საქართველოში არ უშვებენ ბელარუს ჟურნალისტ ანდრეი მიალეშკას, რომელიც უკანასკნელი სამი წლის განმავლობაში ბათუმში ცხოვრობს. მიალეშკა არასრულწლოვან ქალიშვილთან ერთად ქუთაისის აეროპორტში ვარშავიდან ჩაფრინდა ორშაბათს ღამით.
„ქალიშვილს ბეჭედი ჩაურტყეს და პასპორტი მისცეს, ჩემი წაიღეს, გადაფურცლეს. მოდის ქალი, იღებს პასპორტს და სადღაც მიაქვს. ვფიქრობ, „ასე ხდება, წაიღებს 20-30 წუთით და დააბრუნებს“. მეკითხება: „პოლონეთის ვიზა გაქვთ?" ვპასუხობ: „დიახ, მაქვს პოლონეთის ვიზა“, - უამბობს მიალეშკა რადიო თავისუფლების ბელარუსულ სამსახურს.
მისი სიტყვებით, დაახლოებით ნახევარი საათის შემდეგ მასთან მივიდა აეროპორტის თანამშრომელი და უთხრა, რომ ცალკე კაბინეტში წასვლა იყო საჭირო. „შევყავართ ცალკე კაბინეტში და ამ მომენტში ჩემს ქალიშვილს ჩამოართვეს პასპორტი. პასპორტი მას სულ ხელში ჰქონდა. რამდენიმე წუთის შემდეგ აბრუნებენ პასპორტს და ჩნდება ამობეჭდილი ფურცელი ბეჭდით. ისინი ამბობენ: „პოლონეთის ტერიტორიაზე უნდა დაგაბრუნოთ“, ვეუბნები: „რა ხდება? გთხოვთ ამიხსენით!“, მეუბნებიან: „აი, თქვენ ფურცელი, აქ ყველაფერი წერია“.
დოკუმენტი საქართველოში შეშვებაზე უარით
ფურცელზე მან წაიკითხა, რომ ქვეყანაში არშეშვების საფუძვლად „სხვა მიზეზი“ იყო დასახელებული. თუმცა უცნობია, რა დგას ამ ფორმულირების უკან. სხვადასხვა დროს საქართველოში შემოშვებაზე უარი აქვთ მიღებული რუს და ბელარუს უფლებადამცველებს, ჟურნალისტებს, ოპოზიციონერებს და აქტივისტებს.
მიალეშკამ პასპორტის დაბრუნება მოითხოვა, მაგრამ აეროპორტის თანამშრომელმა უთხრა, რომ ამის გაკეთება არ შეუძლია. ჟურნალისტმა განაცხადა, რომ საერთაშორისო თავშესაფრის მოთხოვნა სურს, რაზეც უპასუხეს: „სამი წელი ცხოვრობდი საქართველოში, რატომ არ ქენი ეს მანამდეო“. მიალეშკა ამბობს, რომ ახლა მას საერთაშორისო თავშესაფრის მოთხოვნის საშუალება არ აქვს.
„თქვენ უნდა დაელოდოთ პოლონეთში დეპორტაციას“, - უთხრეს მიალეშკას, რომლის თანახმად, თანამშრომელმა პროცედურას სწორედ „დეპორტაცია“ უწოდა და არა საქართველოში „შესვლაზე უარი“.
მიალეშკა ჰყვება, რა ვითარებაში უწევს ვარშავის რეისის ლოდინი ქალიშვილთან ერთად.
მათთვის არ მიუციათ თეთრეული, არ შეუთავაზებიათ საკვები, მან დახმარებისთვის საქართველოს სახალხო დამცველს მიმართა. ომბუდსმენის ოფისში ადასტურებენ, რომ ჟურნალისტმა სახალხო დამცველს მიმართა.
ანდრეი მიალეშკა 2021 წლიდან ბათუმში ცხოვრობს. მისი შვილები დისტანციურად სწავლობენ ბელარუსულ-უკრაინულ სკოლაში, ცოლი კი ბათუმში საერთაშორისო საგანმანათლებლო ცენტრში მუშაობს. ის ამჟამად ბათუმიდან ქუთაისში მიემართება ქმართან და შვილთან შესახვედრად.
ბელარუსი უფლებადამცველი რომან კისლიაკი აცხადებს, რომ მსგავს ვითარებაში ადამიანს საერთაშორისო დაცვის უფლების მოთხოვნა შეუძლია. ამისთვის საკმარისია აეროპორტის თანამშრომლებისთვის მიმართვა, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ პასპორტი აქვს ჩამორთმეული. უფლებადამცველის თქმით, საქართველო კანონმდებლობას არღვევს, როდესაც საზღვარზე არ იღებს დაცვის მოთხოვნის განაცხადს.
„ჩვენ ვადევნებთ თავს საქართველოში ბელარუსული დიასპორის აქტიური წარმომადგენლების შევიწროებას“, - ამბობს უფლებადამცველი.
კისლიაკიც საქართველოში ცხოვრობს, მან საერთაშორისო დაცვის მოთხოვნით განცხადება 2023 წლის 24 ივლისს შეიტანა, 2024 წლის 7 აგვისტოს კი უარი მიიღო, მიზეზად „საქართველოს უსაფრთხოებისთვის საფრთხე“ დასახელდა.
უფლებადამცველის თქმით, ბოლო დროს ბელარუსებისთვის თავშესაფრის მიცემაზე უარის ხუთი შემთხვევაა დაფიქსირებული.
რადიო თავისუფლება კომენტარისთვის საქართველოს სახალხო დამცველის ოფისს და შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაუკავშირდა. პასუხის მიღების შემთხვევაში, ტექსტი განახლდება. არსებული ინფორმაციით, ბელარუს ჟურნალისტთან შესახვედრად მიდის ადვოკატიც.
ასევე ნახეთ ბელარუსი ჟურნალისტი ქუთაისის აეროპორტიდან, სავარაუდოდ, ვარშავაში გააბრუნეს