ავტორი: ანი ჩხიკვაძე, ამერიკის ხმა
საქართველოში პოლიტიკური კრიზისის და მის გარშემო მიმდინარე მოლაპარაკებების შესახებ, სენატის ევროპის ქვეკომიტეტის თავმჯდომარეს, დემოკრატ სენატორ ჯინ შაჰინს და საგარეო კომიტეტის წამყვან რესპუბლიკელ წევრს, სენატორ ჯიმ რიშს "ამერიკის ხმის" ჟურნალისტი, ანი ჩხიკვაძე ესაუბრა. სენატორები წლებია, საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს აკვირდებიან. გასულ კვირას, სენატის საგარეო კომიტეტში საქართველოში დემოკრატიის მდგომარეობის შესახებ მოსმენა გაიმართა, რომელსაც სენატორი შაჰინი უძღვებოდა.
[სენატში გამართული] მოსმენის ერთ-ერთი მთავარი საკითხი პოლიტიკურად მოტივირებული მართლმსაჯულების, დევნისა და სასამართლოზე პოლიტიკური გავლენის საკითხები იყო. სენატორო რიშ, თქვენ მოუწოდებდით ქართველ კოლეგებს რურუას გათავისუფლებისკენ, თუმცა ერთი წლის წინ მიღწეული [მარტის] შეთანხმების მიუხედავად, ამ ნაბიჯის ნაცვლად, ჩვენ ყველაზე დიდი ოპოზიციური პარტიის ლიდერის, ნიკა მელიას დაკავება ვიხილეთ. ამ ვითარებაში, მიმდინარე პოლიტიკური კრიზისის და მოლაპარაკებების ფონზე, როგორ ხედავთ კომპრომისის შესაძლებლობას მაშინ, როცა პრობლემები, რომელიც თავადვე გამოყავით, პოლიტიკური დევნის გარშემო, კვლავ რჩება?
სენატორი რიში:
მოდით ცოტა შორიდან დავიწყებ, მე და სენატორი შაჰინი, 2012 წელს თბილისში ვიყავით, როცა პირველი რეალური არჩევნები ჩატარდა. ეს ამაღელვებელი დრო იყო. ამერიკელი ხალხი ქართველი ხალხის მიმართ თბილადაა განწყობილი. მათ გაუხარდათ იმის ნახვა, რომ საქართველომ დემოკრატიის გზა, კაპიტალისტური სისტემა აირჩია და არა კომუნისტური. როცა ამ არჩევნებს ვაკვირდებოდით, ჩვენ აღფრთოვანებულნი და ოპტიმიზმით განწყობილნი ვიყავით. ჩვენ, არჩევნების მეორე დღეს, ორივე პარტიის ლიდერებს შევხვდით და მათთან სასიამოვნო საუბარი გვქონდა. კიდევ ერთხელ, მე ეს მახარებდა. თუმცა, ამის შემდეგ დიდი დრო არ იყო გასული, როდესაც გამიჩნდა ეჭვები პოლიტიკური დაკავებების გამო. ეს არაა დემოკრატიის ნიშანი. შემდეგ ვითარება ხან ასე იცვლებოდა, ხან ისე.
ვფიქრობ, ქვეყანა ახლა კიდევ ერთხელ დადგა სირთულის წინაშე. ორივე, მე და სენატორ შაჰინის ნაცვლოდაც ვიტყვი, - ჩვენ აქ დასახმარებლად ვართ და არა დასაგმობად. ჩვენ მეგობრები ვართ. ამერიკელი ხალხი მეგობარია. ჩვენ ძალიან გვინდა დემოკრატიის გზაზე საქართველოს წარმატება ვიხილოთ. დემოკრატია ადვილი არაა. დემოკრატიაში, ისევე როგორც ნებისმიერი მთავრობის დროს, მთავრობამ შესაძლოა გადააჭარბოს ძალაუფლებას. თუმცა ის, რომ მათ ეს შეუძლიათ არ ნიშნავს, რომ ასე უნდა მოიქცნენ.
თუმცა სენატორო, ბოდიში რომ გაწყვეტინებთ, ჩემს კითხვას არ უპასუხეთ. როგორ ხედავთ კომპრომისის შესაძლებლობას მაშინ, როცა რურუას გათავისუფლების შესახებ, გასული წლის შეთანხმების შემდეგ მოწოდებების მიუხედავად, ამის ნაცვლად ოპოზიციური პარტიის ლიდერის დაკავება ვიხილეთ?
