„რუსეთის იმპერიის ფუნდამენტი დგას სამ სვეტზე და ეს სამივე სვეტი დღეს მორყეულია, ჩამოშლის პირასაა... რუსეთი არის მძიმედ ავადმყოფი საზოგადოება, რომელიც იტანჯება მწვავე მასობრივი ფსიქოზით, ცხოვრობს პარანოიის საფუძველზე გამოგონებულ პარალელურ სამყაროში. და დღეს ეს პარალელური სამყარო თავზე ექცევათ“, - ეუბნება რადიო თავისუფლებას რუსეთის მკვლევარი, იურაი მესიკი. მესიკს, რომელიც წლებია, რუსეთის დაშლას წინასწარმეტყველებს, დაწერილი აქვს წიგნები „უკანასკნელი იმპერია“ (2018), „მითები რუსეთის შესახებ“ (2020) და „2023: რუსეთის იმპერიის აღსასრული“. ვაჟა თავბერიძემ სლოვაკ ავტორთან ინტერვიუ სწორედ მისი ბოლო წიგნის შესახებ კითხვით დაიწყო, ისაუბრეს იმის შესახებაც, რამდენ ახალ ქვეყნად შეიძლება დაიშალოს რუსეთი, თუკი მართლაც დაიშალა და რა ბედი ელის ამ შემთხვევაში რუსეთის მიერ ოკუპირებულ ტერიტორიებს მოლდოვასა და საქართველოში.
რადიო თავისუფლება: „რუსეთის გარდაუვალი დაშლა არც თავშესაქცევი საკითხია და არც „სასურველის რეალობად გასაღება“, როგორც პუტინის რეჟიმის მეხოტბეები მიიჩნევენ“, - წერთ თქვენს ახლახან გამოსულ წიგნში, სათაურით: „2023: რუსეთის იმპერიის აღსასრული“. პუტინის რეჟიმის მეხოტბეობას ნუ დამწამებთ, მაგრამ მაინც უნდა გკითხოთ - რატომ ახლა? უკვე ორ ათწლეულზე მეტია, გვესმის მსგავსი განცხადებები, ლამის იმ დღიდან მოყოლებული, როდესაც პუტინმა პირველად გამოაჩინა „კლანჭები“. 2016 წელს, თქვენ თვითონვე წერდით, რომ რუსეთის იმპერიის „აგონიის საათები“ იყო დამდგარი. მოვიდა 2022 და ვხედავთ, რომ ამ უკვე მომაკვდავად ჩათვლილმა იმპერიამ წამოიწყო საუკუნის ჯერჯერობით ყველაზე დიდი ომი, დღესდღეობით აკონტროლებს ევროპის უდიდესი ქვეყნის ტერიტორიის მეხუთედს და მიუხედავად დასავლეთის სანქციებისა, რუსები არ დამშეულან და არც პუტინი გახდა უფრო დამყოლი. ასე რომ - რატომ ახლა? რატომ უნდა დაგიჯეროთ?
