რადიო თავისუფლება: ეთერ, მოგესალმებით და ძალიან დიდი მადლობა, რომ გვერთვებით ვიეტნამიდან. ასეთი ეგზოტიკური ჩართვა არ გვქონია არც სტუმრის თვალსაზრისით და არც კორონავირუსის გავრცელების კონტექსტში. ცოტა უცნაური თემა გვაქვს სასაუბრო. მაინც იმით მინდა დავიწყოთ: სად ხართ ვიეტნამში და რატომ ბრძანდებით ახლა მანდ, რას აკეთებთ?
"ის ფაქტი, რომ არავინ არის მკვდარი, ადასტურებს, რომ ნამდვილად კარგი სამედიცინო დახმარება აქვთ და ყველაფერი კარგად არის დაცული"
ეთერ ჭკადუა: აქ ჩამოსვლას ვაპირებდი რამდენიმე თვის წინ, რადგან ჩემი მეგობარი, ესპანელი დიპლომატი, რომელიც აქ, ესპანეთის საელჩოში გადმოვიდა სამუშაოდ, ის და მისი შვილი (ჩემი ნათლულია) მინდოდა მენახა. გარდა ამისა, არასდროს ვყოფილვარ აქეთ და ძალიან მაინტერესებდა. ჩამოვედი ერთი კვირის წინ და თუ არაფერი შეიცვალა, ვაპირებ აპრილის ბოლომდე აქ ყოფნას.
"აქ თითქმის ყველა ვიეტნამელს უკეთია „მასკა“. იშვიათად, რომ ვიღაცას არ ეკეთოს. ევროპელები და ამერიკელები რომ დადიან, ძალიან ცოტას უკეთია. არ ვიცი, რატომ თამამობენ ასე"
რადიო თავისუფლება: ეთერ, ვიეტნამი არის, მოსახლეობის რაოდენობით თუ ავიღებთ, საქართველოზე 25-ჯერ დიდი ქვეყანა, თუმცა რა მონაცემებიც არის კორონავირუსის გავრცელების თვალსაზრისით, არის დაბალი - 100-საც არ აღწევს.
ეთერ ჭკადუა: არა, ასი არ არის 76-ა ჯერჯერობით.
რადიო თავისუფლება: და გაცილებით ადრე დაფიქსირდა მანდ პირველი დადასტურებული შემთხვევა, ვიდრე საქართველოში, დაახლოებით 20 დღით ადრე, თუ არ ვცდები. რა ხდება მანდ ასეთი განსაკუთრებული? უნდა გავითვალისწინოთ ვიეტნამის სიახლოვეც კორონავირუსის პირველწყაროსთან, ჩინეთს ვგულისხმობ. თქვენი აზრით, რა განაპირობებს ამას? რა გარემოა მანდ და კომუნიკაციის რა რეჟიმია ახლა?
ეთერ ჭკადუა: დაახლოებით 96 მილიონი ადამიანი ცხოვრობს ვიეტნამში. ამდენი ხალხი ცხოვრობს და დღეს გამოცხადდა, რომ 76 შემთხვევაა. ერთი კვირის წინ იყო მხოლოდ 16-18 შემთხვევა. ყოველდღე ვამოწმებდი, რომ ჩამოვდიოდი. ასეთი ცოტა რაოდენობა, მგონი, არსად იყო მაგ დროს.
