აუსტრევიჩიუსი: „როცა უკრაინას მოვრჩებით, საქართველოს ჯერიც დადგება - აი, კრემლის გზავნილი“

- ეუბნება რადიო თავისუფლებას ლიეტუველი ევროპარლამენტარი პეტრას აუსტრევიჩიუსი. ის კვირის დასაწყისში უკრაინაში საგანგებო ვიზიტით ჩასული ევროპარლამენტის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის დელეგაციის ერთ-ერთი წევრია. აუსტრევიჩიუსი ოპტიმისტურად არც დასავლეთის ჯერჯერობით მტკიცე პოზიციისადმი არის განწყობილი - ამბობს, რომ დასავლეთს დაღლილობა ემჩნევა და გამოჩნდნენ „მშვიდობის მტრედები”, რომლებიც რუსეთთან კომპრომისის მონახვისკენ მოგვიწოდებენ, თუნდაც უკრაინისა და ევროპული უსაფრთხოების არქიტექტურის ხარჯზე.

პეტრას აუსტრევიჩიუსს ვაჟა თავბერიძე პრაღიდან ესაუბრა.

რადიო თავისუფლება: უკრაინაში ევროპარლამენტარების ვიზიტით დავიწყოთ - რა სიტუაცია დაგხვდათ?

პეტრას აუსტრევიჩიუსი: ვფიქრობ, ძალიან დროული ვიზიტი იყო. რაც შეეხება სიტუაციას ადგილზე - ძალიან განსხვავდება იმისგან, რაც 2014 წელს იყო. ვნახეთ სამხედროები, რომლებიც მხნედ და მტკიცედ დგანან. პანიკა არ არის, მხოლოდ მზადყოფნა და იმის გააზრება, რომ რისკი დიდია. პოლიტიკოსებს უწევთ გაუმკლავდნენ ეკონომიკურ სიძნელეებს, ინვესტორების გადინებას, პოლიტიკურ შინაომებს, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, გვარწმუნებენ, რომ უკრაინისთვის ევროპული ინტეგრაცია უმთავრეს პრიორიტეტად რჩება. უნდა ითქვას, რომ ჩვენც მხოლოდ განცხადებებსა და მხარდამჭერ რეზოლუციებს არ ვჯერდებით - უკვე დამტკიცდა 1,2 მილიარდის ოდენობის მაკროფინანსური დახმარება, სულ უფრო და უფრო იზრდება ნატოსა და ევროკავშირის წევრი ქვეყნების რიცხვი, რომლებიც უკრაინას

თავდაცვითი იარაღითა და საბრძოლო მასალებით ამარაგებენ. ვფიქრობ, ეს ცხადყოფს ჩვენს მზადყოფნას, უკრაინას მხარში ამოვუდგეთ - ეს მკაფიო გზავნილია რუსეთისთვის.

რადიო თავისუფლება: ეკონომიკური სიძნელეები ახსენეთ. დასავლეთის პოზიციაა, რომ ახალი სანქციები ამოქმედდება მხოლოდ მაშინ, თუ რუსეთი უკრაინაში ხელახლა შეჭრას გადაწყვეტს. იმ უზარმაზარ ეკონომიკურ ზარალს რა ეშველება, რაც უკრაინას უკვე მიადგა რუსი სამხედროების უბრალოდ საზღვრის გადაღმა დგომით?