იურაი მესიკი: კომპლექსური, მაგრამ სამართლიანი კითხვაა. გრძელვადიან პერსპექტივაში, ვფიქრობ, შეუქცევადი პროცესია ის, რომ საწვავის და ბუნებრივი რესურსებიდან მიღებული ფულის კლებასთან ერთად რუსეთის ეკონომიკას კარგი დღე არ დაადგება. ამას ემატება უკიდურესად მძიმე დემოგრაფიული კრიზისი რუსეთში, სადაც [რუსებში] სწრაფ დემოგრაფიულ კლებას ემატება ზოგადი დემოგრაფიული ბალანსის მზარდი ცვლილება არარუსების სასარგებლოდ. კიდევ ბევრი ფაქტორი მეტყველებს იმაზე, რომ რუსეთის იმპერია დაემხობა, მაგრამ გადავიდეთ იმაზე, თუ რატომ ვთვლი, რომ ეს ბევრად უფრო მალე და უფრო მოულოდნელად მოხდება, ვიდრე ვარაუდობენ. არც ისე მოხუცი ვარ, მაგრამ მოვესწარი კომუნისტური ბლოკის დამხობას, ჩეხოსლოვაკიისა და იუგოსლავიის დაშლას და საბჭოთა კავშირის ჩამოშლას. დასავლეთი მზად არ იყო არც ერთი ამ მოვლენისათვის - მუდამ სახტად იყვნენ დარჩენილები. ეს, ერთი მხრივ, ადამიანურია - ჩვენ ვფიქრობთ, რომ არსებული სურათი, რომელსაც შევეჩვიეთ, მუდმივია, თუნდაც დიდად გულზე არ გვეხატებოდეს იგი. გასაკვირია, მაგრამ დიდმა დასავლელმა ანალიტიკოსებმა ვერ გამოიცნეს, რომ - როდის და როგორზე რომ არაფერი ვთქვათ - დაიშლებოდა საბჭოთა კავშირი. შესაბამისად, დასავლეთის პოლიტიკური ელიტა ყოვლად მოუმზადებელი აღმოჩნდა ამისთვის. და ამიტომაც ვფიქრობ, რომ - იმ შემთხვევაშიც კი, თუკი მე ვცდები - დასავლეთი უნდა ემზადებოდეს, ფიქრობდეს და განიხილავდეს იმ სცენარს, რომელსაც რუსეთის დაშლა ჰქვია, რათა კიდევ ერთხელ არ აღმოჩნდეს დაბნეული და მოუმზადებელი. რაც შეეხება იმას, თუ რატომ ვფიქრობ, რომ ეს მალე მოხდება - მეტიც, ვფიქრობ, რომ უკვე ხდება 2023 წელს და მომავლის ისტორიკოსები 2023 წელს მოიხსენიებენ, როგორც წელს, როდესაც დაემხო რუსეთის იმპერია, მიუხედავად იმისა, რომ ტექნიკური თვალსაზრისით, მან შეიძლება კიდევ რამდენიმე წელი განაგრძოს „არსებობა“. რუსეთის იმპერიის ფუნდამენტი დგას სამ სვეტზე და ეს სამივე სვეტი დღეს მორყეულია, ჩამოშლის პირასაა. პირველია ბუნებრივი რესურსების ექსპორტი, მეორე - რუსეთის სამხედრო ძლევამოსილების მითი, რომლის შიშითაც მის მიერ დამორჩილებული სხვა ერები თავჩაქინდრულები განაგრძობენ პარალიზებულ არსებობას. მესამე: რუსების მენტალიტეტი, როგორც „დიადი ერისა”. “Умом Россию не понять”-ო [რუსეთს გონებით ვერ გაიგებ - თ. ტიუტჩევი]“, კი, სწორად თქვეს, მაგრამ მაინც შეიძლება რუსეთის გაგება და განჭვრეტა, ოღონდ მას უნდა მიუდგე, როგორც პაციენტს ფსიქიატრი, ამ პრიზმაში უნდა დაინახო. რუსეთი არის მძიმედ ავადმყოფი საზოგადოება, რომელიც იტანჯება მწვავე მასობრივი ფსიქოზით, ცხოვრობს პარანოიის საფუძველზე გამოგონებულ პარალელურ სამყაროში. და დღეს ეს პარალელური სამყარო თავზე ექცევათ. საბოლოდ კი მაშინ ჩამოექცევათ, როდესაც რუსეთი გადამწყვეტ დამარცხებას იგემებს ბრძოლის ველზე - ისტორიულად, ყოველ ასეთ მარცხს, იქნებოდა ეს 1905 წლის ომი იაპონიასთან, 1917 პირველ მსოფლიო ომში თუ ავღანეთში საბჭოთა კავშირის ბოლო წლებში - იმპერია ჯერ ძირფესვიანად ირყეოდა და შემდეგ იწყებდა ნგრევას.
დემილიტარიზაცია და დენაციფიკაცია აუცილებელია - ოღონდ რუსეთში
რადიო თავისუფლება: სამხედრო მარცხი ახსენეთ - რამდენად აუცილებელი კომპონენტია რუსეთის ამ დაშლისთვის უკრაინაში სამხედრო მარცხი?
