6-7 სექტემბერს ლატვიის დედაქალაქ რიგაში გაიმართა ორდღიანი საერთაშორისო კონფერენცია, რომელიც ევროკავშირის უსაფრთხოების საკითხებს, ევროზონის წინაშე მდგარ ეკონომიკურ და პოლიტიკურ გამოწვევებს ეძღვნებოდა. კონფერენციის დასკვნითი დღის ერთ-ერთი მთავარი თემა იყო ევროკავშირის აღმოსავლეთის პარტნიორობის მოახლოებული სამიტი და იმ ქვეყნებზე რუსეთის ზეგავლენის მცდელობა, რომლებიც აღმოსავლეთის პარტნიორობის ვილნიუსის სამიტზე ასოცირებული წევრობის პარაფირებას მოელიან. კონფერენციას საგანგებო სტუმრის სტატუსით დაესწრო ლატვიაში ოფიციალურ ვიზიტად მყოფი საქართველოს პრემიერ-მინისტრი ბიძინა ივანიშვილი. მან სამუშაო სადილზე გამოსვლისას ვრცლად ილაპარაკა საქართველოს ევროპულ არჩევანზე. ამ და სხვა საკითხებზე ბიძინა ივანიშვილს რიგაში ესაუბრა რადიო თავისუფლების სპეციალური კორესპონდენტი კობა ლიკლიკაძე. საუბრის დასაწყისში ივანიშვილმა კიდევ ერთხელ განმარტა საქართველოს ხელისუფლების სტრატეგია ევრაზიულ კავშირთან შესაძლო თანამშრომლობაზე, რასაც ბოლო ხანებში ბევრი მითქმა-მოთქმა მოჰყვა.
ბიძინა ივანიშვილი: სტრატეგია არის ის, რაც ქვეყნისთვის ყველაზე სასარგებლოა, ხომ ასეა? ე.ი. სარგებელს სადაც ხედავს ქვეყანა, იქით იყურება, იქით მიდის. რაც ყველაზე საინტერესოა და სასარგებლოა ქვეყნისათვის, ისაა მისი სტრატეგია. ჩემი პასუხიც ასეთი იყო: ჩვენ ვუყურებთ, ვსწავლობთ და თუ ეს ქვეყნისთვის სასარგებლო იქნება - რატომაც არა?! რაც ქვეყნისათვის სასარგებლო იქნება, ის არ შეიძლება, რომ ქვეყნის სტრატეგიას ეწინააღმედეგოდეს. თუ ქვეყნის სტრატეგია და ყველაზე სასარგებლო მიმართულება, რომელსაც ქვეყანა აირჩევს და მის სტრატეგიად ასახელებს, არის ევროპა და ევროატლანტიკური სივრცე... სტრატეგია არის გამოკვეთილი [და] სასარგებლო ქვეყნისთვის. ე.ი. თუ არ მოდის წინააღმდეგობაში ძირითად სარგებელთან, რა თქმა უნდა, სხვა დამატებითი სარგებელი შეიძლება აიღო.
რადიო თავისუფლება: ისე, ბატონო ბიძინა, ეს ევრაზიული გაერთიანება სტრატეგიულად იქნებ მართლა საინტერესოა? აგერ სომხეთმა, რომელსაც ერთხელ თქვენ მოუწონეთ საგარეო პოლიტიკური კურსი, თქვა, რომ შეუერთდება ამ გაერთიანებას.