აუსტრევიჩიუსი: მართებული შენიშვნაა. უნდა ვიფიქროთ, როგორ დავეხმაროთ უკრაინას ამ კუთხით. ვფიქრობ, საკმარისზე მეტი არგუმენტი გვაქვს იმისთვის, რომ რუსეთს უკვე დავაკისროთ სანქციები. რაც უფრო ტოლერანტულები ვიქნებით და თვალს დავხუჭავთ, მით უფრო დამძიმდება სიტუაცია - პუტინისთვის უკრაინის დაბეჩავება და სუსტ, გამუდმებით დახმარების მთხოვნელ ქვეყნად გადაქცევა ერთ-ერთი მთავარი პრიორიტეტია და ამისთვის ყველა ხერხსა და ბერკეტს იყენებს. რუსეთი, ფაქტობრივად, ევროპის ჟანდარმად იქცა და სანამ ჩვენ ამას ვიღებთ, როგორც ახალ ნორმას, კრემლი საკუთარ პოლიტიკას არ შეცვლის. ფხიზლად უნდა ვიყოთ და მეტი გამჭრიახობა გამოვიჩინოთ სიტუაციის წაკითხვისას, იმის ნაცვლად, რომ ვისხდეთ და ველოდოთ, ომის სამხედრო ფაზა როდის დაიწყება - რადგან ომი - ეკონომიკური, კიბერ- და ჰიბრიდული ომი რუსეთს უკვე გაჩაღებული აქვს.

რადიო თავისუფლება: და რამდენად არის დღევანდელი დასავლეთი ფხიზელი, გამჭრიახი და, რაც მთავარია, ერთიანი რუსული საფრთხის წინაშე?

აუსტრევიჩიუსი: მიუხედავად რიგი განხვავებებისა, ვფიქრობ, ვხედავთ დასავლეთის საკმაოდ ერთსულოვან და მტკიცე პოზიციას.

ჯერ-ჯერობით კარგია. მაგრამ იცით, რა მაფიქრებს? რამდენად შევძლებთ ამ ერთსულოვნებისა და სიმტკიცის შენარჩუნებას გრძელვადიან პერიოდში, რადგან ხანდახან დასავლეთს დაღლილობას ვამჩნევ. გვყვანან „მშვიდობის მტრედი“ პოლიტიკოსები, რომლებიც შერიგებაზე, მოლაპარაკებებსა და კომპრომისებზე საუბრობენ, მაგრამ უნდა გვახსოვდეს, რომ ნებისმიერი კომპრომისი ამ საკითხში გაკეთდება არა მხოლოდ უკრაინის, არამედ ევროპული უსაფრთხოების ხარჯზე. ამიტომ რაც შეიძლება დიდხანს უნდა შევინარჩუნოთ ეს სიმტკიცე - ნურავის ექნება ილუზია, რომ ეს კრემლის დღევანდელი პოლიტიკაა და ხვალ კი ასე აღარ იქნება. არა, ისინი არ შეიცვლებიან.

რადიო თავისუფლება: პრეზიდენტმა პუტინმა საკმაოდ საინტერესო განცხადება - ან იქნებ ჰიპოთეზა სჯობდეს - გააკეთა უნგრეთის პრეზიდენტთან საზიარო პრესკონფერენციისას. „წარმოვიდგინოთ, რომ უკრაინა NATO-ს წევრია და ყირიმის ან თუნდაც დონბასის სამხედრო ძალით დაბრუნება სცადა. ჩვენ რა უნდა ვქნათ? ნატოს უნდა ვეომოთ?“ - ვფიქრობ, ეს კითხვა დასავლეთისთვისაა განკუთვნილი. როგორია დასავლეთის პასუხი - გამართლებულია პუტინის „შეშფოთება“?

აუსტრევიჩიუსი: უმჯობესია, ეს პრეზიდენტ ორბანს ჰკითხოთ - ჰკითხეთ, რა უთხრა პუტინს, როგორც ევროკავშირისა და ნატოს წევრი ქვეყნის მეთაურმა? როგორი იყო მისი პასუხი პუტინის ამ ყოვლად ყალბ განცხადებაზე? პუტინს სურს დაგვარწმუნოს, რომ რუსეთი არაფერ შუაშია და ეს უკრაინა ემზადება აგრესიისათვის, რათა თავს დაესხას რუს ხალხსა და სახელმწიფოს. კრემლი ცდილობს, მშვიდობიანი ქვეყანა მტრად დახატოს. ვინ არის აგრესიის მსხვერპლი - მოსკოვი თუ კიევი? ვისურვებდი, ორბანი მოსკოვში პუტინისთვის ამ შეკითხვის დასასმელად ჩასულიყო და არა მეგობრულ გარემოში ჩაის დასალევად.

