2024 წელს მომხდარი ყველა ცალკე ამბავი ერთი დიდი ფაზლის ნაწილია და ერთად რუსეთსა და საქართველოს ევროპულ მომავალს შორის ბრძოლად იკვრება. პოლიტიკური და ეკონომიკური კრიზისებით დახუნძლული ერთი წლიდან, რომელიც ჯერ კიდევ არ მიწურულა, რადიო თავისუფლებამ 10 ყველაზე დასამახსოვრებელი ამბავი გაიხსენა.

ისტორიაში პირველად - საქართველოს ნაკრები ევროპის ჩემპიონატზეა

„მიდის სანახავად, მიდის სანახავად, მიდის სანახავად“, - სპორტული კომენტატორის, გიგა გვენცაძის ეს სიტყვები საქართველოში ევროპის ჩემპიონატის მთავარ ფრაზად იქცა.

2024 წელი კარგი ამბით დაიწყო, უბრალოდ კარგით არა - ისტორიულით. საქართველოს ფეხბურთის ეროვნულმა ნაკრებმა 26 მარტს ევრო 2024-ის შესარჩევი ეტაპის ფინალურ შეხვედრაში საბერძნეთს პენალტების სერიაში სძლია და ისტორიაში პირველად ევროპის ჩემპიონატის საგზური მოიპოვა

ისტორიული გამარჯვების შემდეგ საქართველო რამდენიმე თვე ფეხბურთით ცხოვრობდა. ეროვნული ნაკრების თამაშებს დიდ ეკრანებთან ქუჩაში, სტადიონებსა თუ სახლში უყურებდა ყველა, მათ შორის ისინიც, ვინც ფეხბურთის ფანობას ვერ დაიბრალებდნენ.

საბოლოოდ, ეროვნულმა ნაკრებმა ევროპის ჩემპიონატის ჯგუფური ეტაპიდან მერვედფინალში გასვლაც მოახერხა და 16 საუკეთესო ნაკრებს შორის მოხვდა. საქართველოში დაბრუნებულ ფეხბურთელებს თბილისში საზეიმო დახვედრა მოუწყვეს. ნაკრებმა ბიძინა ივანიშვილის ფონდი „ქართუსგან“ 30 მილიონიც მიიღო.

ფეხბურთით განცდილი ბედნიერება დიდხანს არ გაგრძელდა „ქართულმა ოცნებამ“ ჩემპიონატზე გასვლიდან ორ კვირაში რუსული სტილის "უცხოეთის აგენტების" კანონი პარლამენტში დააბრუნა.

ქარიშხალი სიჩუმის შემდეგ - „აგენტების კანონი“, პროტესტი, წინააღმდეგობა, დაშინება

„საპარლამენტო უმრავლესობამ მიიღო გადაწყვეტილება, პარლამენტში ხელახლა წარადგინოს კანონპროექტი "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ"... ჩვენ არ გვაქვს მოდუნების უფლება, რადგან, როგორც ცნობილია, მოჩვენებითი სიჩუმე ხშირად ქარიშხლის მომასწავებელია“, - თქვა მამუკა მდინარაძემ 3 აპრილს გამართულ ბრიფინგზე.

„ქართული ოცნების" საპარლამენტო უმრავლესობამ ე.წ. აგენტების კანონი (კანონი უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ) 2024 წლის გაზაფხულზე მიიღო. ეს მოხდა საპროტესტო აქციების და აშშ-ის, ევროკავშირის სახელმწიფოებისა და საერთაშორისო ორგანიზაციების, მათ შორის ევროსაბჭოს მოწოდებების მიუხედავად, რომ კანონი ევროპულ ფასეულობებს ეწინააღმდეგებოდა და უარი ეთქვათ მასზე.

ეს იყო ამ კანონის მიღების მეორე მცდელობა და „ქართული ოცნების“ კიდევ ერთი გატეხილი პირობა, რომ ერთხელ უკვე გაწვეული კანონი, რომელსაც ხალხმა რუსული კანონი დაარქვა, აღარასდროს დაბრუნდებოდა დღის წესრიგში.

„აგენტების კანონის“ შებრუნებას წინ უსწრებს ცვლილებები „ქართულ ოცნებაში”. 29 იანვარს თანამდებობას ტოვებს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი და მის ადგილზე ირაკლი კობახიძე ინიშნება. ამ დროს პარტიაში საპატიო თავმჯდომარის პოსტზე უკვე ერთი თვის დაბრუნებულია მისი დამფუძნებელი, ბიძინა ივანიშვილი.