სენატორი რიში:
კომპრომისი ყოველთვის შესაძლებელია, თუ ორი რამე გაქვს: მხარეებს საერთო მიზანი ამოძრავებთ და კეთილსინდისიერად მიდიან წინ. თუ ეს ორი რამ არის, კომპრომისი მიღწევადია. როგორც იცით, მე და სენატორი შაჰინი ადგილზე კავშირში ვართ ჩვენს წარმომადგენლებთან, ამერიკის ელჩთან და ისინი ყველაფერს აკეთებენ, რათა ხელი შეუწყონ ამას. ახლა საქმე კარგად არ მიდის. ჩემი გზავნილია: დაუბრუნდით მაგიდას, გააკეთეთ ეს. ეს საქართველოს და მსოფლიოს ინტერესშია.
სენატორო შაჰინ, თქვენ ხომ არ დაამატებდით რამეს?
სენატორი შაჰინი:
დიახ, მოსმენაზე ვიხილეთ ის, რომ საქართველოს და ქართველ ხალხს დემოკრატიის, ინსტიტუტების რეფორმების, განსაკუთრებით დამოუკიდებელი სასამართლოს მშენებლობის გზაზე, ორპარტიული მხარდაჭერა აქვს. აქვს განგრძობითი მხარდაჭერა ნატოსა და ევროკავშირის წევრობის კუთხით. მე და სენატორი რიში საქართველოს ნატოში გაწევრიანების მტკიცე მხარდამჭერები ვართ. თუმცა, ახლა გვსურს ვიხილოთ, რომ მმართველმა და მთავარმა ოპოზიციურმა პარტიამ მათი განსხვავებები გადალახონ.
შეერთებული შტატები, ჩვენი საელჩო, ევროკავშირი და მათი წარმომადგენლები ეცდებიან მხარი დაუჭირონ ამ სიტუაციიდან გამოსავლის პოვნას. თუმცა, თავად ქართველებმა უნდა გადაწყვიტონ, როგორ მოაგვარებენ ამას. როგორც მმართველი პარტია, იმედი მაქვს "ქართული ოცნება" ითანამშრომლებს და მიხვდება, რომ საჭიროა დათმობებზე წასვლა. იმედი მაქვს ოპოზიციური პარტია, "ენმ", გაანალიზებს, რომ ისინი უნდა დაბრუნდნენ პარლამენტში და იფიქრებენ იმაზე, რა არის მისაღები, რათა ამის გაკეთება შეძლონ და უთხრან მხარდამჭერებს, რომ ვუბრუნდებით სესიას, რადგან ეს არის ქართველი ხალხის ინტერესში. და [ქართველი ხალხის ინტერესი] დღეს ყველაფერზე წინ უნდა იდგეს. როგორც სენატორმა რიშმა თქვა, თუ ორივე მხარე კეთილსინდისიერად არის ჩართული მოლაპარკებებში, ისინი მოახერხებენ შეთანხმებას. სწორედ ამის ხილვა გვსურს ჩვენ და სხვა დემოკრატიებს მსოფლიოში.
საერთაშორისო ორგანიზაციები, მაგალითად "საერთაშორისო განმჭვირვალობა" სახელმწიფოს მიტაცებაზე საუბრობს, სახელწიფო დეპარტამენტში კი უკან გადადგმული ნაბიჯსა და უკუსვლაზე ისაუბრეს. ჩვენ ეს შეფასებები ვიხილეთ. ოპოზიციის ბევრი წარმომადგენლის წინააღმდეგ საქმეებია აღძრული, ორი პირი კი დაკავებულია. ხომ არ უშლის ეს ხელს კომპრომისის შესაძლებლობას? უფრო სწორად, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვა, ხომ არ ზღუდავს იმ სივრცეს, რომელშიც ამ პარტიებმა შეთანხმებას შეიძლება მიაღწიონ?
სენატორი შაჰინი:
კიდევ ერთხელ, პარტიების გადასაწყვეტია თუ რა იქნება მათთვის მისაღები. თუმცა ერთი რამ, რაც ჩემი გუბერნატორობის გამოცდილებიდან ვიცი, და სენატორი რიშიც იყო გუბერნატორი, ისაა, რომ როცა მართავ, შენ გეკისრება პასუხისმგებლობა ყველაფერი მწყობრში იყოს. და იმის ნაწილი, რომ საქართველოში დღეს ყველაფერი მწყობრში იყოს, ხალხის პარლამენტში დაბრუნების და შეთანხმების მიღწევაა.
