ლაგოდეხის სოფელ საქობოში, სადაც 500-ზე მეტი ადამიანი ცხოვრობს, მალარიის გავრცელების საფრთხეზე ლაპარაკობენ. მოსახლეობის ნაწილის თქმით, წყალდიდობის დროს ტერიტორიები დაიტბორა, რამაც კოღოს გამრავლება გამოიწვია. ამ სოფელში მწერის წინააღმდეგ შეწამვლითი სამუშაოები ყოველ წელს ადრე გაზაფხულზე ტარდებოდა, თუმცა წელს ასეთი სამუშაოები არ ჩატარებულა. ვინ და როდის დაეხმარება მოსახლეობას და რამდენად რეალურია ვარაუდი მალარიის შესაძლო გავრცელების რისკებზე?
ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის სოფლებში მცხოვრები მოსახლეობის ნაწილი დახმარებას ითხოვს. ისინი შიშობენ, რომ სოფლებში, იქ, სადაც მაისის თვეში რამდენიმედღიანმა გადაუღებელმა წვიმებმა ტერიტორიები დატბორა, მალარიის გავრცელება არ დაიწყოს. როგორც სოფელ საქობოში ამბობენ, შიშის საფუძველს აძლევთ კოღოს მომრავლება.საქობოში მცხოვრები მაგდა თავგორაშვილი გვეუბნება,რომ კოღოს სიმრავლის გამო, უკვე ორ კვირაზე მეტია, საცხოვრებელი სახლებიდან გარეთ გამოსვლა, ფაქტობრივად, შეულებელი გახდა. თავგორაშვილის თქმით, საფრთხეში არიან, განსაკუთრებით, მცირეწლოვანები:
„იმდენი კოღოა, რომ უკვე გაუსაძლის პირობებში ვართ! არავინ არაფერს გვეუბნება. მოვითხოვთ, რომ შეწამლონ ტერიტორიები, რათა ნორმალური ცხოვრება შევძლოთ, გავიდეთ სახლიდან გარეთ და ბავშვებიც გავუშვათ ეზოებში. ხალხი უკვე აჯანყებულია!“
კოღოს მომრავლებას უჩივიან საქობოში მცხოვრები სხვა ადგილობრივებიც. მათი განცხადებით, ეს პრობლემა წლის ამ სეზონზე მუდმივად დგას, თუმცა გასულ წლებში შეწამვლითი სამუშაოები დროულად ტარდებოდა და კოღო ვეღარ მრავლდებოდა. ადგილობრივი მცხოვრებნი ამბობენ, რომ წელს მწერის გასანადგურებლად არანაირი სამუშაო არ ჩატარებულა. მოსახლეობის ნაწილის თქმით, სპეციალიზებულ მაღაზიებში კოღოს გასანადგურებლად საჭირო საშუალებები რომ იყიდებოდეს, მზად არიან ტერიტორიები საკუთარი ხარჯითდაამუშაონ.
„გამოკეტილები ვართ ოთახებში, ფარდას ვერ ვწევთ და ფანჯარას ვერ ვხსნით! კოღოებისგან ცოტა ხანში, ალბათ, მალარია გაჩნდება. ძალიან ცუდ მდგომარეობაშია სოფლის მოსახლეობა. შარშანაც იყო, მაგრამ შეწამლეს და იმდენად აღარ. ახლა თუ არ შეიწამლა, რა მოხდება, არ ვიცი. კოღოების საწინააღმდეგო წამალი რომ იყიდებოდეს, ვიყიდიდით, მაგრამ არც არსად იყიდება.
სოფელში ხალხი საღამოობით და დილაობით ვმუშაობთ მიწის ნაკვეთებში, მაგრამ ახლა ეს საქმეც ვერ გაგვიკეთებია. ვიხოცებით უკვე“.
რამდენად რეალურია მოსახლეობის ვარაუდი მალარიის შესაძლო გავრცელების რისკებზე? საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ცენტრის ადგილობრივი სამსახურის უფროსი, ნუნუ ნოზაძე, ამბობს, რომმალარიის გადამტანია კოღო ანოფელესი, რომელიც მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე კვლავარსებობს, მაგრამ
„თუკი დაავადებული ადამიანი არ არის, მალარიის შემდგომი გავრცელებაც გამორიცხულია“. ნუნუ ნოზაძის თქმით, 2006 წლის შემდეგ ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტში მალარიის შემთხვევა აღარ დაფიქსირებულა. ნოზაძისავე თანახმად, წლების წინ სოფლებში ტერიტორიების დამუშავებას მისი უწყება უზრუნველყოფდა, თუმცა, უკვე რამდენიმე წელია, ამ სამუშაოების ჩატარებაზე პასუხისმგებლობა აქვს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სურსათის ეროვნულ სააგენტოს.
„მალარიის შემთხვევა 2006 წლის შემდეგ აღარ გვქონია. კოღო ანოფელესი ახლაც არის, მაგრამ ის ვერ გადაიტანს დაავადებას, რადგან არ არსებობენ დაავადებული ადამიანები. თუმცა გასაგებია ისიც, რომ შემაწუხებელია და ნებისმიერ შემთხვევაში არასასიამოვნოა კოღოს კბენა“.
სოფელი საქობო
რატომ არ ჩატარდა კოღოს წინააღმდეგ შეწამვლითი სამუშაოები ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტის სოფლებში? ამის გარკვევა გვსურდა სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სურსათის ეროვნულ სააგენტოში, თუმცა უწყებაში დღეს ჩვენს სატელეფონო ზარებს არ უპასუხეს. ამის შემდეგ ლაგოდეხის მერს, ჯონდო მდივნიშვილს, ვკითხეთ, როგორ და როდის დაეხმარება ადგილობრივი ხელისუფლება მოსახლეობას.
„მაგას [შეწამვლას] მუნიციპალიტეტი ვერ აკეთებს. სოფლის მეურნეობის სამინისტროდან ხდება ხოლმე მხარდაჭერა და ახლა ვმუშაობთ, პროცედურებს გავდივართ და უახლოეს დღეებში უნდა დავიწყოთ შეწამვლა, ისევე როგორც შარშან შეიწამლა. ჩვენ უწყებისთვის უკვე მიმართული გვაქვს ოფიციალურად“.
როდის ჩატარდება კოღოს წინააღმდეგ შეწამვლითი სამუშაოები ლაგოდეხის სოფლებში, კონკრეტული თარიღი არ სახელდება, მოსახლეობა კი ამბობს, რომ იმ დატბორილი ტერიტორიების წამლობა, რომელიც მწერის გავრცელების მთავარი კერაა,გადაუდებელ აუცილებლობას წარმოადგენს. შეგახსენებთ, რომ 2000 წლამდე ლაგოდეხში,მდინარე ალაზანთან ყველაზე ახლოსმდებარე სოფლებში, მალარია მწვავე და გადაუჭრელი პრობლემა იყო. იმ ხანებში მხოლოდ სოფელ ჰერეთისკარში მალარიით 50 ადამიანი იყო დაინფიცირებული.