ბიძინა ივანიშვილი: ჰო, აქ დიდი კითხვაა. ახლა დაველოდოთ ჩვენ. პირველი რეაქცია [შტეფან] ფიულეს განცხადება იყო გუშინ და, რა თქმა უნდა, ევროპელებს ეს არ გაუხარდათ... ახლა რაც ხდება სომხეთის შემთხვევაში - რამდენად დროულად, რამდენად შესწავლილი აქვთ მათ ეს თემა და
რამდენად მათი სტრატეგია არის ისევ ევროპა და ნატო, და რამდენად მოდის ეს შესატყვისობაში - ეს ჯერ გასარკვევია. მე არასდროს არ გავხდი ჩვენს ქვეყანას საცდელად და გამოსაცდელად! ჩვენ უნდა დარწმუნებულნი ვიყოთ, რა გვინდა ჩვენ და რას ვაკეთებთ. შესაბამისად, მყარი პასუხი გავეცი [ჟურნალისტს] - ჩვენ ვუყურებთ, თვალყურს ვადევნებთ და ვსწავლობთ, თუ რა არის ეს [ევრაზიული კავშირი] და რას ნიშნავს ეს ყველაფერი. ჩემი აზრით, ახლოში არა, მაგრამ შორეულ პერსპექტივაში რუსეთი ევროკავშირის წევრიც გახდება (ვერსად ვერ წავა, ახლოს არიან და ქვეყნებს ერთმანეთი სჭირდებათ), ნატოს წევრიც გახდება და ახლო მეგობარი გახდება ამერიკის. შესაბამისად, როდესაც სწავლობ და უყურებ, მაშინ შეხვალ შენ თუ გინდა იქ [ევრაზიულ კავშირში], როდესაც ხედავ, რომ საეჭვო აღარაა და შენი ქვეყნისათვის ეს საინტერესო და სასარგებლოა...
რადიო თავისუფლება: თუმცა, ამ გადასახედიდან ეს პროგნოზი ცოტა თამამია...
ბიძინა ივანიშვილი: თამამი რა, ყველაფერი იცვლება გლობალურ პოლიტიკაში, დღევანდელი მტრები ხვალ მეგობრები არიან და პირიქით. აბა ნახეთ, რუსეთი და გერმანია დღეს საუკეთესოდ მეგობრობენ. აბა ნახეთ, რამდენი წელიწადი გავიდა? და როგორი სიტუაცია იყო - მსოფლიო ომი და როგორი ომი თანაც.
რადიო თავისუფლება: ბატონო ბიძინა, თქვენ ბრძანეთ, რომ აკვირდებით და ჯერ არ იცით, რას წარმოადგენს ევრაზიული კავშირი...
ბიძინა ივანიშვილი: თვითონ არ იციან ჯერ რა უნდათ და მე როგორ უნდა ვიცოდე?!...
რადო თავისუფლება: არა, მე სხვა რამეს გეტყვით. ევროზონაში რა გვინდა და რა გველოდება ევროკავშირში, - ეს ვიცით ზუსტად? რა რეგულაციები გველოდება? რა გამოწვევები გველოდება? აქ, რიგის კონფერენციაზე ისეთი შთაბეჭდილება რჩება, რომ პესიმისტები ჭარბობენ ევროკავშირის მომავალთან დაკავშირებით.
ბიძინა ივანიშვილი: კარგი შეკითხვაა, ძალიან კარგი შეკითხვაა. რაც შეეხება ევროპას, ეს ჩვენი სტრატეგიაა, თუ გნებავთ, ისტორიული ნებაა ქართველი ხალხის. ევროკავშირში ჩვენ, პირველ რიგში, მოგვწონს ევროპული ფასეულობების დომინირება, სიტყვა „ევროპა“ ჩემთვის, პირველ რიგში, ევროპული ფასეულობებია. დღევანდელმა ცივილიზაციამ ვერაფერი უკეთესი ვერ მოძებნა, გარდა ევროპისა. ყველაზე წარმატებული და ყველაზე საინტერესოებიც დღეს ძველი ევროპელები არიან. თუ უკეთეს რამეს გამოიგონებს კაცობრიობა, ჩვენც უნდა შევეცადოთ [მასთან თანამშრომლობას]...
რადიო თავისუფლება: მისი პოლიტიკური განზომილება უფრო მოგწონთ ფასეულობის მხრივ, თუ მისი ეკონომიკური შესაძლებლობები?
ბიძინა ივანიშვილი: ამ ფასეულობების საფუძველზე მოახერხა ევროპამ [შეექმნა] ზუსტად ის ადამიანის უფლებები, კონკურენტუნარიანი ბაზარი, რომ არ არის კორუფცია და ა.შ., რაც არის ევროპული ფასეულობები. ახლა ეს ეკონომიკური კრიზისი, რაც დღეს ევროპაშია, რა თქმა უნდა, ცოტა ჩრდილს აყენებს დღევანდელი გადმოსახედიდან ევროპულობას. მაგრამ კრიზისიც ჩამთავრდება. ჩვენ სად უნდა ვიყუროთ, თუ არა ევროპის მიმართულებით? რა არის უკეთესი? თუ არა ევროპისკენ, მაშ საითკენ? გამოკვეთილად, საუკუნეზე მეტია, ევროპა საინტერესოა და, რა თქმა უნდა, უკეთესისაკენ უნდა იყურებოდეს ყველა ადამიანი. ევროპა ამოჩემება კი არაა სიტყვის, არამედ ადამიანი ყოველთვის ისწრაფვის უკეთესობისკენ. [ევროპაზე] უკეთესი ჯერ არაფერი არ შეუქმნია თანამედროვე ცივილიზაციას.