მე მესმის მიზეზები, რადგან პარლამენტის ზოგიერთ წევრს ვესაუბრე მელიას დაკავებაზე, თუმცა ეს არ შეუწყობს ხელს კომპრომისის მიღწევას, რომლის მხარდაჭერაც ოპოზიციას შეეძლება.
ორივე მხარემ უნდა იფიქროს, რაზე შეუძლიათ კომპრომისი, რათა ამ ჩიხიდან გამოსავალი მოიძებნოს. ეს ჩიხი მხოლოდ ერთ ქვეყანას ეხმარება, რუსეთს და მის გავლენას და გრძელვადიანად ეს არაა საქართველოსთვის კარგი.
სენატორი რიში:
ჯინს 100 პროცენტით ვეთანხმები. ვიტყოდი, რომ ის სია, რაც თქვენ ჩამოთვალეთ, ნამდვილად არაა სასარგებლო. ბევრი დაბრკოლებაა, რომელიც უნდა გადალახოთ.
თქვენ ის ხალხი ახსენეთ, ვინც გარედან კრიტიკულად იყო განწყობილი. მათ შორის ისინი, ვინც თქვენი მეგობრები არიან. როცა მეგობრები გეუბნებიან, რომ ეს თუ ის უნდა შეცვალოთ, ისინი თქვენი საუკეთესო ინტერესიდან ამოდიან. ამას იმიტომ არ აკეთებენ, რომ თქვენზე გაბრაზებულნი არიან. იმიტომ არ აკეთებენ, რომ ხალხში გაგკიცხონ ან აბუჩად აგიგდონ. ისინი ამას სიყვარულით აკეთებენ და იმისთვის, რომ უკეთესად იყოთ, ვიდრე ახლა ხართ.
კიდევ ერთხელ, როგორც ჯინმა აღნიშნა, ეს ქართველმა ხალხმა უნდა გააკეთოს. როცა მთავრობაში ხარ, სახელისუფლო პარტია ხარ, გაქვს განსაკუთრებული პასუხისმგებლობა, რომ ყველაფერი მწყობრში იყოს. მთავრობაში მყოფს ანგარიშვალდებულება აქვს. ეს არ ნიშნავს, რომ ოპოზიციურ პარტიას არ აქვს პასუხისმგებლობა. ორივე მხარე საჭიროა.
ჩვენ რაც შეიძლება ძლიერად მოგიწოდოთ, რომ სწორად მოიქცეთ. თუ ახლა ამას არ გააკეთებთ, მე ძალიან მაშინებს საქართველოს მომავალი. თქვენს წინაშე არის შესაძლებლობა, რომელიც წინა თაობას არ ჰქონდა. გამოიყენეთ ეს შესაძლებლობა - წადით წინ, თქვენი შვილებისა და შვილიშვილებისთვის, გადალახეთ ეს. თქვენ ეს შეგიძლიათ, თუმცა ამას სჭირდება მზაობა და კეთილსინდისიერება.
სენატორო შაჰინ, თქვენ მოსმენაზე ახსენეთ, რომ ლეგიტიმაციის ზღვარზე მყოფი არჩევნები საქართველოსთვის საკმარისი არაა, რადგან მას სამეზობლოსთან შედარებით, უფრო მეტი მოეთხოვება. პარალელურად, თქვენ მხარს უჭერთ ევროკავშირის მედიაციით მიმდინარე პროცესს, შარლ მიშელის თაოსნობით. პროცესი მოიცავს ექვს პუნქტს, მათ შორის ადრეული არჩევნების შესაძლებლობას. ლეგიტიმაციაზე საუბრისას, სახელწიფო დეპარტამენტის წარმომადგენლმა ასევე ისაუბრა საარჩევნო პროცესისადმი ნდობის ნაკლებობაზე. ამის გათვალისწინებით, რამდენად უჭერთ მხარს ხელახალი არჩევნების ჩატარებას?
სენატორი რიში:
მე არ მინდა, ამ საკითხებზე ცალ-ცალკე ვისაუბრო და ვუთხრა მხარეებს, რა უნდა გააკეთონ. მე არ ვარ მოლაპარაკებების მაგიდასთან. მხარეები არიან და მხოლოდ მათ შეუძლიათ მიიღონ გადაწყვეტილებები იმაზე, თუ რა არის მისაღები და რა არა.