ამ პოლიტიკური პროცესების თანმდევად, პარლამენტის თავმჯდომარე შალვა პაპუაშვილი საერთაშორისო პარტნიორებისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების კრიტიკას იწყებს, უწუნებს მათ გამჭვირვალობას, მოუწოდებს გაასაჯაროონ გრანტები, ესხმის თავს არასამთავრობო ორგანიზაციებს და მათ უწოდებს აგენტებს, რომლებიც ფულს საქართველოში რევოლუციის დაგეგმვაზე ხარჯავენ.

სადავო კანონის განხილვა 50-დღიანი უწყვეტი პროტესტის ფონზე წარიმართა. ასეთი მძლავრი, არაცენტრალიზებული პროტესტი საქართველოში, რაც „აგენტების კანონის“ წინააღმდეგ 2024 წლის აპრილში დაიწყო, უჩვეულო იყო - ამ პროტესტს ხელისუფლებამ ძალადობრივად უპასუხა - დემონსტრანტები რამდენჯერმე დაშალა ცრემლსადენი გაზით, რეზინის ტყვიებით, წყლის ჭავლითა და ფიზიკური ძალით. ამ აქციებზე პირველად გახდა თვალსაჩინო, რომ პოლიციელები აქციის მონაწილეებს ჯერ ფოტოებს უღებენ და ამის შემდეგ აკავებენ მათ.

15 აპრილიდან „აგენტების კანონის“ საწინააღმდეგო აქციების მონაწილე 200-ზე მეტი ადამიანი დააკავეს. დაკავებისას ნაცემებს შორის იყვნენ პოლიტიკოსები, აქტივისტები, ცნობილი თუ უცნობი ადამიანები, ტურისტებიც კი. ძალის გადამეტებისთვის დასჯილი აქამდე არავინაა. დარბევებში მონაწილე პოლიციელებს ნიღბები უკეთიათ, რაც მათ იდენტიფიცირებასა და გამოძიებას ართულებს.

ამ პროცესებს თან სდევდა დევნის, დაშინებისა და ფიზიკური ანგარიშსწორების კამპანია. ნიღბიანები სამიზნეში ამოღებულებს სახლებთან და ქუჩაში ხვდებოდნენ; ოფისის კედლებსა და ავტომობილებზე ღამით, ფარულად აწერდნენ „აგენტს“, უწმაწურ სიტყვებს, აშინებდნენ ჟურნალისტებს, არასამთავრობო ორგანიზაციების წევრებს, პოლიტიკოსებს, აქტივისტებს - ყველას, ვისაც ეს კანონი შეეხებოდა ან მისი მიღების მოწინააღმდეგე იყო.

ეს კანონი უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებლად აცხადებს ყველა არასამთავრობო და მედიაორგანიზაციას, რომლებიც ქვეყნის სტრატეგიული პარტნიორებისგან იღებენ დაფინანსებას. აგენტების კანონი არასამთავრობო ორგანიზაციებმა, ოპოზიციის დეპუტატებმა და პრეზიდენტმა საკონსტიტუციო სასამართლოში გაასაჩივრეს და მის დაუყოვნებლივ შეჩერებას ითხოვდნენ. სასამართლომ კანონის მოქმედება არ შეაჩერა, სარჩელის ნაწილი წარმოებაში მიიღო, მაგრამ გადაწყვეტილება მის კონსტიტუციურობაზე დღემდე არ გამოუცხადებია

კანონის დამტკიცების შემდეგ, ევროკავშირმა და აშშ-მა საქართველოს დახმარების ნაწილი შეუწყვიტა. განუსაზღვრელი ვადით გადაიდო ერთობლივი სამხედრო სწავლებაც. საქართველოს პარტნიორებმა თქვეს, რომ „აგენტების კანონი“ მთავარი ბარიერი გახდა ევროკავშირისკენ გზაზე, ქვეყნისთვის, რომელსაც კანდიდატის სტატუსი მიენიჭა.

2024 წლის დეკემბრის მდგომარეობით, „აგენტების რეესტრში” 382 ორგანიზაციაა რეგისტრირებული. მათ, ვინც პროტესტის ნიშნად „აგენტად“ არ დარეგისტრირდა, ჯარიმები და ყადაღა ემუქრებათ.