რადიო თავისუფლება: ბევრი ფიქრობს, რომ ყირიმი არ იქნება პოსტსაბჭოთა მიწის ბოლო ნაჭერი, რომლის აწაპვნასაც კრემლი შეეცდება. როგორ ფიქრობთ, რამდენად ღრმად შეტოპავს პუტინი?

აუსტრევიჩიუსი: რასაც პუტინი აკეთებს, ეს ე.წ. სალიამის ტაქტიკაა - ნაჭერ-ნაჭერ იტაცებს ტერიტორიებს, არასდროს ჰყოფნის, ვერ ძღება და მორიგ ნაჭერზე იწევს, სანამ ეს სალიამი მაგიდაზე დევს. ეს მიუღებელია. მოდი, ნუ ვიქნებით პუტინის საუზმე.

ნუ ვიქნებით პასიური მაყურებლები, რომლებსაც ნაჭერ-ნაჭერ ათლიან ტერიტორიებს. ვიცით, რომ პუტინი საბჭოთა კავშირის აღდგენაზე ოცნებობს - ის კი, თუ სადამდე მიდის პუტინის ახალი საბჭოთა კავშირის საზღვრები, ეს მხოლოდ მან უწყის. მაგრამ სანამ რბილ ძალად ვრჩებით, ყველას გვემუქრება საფრთხე, რომ პუტინის თეფშზე აღმოვჩნდებით.

რადიო თავისუფლება: საქართველოზეც გკითხავთ - რა გავლენა ექნება უკრაინაში მიმდინარე მოვლენებს?

აუსტრევიჩიუსი: საქართველო რუსეთის პოლიტიკის მძევლად რჩება - მძევლად ოკუპირებული ტერიტორიებისა. ვფიქრობ, ის რაც უკრაინაში ხდება, მოსკოვის გზავნილია საქართველოსთვის: როცა უკრაინას მოვრჩებით, თქვენი ჯერიც დადგება. შემდეგი შეიძლება საქართველო იყოს, შეიძლება სწორედ საქართველოს საზღვრებთან ვნახოთ რუსული დანაყოფების კონცენტრაცია და ეს შეიძლება ძალიან სწრაფად მოხდეს - უკრაინა საქართველოზე ლამის ათჯერ დიდია და, როგორც ჩანს, პუტინმა გადაწყვიტა, ჯერ ყველაზე დიდი და მსუყე ნაჭრით დაიწყოს.

რადიო თავისუფლება: ქვეყნის ევროატლანტიკურ ამბიციებზეც გკითხავთ - გასული წლის აღმოსავლეთ პარტნიორობის სამიტზე საქართველოს, მოლდოვისა და უკრაინის ასოცირებულმა ტრიომ ევროპული პერსპექტივის შესახებ დაპირება ისევ ვერ მიიღო. როგორ შეაფასებდით ტრიოს პერსპექტივებს - რისი მიღწევა შეიძლება ამ პირობებში?

აუსტრევიჩიუსი: ვფიქრობ, ამ სამიტმა მოგვცა საკმაოდ ყოვლისმომცველი, რეფორმებზე ორიენტირებული საგზაო რუკა, ძალიან მკაფიო მითითებები, თუ როგორ უნდა წახვიდეთ ევროპული პერსპექტივისკენ, რასაც ასოცირებული ტრიოს ქვეყნებში ასე ესწრაფვიან. სიმართლეა, რომ ევროკავშირისგან არ მოგვისმენია რაიმე ახალი დაპირება, მაგრამ ყველაზე კარგი რჩევა ამ ქვეყნებისთვის იქნებოდა - საქმეს სერიოზულად მიუდექით და მზად იყავით შრომისთვის. ბალტიის ქვეყნებს თუ შევადარებთ, ჩვენ სხვანაირები ვიყავით. ვფიქრობ, საზოგადოებას ბევრად უფრო კარგად ჰქონდა გააზრებული სახელმწიფოებრიობის კონცეფცია - ვიცოდით, რას ვაკეთებდით და რატომ. სხვებისთვის არ გვითხოვია, ჩვენი გასაკეთებელი მათ ეკეთებინათ - საქმე საკუთარ თავზე მუშაობით დავიწყეთ და, რა თქმა უნდა, ბევრი პარტნიორი გვყავდა, ვინც ძალიან დაგვეხმარა ამაში.