რადიო თავისუფლება: მაგრამ ევროპა მიმზიდველია იმით, რომ მას არ ჰყავს ერთი ბატონი. აი, ევრაზიულ გაერთიანებას, რომელიც პერსპექტივაში ეკონომიკურად შეიძლება მიმზიდველი იყოს, უკვე ჰყავს ერთი ბატონი მოსკოვის სახით, რომელიც კარნახობს სხვა წევრებს თამაშის წესებს.
ბიძინა ივანიშვილი: ასეთში არ შევალთ ჩვენ მერე. ჩვენ ბატონობა უკვე დავამთავრეთ. [ბატონობა] ახლა სურდა ამ კაცს ბოლოს...
რადიო თავისუფლება: ვის გულისხმობთ?
ბიძინა ივანიშვილი: ... და ფეოდალივით იქცეოდა ჩვენი პრეზიდენტი. ექვსი რეზიდენცია, უამრავი ქონება, აქეთ ვერტმფრენები, თვითმფრინავები, სამი ათასი კაცი დაცვა და მთელ ქვეყანას იმსახურებდა. ჩვენ ბატონების დრო
დავასრულეთ! ჩვენ გვინდა ადამიანის უფლებები, თანასწორობა, დემოკრატია და დემოკრატიული ინსტიტუტების მშენებლობა. შესაბამისად, ევრაზიულ კავშირს, მე სწორად ვთქვი, ვუყურებთ და ვსწავლობთ. ასეთი სახით, როგორც თქვენ თქვით, და რაც დღეს იკვეთება, მაგრამ ჩამოყალიბებული არ არის - ეს არა, ჩვენ იქ არ შევალთ! ეგეთი სახით ჩვენ არ გვინდა! ჩვენ გვინდა ის, რაც ჩვენს ქვეყანას კარგ პერსპექტივას შეუქმნის და ეს არ იქნება დემოკრატიული ინსტიტუტების საპირისპიროდ, ეს არ იქნება ევროპეიზაციის საპირისპიროდ, ეს არ იქნება ქვეყნის უსაფრთხოების საპირისპიროდ. ზოგადი პასუხები ასეთია.
რადიო თავისუფლება: ბატონო ბიძინა, ევროპულ და ზოგადად დასავლურ ფასეულობებში არჩეული, ხალხის მანდატით აღჭურვილი პოლიტიკოსები თავიანთ მანდატს ასრულებენ ბოლომდე. [ნაადრევად] მიდიან მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ფიზიკური უნარი არ შესწევთ ან თუ მათი იმპიჩმენტის საკითხი დადგება. თქვენ მიდიხართ მაშინ, როცა პოპულარობის ზენიტში ხართ და მაშინ, როცა ბევრი საქმეა გასაკეთებელი, როგორც თქვით. მყარად გაქვთ გადაწყვეტილი, რომ მიდიხართ?
ბიძინა ივანიშვილი: თუ ნახავთ თქვენ და წაიკითხავთ ჩემს განმარტებებს პრესკონფერენციამდე,...
რადიო თავისუფლება: კი წავიკითხე...
