალითად, რინატ ახმეტოვს, რომელიც 200-300 ათას სამუშაო ადგილს ქმნის, ხელფასებს აძლევს ამ ხალხს - ეს არის ბერკეტი, რითაც შეგიძლია მთელი ქვეყნის დესტაბილიზაცია. ამას ემატება მედიის კონტროლი, პოლიტიკური პარტიებით ვაჭრობა და ა.შ. ასე რომ, რთულადაა საქმე. არც ამაზე ჰქონდა ზელენსკის ზუსტი წარმოდგენა, გამოწვევის სერიოზულობას ვერ აღიქვამდა.
რადიო თავისუფლება: და მერე, გარკვეულწილად, ვხედავთ ტრანსფორმაციას - ან მეტამორფოზას - კლოუნი ხდება უფრო საპატიო ფიგურა - მასხარა, რომელსაც სიმართლის თქმის უფლება აქვს და ეუბნება კიდეც ამ სიმართლეს მთელ სამყაროს, ხაკის პერანგში გამოწყობილი, ყოველგვარი დიპლომატიური პროტოკოლის გვერდის ავლით, ესაუბრება კოსტიუმებში გამოწყობილ ჰალსტუხებიან ხალხს...
რეჟის ჟანტე: არ ეგონათ, თუ ამას გაბედავდა, იცით?! მაგრამ ეს კიდევ ერთხელ ხაზს უსვამს მათ [ზელენსკის გუნდის] ოსტატობას კომუნიკაციაში, როგორ ხედავენ ისინი საკუთარ თავს. კი - აქ არის ბრავადა - გამომწვევი გაბედულება თუ თავდაჯერებულობა, მაგრამ ისიცაა, რომ უკვე დრო იყო დასავლეთში მათი ხმა გაეგონათ და შეესმინათ.
რადიო თავისუფლება: ახალი დრესკოდიც შექმნეს.
რეჟის ჟანტე: დიახ. ეს შეხსენებაა, რომ ჩვეულ საქმიანობას, business as usual-ს ვერ დავუბრუნდებით, რომ ეს ომია.
რადიო თავისუფლება: სხვა პრეზიდენტებზეც გადავიდეთ, და პირველ რიგში, ალბათ პუტინზე უნდა ვისაუბროთ, რადგან ალბათ სწორედ პუტინს მიუძღვის ყველაზე დიდი წვლილი ზელენსკის გამოძერწვასა და გამოწრთობაში. თქვენს წიგნს ჰქვია: ზელენსკი - გმირის ტყავში. პუტინზე რომ მოგიწიოთ მსგავსი წიგნის დაწერა, როგორი სათაური ექნებოდა?
რეჟის ჟანტე: არ ვიცი. არ მიფიქრია ამაზე. ალბათ იმაზეა დამოკიდებული, რა გინდა ამოიკითხო. ვფიქრობ, პუტინი არის სახელმწიფო მოღვაწე, რომელიც შეპყრობილია იმპერიული ვნებებით, იმპერიული სიდიადით, მაგრამ ამავდროულად კარგად უწყის, რომ რუსეთი არც ისე დიადია. და არც თავადაა დიადი. საფრანგეთში 90-იან წლებში გამოცემული ერთი ცნობილი წიგნი გვაქვს, სათაურით „რუსეთი: ღატაკი ძალა“. და რუსეთისა და პუტინის მთელი სტრატეგიაც ამაშია: იციან, რომ არ წარმოადგენენ დიდ ძალას და ამ კომპლექსის კომპენსირებას ცდილობენ. რუსეთს არ შეუძლია, ვთქვათ, ეკონომიკურად, ფინანსურად გაეჯიბროს ამერიკას, მაგრამ ძალიან კი უნდა ეს, ოცნებობს ამაზე. პუტინი მეოცნებეა, აკვიატებული ოცნებით რუსეთის სიდიადეზე. მეოცნებე, რომლის ოცნებასაც რეალობასთან არაფერი აქვს საერთო. და ეს