მესიკი: ვფიქრობ, ეს გარდაუვალია. რა თქმა უნდა, გვქონდა მოლოდინები, რომ უფრო სწრაფად განვითარდებოდა მოვლენები, რომ რუსეთის არმია ჩამოიშლებოდა უკრაინის კონტრშეტევის შედეგად - ეს ჯერ არ მომხდარა. სამხედრო გადმოსახედიდან ამას აქვს თავისი, ლოგიკური მიზეზები. მაგრამ ძალიან ძნელი წარმოსადგენია სცენარი, რომელშიც რუსეთის არმია შეძლებს და ამ ომში გაიმარჯვებს.
რადიო თავისუფლება: და თუ არც დასჭირდება გამარჯვება? ავიღოთ სცენარი, სადაც ვერც ერთი მხარე ვეღარ მიდის წინ, და რუსეთი ახერხებს შეინარჩუნოს დონბასის ნაწილი და ყირიმი, დანარჩენს კი უკრაინა იბრუნებს. ამას მოჰყვება ცეცხლის შეწყვეტა, გარკვეული დროით მაინც. შეიძლება კი ასეთი სცენარი რუსეთის სამხედრო მარცხად ჩაითვალოს? ამ შემთხვევაშიც დაიშლება რუსეთი?
მესიკი: ეს რუსეთის კი არა, უკრაინის სამხედრო მარცხი იქნებოდა, მაგრამ ძალიან მეეჭვება, რომ ასე მოხდება. ძნელი წარმოსადგენია, რომ ირანისა და ჩრდილო კორეის ამარა დარჩენილი რუსეთი შეძლებს და დაამარცხებს უკრაინას, რომელსაც ზურგს უმაგრებს დასავლური კოალიცია. - დიახ, მათ მიერ გაწეული დახმარება ნელია, გულის შემაღონებლად ნელი, თან მოჰყვება უამრავი დათქმა, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ნაბიჯ-ნაბიჯ, უკრაინა წინ მიიწევს და მჯერა, რომ შეძლებს საკუთარი ტერიტორიების გათავისუფლებას. მაგრამ უკრაინის მიწების სრული გათავისუფლებაც კი - 93 წლის საზღვრებთან დაბრუნება - არ იქნებოდა ჭეშმარიტი გამარჯვება უკრაინისთვის. თუ რუსეთი ამ ომს, ამ დამარცხებას ერთიანი და მთელი გადაურჩება, ისტორია განმეორდება - ვიხილავთ იმავეს, რაც ვნახეთ, როდესაც გერმანია დამარცხდა 1918 წელს - დამარცხდა დასავლეთის გადმოსახედიდან, მაგრამ არა თავად გერმანელებისთვის. თუ დასავლეთი უფლებას მისცემს რუსეთს, ამ დამარცხებას გადაურჩეს, მაშინ უკრაინელების და დასავლეთის შემდეგ თაობას კიდევ ერთი ომი ელის. რევანშიზმით აღტყინებული რუსები „დიდ დაბრუნებას“ მოინდომებენ. ამიტომაც ვთვლი, რომ რუსეთის ჭეშმარიტი დამარცხება ეს რუსეთის დაშლაა, და ეს იქნებოდა ჭეშმარიტი გამარჯვებაც უკრაინისთვის. დემილიტარიზაცია და დენაციფიკაცია აუცილებელია - ოღონდ რუსეთში - და ეს მხოლოდ მაშინ მოხდება, თუ რუსეთი ჭეშმარიტად დამარცხდება. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მათ უბრალოდ არ გააჩნიათ შინაგანი რესურსები იმისთვის, რომ საკუთარი მდგომარეობა გაიაზრონ, მენტალიტეტი შეიცვალონ და იმპერიალიზმისგან თავადვე განიკურნონ თავიანთი თავი. ახალ რეალობას არ მიიღებენ და განაგრძობენ იმ თავიანთ გამოგონებულ სამყაროში ცხოვრებას - თუ ბრძოლის ველზე დამარცხდებიან, იმას კი არ იტყვიან, უკრაინელებმა დაგვამარცხესო, არა, განაცხადებენ, რომ ეს დასავლეთმა იმზაკვრა და კიდევ ქვეყნის შიგნით, მავნე ძალებმა ჩასცეს ლახვარი.