ბიძინა ივანიშვილი: ... მე მგონი იქ კარგად ავხსენი ყველაფერი. მე კი არ მივდივარ და გავურბივარ [პასუხისმგებლობას], არამედ გადავდივარ უფრო რთულზე. და რაც შეეხება არჩევნებს და რომ [ხელისუფლებას] ირჩევენ
გარკვეული ვადით, მე [პოლიტიკაში] შემოსვლის პირველივე დღიდანვე განვაცხადე - და ეს განცხადება თან ერთვოდა ჩემს განმარტებებს წასვლასთან დაკავშირებით - აბსოლუტურად თანამიმდევრულად განვაცხადე, რომ ამ დროში მოვალ პოლიტიკაში, დავალაგებ, გავაკეთებ ჩემს გასაკეთებელს და წავალ. წავალ მაშინ, როდესაც დავრწმუნები, რომ ჩემი გასაკეთებელი გაკეთებულია. როდესაც ვნახავ, რომ აბსოლუტურად სტაბილური პოლიტიკური სიტუაციაა საქართველოში. მხოლოდ ამ შემთხვევაში გადავალ და მივხედავ ძირითადს. მთავრობა საზოგადოების ნაწილია მხოლოდ, ერთი ნაწილი. საზოგადოება უფრო ფართოა, უფრო მთლიანია. და იმ დანარჩენ ნაწილს, მარტო ერთს, რატომ უნდა გადაყვე? ის ნაწილი, რომელსაც ჰქვია მთავრობა, იქნება საუკეთესო ნაწილი იმ საზოგადოების...
რადიო თავისუფლება: თქვენ აპირებთ, რომ საპარტნიორო ფონდს ჩაუდგეთ სათავეში და იქიდან შეეწიოთ ხელისულებას?
ბიძინა ივანიშვილი: არა, რა შუაშია საპარტნიორო ფონდი. მე მსგავსსაც კი არაფერს ვაპირებ. ვაპირებ ვიყო საზოგადოების აქტიური წევრი. და რაც შეეხება ბიზნესს, საინვესტიციო კლიმატს და ინვესტიციებს, - ამ მხრივაც არანაკლებს გავაკეთებ ქვეყნისათვის, სადაც ვიქნები, იქიდან. რაც შეეხება მთავრობას, მე მასზე პასუხისმგებლობას ვიტოვებ. კი არ ვტოვებ და მივდივარ სადღაც, არამედ ვიტოვებ პასუხისმგებლობას, რომ ეს იქნება აბსოლუტურად წარმატებული მთავრობა, ეს იქნება არაკორუფციული, ევროპული ტიპის, ტიპიური ევროპული მთავრობა ეყოლება საქართველოს.
რადიო თავისუფლება: ანუ, თუ მე სწორად გავიგე, თქვენ გგონიათ, რომ თქვენ იმ პოტენციურ ახალ ამპლუაში უფრო რთული ამოცანების გაკეთება მოგიწევთ, ვიდრე ქვეყანაში მთავრობის მართვაა?
ბიძინა ივანიშვილი: რა თქმა უნდა. იქ მე რაც შემეძლო, ჩემს რესურსს, ამოწურულად ჩავთვლი, როდესაც პრეზიდენტის არჩევნები ჩამთავრდება. ჩემი დიდი რწმენით პრეზიდენტად მოვა მარგველაშვილი და იქნება იდეალური ვარიანტი...
რადიო თავისუფლება: რატომ გჯერათ ამის, ბატონო ბიძინა?
ბიძინა ივანიშვილი: ჯერ, ელემენტარულად, მე ანალიზის უნარი მაქვს და,
ჩემი აზრით, ვიცი ხალხის განწყობაც. როდესაც ერთ-ერთმა ჟურნალისტმა დამისვა შეკითხვა, თუ ეგრე არ მოხდებაო? - მე მას პასუხი გავეცი, რომ ასეთ შემთხვევაში ვთავისუფლდები ჩემი პასუხისმგებლობიდან...
რადიო თავისუფლება: და მაინც მიდიხართ?
ბიძინა ივანიშვილი: რა თქმა უნდა. მაშინ, უნდა გაიქცე უკვე, თუ ვეღარც ანალიზს აკეთებ და არც ის ზედმეტი ნდობა გაქვს, რაც, მგონია, რომ მაქვს საზოგადოებაში. მე მინდა ვემსახურო საზოგადოებას, დავეხმარო მას და არა თავს მოვახვიო ჩემი სამსახური. თუ შევხედავ, რომ მე ეს აღარ გამომდის და არც ზედმეტი ნდობა არ მაქვს, შესაბამისად, ჩავთვლი, რომ თავისუფალი ვარ და ოთხივე გზა გახსნილი მაქვს და როგორც მომინდება, ისე ვიცხოვრებ და სადაც მომინდება, იქ ვიცხოვრებ.