მე არ ვაპირებ ამ თუ იმ საკითხზე აზრის გამოხატვას. ეს მოლაპარაკების მხარეების საქმეა.
მათ უკან უნდა გადადგან ნაბიჯი, ჩაისუნთქონ და დადონ პირობა საკუთარ თავთან, რომ სურთ ეს გამოვიდეს და ამისთვის მოუწევთ დათმონ და კომპრომისზე წავიდნენ. ვფიქრობ ამის გაკეთებაა საჭირო. თუმცა, ჩვენი მხრიდან არაა სწორი ამა თუ იმ საკითხზე ჩავერიოთ გარედან. ეს მომლაპარაკებელების საქმეა.
სენატორი შაჰინი:
ნამდვილად, თუმცა ჩვენ ვიცით, რომ ეუთომ თქვა, რომ არჩევნები ფუნდამენტურად სამართლიანად ჩატარდა. თუმცა თუ რეფორმებზე ვსაუბრობთ...
ჟურნალისტი:
შეფასება ასეთი არ ყოფილა. თქვენ როცა 2012 წელს აკვირდებოდით არჩევნებს...
სენატორი შაჰინი
ამ არჩევნების შეფასებაზე ვსაუბრობ, მოვიყვანე ციტატა, რომ ეუთომ ძირითადად...
ჟურნალისტი:
ეუთოს არ უთქვამს "სამართლიანი", მათ თქვეს "შეჯიბრებადი". ბოდიში, რომ გაწყვეტინებეთ, სენატორო. უბრალოდ, კითხვას განვავრცობ. თქვენ ახსენეთ, რომ 2012 წელს აკვირდებოდით არჩევნებს. 2020 წლის არჩევნები ეუთოს მიერ უფრო ცუდად შეფასდა, ვიდრე 2012 წლის. შეერთებული შტატები მხარს უჭერს საქართველოს წინსვლას და ამან ბევრს გაუჩინა განცდა იმის, თუ რამდენად მიდის საქართველო სწორი მიმართულებით. ამის გათვალისწინებით, მოდით ასე გკითხავთ, რა უნდა მოხდეს, როგორც კრიზისის გადაჭრის გზის, ვადამდელი არჩევნების საკითხის განხილვის მიმართულებით?
სენატორი შაჰინი:
სანამ შემაწყვეტინებდით იმის თქმა მინდოდა, რომ გასული არჩევნების ანგარიშის მიხედვით, იკვეთება რეფომების გატარების აუცილებლობა. ვეთანხმები სენატორ რიშს, რომ ქართველებმა უნდა გადაწყვიტონ, რა უნდა იყოს საარჩევნო რეფორმა, რომელსაც ორივე მხარე ეთანხმება. ამას შეერთებული შტატები თუ ევროკავშირი ვერ უკარნახებს საქართველოს. ეს თავად უნდა გადაწყვიტონ.
სენატორი რიში:
თუ შეიძლება დავამატებ. ვეთანხმები ჯინს. პირველ რიგში, არცერთი არჩევნები არაა სრულყოფილი. ჩვენ შეერთებულ შტატებში ვიხილეთ ზოგიერთი ამ საკითხის სირთულე. მაგრამ, ატარებ არჩევნებს, ატარებ არსებული წესებით და ზოგი აქედან წარმატებული გამოდის, ზოგი არა. თუ ხალხი უკმაყოფილოა, მათ უნდა განიხილონ გადმოიწიოს არჩევნების თარიღმა და/ან რა ცვლილებები უნდა მოხდეს სამომავალოდ. ჩვენ ამაზე ვერ გამოვთქვამთ რჩევას. ადგილზე არ ვართ. ეს იმათ უნდა მოილაპარაკონ, ვინც ერთად სხედან. ორივე მხარეს მოუწევს დათმობა, ან ეს საკითხი არ გადაწყდება. გასული არჩევნების გარშემო ყველა დაპირისპირება ვერ მოგვარდება. ეს ჩავლილი ამბავია. წინ უნდა წახვიდეთ. წინ უნდა იაროთ და არა უკან.
შემდეგი კითხვა სენატორო [საქართველოსთვის ამერიკის დახმარების] პირობითობას შეეხება, რაც მოსმენაზე თავად აღნიშნეთ, იმაზე დაყრნობით მოგვარდება თუ არა კრიზისი. თქვენ წარსულში მოუწოდებდით ქართველ კოლეგებს, პოლიტიკურად მოტივირებული სასამართლოს თუ დემოკრატიის სხვა პრობლემების გადაჭრისკენ. თუმცა, ზოგს შეიძლება გაუჩნდეს განცდა, რომ ამისთვის საქართველოში ყური არ უთხოვიათ, რადგან არ გვინახავს პროგრესი ამ საკითხებზე. რა ინსტრუმენტები გაქვთ იმისთვის, რომ თქვენი გზავნილი საქართველოში გაითვალისწინონ?