მრავლისმეტყველია, ეს ბევრ რამეს გვეუბნება თავად რუსეთზე. როდესაც ამას ვამბობ, სულაც არ მინდა რუსეთი და რუსები შეურაცხვყო. ამაში არაა საქმე. მე ვცდილობ გავიაზრო, გავშიფრო, რა ამოძრავებს რუსეთს. და ერთგვარად, ეს ომი, არის რუსეთის გაანჩხლებული მცდელობა, ყურადღება მიიქციოს: შემომხედეთ, მე მნიშვნელოვანი ვარ! ნახეთ, რაზე ლაპარაკობთ მთელი წელია - ამერიკასა და ჩინეთზე კი არა, ჩემზე, რუსეთზე და ჩემს ომზე უკრაინაში! და ეს იმის გათვალისწინებით, რომ ჩინეთის მთლიანი შიდა პროდუქტი ათჯერ მეტია რუსეთისაზე, ჩინეთის გამოწვევა ათჯერ უფრო რთულია, ვიდრე რუსეთის საკითხი. დიდი ალბათობით, სწორედ რუსეთი გახდება ჩინეთის ერთგვარი მონა მომავალში, თუ მონა არა, ძლიერ დამოკიდებული მაინც იქნება პეკინზე. მაგრამ როდესაც ახალ ამბებს კითხულობ, განსაკუთრებით, თუ რუსეთის მოქალაქე ხარ, შეგრძნება გიჩნდება, რომ მნიშვნელოვანი ხარ, რომ სამყარო შენ გარშემო ტრიალებს, რუსეთი ყველაზე ძლევამოსილია - არადა, არაა ასე. და ვფიქრობ, სწორედ აქ უნდა ვეძებოთ ამ ომის ფესვები.
რადიო თავისუფლება: გადავინაცვლოთ თქვენი სამშობლოსკენ და მაკრონზეც ვისაუბროთ - რომელიც, როგორც ჩანს, პოლიტიკური ჟონგლიორობის ხელოვნების შესწავლითაა გატაცებული. ერთ დღეს თუ ამბობს: უკრაინელების გვერდში ვიდგები მათ გამარჯვებამდე, მეორე დღეს მისგან გვესმის, რომ რუსეთი არ უნდა განადგურდეს, ან არ უნდა დავამციროთ. პუტინთან სატელეფონი საუბრებსაც ვერ ელევა. რა თამაშს თამაშობს მაკრონი?
რეჟის ჟანტე: მაკრონს აქვს პრობლემა - და ეს პრობლემაა ცოდნის, სიღრმისეული ცოდნის არქონა - თუ რას წარმოადგენს რუსეთი. მას აქვს მეორე პრობლემაც - საზოგადოებრივი აზრი საფრანგეთში, სადაც ბევრი მმართველ წრეებში, არმიაში, დიპლომატებსა თუ ბიზნესწრეებში - მოკლედ, საკმაოდ მნიშვნელოვანი სეგმენტი მოსახლეობისა, შესაძლოა მთლად პრორუსულობა მათ ვერ დავწამოთ, მაგრამ ანტიამერიკელები კი ნამდვილად არიან. მაკრონს უწევს ეს ყველაფერი გაითვალისწინოს. ამიტომაცაა, რომ ზოგჯერ შესაძლოა, რუსეთუმეს შთაბეჭდილებას ტოვებდეს, თითქოს რუსეთის ინტერესებზე ფიქრობს. მაგალითად, როგორც შარშან, როცა თქვა, რომ რუსეთი არ უნდა დავამციროთო. ეს სხვა არაფერია, თუ არა პუტინის ნარატივის გამეორება და ჩვენს, დასავლეთის პოზიციას და გავლენას ასუსტებს. მეორე დღეს კი შესაძლოა, უკიდურესად პრინციპულის შთაბეჭდილება დატოვოს, გამოვიდეს და ძალიან ხისტად დააფიქსიროს პოზიცია. მან არ იცის, ვერ გადაუწყვეტია, სად დადგეს.
