ანანომ ჯერ კიდევ ორსულობისას გადაწყვიტა, რომ დაბადებიდან ერთი წლის განმავლობაში შვილს არ აცრიდა. ელენე 1 წლის იყო, როცა დიფთერია-ტეტანუსი-პოლიომიელიტის აცრა გაუკეთდა. დღემდე ეს ერთადერთ აცრად რჩება მის სამედიცინო ისტორიაში. ბავშვი უკვე 13 წლისაა და, როგორც ანანო ამბობს, შვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობა არასდროს გამხდარა მისი განსაკუთრებული ღელვის ან ჩარევის მიზეზი. ანანო იმ მშობლებს შორისაა, ვინც იმუნიზაციის საჭიროებას ეჭვის თვალით უყურებს. სწორედ ასეთი მშობლების აცრებზე დასათანხმებლად გახდა საქართველოში ვაქცინაცია 2019 წლის იანვრიდან სავალდებულო.
ცვლილებების შემუშავების ეტაპზე მისი ავტორები ამბობდნენ, რომ სავალდებულო იმუნიზაციის მიზანი იყო მოსახლეობის უკეთ დაცვა. ეს გადაწყვეტილება დაემთხვა წითელას ეპიდემიის ფაზას. ახლა ეპიდემიის პიკი უკვე გადავლილია, თუმცა, დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრის მონაცემებით, საშუალოდ ყოველდღიურად 15-17 ახალი შემთხვევა ისევ ვლინდება. 56-58 % შემთხვევებისა ზრდასრულებშია, რომლებსაც ბავშვებზე მეტად უჭირთ დაავადებასთან გამკლავება.
ახლა სავალდებულო შემდეგი აცრებია:
- ბცჟ (ასაკი:0-5 დღე);
- B ჰეპატიტი (ასაკი: 0-12 საათი);
- ჰექსა (ასაკი: 2, 3, 4 თვე);
- პოლიომიელიტი ორალური (ასაკი: 18 თვე, 5 წელი);
- დიფთერია - ტეტანუსი - ყივანახველა (ასაკი: 18 თვე);
- დიფთერია - ტეტანუსი (ასაკი: 5 წელი);
- ტეტანუსი - დიფთერია (ასაკი: 14 წელი);
- წითელა - წითურა - ყბაყურა (ასაკი: 12 თვე, 5 წელი);
- როტავირუსული (ასაკი: 2, 3 თვე);
- პნევმო (ასაკი: 2, 3, 12 თვე).
ეს ცვლილება შეეხო ანანოსაც, რადგან ვაქცინაციის სტატუსს უკვე საგანმანათლებლო დაწესებულებებშიც ითხოვენ. მიუხედავად ამისა, არ თვლის რომ აცრა სრულყოფილი და აუცილებელი დაცვაა. ის სხეულის მიერ ბუნებრივად გამომუშავებულ იმუნიტეტს ამჯობინებს. ასე მოიხადა ცოტა ხნის წინ ელენემ წითელაც და ანანო დარწმუნებულია, რომ მისგან დატოვებული იმუნიტეტი აცრით მიღებულზე ძლიერია.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ 2019 წელს აცრებზე უარი მსოფლიო ჯანმრთელობის საფრთხეების ათეულში შეიყვანა. ორგანიზაციის მონაცემებით, წითელას გამო გარდაცვალების შემთხვევებმა მსოფლიოში ყოველწლიურად 110 000-ს მიაღწია. 2017 წელთან შედარებით, დღეს წითელას შემთხვევები 300 %-ით არის გაზრდილი, ევროპაში წითელას შემთხვევების რაოდენობით კი საქართველო პირველ ათეულშია.
ანანოს თქმით, მისი არჩევანი გააზრებული და ინფორმირებულია, თუმცა არასდროს ურჩევს ან მოუწოდებს სხვა მშობლებს, რომ მასავით მოიქცნენ.
“არიან ისეთები, ვინც ამბობს, რომ აცრა იწვევს აუტიზმს. მე ამას ვერ ვიზიარებ, მაგრამ ვერც უარვყოფ. არგუმენტი, რომ აცრის შედეგად შეიძლება ბავშვს დაემართოს რაღაც, არ არის ჩემთვის მყარი, რადგან მეცნიერული დასაბუთება მჭირდება, თუმცა აცრის გამო ე.წ. შესუსტებული ინფექცია შედის ორგანიზმში და რიგ შემთხვევაში ბავშვი ამას ვერ უმკლავდება. ზოგჯერ ასეთი შემთხვევები სავალალო შედეგებამდე მიდის”, ამბობს ანანო.
დეზინფორმაცია ვაქცინაციის წინააღმდეგ
აუტისტური სპექტრის განვითარება ბავშვებში ვაქცინაციასთან დეზინფორმაციულმა კამპანიამ დააკავშირა. მოსაზრებამ იმდენად გაიდგა ფესვები სოციალურ ქსელებში, რომ დღემდე ვრცელდება ამ შინაარსის პოსტები ფეისბუკში.