"მეგონა, რომ საქართველოში იყო საშინელი „ტრაფიკი“ და თურმე, ეს ყოფილა საოცრება. როგორც აქ მითხრეს, ეს არაფერია იმასთან შედარებით, რამდენიც იყო, სანამ კორონაზე დაიწყებდნენ ლაპარაკს"
როგორც ამბობენ, ერთი კვირის წინ ჩამოსულა ვიეტნამელი ქალი, რომელიც წასული იყო მოდების სანახავად ევროპაში და მისი ჩამოსვლის შემდეგ 40 დაემატა. აქ ჯერჯერობით არავინ მომკვდარა და ერთი კვირის წინ იყო ასეთი ცოტა რაოდენობა შემთხვევების. ამ ქალმა ჩამოსვლისას არ განაცხადა, რომ სავარაუდოდ, ჰქონდა შეხება ინფიცირებულებთან და ამის გამო ამდენ ხალხს გადაედო. მე რას ვფიქრობ იცით: აზიელები, ჩვენგან განსხვავებით ძალიან იცავენ წესებს. ჩვენ, იტალიელები და ესპანელები ერთმანეთს ვგავართ. აქ თითქმის ყველა ვიეტნამელს უკეთია „მასკა“. იშვიათად, რომ ვიღაცას არ ეკეთოს. ევროპელები და ამერიკელები რომ დადიან, ძალიან ცოტას უკეთია. არ ვიცი, რატომ თამამობენ ასე. აგრეთვე ნებისმიერ მაღაზიაში, დიდ სუპერმარკეტებში შესვლისას გთავაზობენ ხელის გასაწმენდს და ყველას პირბადე უკეთია. ასე, თავიდანვე ძალიან ზუსტად და კარგად დაიცვეს წესები და ვფიქრობ, ეს არის მიზეზი. რომ ჩამოვედი, მომეჩვენა, რომ აქ საშინელი „ტრაფიკია“: მოტოციკლები, ველოსიპედები, მანქანები - როგორ გადადიან-გადმოდიან... მეგონა, რომ საქართველოში იყო საშინელი „ტრაფიკი“ და თურმე, ეს ყოფილა საოცრება. როგორც აქ მითხრეს, ეს არაფერია იმასთან შედარებით, რამდენიც იყო, სანამ კორონაზე დაიწყებდნენ ლაპარაკს. უფრო მეტი იყო. ახლა ითვლება, რომ ცარიელია ქუჩები. საოცრებაა აქ როგორც მოძრაობენ, არ ვიცი...
"ყველა მიჰყავთ კარანტინში. თავიდანვე დაიცვეს აბსოლუტურად წესები. სხვა ახსნა ამას არ აქვს"
რადიო თავისუფლება: მანდ რას ამბობენ გავრცელების სიმცირეზე? ხომ არაფერი გსმენიათ ტესტირების რეჟიმზე - ბევრ ხალხს ამოწმებენ, თუ განსაკუთრებულ შემთხვევებს?
ეთერ ჭკადუა: მე ჩამოვასწარი, თორემ როგორც კი ჩამოვიდოდი, ეგრევე წამოყვანდნენ და ორი კვირის განმავლობაში მომათავსებდნენ კარანტინში, რომელიც არის სამხედრო ბაზაში და ვიეტნამელები არ წუწუნებენ ამაზე, მაგრამ ევროპელები ძალიან წუწუნებენ, რადგან მათი აზრით, არ არის კარგი პირობები. ყველა მიჰყავთ კარანტინში. თავიდანვე დაიცვეს აბსოლუტურად წესები. სხვა ახსნა ამას არ აქვს. სხვა მხრივ, მე მაგალითად, ვხედავ როგორ ჭრიან ასფალტზე საჭმელებს, ჩემთვის ძალიან მიუღებელია და მგონია, რომ ყველაფერი გადამედება კორონას გარდა. ისე არიან შეჩვეულები, ჩაცუცქულები ჭრიან ყველაფერს და რამდენჯერმე უარი ვთქვი ქოქოსის წვენის დალევაზე, რადგან არ მომეწონა რითაც ჭრიდნენ. არ ვიცი, შეიძლება, უფრო კარგი იმუნური სისტემა აქვთ მათ. ის ფაქტი, რომ არავინ არის მკვდარი, ადასტურებს, რომ ნამდვილად კარგი სამედიცინო დახმარება აქვთ და ყველაფერი კარგად არის დაცული. სხვა ვერაფრით აიხსნება.
"როგორც კი აეროპორტში შევედი და ვნახე, რომ ყველას ეკეთა პირბადე, ეგრევე ავიკარი და არ მომიხსნია საერთოდ მთელი გზა"
რადიო თავისუფლება: ეთერ, არ შემიძლია ჩვენი საუბარი ისე დავასრულო, რომ არ გკითხოთ თქვენს საქმიანობაზე. ახლა როგორ ხართ? ვიეტნამში ამერიკიდან ჩახვედით?