ირაკლი კობახიძე ირანში - ჩადის და არაერთხელ

„ირანი მნიშვნელოვანი სახელმწიფოა რეგიონში, რეგიონი იყო უმაღლეს დონეზე წარმოდგენილი“, - თქვა ირაკლი კობახიძემ.

2024 წელს საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე ირანის ისლამურ რესპუბლიკაში ოფიციალური ვიზიტით ორჯერ ჩავიდა. პირველად ე.წ. აგენტების კანონის დამტკიცებიდან ერთ კვირაში, 22 მაისს, ირანის ისლამური რესპუბლიკის პრეზიდენტის დაკრძალვაზე, მას თან ახლდა საგარეო საქმეთა მინისტრი.

ბოლო 7 წლის განმავლობაში ეს ირანში უმაღლესი თანამდებობის პირის პირველი ვიზიტი იყო.

მეორედ, პირველი ვიზიტიდან ორ თვეში, ახალი პრეზიდენტის, მასუდ ფეზეშქიანის ინაუგურაციას დაესწრო და ფოტოებზე ჰამასის ლიდერთან, ისმაილ ჰანიესთან ერთად გამოჩნდა. ინაუგურაციაზე ისმოდა შეძახილები „სიკვდილი ამერიკას“, „სიკვდილი ისრაელს“. ამავე ინაუგურაციას ესწრებოდა პალესტინის „ისლამური ჯიჰადის“ მეთაური ზიად ალ-ნახალაც. ორივე ეს ჯგუფი ტერორისტულად არის გამოცხადებული აშშ-ისა და ევროკავშირის მიერ. ინაუგურაციის დასრულებიდან რამდენიმე საათში ჰამასის ლიდერი თეირანში მოკლეს.

ექსპერტებმა ახსნეს, რომ ეს ვიზიტები დასავლეთისთვის გაგზავნილი მკაფიო მესიჯი იყო, რომელმაც საქართველოს შეცვლილი საგარეო-პოლიტიკური ვექტორი გააშიშვლა.

ისტორიაში პირველად - მთავრობის წევრები დაასანქცირეს

„თუკი რომელიმე მოხელეს წარმოექმნება რაიმე ფინანსური დანაკლისი ამ სანქციებიდან, ქართული სახელმწიფო სრულად უზრუნველყოფს ამ დანაკლისის კომპენსირებას“, - ირაკლი კობახიძე

დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში პირველად, საქართველოს მართავს პარტია, რომლის ლიდერებიც პარტნიორებმა აშშ-დან და ევროკავშირიდან, დემოკრატიისთვის ძირის გამოთხრისა და ადამიანის უფლებების დარღვევისთვის დაასანქცირეს.

აშშ-ის მიერ დაწესებული სავიზო შეზღუდვები 2023 წელს ჯერ მოსამართლეებს, 2024-ში კი „ქართული ოცნების“ ათობით წარმომადგენელსა და მათი ოჯახის წევრებს შეეხო. სანქციები „აგენტების კანონზე“ ხელმოწერიდან სამ დღეში გამოცხადდა.

სახელმწიფო დეპარტამენტის შემდეგ, აშშ-ის ფინანსთა სამინისტრომ დაასანქცირა და გლობალურ „მაგნიტსკის სიას“ დაამატა განსაკუთრებულ დავალებათა დეპარტამენტის ხელმძღვანელი ზვიად ხარაზიშვილი [ხარება], მისი ერთ-ერთი მოადგილე, მილერი ლაგაზაური და ასევე - ულტრამემარჯვენე, ძალადობრივი მოწოდებებით ცნობილი „ალტ-ინფოს“ ლიდერები, კონსტანტინე მორგოშია და ზურაბ მახარაძე. „მაგნიტსკის სია“ უმძიმეს ფინანსურ შეზღუდვებს ითვალისწინებს.

სანქციების მორიგი ეტაპი აშშ-დან, ხოლო ისტორიაში პირველად - ევროკავშირიდან, 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებს დაუკავშირდა.