რუსებს რუსული წესებით უნდა ეთამაშო
რადიო თავისუფლება: რამდენად გადამწყვეტია დასავლეთის გამძლეობა ამ შედეგის - რუსეთის დაშლის - მისაღწევად, განსაკუთრებით, თუკი გავითვალისწინებთ უკრაინისადმი დასავლეთის ამჟამინდელ მიდგომას - „დავეხმაროთ, მაგრამ არც მთლად ისე, რომ რუსეთი ესკალაციაზე წავიდეს”?
მესიკი: დასავლეთს შეუძლია ამ მიზანს მიაღწიოს, თუ დაისახავს ამას მიზნად. პრობლემა ისაა, რომ დასავლეთის ლიდერები ამაზე ფიქრს გაურბიან. ჩემი წიგნის მთავარი ფუნქციაც სწორედ ესაა - რომ ამაზე დაფიქრდეს ხალხი, დისკუსია წარიმართოს. დასავლეთში პოლიტიკოსების, დიპლომატებისა და აკადემიკოსების უმეტესობას მიაჩნია, რომ მათ უკვე ისწავლეს რუსეთთან თამაშის წესები და ვერ წარმოუდგენიათ, რომ რაიმე შეიძლება შეიცვალოს ამ თამაშში. და თვითონ ნამდვილად არ ისწავლიან, თუ არ „შევეშველეთ“.
რადიო თავისუფლება: არცთუ ისე ძნელი წარმოსადგენია სცენარი, სადაც რუსეთის ჩამოშლას მოჰყვება არეულობა, კონფლიქტები, სამოქალაქო ომი... დასავლეთისთვის ასეთი სცენარი მიმზიდველად ნამდვილად არ გამოიყურება.
მესიკი: დასავლეთისთვის ზოგადად არანაირი დიდი ცვლილება არ გამოიყურება მიმზიდველად, თუკი მას ამ ცვლილებაზე სრული კონტროლი არ აქვს. ეს დემოკრატიების ბუნებაა - დემოკრატიები უფრთხიან დიდ ცვლილებებს, როგორც წესი, მათ ამ ცვლილებებს თავს ახვევენ ხოლმე, მაგრამ ხალხი არ მიდის საარჩევნო ყუთებთან და ხმას არ აძლევს ე.წ. დიდ გადატრიალებებს, კატაკლიზმებს, მათ პროგნოზირებადი, თუნდაც არცთუ ისე მიმზიდველი მომავალი ურჩევნიათ. მაგრამ მე არ ვფიქრობ, რომ რუსეთის ჩამოშლა აუცილებლად „სისხლიან თამაშად“ უნდა იქცეს - ასეთად მხოლოდ მაშინ იქცევა, თუ დასავლეთი ხელს დაიბანს და იტყვის, რომ მას რუსეთთან არაფერი ესაქმება, როგორც მოიქცა კიდეც 90-იანებში. ამიტომ ვთქვი, რომ დასავლეთი უნდა ემზადებოდეს ამ სცენარისთვის, რუსეთის ამ ჩამოშლის პროცესის მართვისთვის. არა იმისთვის, რომ რუსები დასაჯოს, არამედ იმიტომ, რომ ამ პროცესის თავის ნებაზე მიშვებამ შეიძლება ისეთივე ტრაგიკულ შედეგებამდე მიგვიყვანოს, როგორიც იყო 1917 წლის რევოლუცია.
რადიო თავისუფლება: წერთ, რომ ისტორიულად, სწორედ მტრად მიჩნეული დასავლეთი ევლინებოდა რუსეთის იმპერიას მხსნელად, როდესაც მას დაშლა-დამხობა ემუქრებოდა ხოლმე - იქნებ ამჯერადაც ასე მოხდეს?
მესიკი: ვშიშობ, რომ ეს საკმაოდ რეალური სცენარია. მაგალითად, ხშირად გვესმის ასეთი რიტორიკა: რუსეთთან ჩვენ რა ხელი გვაქვს? მოდით ჩინეთთან ერთად ვიმუშაოთ რუსების საკითხზე - ანუ, მოდით, ერთ ტოტალიტარულ რეჟიმთან ვარკვიოთ, რა მოვუხერხოთ მეორე ტოტალიტარულ რეჟიმს, რუსეთის იმპერიას. ეს ხმები არ გაჩუმდებიან, თუ კონტრარგუმენტებს არ წარვუდგენთ.