სენატორი რიში:
პირველი [დახმარების] პირობითობაა, მეორე კი უკვე უბრალოდ შეწყვეტა. ჩვენ არ გვინდა რომ ეს მოხდეს. ჩვენ გვინდა, რომ საქართველო წარმატებული ვიხილოთ. წარმატება იქნება, თუ გადაიჭრება ყველა ეს საკითხი და შემდეგ ჩატარდება არჩევნები, რომლის შედეგებსაც ხალხი აღიარებს.
როცა ხალხი ამაზე საუბარს იწყებს, განსაკუთრებით ის ხალხი, ვინც ამ დახმარებას გასცემს, მეორე მხარეს ადამიანები უნდა დასხდნენ და ყურადღებით მოისმინონ ეს. განსაკუთრებით, როცა ეს ადამიანები მეგობრები არიან. არ მოსმენა დიდი შეცდომაა და შედეგად ქართველი ხალხი რჩება წაგებული. და ეჭვიც არ მეპარება, ქართველი ხალხი თავის ლიდერებს აგებინებს პასუხს. თუ საქმე ცუდად წავიდა, ეს არა ქართველი ხალხის, არამედ მთავრობის და პარტიის ლიდერების ბრალი იქნება.
სენატორი შაჰინი:
მოსმენა იმას ეფუძნებოდა რომ გვეჩვენებინა, საქართველოს მიმართ არსებული მტკიცე ორპარტიული მხარდაჭერა. გვინდა, რომ ამ ჩიხიდან გამოსავალი ვიხილოთ.მოსმენის შემდეგ რეზოლუციაზე ვმუშაობთ, რომელიც მომხდარზე ჩვენს შეშფოთებას გამოხატავს და აღწერს იმას, რაც გვსურს რომ ვიხილოთ.
ამ კრიზისის მედიაციაში წამყვანი როლი ევროკავშირს აქვს. მოლაპარაკებების პირველი რაუნდი წარუმატებლად დასრულდა. არც ვიცოდით, რომ მეორე რაუნდი გაიმართებოდა. ბევრმა ამის შემდეგ თქვა, რომ ამერიკის შუამდგომლობის გარეშე კრიზისი ვერ გადაწყდება. აპირებთ თუ არა გაგზავნოთ თქვენი წარმომადგენლები საქართველოში? ან განიხილავთ რაიმე სხვა გზას იმისთვის, რომ პროცესში უფრო მეტად იყოთ ჩართულნი?
სენატორი რიში:
ჩვენ უკვე გვყავს ჩვენი ელჩი საქართველოში. თქვენ იცით, რომ საელჩო და მისი თანამშრომლები აქტიურად არიან პროცესში ჩართულნი და ისინი ცდილობენ ერთგვარი კატალიზატორები იყვნენ.
მინდა გითხრა, რომ არ არის იშვიათი შემთხვევა. სხვა ქვეყნებსაც აქვთ სურვილი, რომ ამერიკელები ჩავიდნენ და პროცესებში ჩაერთნონ. მაგრამ, ჩვენ ჯადოქრები არ ვართ. რატომღაც ხალხი ფიქრობს, რომ თუ ჩვენ პროცესში ჩავერთვებით საკითხი გადაიჭრება. პირველ რიგში, ეს ასეც რომ იყოს, არ მინდა რომ ასე მოხდეს. მსურს, რომ ქართველმა ხალხმა ეს თავად გადაწყვიტოს.
ჩვენ მოხარულები ვართ პროცესში კატალიზატორის როლი შევასრულოთ. ხელი შევუწყოთ მას. რაც შეეხება თავად მოლაპარაკებებს და მასში მონაწილეობას, ჩვენ მზად ვართ დაგეხმაროთ იმით, რაც ჩვენ შეგვიძლია. თუმცა, ახლა დროა მხარეებმა იმოქმედონ და გადაჭრან ეს საკითხი ქართველი ხალხისთვის.