ეთერ ჭკადუა: ნიუ იორკიდან გადმოვფრინდი ვიეტნამში და სხვათაშორის ჩინეთის ავიახაზებზე ვიყავი. ამერიკაში არავის ეკეთა პირბადე ერთი კვირის წინ. არ ვიცი, ახლა თუ უკეთიათ, მაგრამ ხალხმრავლობაში, მაგალითად, მატარებელში არავის ეკეთა. როგორც კი აეროპორტში შევედი და ვნახე, რომ ყველას ეკეთა პირბადე, ერთი ცალი ჩემმა ძმამ ჩამიდო - მაინც წაიღეო, ეგრევე ავიკარი და არ მომიხსნია საერთოდ მთელი გზა, 22 საათი დაახლოებით. მოკლედ, ასე ჩამოვედი და ყოველ გასვლაზე გვიკეთია პირბადე, რომელიც, წესით, უნდა იცვალო ხშირ-ხშირად, მაგრამ ერთი დღე მიკეთია ხოლმე.
"ძალიან მინდა, რომ გავიდე ქალაქიდან, ძალიან ლამაზი ადგილებია და შესვლა აკრძალულია"
რადიო თავისუფლება: რა უნდა მეკითხა - ერთი ცალი პირბადე ჩამიდო ძმამო და არ იშოვნება ამერიკაში, თუ რა ხდება?
ეთერ ჭკადუა: ჩემმა ამხანაგმა მითხრა, რომ არ იშოვებაო და თვითონ შეკერა. მგონი, კარგი იდეაა. აქ ხალხმრავლობა შეზღუდულია, ჩაკეტილია ყველაფერი. მე, მაგალითად, ძალიან მინდა, რომ გავიდე ქალაქიდან, ძალიან ლამაზი ადგილებია და შესვლა აკრძალულია. როგორც აღმოჩნდა, უმეტესი შემთხვევა არის ევროპელებისგან შემოსული და ამიტომაც ტურისტებს აღარ უშვებენ. მოკლედ, ვიქნებით აქ აპრილის ბოლომდე და იმედია, მოვახერხებთ გარეთ გასვლას. გუშინ წავედი, დიდი ტბა არის ძალიან აქვე. ოთხი საათი ვიარე ფეხით და რამდენიმე ძალიან საინტერესო ძველი ბუდისტური მონასტერი იყო, მაგრამ არ შეიძლებოდა შესვლა.
"მინდა, აქ ვიჯდე და დავწერო სცენარი. ჩვეულებრივი ფილმი არ იქნება"
რაც შეეხება ჩემს მოღვაწეობას, ვნახე და წამოვიღე ჩემი ძალიან ძველი ნახატები ფანქარში, რომლებიც დიდი ხანი არ მქონდა ნანახი და მინდა (დიდი ხანია ამაზე ვლაპარაკობ) არტისტული ფილმის გაკეთება და აი, აქ, სადაც ვზივარ, ეს არის ჩემი სტუდია, ზედა სართულზე, აივანზე გასასვლელით, მინდა, აქ ვიჯდე და დავწერო სცენარი. ჩვეულებრივი ფილმი არ იქნება - ქვეცნობიერის აუდიო იქნება, დამყარებული დიალოგებზე და არაორდინარული ფილმი იქნება, ძალიან არტისტული. ვნახოთ, როგორ გავაკეთებ. მინდა, ფანქარში დავხატო რაღაცები. ფერწერის დაწყებას ახლა საერთოდ არ ვაპირებ.
რადიო თავისუფლება: ვინ გეხმარებათ ფილმის გაკეთებაში, ტექნიკურად?
ეთერ ჭკადუა: ჯერჯერობით არ ვიცი. ჯერ უნდა დავწერო და ეს „იმიჯები“, რაც მაქვს თავში, დავალაგო. ჩემი ხელოვნების ნიმუშებზე იქნება, პრინციპში, ვიზუალი მთლიანად აწყობილი და დამჭირდება ვინმე, ვისაც ძალიან კარგი ცოდნა აქვს კომპიუტერის. ალბათ, კომპიუტერზე გაკეთდება მთელი ფილმი. აი, თბილისში რომ ჩამოვალ, თუ არიან საქართველოში მოსურნეები, ვისაც ჩემთან კოლაბორაცია უნდა, შეიძლება, ასეთი, რაღაც არაორდინარული ფილმის გაკეთება.
