დასაწყისი იხილეთ აქ.
ქართულ ესტრადას ხშირად აკრიტიკებენ ხოლმე იმის გამო, რომ რაღაც სისულელეებზე მღერიან. სამართლიანადაც. ხომ იცით, არა? წვიმა ასველებს ჩემს თბილისს და აი, ისევ აღმაშენებლის ხეივნის მეთერთმეტე კილომეტრისკენ მიმიწევს გული, იქ გაგანდობ მოგონებებს ლამაზ ღამეზე, თუ დაგივიწყო, დვრილებიც დამისკდეს... არის კი რამე ამაზე უარესი?
კი, არის. ქართული როკი.
მოიცა,მართლა?
ეგეთ პონტში. რეალურად, რა მნიშვნელობა აქვს, რომელი ჯობია. წინა პოსტის წერისას კარგ აზრად მეჩვენა ასეთი დასაწყისი (ინტრიგა და რამე...), მერე კი მაგის მძევალი გავხდი და ასე... რადგან დავიწყე, ბარემ დავამთავრებ:
ქართული როკი, როცა კარგია, მართლა კარგია
ქართული როკი, როცა კარგია, მართლა კარგია. ალბათ კარგა 40-50-მდე აზრიანი სიმღერა დაგვიგროვდება, შეიძლება მეტიც. ზოგი წყლის მოტანაზეა, ზოგი ტოლსტოის ანაზე, ზოგიც ჭეშმარიტებაზე. მოკლედ, ეს ის სიმღერებია, რომლებშიც ზოგი თავის განწყობას ამოიცნობს, ზოგი სხვისას გაიგებს. ზოგი სიმღერა კარგი მოწოდებაა, ზოგი კი არც განწყობას გადმოსცემს და არც არაფრისკენ მოგიწოდებს, უბრალოდ საკაიფოა.
თუმცა, ეგრე არც ესტრადაა ჯაბანი. რომ, ჩამოყვე, იქ ვინძლო მეტი დაგროვდეს აზრიანი სიმღერა. სხვა თუ არაფერი, ზოგის ტექსტის ავტორი გალაქტიონია, ზოგისაც კი - ანა კალანდაძე. საშუალო საესტრადო სიმღერებიც კი, რომლებიც ენის ნაკლები ოსტატების დაწერილია, ხშირად არცთუ ცუდად გადმოსცემენ გრძნობებს - სიყვარულს, როგორც წესი, მაგრამ სხვა რამეებსაც - ახალგაზრდა ლოთი ბიჭის პრობლემებს, ვთქვათ, ან იმას, რომ დათვრები და, ავოეეე ადანდალი დანდალი რომ ხარ.
კი, საშუალოზე უარესი ესტრადის უმეტესობა უაზრო სიმღერებია წვიმაზე და გატანჯულ ღამეებზეა. კარგზე უარესი როკი კი, როგორც წესი, საერთოდაც არაფერზე არ არის. კი, რაღაც სიტყვები გესმის, უფრო ხშირად ინგლისური, მაგრამ იქიდან, უმეტეს შემთხვევებში არც არაფერი მოდის. მარტო ნორმალური მუსიკა, გასაგები ტექსტის გარეშე კი საკმარისი იშვიათადაა.
საშუალოზე უარესი ესტრადის უმეტესობა უაზრო სიმღერებია წვიმაზე და გატანჯულ ღამეებზეა
ვიდრე გავაგრძელებდეთ, ერთი გადახვევა გვჭირდება. იმის გასარკვევად, თუ ვინ სად ვდგავართ და რას რატომ ვამბობთ. იმიტომაცაა საჭირო, რომ ჩემი აქამდე დაწერილი ერთგვარ თავდასხმად ჩანს ახალგაზრდა ქართველ მუსიკოსებზე. არადა, განწყობა მაგის საპირისპირო მაქვს. ჰოდა, აი, გადახვევაც:
ჯერ ერთი, თუ გგონია, რომ ქართულ როკს (ან ალტერნატივას, ინდის, ნეო-სოულს, გოთიკურ პოპს, ინდასტრიალ შუგეიზს, ეისიდ კარნივალ ჰიპ-ჰოპს, დაბსტეპ ფანკს, რასაც გინდა...) არაფერი უჭირს და პრობლემა მხოლოდ ისაა, რომ ბიზნესი არაა აწყობილი ან ტელევიზორში ხშირად არ აჩვენებენ, ან რომ ერია გოიმი და კარგს ვერ აფასებენ, მთელი ჩემი ნაწერი წყლის ნაყვად მოგეჩვენება. კი, ბატონო. ვისაც გჯერათ, გაგატარებთ.