რადიო თავისუფლება: იმ პრესკონფერენციაზე, ბატონო ბიძინა, ჩემი აზრით, თქვენ ცოტა უცნაური რამ თქვით, რომ სამართლიანობის აღდგენა ქვეყანაში შეჩერდა იმიტომ, რომ თქვენ ეს ევროკავშირმა და ამერიკამ მოგთხოვეს და რომ წინააღმდეგ შემთხვევაში ლამის მზად იყვნენ, შეეწყვიტათ თქვენთან ურთიერთობა. მე არ ვიცი... ევროკავშირი დგას იმ ფასეულობებზე, როდესაც დამნაშავეები ისჯებიან, ვინც არ უნდა იყვნენ ისინი. რა ფორმით მოგთხოვეს ეს?
ბიძინა ივანიშვილი: აგიხსნით, აგიხსნით. ძალიან კარგად დააკონკრეტეთ ეს წინადადება. იმ ფორმით, რომ ჩვენი წინა ხელისუფლება სააკაშვილის მეთაურობით ახერხებდა ძალადობასა და სიცრუეში ემყოფებინა
საზოგადოება. პრაქტიკულად ლეგიტიმაცია დაკარგა საზოგადოებამ. ვიცით, როგორ ატარებდნენ არჩევნებს და რას აპირებდნენ მომავალში. ყველანაირად უფლებაწართმეული საზოგადოება გვყავდა შიგნით. გარეთ კი ახერხებდნენ „გაეპიარებინათ“ და ისეთ დონეზე მიეწოდებინათ ევროპისთვის და ამერიკისთვის, რომ თითქოს დემოკრატიის შუქურა იყო საქართველო. ეს ეხება იმ შეკითხვასაც, რომელიც ევრაზიულ გაერთიანებასთან დაკავშირებით დამისვით. და ნახეთ, ვისაც კი ვხვდები, ყველა ამაზე საუბრობს. ისეთ დონეზე აქვთ აწეული დღესაც ეს „პიარი“, ისე სწრაფად ახერხებენ ინფორმაციის გავრცელებას, რომ მომენტალურად ააყირავეს და მიაწოდეს ყველას. აი, ასე ახერხებდნენ ცხრა წლის განმავლობაში, ეს სისტემა ააწყვეს. ევროპას უმტკიცებდნენ, რომ ისინი არიან შუქურა დემოკრატიის... მაგრამ ახლა მოდის ახალი ხელისუფლება და შენ რომ გინდა ხუთ წუთში ევროპას დაუმტკიცო საპირისპირო, რომ ესენი დემოკრატები კი არ არიან, არამედ პასუხი უნდა აგონ, ესე მარტივი არაა ეს. და ჩვენ თუ გვინდა ევროპეიზაცია, თუ ჩვენ გვინდა გავაგრძელოთ ეს გზა, ჩვენ ანგარიში უნდა გავუწიოთ ჩვენს პარტნიორებს. უნდა გავწელოთ ეს დროში, მაქსიმალურად გამჭვირვალე გავხადოთ ეს [პროცესი], რათა მათ დაინახონ ეს და წაიკითხონ, რომ თქვენ თურმე ნორმალური ხალხი ხართ და ესენი [წინა ხელისუფლების წარმომადგენლები] გვატყუებდნენ. ეს პროცესი გარდამტეხ ფაზაში შევიდა უკვე, გარწმუნებთ, და პრაქტიკულად ყველა ყველაფერს აცნობიერებს. და ამას ანგარიშის გაწევა უნდოდა და, აი, ეს გავაკეთეთ ჩვენ და გავაკეთეთ ძალიან კარგი, გონივრული და გააზრებული ქმედებით. ქართველ ხალხს და შიდა საზოგადოებას ლეგიტიმაცია დავუბრუნეთ. სამაგიეროდ მათ ჩვენგანაც მოითხოვეს მეტი: აბა, მიდით, რაც შეიძლება მეტი დაიჭირეთ და სწრაფადო. აქეთ, გარეთ გვეუბნებიან: თქვენ რას აკეთებთ, დემოკრატიას ებრძვით? ესენი ხომ დემოკრატები იყვნენ გუშინო? აი ეს ორივე [პოლუსი] დავაბალანსეთ ჩვენ და, რაც მთავარია, კანონს არ დავაბიჯეთ და არ გადავუარეთ, სამართალს არ გადავუარეთ.