რადიო თავისუფლება: თქვენი სამშობლოდან თქვენს დღევანდელ სახლზე გადავიდეთ, საქართველოზე და მინდა ორ აქაურ პრეზიდენტზე გკითხოთ. მაგრამ მანამდე სხვა კითხვა: რა გავლენას ახდენს საქართველოს საერთაშორისო იმიჯზე ეს ომი, უფრო სწორად, ოფიციალური თბილისის პოზიცია ომთან დაკავშირებით?
რეჟის ჟანტე: ვფიქრობ, ძალიან ცუდ გავლენას ახდენს. საქართველოს მთავრობის პოზიცია მართლაც ისეთი რომ ყოფილიყო, როგორსაც “ქართული ოცნება“ იჩემებს, - რომ ეს სხვა არაფერია, თუ არა სიფრთხილე, რუსეთს ვუფრთხითო, ამას გავიგებდით, რადგან ეს რეალური პრობლემაა. საქართველო ნამდვილადაა საფრთხის ქვეშ. თუ რუსეთი უკრაინაში გაიმარჯვებს, ვფიქრობ, რამდენიმე კვირაში საქართველო რუსეთის სრული კონტროლის ქვეშ მოექცევა და ამას ალბათ სამხედრო ინტერვენციაც კი არ დასჭირდება. მაგრამ საქმე ამაში არ არის. ყველაფერი იმისკენ მიგვითითებს, რომ ხელისუფლებას აქვს მიზანმიმართული პოლიტიკა და მიზანია, რომ ქვეყანამ ევროპული გზიდან გადაუხვიოს. ეს დასავლელებისთვის შესაძლოა ზოგჯერ ზედმეტად რთული იყოს აღსაქმელად, მაგრამ ბატონმა ივანიშვილმა, რომელიც ქვეყნის ერთადერთი რეალური მმართველია, მშვენივრად უწყის, რომ ქართველების აბსოლუტური უმრავლესობა პროევროპულია - კი, შესაძლოა მათგან ზოგი მეტი სიფრთხილის მომხრეა და ზოგი კიდევ ამბობს, რომ ყველაფერი უნდა ვიღონოთ ნატოსა და ევროკავშირში შესასვლელად, მაგრამ მთლიანობაში ამ ხალხს სურს დასავლეთი. და ამ დროს შენ, წინასწარი განზრახვით, მიზანმიმართულად იწყებ ამერიკისა და ევროკავშირის წარმომადგენლების შეურაცხყოფას, ეს სხვა არაფერია, თუ არა გათვლილი პოლიტიკა, რომლის მიზანია, ევროპამ გითხრას - არ გვინდიხართ, არ გვინდა ჩვენი ოჯახის წევრები გახდეთ. სწორედ ეს მოხდა გასულ წელს. ასეთია დღეს საქართველოს იმიჯი, მაგრამ ეს არის წინასწარი განზრახვით შექმნილი იმიჯი. და ისევ და ისევ, პრობლემა არაა რუსეთთან სიფრთხილე - ეს გასაგებია, ამის ახსნა შეიძლება. ვფიქრობ, დასავლელი დიპლომატებისთვის, რომელთაც მე ხშირად ვესაუბრები, დიდ სირთულეს არ წარმოადგენს იმის გააზრება, რომ საქართველოს არ სურს, რუსეთზე სანქციებს შეუერთდეს. რატომ არა? იმიტომ, რომ საქართველო ძალიან პატარაა. და მას ვერავინ დაიცავს, თუ საქმე საქმეზე მიდგება. ასე რომ, დიახ, ამას ყველა გაიგებდა. თქვენ შეგიძლიათ ევროპელებს უთხრათ - უნდა გაგვიგოთ, ამას ვერ გავაკეთებთ. მაგრამ ეს სხვაა და შეურაცხყოფის მიყენება კიდევ სხვა. პოსტსაბჭოთა სივრცის ბევრი სხვა ქვეყანაც სიფრთხილეს იჩენს: ავიღოთ ტოყაევი ყაზახეთში, ან კიდევ ფაშინიანი. ისინიც ძალიან ფრთხილობენ. გვესმის, რომ სულაც არ მოსწონთ ეს ომი, მაგრამ პირდაპირ ვერ მიახლიან ამას რუსეთს, რადგან საკუთარი ქვეყანა აქვთ დასაცავი. მაგრამ თვეების განმავლობაში დასავლეთის შეურაცხყოფას და მიზანში ამოღებას უკვე სხვა განზომილებაში გადავყავართ. ამ შეურაცხყოფას ემატება ქმედებები, როგორიცაა, მაგალითად, ეს კანონი „უცხოური გავლენის აგენტების შესახებ“, რაც სხვა არაფერია, თუ არა ანალოგიური რუსული კანონის კალკირება - „კოპი-პეისტი“, სახელიც კი იგივეა. რასაც ვუყურებ, უკვე ოცი წელია, არის ის, რომ ნელ-ნელა, მაგრამ მიზანმიმართულად, რეგიონის არადემოკრატიული რეჟიმები და, პირველ რიგში, ბატონი პუტინის რუსეთი, ცდილობს დასავლური დემოკრატიები გამოიწვიოს, ძირი გამოუთხაროს დემოკრატიულ მმართველობას რეგიონში. სწორედ ამას ვხედავთ უკრაინაში და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია საქართველოსთვის, რადგან ეს ყველაფერი დიდ გავლენას მოახდენს საქართველოზე, განსაკუთრებით მაშინ, თუ რუსეთი გაიმარჯვებს. თუ რუსეთი გაიმარჯვებს, ვშიშობ, დემოკრატიული საქართველო, იმ სახით, რომლითაც მას დღეს ვიცნობთ, გაქრება. და იმედი მაქვს, ეს „უცხოური აგენტების“ კანონი ამის პირველი ნიშანი არ აღმოჩნდება.
რადიო თავისუფლება: როგორც უკვე ვთქვი, მინდა კიდევ ორ პრეზიდენტზე გკითხოთ: ერთი, თქვენ მსგავსად, საფრანგეთის მოქალაქეა, მეორე - უკრაინისა. და ფაქტია, დიდ დრამას ვხედავთ ორივეს მონაწილეობით და მინდა ამ დრამაზე თქვენი მოსაზრებები მოვისმინო.
რეჟის ჟანტე: ვფიქრობ, მეორე თემა - სააკაშვილის თემა შეგვიძლია დავაკავშიროთ წინა შეკითხვასთან საქართველოს საერთაშორისო იმიჯის შესახებ. ყველას გვესმის, რომ სააკაშვილმა შესაძლოა, დაუშვა შეცდომები - და იმ ქვეყანაში, სადაც კანონის უზენაესობა დიდებულად მუშაობს, ოღონდ საქართველო არ არის ასეთი ქვეყანა - მას ალბათ მოუწევდა მართლმსაჯულების წინაშე წარმდგარიყო, მაგრამ აქ ეს არ არის ამოსავალი წერტილი. ამოსავალი წერტილია ის, რომ სააკაშვილი რეალურად და პირველ რიგში, პოლიტიკური პატიმარია, პოლიტიკური მიზეზების გამოა დაპატიმრებული. ვიცით, რომ სააკაშვილს ბატონი ივანიშვილი შესაძლოა, პირად მტრად აღიქვამს, იმის გამოც, თუ რას წარმოადგენს ის ამ ქვეყნისთვის. მისაუბრია ადამიანის უფლებათა დამცველებთან, ორგანიზაციებთან, რომლებიც ამბობენ: თუ დანაშაული ჩაიდინა, რატომაც არ უნდა გასამართლდეს? მაგრამ როდესაც ვხედავთ, რომ პროცედურები უგულებელყოფილია, არის უამრავი დარღვევა, წინასწარი განწყობით მიდგომა... ავიღოთ მაგალითად ხერხი, რომელსაც მთავრობა სააკაშვილზე საუბრისას იყენებს: რომ ის მსახიობია, თამაშობს და ა.შ. კაცმა 50 კილოგრამზე მეტი დაიკლო ერთი წლის განმავლობაში - ეს ხომ ფაქტია, ექიმების მიერ დამტკიცებული ფაქტი. ვის შეუძლია თქვას, რომ ადამიანი, რომელიც საკუთარი წონის თითქმის ნახევარს დაიკლებს, ჯანმრთელია და კარგად არის?