ასევე გაგატარებ, თუ გგონია, რომ ქართულ როკს (ან ნეოელექტროს, სლიფ მეტალს, პროგრესივ ფოლკს, სილიკონ ქანთრის, ვაზისუბნის ბრიტპოპს...) აზრი თავიდანვე არა აქვს და ეს წმინდა ბრიტანული თუ ამერიკული მოვლენაა; ან თუ გგონია, რომ ქართული როკი ირაკლისთან ერთად მოკვდა; ან რომ პრობლემა მუსიკოსების ახალი თაობის უნიჭობაში ან სულისკვეთების არქონაშია; რომ „მეამბოხე სული დაიკარგა“ და ეგეთები - ეგეც არ მგონია, რომ მართალი იყოს და თუ ეგრე ხარ განწყობილი, მიკვირს, აქამდე წაკითხვა რატომ არ დაგეზარა.
მე მგონია ასე: ძალიან კარგი ჯგუფი, უკვე „იქ“ რომ იყოს, დღეს არა გვყავს. სამაგიეროდ, გვყავს რამდენიმე ათეული კარგი, საშუალო, ნორმალური, საკაიფო ან ისერა ჯგუფი, რომლებისგანაც ზოგი შეიძლება დროთა განმავლობაში ძალიან კარგ ან გადასარევ ბენდად გადაიქცეს (ცხადია, როგორც ყველგან და ყოველთვის, უნიჭო სასტავებიც არიან, რომლებიც ვერასდროს ვერაფერს მიაღწევენ. მაგათ ამ სტატიაში არ შევეხებით).
ასევე მგონია, რომ არსებული ვითარება არ უწყობს ხელს ამ ჯგუფებს, რომ განვითარდნენ, ან, თუნდაც, უბრალოდ არსებობა გააგრძელონ. უახლესი წარსულის გამოცდილებას თუ დავეყრდნობით, აი, ასე მოხდება:
გვყავს რამდენიმე ათეული კარგი, საშუალო, ნორმალური, საკაიფო ან ისერა ჯგუფი
ეს ქართული ჯგუფები, კარგებიც და საშუალოებიც ერთად (ხომ იცით არა, ვისზეც ვამბობ: ZurGi, SvanSikh, Landmark, Kung Fu Junkies, პორნოპოეზია, Me and My Monkey, კიდევ ხუთი-ექვსი) დღეს და ხვალ კონცერტზე ხალხს კი შეკრებენ - ზოგჯერ ასს, ზოგჯერ ათასს და, იშვიათად, რამდენიმე ათასს. მაგრამ ყველაფერი ამით დამთავრდება. ერთი ან ორი ჯგუფი რამდენიმე წელს შემორჩება, თუ გაგვიმართლა, იქნებ მეტსაც. მაგრამ, ამათი უმეტესობა ხვალ და ზეგ დაიშლება - ზოგის ბასისტი ბანკში დაიწყებს მუშაობას, ზოგის ვოკალისტი ლონდონში წავა, ზოგს მოსწყინდება, ზოგს კი გული აუცრუვდება, რადგან „ამ საქართველოში დაფასება მაინც არ იციან“. მაზეგ ამ ბენდების უმეტესობა მხოლოდ დღეისა და ხვალის კონცერტზე მისული მსმენელის მოგონებებში დარჩება. მათგან შემორჩება ნახევრად დამუშავებული დემოები „იუტუბზე“, რომლებსაც ნახვა იშვიათად თუ მოემატება ხოლმე - მხოლოდ მაშინ, როცა ვიღაცას კარგად გატარებული დრო გაახსენდება და ერთხელაც დაატრიალებს კონცერტზე მოსმენილ სიმღერას. და ვსიო. მანდ დამთავრდება.
ასე იყო და ასე იქნება.
ჰოდა, ძალიან ცუდია ეგ. არ იმსახურებენ ქართული ჯგუფები ასეთ ბედს. ბოლო ოცი წლის განმავლობაში მუდმივად ჩნდებიან საშუალო და კარგი ქართული ჯგუფები და მერე მალევე კვდებიან, უძეგლოდ. მათი გვამებითაა მოფენილი უახლესი ქართული მუსიკის ისტორია.
მოდი გავიხსენოთ. რამე შესაბამისი სიმღერა ჩავრთოთ (მაუსის შუა ღილაკზე (ბორბალზე) დაწკაპუნება ფონურ ტაბში გახსნის) და შესანდობარი ვთქვათ. Sky End-ისა, რომელზეც ბავშვობაში ჩემი პირველი თუ მეორე სტატია დავწერე. ძმები ლეჟავები იყვნენ, სიმპათიურები, გოგოები გიჟდებოდნენ. Wild Stream-ისა, რომლებიც, სულ არ მახსოვს, რას უკრავდნენ, მაგრამ მაგათ კონცერტზე ვიყავი მარტო, მთვრალი და 15 წლისა და კარგია-მეთქი, ვფიქრობდი. Overbalance-ისა ვთქვათ, რომლის კონცერტზე UR-ში ერთ-ერთი საუკეთესო დრო მაქვს ნატარები - 20 თუ 30 კაცი ვიყავით დარბაზში, მაგრამ ძალიან კარგი იყო. Steeplechase ვახსენოთ, რომლებიც, წარმოდგენა არა მაქვს, ვინ არიან. ამას წინათ სახელი გამახსენდა, ბავშვობის კონცერტებიდან და წამლად MP3 ვერ ვიპოვე, რომ მომესმინა. ცოტა აქეთ რომ წამოვიდეთ, Afternoon Version დავლოცოთ - თავისი თაობის ერთ-ერთი საუკეთესო მუსიკოსებისგან შედგებოდა და დღესაც რომ მოისმინო, თანამედროვედ ჟღერს. სულ რამდენიმე წლით აქეთ გადმოვიდეთ, Jazz or Cat-იც ვახსენოთ, რომლებსაც კლიპიც ჰქონდათ და ალბომიც და ის ალბომი კი საშინლად არ მომეწონა, მაგრამ ლაივებში კარგი იყოო, ამბობდნენ.