"რაღაც ხუთდოლარიანი, ძველ მაღაზიაში ნაყიდი "შლაქსები" მქონდა, ხელოვნურად სტაფილოსფერი „ზამშის“, რაღაც ასეთი და როგორც კი დამინახეს, ეგრევე მითხრეს შენ შემოდიო"
რადიო თავისუფლება: ძალიან საინტერესოა.
ეთერ, მე თქვენი ნახატი ცოცხლად, ორიგინალში არ მინახავს. ნანახი მაქვს დაბეჭდილი, ან ინტერნეტში. 20 წლის წინ რაზე ხატავდით? რას და ვის ხატავდით?
ეთერ ჭკადუა: 20 წლის წინ უკვე ნიუ იორკში ვიყავი. კიდევ 25 წლის წინანდელი ნახატები მაქვს: რა თქმა უნდა, პატარა ვიყავი და ახალგახსნილ ბარებში ძალიან მინდოდა შესვლა და შევდიოდი კიდევაც. რაღაც სიტუაციებია იქ [ნახატებზე], ახალგაზრდა ადამიანები დგანან. იყო ერთი ბარი, რომელიც ახალი გახსნილი იყო და ყველას არ უშვებდნენ: გიყურებდნენ, თუ ძალიან სტილში იყავი და მოეწონებოდათ შენი სტილი, შეგიშვებდნენ. მახსოვს, ლოს ანჯელესიდან ახალი ჩამოსული ვიყავი, რაღაც ხუთდოლარიანი, ძველ მაღაზიაში ნაყიდი "შლაქსები" მქონდა, ხელოვნურად სტაფილოსფერი „ზამშის“, რაღაც ასეთი და როგორც კი დამინახეს, ეგრევე მითხრეს შენ შემოდიო და იმის მერე ასე მიშვებდნენ ხოლმე ამ მაგარ ადგილებში და ეს გამახსენდა, ჩემს ამ ნახატებს რომ ვუყურებ, ეს სიტუაციები.
"გოგო იდგა იქ კართან და მასზე იყო დამოკიდებული შეგიშვებდნენ თუ არა"
რადიო თავისუფლება: მანდვე, ახლოს ხომ არ გაქვთ, რომ გვაჩვენოთ?
ეთერ ჭკადუა: უი, მაქვს, კი.
რადიო თავისუფლება: ერთი ცალი რომ გვაჩვენოთ.
ეთერ ჭკადუა: კი, აი, ერთი გოგო იყო, რომელიც იდგა კართან და იყო ძალიან ცნობილი სტილისტი, ვინც ძალიან ცნობილ მსახიობებს და პირებს ურჩევენ სტილს და ეს გოგო იდგა იქ კართან და მასზე იყო დამოკიდებული შეგიშვებდნენ თუ არა. მახსოვს, რომ ეგრევე, როგორც კი დამინახა, შემიშვა და ძალიან ვამაყობდი.
აი, ეს არის ერთ-ერთი ნახატი, სადაც ეს გოგოა, ცნობილი სტილისტი, დიდი თმებით. უკან ბიჭი დგას, რომელსაც სია უჭირავს და ეს წყვილი, რომელიც ეხვეწება, რომ შეუშვან შიგნით. აი, კიდევ ეს ნახატი, ჩემი ცეკვების ამსახველი. აი, ასეთ ამბავში ვიყავი.
"მთელი ეს ფილმი იქნება მოგონება: აი, რა მოხდა ოცდაათი წლის განმავლობაში და სულ იქნება მარტო ფანქარში ნახატები კი არა, აგრეთვე ზოგი ფერწერა, რომელიც არავის უნახავს"
რადიო თავისუფლება: აი, ასეთ ამბავში იყო ეთერ ჭკადუა ოცდარამდენიღაც წლის წინ.