რადიო თავისუფლება: ცალკე თემაა ბირთვული არსენალის საკითხი. წიგნში დაახლოებით ასე ჟღერს თქვენი არგუმენტი: საბჭოთა კავშირი დაიშალა, თანაც დაიშალა ისე, რომ ბირთვული ბრძოლის ველად არ ქცეულა იმ რესპუბლიკებს შორის, რომელთაც ჰქონდათ ეს შეიარაღება. შესაბამისად, მსგავს სცენარს არც დღევანდელი რუსეთის დაშლის შემთხვევაში უნდა ველოდოთ. არის კი ეს „წყალგაუმტარი“ გეგმა? ის, რომ ერთხელ არ მოხდა, სულაც არ ნიშნავს, რომ ამ ჯერზე არ მოხდება. და თუ ზუსტად არ იცი, მოხდება თუ არა, მაშინ, დასავლეთი თუ ხარ, გინდა კი მართლა დაიშალოს რუსეთი?
მესიკი: ვფიქრობ, ბირთვული დაპირისპირების შანსი ბევრად უფრო დაბალია, ვიდრე 30 წლის წინ იყო, 5 პროცენტზე დაბალია. მთლიანად, რა თქმა უნდა, ვერაფერს გამოვრიცხავთ, მაგრამ ძალიან, ძალიან დაბალია. დასავლური ზუსტი დამიზნების შეიარაღება ამ ხნის განმავლობაში ფენომენალურად განვითარდა და დაიხვეწა. და მე ეჭვი არ მეპარება, რომ თუ ასეთი საფრთხე რეალური გახდება, დასავლეთი შეძლება რუსეთის ბირთვული არსენალის განადგურებას ზუსტი დამიზნების შეიარაღებით. ვფიქრობ, დასავლურმა კონტრდაზვერვამ დაწვრილებით იცის, სადაა განთავსებული ეს შეიარაღება და რა არის საჭირო მათი მწყობრიდან გამოსაყვანად.
რადიო თავისუფლება: მარტო ამაშიც არ არის საქმე - აი, 30 წლის წინანდელი რეალობა ახსენეთ. მაშინ შეიძლება არ იცოდნენ, მაგრამ დღეს ალბათ ბევრი მივიდა დასკვნამდე, რომ თუ ბირთვული შეიარაღება გაქვს, არ უნდა დათმო, წინააღმდეგ შემთხვევაში შეიძლება დაგემართოს ის, რაც უკრაინას დაემართა ბუდაპეშტის მემორანდუმის შემდეგ. ასე რომ, როგორ აპირებთ დაარწმუნოთ ის სახელმწიფოებრივი წარმონაქმნები, რომლებიც რუსეთის დაშლის შემდეგ აღმოცენდებიან, რომ ბირთვულ არსენალს შეელიონ?
მესიკი: ალბათ, თაფლაკვერისა და წკეპლის ტაქტიკით - თუ დასავლეთის გაცხადებული პოლიტიკა იქნება, რომ მხოლოდ იმ ახალ ქვეყნებს აღიარებენ, ვინც გარკვეულ პირობებზე დათანხმდება, მათ შორის, ბირთვულ განიარაღებაზე, მაშინ ადგილობრივ ლიდერებს მოუწევთ დაფიქრდნენ, სად სურთ იცხოვრონ - დასავლეთთან ერთად, დამოუკიდებელი ქვეყნის სტატუსით თუ მესამე სამყაროში. ამას გარდა, მრავალი ეკონომიკური ხერხი მოიძებნება, პრივილეგიები, თუ პრივილეგიების არქონა. ასე რომ, დასავლეთს შეუძლია ფრიად ქმედუნარიანი ტაქტიკა შეიმუშავოს, ბირთვული განიარაღების მისაღწევად.
რადიო თავისუფლება: და მაინც, რამდენ ახალ ქვეყანას უნდა ველოდოთ, თუ რუსეთი მართლაც დაიშალა?