„ძველ კარგ დროს“ კი არ ვიხსენებ, რომ აი, ჩვენ დროს იყო მუსიკა და ის იყო. პირიქით. ბევრი ჯგუფი გვყავდა (აქ რაც თავში მომივიდა, ისინი ჩამოვთვალე. კიდევ ბევრი იყო) და ბევრი დავკარგეთ. კი, ზოგი იმიტომ, რომ ვერ იყო მთლად კარგი, ზოგიც იმიტომ, რომ თავის დროისთვის არა უშავდა, მაგრამ დროს ფეხი ვერ აუწყვეს (დრო ხომ მუტანტურდება და ჩვენც ვმუტამურებთ მასთან ერთად). მაგრამ, დანარჩენები შეიძლებოდა დღესაც ჩვენ გვერდით ყოფილიყვნენ და ვინძლო კარგი რამე დაეწერათ. მაგრამ არა, იმიტომ რომ ასე ხდებოდა და ასე მოხდება.
ასეა, მაგრამ ასე არ უნდა იყოს. შეიძლება, რომ ასე არ იყოს.
ქართული როკ-ჯგუფები უამრავი პრობლემის წინაშე დგანან. ზოგი ობიექტური, გარედან მოტანილი რამეა, რასაც თვითონ მუსიკოსები ძნელად თუ უშველიან - ვთქვათ ის, რომ ამ საქმეში ფული არ იშოვება და ახლო მომავალში არც იქნება. ის, რომ აპარატურა და რეპეტიციები ძვირია. ის, რომ დასაკრავი ადგილი ცოტაა.
მაგრამ ეგ გადაულახავი წინაღობები არ არის. ხომ არიან იმდროინდელები, დღესაც რომ შემორჩნენ - ირაკლი, ცხადია (მკვდარია, მაგრამ შარშან საუკეთესო ალბომი მისი იყო. სხვა, მგონი, არც გამოსულა), მაგრამ სხვებიც - „აუტსაიდერი“ და 33ა, კიდევ რამდენიმე. ეხლა, ფული შეიძლება არ უშოვიათ - მაგრამ ვინც ამ მუსიკაში ფულის გამო მიდის, დეგენერატია - ბანკის საშუალო რგოლის კრედიტ- ოფიცრობა უფრო შემოსავლიანი საქმეა.
ამას გარდა არის სხვა პრობლემაც. რომ ქართული ბენდების დიდი ნაწილი მსმენელთან სიახლოვეს ვერ ამყარებს (ას და ორას კაცს არ ვთვლი). არა იმიტომ, რომ მუსიკას ვერ უკრავენ კარგს (მაგას, ტექნიკურად როგორ უკრავ, არა აქვს, მგონი, დიდი მნიშნელობა. ყოველ შემთხვევაში, მაგის გარეშეც შეიძლება), არამედ იმიტომ, რომ, დასაწყისს რომ მოვუბრუნდე, ტექსტი არ ვარგა.
ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა ტექსტია. ტექსტის მთავარი ნაკლი კი ისაა, რომ ის ინგლისურადაა.
სანამ ქართული ჯგუფები ისევ ქართულად არ ამღერდებიან, ეს სიკვდილის ციკლი ისევ გაგრძელდება.
ეხლა, ეს აზრი, ცხადია, მარტო მე არ გამჩენია. პირველაღმომჩენობაზე პრეტენზია არა მაქვს. წინა პოსტის რამდენიმე კომენტატორმაც იგივე დაწერა და სხვაგანაც წამიკითხავს. მაგრამ, ხშირად მსგავს კომენტარებს „ლოლ, ქართველობას გვართმევენ არა?“ მოჰყვება ხოლმე. არ სჯერათ, რომ ეგრეა. „სჯერათ“ კი არა, ექვსიოდე წლის წინ მე თვითონ ვკამათობდი აწ განსვენებულ ჟურნალ „ოზონში“, რომ ენას არა აქვს მნიშვნელობა და თუ ინგლისურად ემღერებათ, იმღერონ-მეთქი. არცთუ დიდი ხანია, რაც აზრი შევიცვალე და იმედი მაქვს, რომ ვინმეს მაინც გადმოვიბირებ.
მაგას დავუთმობ გაგრძელებას.
