Accessibility links

რადიო თავისუფლება რადიო თავისუფლება

მოლდოვა-საქართველო: პრეზიდენტები რუსეთის აგრესიის წინააღმდეგ და პრორუსული პროტესტის ფონზე


სალომე ზურაბიშვილი, მაია სანდუ. 2022 წლის 17 ოქტომბერი
სალომე ზურაბიშვილი, მაია სანდუ. 2022 წლის 17 ოქტომბერი

მღელვარების ფონზე, როცა პრორუსული პოლიტიკური ძალის მიერ ორგანიზებულ მიტინგებზე რიგგარეშე არჩევნებს ითხოვენ, მოლდოვაში საქართველოს პრეზიდენტი, სალომე ზურაბიშვილი ჩავიდა. 12-წლიანი პაუზის შემდეგ ორი ქვეყნის ლიდერების პირველ შეხვედრაზე საუბრის მთავარი თემა უკრაინა და რუსეთის აგრესია იყო. 

"ჩვენ ვერ დავუშვებთ იმას, რომ აგრესიამ და შიშმა გაიმარჯვოს... უნდა დაისაჯოს დიდი დანაშაული, რომელიც ჩაიდინა რუსეთმა", - თქვა მაია სანდუმ.

"ეს ომი დამთავრდება უკრაინის გამარჯვებით, უკრაინის რეკონსტრუქციით და ჩვენი და ევროკავშირის გაერთიანებით", - აღნიშნა სალომე ზურაბიშვილმა.

17 ოქტომბერს, როდესაც მოლდოვისა და საქართველოს პრეზიდენტები ერთობლივ პრესკონფერენციას მართავდნენ, ანტიდასავლური მიტინგის მონაწილეები პრეზიდენტის ადმინისტრაციასთან შეგროვდნენ, საქართველოს პრეზიდენტიც ახსენეს და მეგაფონით ყვიროდნენ, რომ სანდუს ხელისუფლება აუცილებლად უნდა შეიცვალოს.

საპროტესტო აქციიდან ფეისბუკლაივი, თავის გვერდზე, პარტია „შორის“ ქვეყნიდან გაქცეულმა მსჯავრდებულმა თავმჯდომარემ, რუსეთთან დაახლოებულმა დილან შორმა გაუშვა. მისი პარტია საპროტესტო აქციების მთავარ ორგანიზატორად მიიჩნევა და ის რუსეთის სახელმწიფო მედიის ყურადღების ცენტრშია.

  • რა ხდება მოლდოვაში და როგორ მიიღეს იქ საქართველოს პრეზიდენტი?

მიმართვა მეგაფონით და პრორუსული განცხადებები

„გვინდა მივმართოთ ყველა საერთაშორისო სტრუქტურას, მათ შორის - საქართველოს პრეზიდენტს, რომელიც ამჟამად მოლდოვის რესპუბლიკაში იმყოფება - შეხედეთ, რას აკეთებს ეს რეჟიმი მოლდოვაში... ის სიღარიბესა და კორუფციასთან კი არ იბრძვის, არამედ საკუთარ ხალხს ებრძვის“, - აცხადებდა მეგაფონში მიტინგის ერთ-ერთი მონაწილე, რომელიც პრეზიდენტ სანდუს, სხვების მსგავსად, დიქტატორად მოიხსენიებდა. „გადადექი“, „გადადექი“ - გაჰყვიროდნენ, გამოქვეყნებული ვიდეოს მიხედვით, არცთუ მრავალრიცხოვანი მიტინგის მინაწილეები.

საპროტესტო აქციები მოლდოვაში, 19 სექტემბრიდან, ყოველ კვირა დღეს იმართება, თუმცა 17 ოქტომბერს - ორშაბათ დღეს, როგორც თავად დემონსტრანტები ხსნიან, ქუჩაში იმის გამო გამოვიდნენ, რომ კვირას, საპოლიციო ძალებმა პროტესტის მონაწილეების მიერ გაშლილი კარვები აიღეს და შესაბამისად - „სანდუ უკვე დიქტატურასთან ასოცირდება“. პოლიცია აცხადებს, რომ დაუშვებელია ქალაქის ცენტრში მოძრაობის გადაკეტვა, ქვეყანაში რუსეთ-უკრაინის ომის გამო მოქმედი საგანგებო მდგომარეობის გამო.
მოლდოვის პრეზიტენტი, მაია სანდუ განგრძობადი საპროტესტო აქციების მთავარ მიზნად ქვეყანაში პრორუსული მმართველობის დამყარებას ასახელებს. რუსეთის მედიაც მოლდოვაში მიმდინარე აქციებს ანტიდასავლურს უწოდებს.