სენატორი შაჰინი:
ელჩი დეგნანი ევროკავშირის წარმომადგენლებთან ერთად მოლაპარაკებების მაგიდასთანაა და ის იქ დარჩება. მე ვფიქრობ, რომ ძალიან მნიშვნელოვანი, გამოსადეგი და სასარგებლოა, როცა მოლაპარაკებები იმ ადამიანების ჩართულობით მიმდინარეობს, რომლებიც მხარს გიჭერენ.
ჩვენ იმედს გამოვთქვამთ, რომ ვიხილავთ შეთანხმებას ორივე მხარის მონაწილეობით, განსხვავებების მიუხედავად.
როცა ოპოზიციური პარტიის ლიდერი, [ნიკა მელია] დააკავეს, თქვენ საქართველოს მთავრობას ამ ნაბიჯის წინააღმდეგ მოუწოდებდით. რამდენად ფიქრობთ, რომ დაკავებულების გათავისუფლება იქნება ნაბიჯი, რომელიც მოლაპარაკებებს პროდუქტიულს გახდიდა და მისთვის სივრცეს შექმნიდა?
სენატორი შაჰინი:
ეს ნამდვილად შეამცირებდა დაძაბულობას.
სენატორი რიში:
ვეთანხმები ამას, ეს ამ პოლიტიკური დაკავებების შემთხვევაში იქნებოდა სასარგებლო ნაბიჯი. დემოკრატიაში ასე არ ხდება. თავისუფალი ხალხი, ან დემოკრატიაში მცხოვრები ხალხი, მთავრობისგან ამას არ მოელის. მე არ დავიწყებ იმის ქადაგებას, როგორ უნდა მოხდეს ეს. თუმცა, ვფიქრობ გათავისუფლება კარგი იქნებოდა და პრობლემის წყაროთა ნაწილს განმუხტავდა.
პრეზიდენტმა ბაიდენმა ვლადიმირ პუტინთან სატელეფონო საუბარისას, ასევე "მიუნხენის უსაფრთხოების კონფერენციაზე" გამოსვლისას, უკრაინის სუვერენიტეტის საკითხი ახსენა, თუმცა მისი წინა განცხადებებისგან განსხვავებით, როცა ის ვიცე-პრეზიდენტი იყო, საქართველო გამოტოვა. რაიმე შეიცვალა? ამაზე უნდა ვღელავდეთ, თუ არა?
სენატორი შაჰინი:
არ მგონია რაიმე შეცვლილიყო. პრეზიდენტი და ადმინისტრაცია ძალზედ შეშფოთებულია საქართველოში არსებული ვითარებით. მქონდა შანსი მელაპარაკა ეროვნული უსაფრთხოების მრჩეველთან და სახელმწიფო მდივანთან. საქართველო რჩება ქვეყანად, რომელსაც ახლოს ვაკვირდებით და გვინდა ვიხილოთ, რომ ქვეყანა წინ მიიწევს დემოკრატიზაციის და ინსტიტუტების რეფორმის კუთხით. ჩვენ როგორც დემოკრატია ვხვდებით, რომ ამას დრო სჭირდება. თუმცა, ახლა გვსურს ვიხილოთ, რომ მხარეები დაუსხდნენ მოლაპარაკების მაგიდას და ამ ჩიხიდან გამოსავალი იპოვონ, რადგან ეს ყველას და პირველ რიგში ქართველი ხალხის ინტერესშია.
სენატორი რიში:
არ გავამახვილებდი ყურადღებას იმაზე, რომ პრეზიდენტმა საქართველოს სახელი არ ახსენა. პრეზიდენტი ფიქრობს ორივეზე, საქართველოსა და უკრაინაზე. და იმაში რომ არ უხსენებია, არაფერს არ ამოვიკითხავდი. არაფერი შეცვლილა.
კონგრესის ვიზიტს ხომ არ გეგმავთ [საქართველოში], რაიმე განიხილება თუ არა?
სენატორი შაჰინი:
კოვიდის გამო ვერსად ვერ ვმოგზაურობთ. სანამ ეს არ შეიცვლება, არ მგონია. თუმცა, ძალიან ახლოს დავაკვირდებით მოვლენებს. როგორც ვთქვი, მოსმენის შემდეგ რეზოლუციაზე ვმუშაობთ და დავრჩებით ჩართულნი. იმედია პროგრესს ვიხილავთ.
სენატორი რიში:
ვეთანხმები, ჩვენ მშობლიურ შტატებშიც კი რთულად ვმოგზაურობთ, საერთაშორისო მოგზაურობას თავი რომ დავანებოთ.