მესიკი: დასავლეთიდან აღმოსავლეთით თუ გავყვებით, ვფიქრობ, ჩრდილო კავკასიაში არსებობს დამოუკიდებლობის მძაფრი და დღემდე ჩაუხშობელი წყურვილი. წლების წინ, არსებობდა მთის ფედერაცია [ჩრდ. კავკასიის მთიანი რესპუბლიკა], რომელმაც ცოტა ხანს გასტანა, რუსული არმიის „წყალობით“. შესაძლებელია თუ არა ახალი მთის რესპუბლიკის ან კონფედერაციის დაარსება? ამაზე პასუხი რთულია, სამაგიეროდ იოლი წარმოსადგენია ის, რომ ჩეჩნები დაშლილ რუსეთში დარჩენას არ მოისურვებენ. და თუ ჩეჩნეთი ამ ნაბიჯს გადადგამს, ვფიქრობ, ამას დომინოს ეფექტი ექნება - სახელმწიფოებრიობის ამბიციები აქვს დაღესტანსაც, ბაშკირეთსაც და თავისთავად ცხადია, თათრეთსაც, ოღონდ თათრეთთან მიმართებით ღია კითხვად რჩება ის, თუ მაინც რამდენად შორს მიდის მათი ამბიციები - რას მოიცავს დამოუკიდებელი სათათრეთი? ყველა თურქულ და უღურ ეთნოსს, რომელიც ვოლგის დაბლობში სახლობს? იაკუტებსაც სურთ დამოუკიდებლობა და სათანადო რიცხოვნობაც აქვთ ამისათვის. ესენი იქნებოდნენ ჩემი მთავარი კანდიდატები ახალი სახელმწიფოების სტატუსში, თუმცა ვფიქრობ, რეალურად მეტი მოინდომებს ამას.
რადიო თავისუფლება: გადავინაცვლოთ იმ ტერიტორიებზე, რომლებზეც სხვა სახელმწიფოებს აქვთ პრეტენზია...
მესიკი: კალინინგრადი ან, უფრო ზუსტად თუ ვიტყვით, კენიგსბერგი - ალბათ ამით უნდა დავიწყოთ. არანაირი გამართლება არ აქვს რუსული იმპერიის ანკლავის არსებობას ცენტრალურ ევროპაში, ეს სხვა არაფერია, თუ არა სტალინის ეპოქის გადმონაშთი. ვფიქრობ, ამ ტერიტორიას პოლონეთი და ლიეტუვა გაინაწილებენ. შემდეგ, ზემოთ, ჩრდილოეთით, დაისმება კარელიის ფინეთთან რეინტეგრაციის საკითხი. და, ამავდროულად, ვფიქრობ, დღეს შეიძლება ბევრისთვის ეს წარმოუდგენელი იყოს, მაგრამ მწვავედ დადგება კითხვა - სურთ თუ არა იმ რეგიონებსაც კი, სადაც რუსები დომინანტ მოსახლეობას წარმოადგენენ, ერთი მთლიანი რუსეთის ნაწილი იყვნენ. ვერ ვიტყოდი, რომ, მაგალითად, პეტერბურგის მცხოვრებს აუცილებლად მოუნდება ისტორიული წურბლის, მოსკოვიის მმართველობის ქვეშ ყოფნა, თუ რუსეთის იმპერია დაიშლება. პეტერბურგი დიდი ქალაქია, სახელმწიფოებრიობის აშკარა პოტენციალით და ისტორიული ნოვგოროდიც ამყარებს ამ ამბიციებს. შემდეგ - კურილის კუნძულები, რომელიც ოკუპირებული აქვს რუსეთს, და იაპონია წლებია, ამ ოკუპაციას არ აღიარებს. რუსეთის ჩამოშლის შემდეგ, იაპონია ამ ტერიტორიებს დაიბრუნებს, სავარაუდოდ, სახალინთან ერთად. შემდეგ, რუსეთის აღმოსავლეთში არის ტერიტორიები, რომლებიც ისტორიულად ჩინეთის ნაწილი იყვნენ და თუ სამომავლოდ ჩინეთი გადაწყვეტს, რომ მათი დაბრუნება სურს, მე ამას აბსოლუტურად ლეგიტიმურ მოთხოვნად ჩავთვლიდი.