იულიან გროზა - მოლდოვაში მოქმედი ევროპული პოლიტიკისა და რეფორმების ინსტიტუტის აღმასრულებელი დირექტორი, გვეუბნება, რომ აქციის ორგანიზატორები, „რომლებსაც დიდ ყურადღებას უთმობს რუსეთის სახელმწიფო მედია“, ცდილობენ ქვეყანაში არსებული სოციალური და ეკონომიკური კრიზისი გამოიყენონ იმის საჩვენებლად, რომ თითქოს ეს პროტესტი ხალხის გულწრფელი პროტესტია, მაგრამ ეს სინამდვილეში ასე არ არის“.

გროზა ასევე ამბობს, რომ საპროტესტო აქციების მთავარ ორგანიზატორ პარტია „შორს“ ამ ეტაპზე რამდენიმე ტელეარხი აქვს, მათ შორის - ერთი ამჟამად შინაპატიმრობაში მყოფი ექსპრეზიდენტის, რუსეთთან დაახლოებული დოდონისგან შეიძინა და ეს არხი რუსეთის სახელმწიფო „1 არხის“ რეტრანსლირებას ახდენს.

პარტია „შორის“ თავმჯდომარე, ალან შორი მოლდოვიდან 2019 წელს გაიქცა, მას შემდეგ, რაც 2017 წელს მას თაღლითობისა და ფულის გათეთრების ბრალდებით, სასამართლომ 7 წლითა და ექვსი თვით პატიმრობა მიუსაჯა. შორი თავის მომხრეებს მიტინგზე, პერიოდულად, ვიდეოხიდის საშუალებით მიმართავს. ის მათ იაფ გაზსა და ელექტროენერგიას, ღირსეულ ხელფასებსა და პენსიებს და რუსეთში პროდუქციის ექსპორტის განახლებას ჰპირდება.

„რია ნოვოსტისთან“ ერთ-ერთ ინტერვიუში ილან შორი ამბობს, რომ სანდუ თავის „დასავლელ იდეოლოგებსა“ და „პატრონებს“ ემსახურება და ქვეყანა „აბსოლუტურად გარედან იმართება“.

„არ შეიძლება, რომ ქვეყნის პრეზიდენტმა, რომლის ხალხიც მალე შეეჯახება შიმშილსა და სიცივეს, მოუსმინოს თავის დასავლელ იდეოლოგებს და არ აწარმოოს მოლაპარაკებები სტრატეგიულ პარტნიორთან - რუსეთის ფედერაციასთან, რათა იპოვოს გამოსავალი საკუთარი ხალხისთვის. ეს ღალატია“, - ამბობს შორი, რომელსაც მიაჩნია, რომ რუსეთის მიერ ოკუპირებულ მოლდოვას საერთოდ არ უნდა ჰყავდეს ჯარი.

ექსპერტებს არ უკვირთ, რომ მკვეთრად პროდასავლელი პრეზიდენტის, მაია სანდუს წინააღმდეგ განსაკუთრებით გააქტიურდნენ პრორუსული ძალები. თუმცა, როგორც იულიან გროზა გვეუბნება, ილან შორმა ბევრი მხარდამჭერი მაინც ვერ იპოვა. ერთგან შორი ამბობს, რომ მის მიერ ორგანიზებული აქცია 50-ათასიანი იყო; მოლდოვის პოლიციამ კი ამ აქციაზე 6 ათასი ადამიანი დათვალა და, ექსპერტის თქმით, მომიტინგეთა რიცხვი არ იზრდება და თითქმის უცვლელია.

ამჟამად, პარტია „შორის“ იდეური მხარდამჭერები არიან კომუნისტები და სოციალისტები, რომლებსაც მოლდოვის პარლამენტში 30-ზე მეტი მანდატი აქვთ. თუმცა, კომუნისტებისგან განსხვავებით, დოდონის მოწოდებების მიუხედავად, სოციალისტების პარტია, გროზას თქმით, საპროტესტო აქციებს ფიზიკურად ჯერ არ უერთდება. „შორის“ სათვალავზე მოლდოვის პარლამენტში 7 მანდატია.

პრეზიდენტები რუსეთის აგრესიის წინააღმდეგ

რუსეთის აგრესია და საოკუპაციო პოლიტიკა ერთ-ერთი მთავარი აქცენტი იყო მოლდოვისა და საქართველოს პრეზიდენტების ერთობლივ პრესკონფერენციაზე, რომელიც საპროტესტო აქციის ფონზე იმართებოდა.

„თუ რუსეთი გაბედავს მოლდოვის სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევას, რა თქმა უნდა, ჩვენ თავდაცვის შესაბამის ზომებს მივიღებთ“, - თქვა მაია სანდუმ დასმული შეკითხვის საპასუხოდ, რომელიც რუსეთის მიერ მოლდოვის საჰაერო სივრცის დარღვევას შეეხებოდა და იქვე დასძინა, რომ „ადამიანების უსაფრთხოება ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხია“.