რადიო თავისუფლება: პრემიერ-მინისტრმა განაცხადა, რომ ის კარგი მსახიობია. სავარაუდოდ, თუ სააკაშვილი იქვე გარდაიცვლება, იტყვიან, რომ სტანისლავსკის მეთოდით თამაშობდა და ზედმეტი მოუვიდა.
რეჟის ჟანტე: დიახ, ბოლომდე ითამაშა როლი. რაც შეეხება მადამ ზურაბიშვილს - ის ფრანგია, მაგრამ, სხვათა შორის, საფრანგეთის მოქალაქე აღარ არის. არც მისი ქმედებები ეხმარება [საქართველოს], რადგან შარშან, ომის პირველ დღემდე, გვიმტკიცებდა, რომ ბატონ სააკაშვილს ბევრი ცოდვა მიუძღვის, მისი მთავარი დანაშაული კი ისაა, რომ რაღაცნაირად ომის პროვოცირება მოახდინა 2008 წელს. დიახ, შესაძლოა, სააკაშვილის ქმედებები სწორი არ იყო. მაგრამ თუ რამე გავიგეთ ზელენსკის მაგალითით, რომელიც სწორედაც რომ, იყო ადამიანი, რომელიც ცდილობდა რუსებთან ლაპარაკს, მზად იყო ამისთვის, გავიგეთ ის, რომ ეს არაფერს ცვლის [რუსებისთვის]. საქმე ის კი არაა, სწორად მოიქცა თუ არა სააკაშვილი, საქმე ისაა, რომ მცდარია თეორია, რომლის მიხედვითაც, სააკაშვილი თუ „კარგად“ მოიქცეოდა, ომი არ იქნებოდა. ამის თქმით კი ზურაბიშვილმა თქვა სიტყვები, რომელიც ძალიან ეამათ რუსებს. ამ განცხადებას მისი პოლიტიკური კრედიტის ძალიან დიდი დოზა შეეწირა. მერე თქვა, რომ სააკაშვილს არასოდეს შეიწყალებს, და შთაბეჭდილება დამრჩა, რომ პოლიტიკას ზედმეტად პირადულად იღებს. როდესაც პრეზიდენტი ხარ, საქმე მარტო ის არაა, შენ რას ფიქრობ, ისიც უნდა გაითვალისწინო, რომ ქვეყანას წარმოადგენ. ამ განცხადებით მან უკან დასაბრუნებელი გზა მოიჭრა - სააკაშვილის შეწყალებას ვგულისხმობ.
რადიო თავისუფლება: მე, რა თქმა უნდა, მის ადვოკატად ვერ გამოვდგები, მაგრამ ისიც უნდა ითქვას, რომ მის განცხადებებს უკრაინის ომზე სულ სხვა ტონი აქვს, მთავრობისგან განსხვავებით.
რეჟის ჟანტე: დიახ, აბსოლუტურად. 24 თებერვლიდან მოყოლებული, ომის პირველი დღიდან, ის ძალიან შეიცვალა. და ბევრი სწორი განცხადება გააკეთა - არა მხოლოდ უკრაინის ომზე, არამედ მთავრობის ქმედებებზეც დროული და ზუსტი შეფასებები ჰქონდა. მთავრობის ქმედებების კრიტიკა მისი მხრიდან ნიშნავს, რომ მან მოირგო ის ნიშა, რომელიც მის წინამორბედ პრეზიდენტ მარგველაშვილს ეკავა - შემაკავებელი ძალა ხელისუფლების სტრუქტურაში. რაც, ვფიქრობ, მნიშვნელოვანია ქვეყნისთვის, და ეს ყურადსაღები განცხადებებია.