ეთერ ჭკადუა: კი, კი, ნიუ იორკში პირველი ორი წელიწადი მახსოვს, რომ ყველაზე საინტერესო იყო, რადგან „ნაით ქლაბებით“ ძალიან ბევრს გებულობ ხოლმე, ქალაქში რომ ჩადიხარ. საინტერესოა სტილი ახალგაზრდების.
რადიო თავისუფლება: ამ ტიპის, ასეთი გრაფიკული იქნება ის ფილმი, რომელზეც ფიქრობთ?
ეთერ ჭკადუა: იცით, როგორ იქნება... აი, კიდევ ერთი ასეთი ნახატი - ეტყობა, რიგში დგანან საცოდავები...
რადიო თავისუფლება: ვაა, რა კარგია.
ეთერ ჭკადუა: იცით, მთელი ეს ფილმი იქნება მოგონება: აი, რა მოხდა ოცდაათი წლის განმავლობაში და სულ იქნება მარტო ფანქარში ნახატები კი არა, აგრეთვე ზოგი ფერწერა, რომელიც არავის უნახავს. რატომ აღმოჩნდა ასე? რატომ დავხატე? აუდიოში გაიგონებ რაღაც ლაპარაკს, რომელიც თითქოს, რა შუაშია იმ ვიზუალთან, მაგრამ სულ გესმის არაორდინარულად მოყოლილი ფიქრები.
"ჩემი ძმა ნიუ იორკშია და ვაგრძელებთ ამ კოლაბორაციულ პროექტს - Alien Bloom. გადასაგდები პლასტმასის ბოთლებისგან აკეთებს ულამაზეს ყვავილებს"
რადიო თავისუფლება: თვითონ ილაპარაკებთ, ეთერ?
ეთერ ჭკადუა: აი, ვნახოთ, ჩემი ხმა იქნება თუ არა.
რადიო თავისუფლება: ძალიან ბევრი დეტალი მომინდა ერთბაშად.
ეთერ ჭკადუა: ძირითადად იქნება ჩემი და ჩემი ძმის შეჯახება და კამათები აგრეთვე, რადგან ჩემი ძმა რაღაცა ქართულს აწვება და მე ვეუბნები, მოიცა, რაღა დროს ეგ არის. ჩვენი ხელოვნება ამ სიტუაციებში იქმნება, დიდ ჩხუბებში. ყველა იძახის, როგორი კარგი და-ძმა ხართ და ამ დროს რომ ნახონ, რა ხდება ჩვენთან სტუდიაში - დიდი ომები გვაქვს ხოლმე.
რადიო თავისუფლება: ძმა რას აკეთებს ახლა?
"თუ გავალ აქედან, ეგეც არ ვიცი, თუ მოვახერხებ უკან წასვლას ამერიკაში"
ეთერ ჭკადუა: ჩემი ძმა ნიუ იორკშია და ვაგრძელებთ ამ კოლაბორაციულ პროექტს - Alien Bloom. გადასაგდები პლასტმასის ბოთლებისგან აკეთებს ულამაზეს ყვავილებს, რომელსაც ქვია Alien Bloom, ანუ „უცხოპლანეტისეული აყვავება“, რაღაც ასეთი თამაშია სიტყვების. ამ ყვავილებში იქნება სულ ეს ისტორიები მოთავსებული ჩემს ფილმში, ამ ჰალუცინაციურ ყვავილებში. თუ გავაკეთე, რა... იმდენს ვლაპარაკობ, რომ იმედია გავაკეთებ.
რადიო თავისუფლება: ახლა უკვე უნდა გააკეთოთ, იმდენი ადამიანი მოისმენს ამ ინტერვიუს. ეთერ, ძალიან დიდი მადლობა უნდა გითხრათ! გისურვებთ იმას, რომ ვიეტნამში ცოტა შესუსტდეს ამ კორონავირუსთან დაკავშირებული რეჟიმი და შეძლოთ ბევრი-ბევრი რამის ნახვა.
ეთერ ჭკადუა: ვნახოთ, რა იქნება, როგორ იქნება. თუ გავალ აქედან, ეგეც არ ვიცი, თუ მოვახერხებ უკან წასვლას ამერიკაში, ესეც ძალიან შეზღუდულია.