10 ოქტომბერს, როცა რუსეთმა მასობრივად დაბომბა უკრაინის მშვიდობიანი ქალაქები, მოლდოვის საგარეო და თავდაცვის უწყებებმა განაცხადეს, რომ რუსეთის სამმა რაკეტამ დაარღვია მოლდოვის საჰაერო სივრცე და საფრთხე შეუქმნა სამოქალაქო თვითმფრინავებს, რომლებიც ამ დროს რეისებს ასრულებდნენ. უკრაინის მეზობელი მოლდოვა ახლოს არის საბრძოლო მოქმედებების თეატრთან: კიშინიოვიდან ხერსონამდე - 289 კმ-ია. საპორტო ქალაქი ოდესა კი 154 კილომეტრშია.

„რუსეთის აგრესია არის, ერთი მხრივ, არა დღევანდელი დღის ამსახველი, ანაქრონიზმი არის დღევანდელ დღეს, ეს არის ჩარჩენა იმ საუკუნეში, რომელიც ომების საუკუნე და ტოტალიზებული საუკუნე იყო. ომი უკრაინაში უდიდეს საფრთხეს წარმოადგენს ასევე ჩვენი ქვეყნებისთვის და ევროპისთვის და ალბათ, მთლიანად მსოფლიოსთვის და ამიტომ არ შეიძლება, რომ აგრესიამ გაიმარჯვოს. არ შეიძლება რომ უსამართლობამ, არაადამიანურობამ გაიმარჯვოს“, - განაცხადა სალომე ზურაბიშვილმა პრესკონფერენციაზე.

პრეზიდენტებმა აღნიშნეს, რომ საქართველოსა და მოლდოვის ადგილი ევროპულ ოჯახშია და, ინტეგრაციის გზაზე, ყველაფერი უნდა გაკეთდეს ევროკომისიის მიერ განსაზღვრული დამატებითი პირობების შესასრულებლად.

„საქართველოს პრეზიდენტის ვიზიტი ძალიან მნიშვნელოვანია იმის გათვალისწინებით, რომ „ასოცირების ტრიოს“ ქვეყნებს [უკრაინა, მოლდოვა, საქართველო] ევროპული გზა აქვთ არჩეული და მათ საერთო ინტერესები ამოძრავებთ“, - ეუბნება რადიო თავისუფლებას მოლდოველი ექსპერტი, იულიან გროზა.

რუსეთის აგრესიის საფრთხისა და ევროპული მისწრაფებების გათვალისწინებით, საქართველოს პრეზიდენტის მოლდოვაში ვიზიტს მნიშვნელოვნად მიიჩნევს პოლიტოლოგი ნიკა ჩიტაძე. ის თვლის, რომ „კოორდინირებული მოქმედებები და ერთმანეთის გამოცდილების გაზიარებაც ძალიან მნიშვნელოვანი იქნებოდა ორივე ქვეყნისთვის“, თუმცა პრეზიდენტ ზურაბიშვილის ვიზიტის შემდეგ, ექსპერტი განსაკუთრებულ ძვრებს არ მოელის, რადგან „საქართველოში გადაწყვეტილებებს პრეზიდენტი არ იღებს“.

ერთობლივ პრესკონფერენციაზე სალომე ზურაბიშვილმა არ გამორიცხა, რომ რუსეთთან „სავიზო რეჟიმის გადახედვა მოგვიწიოს, რომელიც საკმაოდ ლიბერალურია დღევანდელ პირობებში და რომელიც შეიძლება ამ აგრესიის პირობებში ნაკლებად მისაღები იყოს“, - მაგრამ იქვე დაამატა, რომ „ეს ყველაფერი ხელისუფლების მიერაა გადასაწყვეტი, საზოგადოებასთან ერთად“ და „მთავარია, საზოგადოება იყოს დარწმუნებული, რომ კონტროლის ყველა მექანიზმია გამოყენებული“.

  • 16x9 Image

    ლელა კუნჭულია

    რადიო თავისუფლების ჟურნალისტი. ძირითადად მუშაობს შიდა და საგარეო პოლიტიკის საკითხებზე, ასევე აშუქებს ეკონომიკისა და ადამიანის უფლებების თემებს. მუშაობდა პრაღაში, რადიო თავისუფლების სათავო ოფისში. სხვადასხვა დროს მიჰყავდა გადაცემები. მიღებული აქვს ევროკავშირის პრიზი ჟურნალისტიკაში დოკუმენტური ფილმისთვის "პანკისის სტიგმა".  რადიო თავისუფლებაში მუშაობს 2000 წლიდან.

XS
SM
MD
LG