16 დეკემბერს ევროკავშირის საგარეო საქმეთა მინისტრებმა დიპლომატიური და სამსახურებრივი პასპორტების მფლობელები დაასანქცირეს და ევროპასთან უვიზო რეჟიმი შეუჩერეს. პერსონალური სანქციები ბიძინა ივანიშვილს, ასევე „ქართული ოცნების“ ლიდერშიფს და მინისტრებს ლიეტუვამ, ლატვიამ, ესტონეთმა და უკრაინამ დაუწესეს. მოსალოდნელია, რომ ევროპულს შეზღუდვებს სხვა ქვეყნებიც შეუერთდებიან - ევროკავშირის ერთიან, პერსონალური სანქციებს უნგრეთი და სლოოვაკეთი ბლოკავს.

„ქართულმა ოცნებამ“ საპასუხოდ თქვა, რომ სანქცირებულ სამართალდამცველებს, მათ შორის ხარებას, შს მინისტრ გომელაურსა და მის მოადგილეებს ღირსების ორდენით დააჯილდოებს.

ჟიურის სპეციალური პრიზი - ქართველი რეჟისორის ფილმი ვენეციის კინოფესტივალზე

ვენეციის რიგით 81-ე კინოფესტივალზე რეჟისორ დეა კულუმბეგაშვილის ახალმა ნამუშევარმა - „აპრილი“ ჟიურის სპეციალური პრიზი დაიმსახურა. ფილმის პრემიერას, რეჟისორთან ერთად, მთავარი როლის შემსრულებელი მსახიობები - ია სუხიტაშვილი, კახა კინწურაშვილი და მერაბ ნინიძე ესწრებოდნენ. ქართველი მსახიობები წითელ ხალიჩაზე განხილვის თემაც იქცა. ფილმი მთავარ საკონკურსო სექციაში, 21 ნამუშევარს შორის მოხვდა.

სპორტული მიღწევების წელი - 7 მედალი ოლიმპიადიდან

წარმატებით იასპარეზეს ქართველმა სპორტსმენებმა პარიზის ოლიმპიადაზე. ისინი საქართველოში შვიდი მედლით დაბრუნდნენ. აქედან ოქროს მედლები ძიუდოისტმა ლაშა ბექაურმა, მოჭიდავე გენო პეტრიაშვილმა და ძალოსანმა ლაშა ტალახაძემ მოიპოვეს. ჯგუფურში საქართველოს 21-ე ადგილი ერგო.

ოქროს მფლობელი ორი სპორტსმენი, ოლიმპიადიდან დაბრუნების შემდეგ პოლიტიკაში ჩაერთო. გენო პეტრიაშვილი და ლაშა ტალახაძე, დღეს „ქართული ოცნების“ დეპუტატები არიან.

ცენზურა და უფლებების შეზღუდვა - პარლამენტმა რუსული სტილის "გეი პროპაგანდის" კანონი მიიღო

,,უნდა აიკრძალოს ერთსქესიანთა ქორწინება ჩვენს რაიონში“ - კასპის მერი

17 სექტემბერს „ქართულმა ოცნებამ“ დაამტკიცა ჰომოფობიური შინაარსის კანონი, რომელმაც საქართველოში ლგბტ თემის უფლებრივი მდგომარეობა გააუარესა და ცენზურა დააწესა.

ცვლილებების შემდეგ დაუშვებელი გახდა ლგბტქ+ ადამიანებისა და მათი მხარდამჭერების საჯაროდ შეკრება. აიკრძალა ისეთი რაღაცები, რაც ისედაც არ იყო დაშვებული, მაგალითად, ლგბტ წყვილების მიერ შვილის აყვანა, ქორწინება, პასპორტში სქესის შეცვლა.

ეს კანონი მედიის თავისუფლებასაც შეეხო. აიკრძალა ისეთი შინაარსის გავრცელება, რომელსაც „ქართული ოცნება“ „ლგბტ ურთიერთობებისა და ინცესტის პოპულარიზაციად“ ჩათვლის. ცენზურა შეეხო წიგნებს, ფილმებს, სპექტაკლებს, სადაც შესაძლოა ჰომოსექსუალური ურთიერთობები იყოს ასახული.

კანონის დამტკიცებამდე „ქართულმა ოცნებამ“ ქალაქ-ქალაქ იარა, სახალხო განხილვები გამართა, სადაც შეხვედრებზე მისულებს, მათ შორის, საჯარო მოხელეებს უმტკიცებდა, რომ „ქალი ქალია, კაცი კაცია“, „ლგბტ პროპაგანდით კი შეიძლება გეი გახდე“.