მოსაზრების ავტორი ბრიტანელი ქირურგი ენდრიუ ვეიკფილდია. 1997 წელს სამედიცინო ჟურნალში მისი ავტორობით გამოქვეყნდა სტატია, სადაც საუბარი იყო წითელა-წითურა-ყბაყურის აცრაზე. ის წერდა, რომ ეს აცრა ბავშვებში აუტიზმს ავითარებს. მოგვიანებით ამ მასალასთან დაკავშირებით ავტორის ფინანსური ინტერესები, ეთიკური და პროცედურული დარღვევები გამოიკვეთა. ვეიკფილდის სამეცნიერო სტატია არასანდოდ გამოცხადდა, ხოლო ავტორს სამედიცინო ლიცენზია სამუდამოდ ჩამოართვეს.
ვინაიდან ეს ერთ-ერთი გადამოწმებული სიცრუეა, მისი წყაროების ძიება დავიწყეთ ქართულენოვან ფეისბუკპოსტებსა და პროფილებს შორის. ამ დეზინფორმაციის კვალდაკვალ კი ფეისბუკში რამდენიმე ჯგუფი და გვერდი აღმოვაჩინეთ. ისინი ან პირდაპირ უკავშირებდნენ აუტიზმს აცრებს, ან სხვადასხვა ქვეყნებში მცხოვრები ბავშვების მაგალითზე ავლებდნენ პარალელს იმუნიზაციასა და აუტისტური სპექტრის განვითარებას შორის. ერთ-ერთი ასეთი გვერდის ადმინისტრატორს ფეისბუკით გავესაუბრეთ.
მან გვითხრა, რომ გევრდი აცრების წინააღმდეგ არ იყო მიმართული და მისი მიზანია აცრა უსაფრთხო გახადოს ყველა ბავშვისთვის. თუმცა მის მიერ გაზიარებული ერთ-ერთი პოსტი არის მშობლის მონათხრობი, რომელიც ჰყვება, რომ მის შვილს წითელა-წითურა-ყბაყურის აცრის შემდეგ აუტიზმი განუვითარდა.
რას ფიქრობს ფეისბუკგვერდის ავტორი თავისი წყაროების სანდოობაზე, ნახეთ ინტერაქტიულ საუბარში:
სოციალური კამპანია ვაქცინაციის წინააღმდეგ
ვაქცინაციის ირგვლივ აზრთა სხვადასხვაობა დიდი ხანია იკრებს ძალებს. მედიაკვლევებმა აჩვენა, რომ ჯანმრთელობის გლობალურ კრიზისს ამწვავებდნენ რუსული ტროლები. პეტერბურგში მოქმედი ე.წ. „ტროლების ფერმა“ განზრახ აღვივებდა ვაქცინაციის ირგვლივ დისკუსიას ჯერ კიდევ 2014 წელს, თუმცა იმუნიზაციის საწინააღმდეგო კამპანიას აშშ-შიც ჰყავს ლობისტები. მათ შორისაა რობერტ კენედი უმცროსი, პრეზიდენტ ჯონ კენედის ძმისშვილი.
რას ამბობს მედიცინა
აცრა საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის უმნიშვნელოვანესი კომპონენტი და მედიცინის უდიდესი გამოგონებაა, - ამბობს დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნული ცენტრი.
იმუნიზაციის დეპარტამენტის მთავარი სპეციალისტი თამარ დოლაქიძე გვეუბნება, რომ ვაქცინაციის მოწინააღმდეგეები არასანდო ინფორმაციას ეყრდნობიან.
დაუცველი ადამიანის სხეული 100-პროცენტიანი რისკის ქვეშაა.თამარ დოლაქიძე
“დაუცველი ადამიანის სხეული 100-პროცენტიანი რისკის ქვეშაა. როგორც იცით, ბავშვობში გავრცელებული ინფექციები ზრდასრულებისთვის რთული გადასატანია. ამიტომ იმუნიზაცია მხოლოდ პასუხისმგებლობა არაა, არამედ უფლება ჯანმრთელ ცხოვრებაზე", - ამბობს თამარ დოლაქიძე. მისი თქმით, სწორედ იმუნიზაციით დაამარცხა კაცობრიობამ ბევრი მომაკვდინებელი დაავადება, მათ შორის პოლიომიელიტი.
წითელასა და კიდევ რამდენიმე მწვავე ინფექციურ დაავადებას წინა საუკუნეებში ქართველები „ბატონებს“ უწოდებდნენ. მისთვის ასრულებდნენ სიმღერებს, წითლად რთავდნენ ოთახებს, ამზადებდნენ ძღვენს და ექცეოდნენ ისე, როგორც სტუმრად მოსულ ბატონს. ითვლებოდა, რომ კარგი მასპინძლობის პირობებში “ბატონები“ მშვიდობიანად დატოვებდა ოჯახს.
მე-20 საუკუნეში საქართველოში წითელას ეპიდემია ბავშვთა გარდაცვალების ერთ-ერთი ძირითადი მიზეზი გახდა, თუმცა ბოლოს მედიცინა ჩაერია. ასე დაიწყო საქართველოში 51 წლის წინ წითელას საწინააღმდეგო აცრები, რომელიც დაავადების ყველაზე ეფექტურ პრევენციად ითვლება.