რადიო თავისუფლება: საქართველოზე საუბრისას ევროპელი

პარტნიორებისა და, ზოგადად, დასავლური პოლიტიკური ისტებლიშმენტისგან სულ უფრო და უფრო ხშირად ისმის ცუდად შენიღბული იმედგაცრუება - რატომ?

აუსტრევიჩიუსი: იმედგაცრუებები ჩნდება და ქრება ხოლმე, მაგრამ უნდა ვაღიარო, რომ მზარდ წინააღმდეგობას ვაწყდებით პოლიტიკური და ეკონომიკური რეფორმების მიმართ. ხშირად ეს გარე ფაქტორებითაა განპირობებული, რუსეთის ჩარევით - ვფიქრობ, კრემლს ძლიერი მეხუთე კოლონა ჰყავს აღმოსავლეთ პარტნიორობის ყველა ქვეყანაში. რაც შეეხება საქართველოს, ვფიქრობ, მმართველ პარტიაში არიან სხვადასხვა ადამიანები, რომელთაც განსხვავებული დამოკიდებულება აქვთ, მაგრამ მთლიანობაში, ვერ ვხედავთ

მმართველი ძალის სრულ მზაობას, საქმე ევროპული გზისადმი ერთგულებით აკეთონ. ისინი აცხადებენ, რომ ევროკავშირი მათ დღის წესრიგშია, მაგრამ მეჩვენება, რომ ეს დღის წესრიგი ძალიან პოლიტიზებული და ინდივიდუალურია, და არ შეესაბამება ევროპულ აღქმას, თუ როგორ უნდა კეთდებოდეს საქმე. ისიც უნდა ვაღიაროთ, რომ საქართველო აღარ არის დემოკრატიისა და სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერების საუკეთესო მაგალითი, რაც, თავის მხრივ, შიდა პოლიტიკისადმი ნდობას არ აძლიერებს. ვწუხვარ, მაგრამ მომიწევს თქმა, რომ ქართული ე.წ. ლიდერშიპის განცხადებები და ქმედებები ეწინააღმდეგება ევროპულ პრაქტიკას.

რადიო თავისუფლება: „კონკრეტულ ევროპარლამენტარებს, რომლებიც სინამდვილეში არიან ნაცმოძრაობის ლობისტები, აღარ მივცემთ საქართველოში მართლმსაჯულების პოლიტიზების საშუალებას“, - ეს განცხადება მმართველი პარტიის თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძეს ეკუთვნის, ერთ-ერთი ადრესატი კი ასევე ევროპარლამენტარი, ლიეტუვის, ანუ თქვენი ყოფილი თავდაცვის მინისტრი რასა იუკნევიჩენეა. რას იტყოდით ამ შეფასებაზე?

აუსტრევიჩიუსი: პირველი შემთხვევა არაა და, სავარაუდოდ, არც უკანასკნელი, როდესაც რომელიმე ქართველი ჩინოვნიკი უცნაურ, მიკერძოებულ და პოლიტიზებულ განცხადებას აკეთებს. წარმატებებს ვუსურვებ მას, მაგრამ არ მსურს, მისი პოლიტიკური ნარატივის წარმატებას შევუწყო ხელი [ამ საკითხზე მსჯელობით].