ისტორიული საპარლამენტო არჩევნები და შავი ლაქა

2024 წელს, პირველად საქართველოს ისტორიაში, არჩევნები ჩატარდა სრულად პროპორციული წესით და ასევე პირველად, ელექტრონული სისტემების გამოყენებით. ამავე არჩევნებმა დაუდო საფუძველი მძიმე პოლიტიკური კრიზისის მეორე ტალღას ქვეყანაში და განგრძობად პროტესტს, რომელიც ევროპასთან დაახლოებისა და სამართლიანი არჩევნების ჩატარების მოთხოვნებს დაეყრდნო.

ამ არჩევნებს, ქვეყანაში მანამდე განვითარებულმა მოვლენებმა, „აგენტების კანონის“ დამტკიცებამ, ხელისუფლების ანტიდასავლურმა გზავნილებმა ეგზისტენციალური დატვირთვაც მიანიჭა. "ქართული ოცნება" ცდილობდა არჩევნები "მშვიდობასა" და "ომს" შორის არჩევანი გამხდარიყო. ოპოზიციური ამომრჩევლებისთვის ეს დღე იქცა ერთგვარ რეფერენდუმად რუსეთსა და ევროპას შორის.

მოლოდინი, რომ პროცესი გამჭვირვალედ და ფარულობის პრინციპის დაცვით წარიმართებოდა, არჩევნების დღესვე დადგა ეჭვქვეშ.

კენჭისყრის დღეს მედიამ და დამკვირვებლებმა მრავალი დარღვევა დააფიქსირეს, მათ შორის:

• ხმის მიცემის ფარულობის დარღვევა - ბიულეტენების მეორე მხარეს გაჟონილი ლაქების შედეგად ჩანდა ამომრჩეველთა არჩევანი;
• ამომრჩეველთა დაშინება და ზეწოლა;
• საარჩევნო უბნებზე დაკვირვების პროცესის ხელის შეშლა და სხვა.

არჩევნების შედეგების სანდოობა ეჭვქვეშ დააყენა ეუთო/ოდირმაც. დეკემბრის ბოლოს საბოლოო დასკვნის გამოქვეყნებისას სადამკვირვებლო მისიის ხელმძღვანელმა ხაზი გაუსვა, რომ ამომრჩევლების ნდობას არჩევნების პროცესისადმი ძირი გამოუთხარა იმ პრობლემებმა, რომლებიც დასკვნაშიც აისახა.

ამ პრობლემების გამოსასწორებლად შიდა სამართლებრივმა ბრძოლამ შედეგი არ გამოიღო. სასამართლომ სადამკვირვებლო ორგანიზაციების არცერთი საჩივარი არ დააკმაყოფილა. პრეზიდენტმა და ოპოზიციონერმა დეპუტატებმა საკონსტიტუციოსაც მიმართეს, რომელმაც სარჩელი წარმოებაში არ მიიღო. ცესკოს შემაჯამებელ სხდომაზე თავმჯდომარეს, გიორგი კალანდარიშვილს კომისიის ოპოზიციონერმა წევრმა შავი მელანი შეასხა. კადრებმა საერთაშორისო მედია მოიარა, თეთრ თაბახზე დახატული შავი წრე კი გაჟონილი ბიულეტენებისა და არჩევნების სიმბოლოდ იქცა.

ცესკოს მონაცემების თანახმად, მე-11 მოწვევის პარლამენტში „ქართულ ოცნებას“ 150-დან 89 მანდატი აქვს, ხოლო ოთხ ოპოზიციურ პლატფორმას - ჯამში 61 მანდატი.

შემაჯამებელ ოქმში ასახულ მაჩვენებლებს მხოლოდ „ქართული ოცნება“ ეთანხმება. ოპოზიცია, არასამთავრობო სექტორი, პრეზიდენტი და საზოგადოების ნაწილი 26 ოქტომბრის არჩევნებს გაყალბებულად და მოპარულად მიიჩნევენ. თბილისსა და სხვა დიდ ქალაქებში ათიათასობით ადამიანი გამოვიდა ქუჩაში ხელახალი არჩევნების ჩატარების მოთხოვნით.

ამ წინააღმდეგობამ „ქართული ოცნების“ პარლამენტს ლეგიტიმაციის პრობლემა საერთაშორისო დონეზეც შეუქმნა. პარტიას გამარჯვება მხოლოდ აზერბაიჯანმა, ვენესუელამ, თურქეთმა, სომხეთმა, უნგრეთმა და ჩინეთმა მიულოცეს.