რადიო თავისუფლება: საინტერესო არგუმენტია და მინდა, ჩაგეძიოთ - თუ ჩინეთის მსგავსი ნაბიჯი „ლეგიტიმურად“ მიგაჩნიათ, მაშინ რუსეთის დამპყრობლური ომი რატომღაა არალეგიტიმური? ისინიც ხომ სწორედ ამას ამბობენ - ორასი წლის წინ ერთი სახელმწიფო ვიყავით, ეს მიწები ჩვენ გვეკუთვნოდა, ასე რომ, უნდა დავიბრუნოთ. რა ხდის ჩინეთის იმპერიულ ამბიციებს ლეგიტიმურს, რუსეთისას კი არალეგიტიმურს? რუსეთს საერთაშორისოდ აღიარებული საზღვრები აქვს - ერთ-ერთი მთავარი არგუმენტი რუსეთის წინააღმდეგ სწორედ ისაა, რომ საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებს არ სცნობენ და ხელყოფენ. ჩინეთი თუ იმავეს გაუკეთებს რუსეთს, ამას „არა უშავს“?
მესიკი: ვფიქრობ, როდესაც რუსეთმა უკრაინის ტერიტორიები მიიტაცა და რუსეთის ტერიტორიად გამოაცხადა, თანაც კონსტიტუციაში ჩაწერით, ამით მან არა მხოლოდ დამკვიდრებული საერთაშორისო წესრიგი გაქელა ფეხქვეშ, არამედ დაკარგა უფლებაც, ის თავის სასარგებლოდ გამოიყენოს. როდესაც ქვეყანა ამაზე მიდის, როდესაც სხვის საზღვრებს უგულებელყოფს, ვფიქრობ, არავის „ეწყინება“, თუ მის საზღვრებსაც უგულებელყოფენ. რუსებს რუსული წესებით უნდა ეთამაშო. ომის მერე იქნება ახალი სტატუს-კვო, ახალი საერთაშორისო ტერიტორიული წესრიგი - ხომ სწორედ ეს უნდოდათ რუსებსაც?
ეს ტერიტორიები მოლდოვასა და საქართველოს ეკუთვნის და თავისთავად ცხადია, დაუბრუნდება ქვეყნებს
რადიო თავისუფლება: სამხრეთით გადავინაცვლოთ - ტერიტორიები, რომლებიც ოფიციალურად რუსეთს არ ეკუთვნის, მაგრამ ოკუპირებულია რუსეთის მიერ. საუბარია დნესტრისპირეთზე მოლდოვაში, და აფხაზეთსა და სამაჩაბლოზე საქართველოში. რა ბედი ეწევათ მათ?
მესიკი: ეს ტერიტორიები მოლდოვასა და საქართველოს ეკუთვნის და თავისთავად ცხადია, დაუბრუნდება ქვეყნებს, რომლებსაც რუსეთმა მოპარა.
რადიო თავისუფლება: წარმოვიდგინოთ სცენარი: რუსეთი მართლაც დაიშალა, მაგრამ აფხაზეთი ამბობს, რომ საქართველოში დაბრუნება არ სურს. რა ხდება მაშინ?
მესიკი: დიახ, აფხაზეთის საკითხი კომპლექსურია. კონკრეტული გამოსავალი არ მაქვს, მაგრამ მიმაჩნია, რომ საქართველოს უნდა დაუბრუნდეს, რადგან მის კვაზიდამოუკიდებლობას საერთაშორისო თანამეგობრობა არ აღიარებს.
რადიო თავისუფლება: „საქართველოს უნდა დაუბრუნდეს“ - ნებისმიერი ხერხის გამოყენებით?
მესიკი: იცით, ვფიქრობ, რუსული გავლენის გარეშე ბევრად უკეთესი პირობები შეიქმნება მშვიდი მოლაპარაკებებისთვის, იმ ტერიტორიებიდან განდევნილი ხალხის საჭიროებების გათვალისწინებით. რუსეთის მიერ ცეცხლზე ნავთის დასხმის გარეშე და დასავლეთის ჩარევით, ვფიქრობ, მოხერხდება მისაღები კომპრომისის მოძებნა.