„ქართული ოცნება“ აჩერებს ევროპასთან ინტეგრაციის პროცესს

28 ნოემბერს, ერთპარტიულ პარლამენტში მთავრობის დამტკიცებიდან რამდენიმე საათში, ირაკლი კობახიძემ „ქართული ოცნების“ პარტიული ოფისიდან საზოგადოებას ამცნო, რომ საქართველოს მთავრობა 2028 წლის ბოლომდე ევროკავშირთან მოლაპარაკების დაწყებას დღის წესრიგიდან ხსნის.

ამ მოულოდნელმა გადაწყვეტილებამ მასშტაბური და ხანგრძლივი პროტესტის ახალი ტალღა გამოიწვია. დაიწყო ახალი პოლიტიკური პროცესი, რომელსაც ხალხთან ერთად სათავეში უდგას მეხუთე პრეზიდენტი, სალომე ზურაბიშვილი, რომლის გარშემოც გაერთიანდა პროევროპული პროტესტი და პროევროპული ოპოზიცია.

საპროტესტო შეკრებები სპონტანურად დაიწყო ირაკლი კობახიძის განცხადებიდან რამდენიმე საათში, არა მხოლოდ თბილისში, არამედ რეგიონებშიც.

დემონსტრანტების წინააღმდეგ საპოლიციო ძალებმა გამოიყენეს წყლის ჭავლი, წიწაკის სპრეი და ფიზიკური ძალა.

პოლიციის ძალადობა - დემონსტრანტების ცემა და ძარცვა - უფლებადამცველებმა წამებად შეაფასეს. სასტიკად ნაცემ და დაშავებულ ადამიანებს შორის არიან ჟურნალისტებიც. არცერთ ძალადობის ეპიზოდზე სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს ჯერ დამნაშავე არ გამოუვლენია.

თუმცა, ადმინისტრაციული წესით უკვე გაასამართლეს 400-ზე მეტი ადამიანი. მათი უმრავლესობა ნაცემი იყო. პოლიციამ დემონსტრანტები სისხლის სამართლის წესითაც დააკავა. მათ ზუსტ რიცხვს პროკურატურა არ ასახელებს. რადიო თავისუფლების მიერ შეგროვებული სტატისტიკით კი, პატიმრობა ჯგუფური ძალადობის ორგანიზების, მონაწილეობისა და პოლიციელზე თავდასხმის მუხლებით 50-მდე ადამიანს ემუქრება, მათ შორის - მსახიობებს, კომიკოსებს, აქტივისტებს, სტუდენტებსა და ერთ არასრულწლოვანს..

ასევე წაიკითხეთ: შემთხვევით გადარჩენილთა ამბები

ქუჩაში მდგომი ადამიანების ერთ-ერთი მთავარი მოთხოვნა, ვადამდელი არჩევნების გარდა, უკანონო პატიმრების გათავისუფლებაა. მათ დაშინებას და გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვას „ქართული ოცნება“ ახალი საკანონმდებლო ცვლილებებით ცდილობს, რომელიც დაჩქარებული წესით დაამტკიცეს. ცვლილებებს შორისაა პრევენციული დაკავების ცნების შემოტანა, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევებზე ჯარიმების გაორმაგება, აქციებზე ლაზერების, პიროტექნიკის, ნიღბების აკრძალვა, ქუჩაში წარწერებზე დაწესებული ჯარიმების 20-ჯერ გაზრდა.

დემონსტრანტებთან ერთად, სამიზნეა საჯარო სექტორიც. „საჯარო სამსახურის შესახებ კანონში“ ცვლილებებმა რეორგანიზაციის პროცესი გაამარტივა და საჯარო მოხელეების უფლებები გააუარესა, გააჩინა პოლიტიკური ნიშნით გათავისუფლებების შესაძლებლობა.

პირველი არაპირდაპირი წესით არჩეული პრეზიდენტი

„არავინ არავის არ აურჩევია... იქ ვარ, სადაც ხართ, იქ ვიქნები, სადაც ვიდგებით!“, - სალომე ზურაბიშვილი

2024 წლის 14 დეკემბერს, საქართველოს ისტორიაში პირველ არაპირდაპირ საპრეზიდენტო არჩევნებში - რომლის ლეგიტიმურობას მოქმედი პრეზიდენტი, ოპოზიცია და პროევროპული კურსის მხარდამჭერი საზოგადოება არ ცნობს - „ქართული ოცნების“ საარჩევნო კოლეგიამ კენჭი ერთადერთ კანდიდატს, მიხეილ ყაველაშვილს უყარა. არჩევნებში მხოლოდ ერთი პარტია, „ქართული ოცნება“ მონაწილეობდა, კანდიდატიც მისი საპატიო თავმჯდომარე მილიარდერის მიერ წარდგენილი მიხეილ ყაველაშვილი იყო.

ყაველაშვილი ანტიდასავლური და ჰომოფობიური განცხადებებით ცნობილი პოლიტიკური პარტიის, "ქართული ოცნების" რადიკალური დანაყოფის, „ხალხის ძალის“ ერთ-ერთი დამფუძნებელი და ლიდერია. „ხალხის ძალა“ 2023 წელს რუსული სტილის „აგენტების კანონის“ ინიციატორი იყო, ის „ქართული ოცნებიდან“ ფორმალურად წასულმა დეპუტატებმა დააკომპლექტეს და პირველებმა დაიწყეს დასავლელი პარტნიორების კრიტიკა, მმართველი პარტიის პოლიტიკურ მესიჯბოქსში შემოიტანეს კონსპირაციული თეორია „გლობალური ომის პარტიის” შესახებ, თავად დეპუტატ ყაველაშვილის საპარლამენტო გამოსვლები უწმაწური სიტყვებითა და არაკორექტულობით იყო გამორჩეული.

პოლიტიკამდე მიხეილ ყაველაშვილი ფეხბურთელი იყო. მას არ აქვს უმაღლესი განათლების დიპლომი, რის გამოც ფეხბურთის ფედერაციის პრეზიდენტის არჩევნებში მონაწილეობა ვერ მიიღო. სხვადასხვა წლებში თამაშობდა ისეთ საფეხბურთო კლუბებში, როგორებიცაა: „მანჩესტერ სიტი“, „გრასჰოპერსი“, „ციურიხი“, „ლუცერნი“.

მიხეილ ყაველაშვილის კანდიდატურა ბიძინა ივანიშვილმა წარადგინა და თქვა, რომ ის "თავისი ბუნებით და, თუ გნებავთ, ჰაბიტუსითაც, ქართველი კაცის საუკეთესო განსახიერება" იყო. იქამდე, „ქართულ“ ოცნებაში თქვეს, რომ მომავალი პრეზიდენტობის კანდიდატი ყველას ეყვარებოდა.

პრეზიდენტის არჩევნები პარლამენტის შენობის გარეთ მოქალაქეებმა გააპროტესტეს. მათ მიხეილ ყაველაშვილს ჯერ თავიანთი დიპლომები, შემდეგ წითელი ბარათები აჩვენეს. მათი მოსაზრებით, მიხეილ ყაველაშვილის ლეგიტიმაცია ეჭვქვეშ დგას იმდენად, რამდენადაც ეჭვქვეშ დგას იმ პარლამენტის ლეგიტიმაცია, რომლის წევრებმაც მიიღეს მის არჩევნებში მონაწილეობა. განკარგულება #14024 - აშშ-მ ბიძინა ივანიშვილი დაასანქცირა.

განკარგულება #14024 - აშშ-მ ბიძინა ივანიშვილი დაასანქცირა

„ეს კოჭლი იხვი, ვითომ დემოკრატიის შუქურა, რამდენადაც ესმის, რა არის დემოკრატია, კრიმინალი ბავშვის მფარველი, უკანასკნელ სიმღერას მღერის და მშვიდობისთვის სანქციებს აწესებს“, - დაწერა „ქართული ოცნების“ დეპუტატმა მარიამ ლაშხმა ივანიშვილის დასანქცირების შემდეგ ჯო ბაიდენზე.

მიხეილ ყაველაშვილის ინაუგურაციამდე ორი დღით ადრე, 2024 წლის 27 დეკემბერს შეერთებული შტატების სახაზინო დეპარტამენტმა სანქციები დაუწესა მილიარდერ ექსპრემიერ ბიძინა ივანიშვილს - „ქართული ოცნების“ დამფუძნებელსა და საპატიო თავმჯდომარეს.

აშშ-ის პრეზიდენტის განკარგულება #14024, რაც ივანიშვილის დასანქცირებას დაედო საფუძვლად, რუსული ინტერესების გატარებისა და დემოკრატიების ძირის გამოთხრის გამო აწესებს ფინანსურ შეზღუდვებს.

"ბიძინა ივანიშვილის ხელმძღვანელობით "ქართულმა ოცნებამ" წინ წასწია კრემლის ინტერესები და საქართველო ევროატლანტიკური ტრაექტორიის რელსებიდან გადაიყვანა" - განაცხადა აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა სანქციების გამოცხადების შემდეგ.

ბიძინა ივანიშვილი დაემატა სახაზინო დეპარტამენტის SDN სიაში, ანუ სანქციადაკისრებულთა სიაში. SDN სიაში შეყვანილთა მიმართ დადგენილი მოთხოვნების აღსრულება ევალება ყველას, ვისაც სურს, ამერიკულ ფინანსურ სექტორთან ჰქონდეს წვდომა.

შტატების გადაწყვეტილების შედეგად, OFAC-ის განმარტებით, ივანიშვილის „მთელი ქონება, რომელიც განთავსებულია შეერთებულ შტატებში, ან არის აშშ-ის მოქალაქეთა მფლობელობაში ან კონტროლში, დაიბლოკება (ანუ გაიყინება)“.

სანქციები არ შეხებია მის ოჯახის წევრებს. „ქართულ ოცნებაში“ ამბობენ, რომ ივანიშვილი აქამდეც დე ფაქტო სანქციების ქვეშ იყო და, რომ ამ გადაწყვეტილებას "არანაირი დატვირთვა არ აქვს".

დასანქცირების გადაწყვეტილებას წინ უსწრებს, ჰელსინკის კომისიის რესპუბლიკელი თავმჯდომარის ჯო უილსონის ტვიტები, რომლებიც ერთმანეთის მიყოლებით ქვეყნდებოდა. აშშ-ის კონგრესში MEGOBARI აქტის ინიციატორმა ფაქტობრივად შექმნა მოლოდინი რაღაც დიდი და მნიშვნელოვანი პოლიტიკური გადაწყვეტილების შესახებ, რომელსაც აშშ მიიღებდა.

ბიძინა ივანიშვილის დასანქცირებამდე ერთი თვით ადრე, 30 ნოემბერს აშშ-მ საქართველოსთან 15 წლის წინ დაწყებული სტრატეგიული პარტნიორობა შეაჩერა. მიზეზი „ქართული ოცნების“ მიერ ევროკავშირში გაწევრების პროცესის შეჩერება, მშვიდობიანი დემონსტრანტების სასტიკი მეთოდებით დარბევა და მთელი წლის განმავლობაში ადამიანის უფლებებისა და დემოკრატიის მიზანმიმართული დაზიანებისკენ გადადგმული ნაბიჯები გახდა.

„ჩვენ ვგმობთ ძალის გადაჭარბებით გამოყენებას იმ ქართველების მიმართ, რომლებიც სამართლიანად აპროტესტებენ მათი კონსტიტუციის ამ ღალატს - ევროკავშირი არის დამცავი ზღუდე კრემლის წინააღმდეგ. ამიტომ, შევაჩერეთ სტრატეგიული პარტნიორობა საქართველოსთან“, - დაიწერა აშშ-ს სახელწმიფო დეპარტამენტის გვერდზე.

რამდენიმე თვით ადრე, 9 ივლისს, ევროკავშირის ელჩმა პაველ ჰერჩინსკიმ თქვა, რომ საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესი შეჩერებულია იქამდე, სანამ „ქართული ოცნება“ არ გააუქმებს რეპრესიულ და სადავო კანონებს, მათ შორის - ე.წ. აგენტების კანონს და არ დაუბრუნდება ევროპულ გზას. ევროკავშირმა საქართველოს ხელისუფლებას შეუჩერა საბიუჯეტო დახმარების დიდი ნაწილიც.

2024 წლის დასრულებამდე 3 დღე რჩება. რუსთაველზე ისევ იკრიბებიან ევროპასთან ინტეგრაციის მხარდამჭერები. „ქართული ოცნება“ კი მიხეილ ყაველაშვილის ინაუგურაციისთვის ემზადება, რომელიც 29 დეკემბერს არა პრეზიდენტის რეზიდენციაში - სადაც ახლა ზურაბიშვილია, არამედ პარლამენტში იმართება. სალომე ზურაბიშვილი ამბობს, რომ ის დარჩება ერთადერთი ლეგიტიმური ხელისუფალი და პრეზიდენტი ქართველი ხალხისთვის.