რადიო თავისუფლება: ანუ, ფაქტობრივად, პროკურატურას უთხარით, ევროკავშირი გვძრახავს და გააჩერეთ სამართლიანობის აღდგენაო?
ბიძინა ივანიშვილი: არა, არც ერთ შემთხვევაში არ ჩავერევი და ამის პრეცედენტიც არ ყოფილა. მაქსიმალური მტკიცებულებები, არ იჩქაროთ დროში - აი ეს იყო პოლიტიკური მოწოდება. არ აჩქარდეთ! სამჯერ
გადაამოწმეთ, მტკიცებულებები გაამაგრეთ-მეთქი... დამკვირვებლებიც ჩამოვიყვანეთ ჰამერბერგის, ძალიან ცნობილი უფლებათდამცველის სახით. ეუთოს ხელმძღვანელს ახლა შევხვდი და მათი დამკვირვებლებიც არიან ჩვენთან. ეს პროცესი მიდის, ასე ვთქვათ, ევროპული ტემპებით და არა ქართული ტემპებით (რომ გვაჩქარებდა საზოგადოება, აბა დროზეო). [ყველაფერი] ევროპულ რელსებზე გადავაწყვეთ ნელ-ნელა, სამართალს არ დავაბიჯეთ და ეს პროცესი გრძელდება.
რადიო თავისუფლება: არ შემიძლია, ბოლოსკენ რუსეთზე არ გკითხოთ. თქვენ ბევრი გზავნილი გააკეთეთ რუსეთისთვის, რომ შემოგებრუნებინათ კრემლის დამოკიდებულება, გყავთ სპეციალური წარმომადგენელი [რუსეთთან მოლაპარაკებებში], რიტორიკა შეცვლილია, მაგრამ რუსეთისგან მაინცდამაინც ქმედითი საპასუხო ნაბიჯები არ ჩანს. ამას წინათ თქვენ აღნიშნეთ კიდეც „ამბასადორიალზე“, რომ „მათ გვიპასუხეს მავთულხლართებით.“ ხომ არ აპირებთ რუსეთში ჩასვლას ოფიციალური ვიზიტით, რომ პირადაპირ შეხვედრაზე გადაწყვიტოთ პრობლემური საკითხები?
ბიძინა ივანიშვილი: ჯერ არ არის, საუბედუროდ, ასეთი წინასწარი მზაობა, რომ [რუსეთში] ჩემი ჩასვლის შესაძლებლობა იყოს.
რადიო თავისუფლება: იმათი მხრიდან არ არის?
ბიძინა ივანიშვილი: ორივე მხრიდან არაა. და „ამბასადორიალზე“ მე ვთქვი, რომ არა ცალმხრივად, არამედ ჩვენ და რუსეთმა ორმხრივად გადავდგით პოზიტიური ნაბიჯები და მე მინდა ამას ხაზი გავუსვა. ეს არ არის ცალმხრივად, რომ საქართველომ გააკეთა რაღაც „პოზიტივი“ ახალი ხელისუფლების მოსვლის შემდგომ და რუსეთმა არაადეკვატურად უპასუხა. არა, ეს იყო ორივე მხრიდან. რუსეთი რომ არა, ეს საქონელი ასე ვერ შევიდოდა [რუსეთის ბაზარზე]. ძირითადი, რაც ჩვენ გავაკეთეთ და რასაც შეიძლება ეწოდოს წინსვლა და „პოზიტივი“, ეს არის ის, რომ სავაჭრო ურთიერთობები აღდგა და ეს ცალმხრივად არ გაგვიკეთებია ჩვენ.
რადიო თავისუფლება: პოზიტიური დინამიკაა ამ მხრივ?
ბიძინა ივანიშვილი: აბსოლუტურად პოზიტიური დინამიკაა. მე აღვნიშნე, რომ პოზიტიური ნაბიჯები ორივე მხრიდან გადაიდგა, ამასთან აბსოლუტურად შეუსაბამობაში მოდის ის მავთულხლართების გადმოწევა, რასაც ცალმხრივად აკეთებს რუსეთი და ამით გაუგებრობებს იწვევს. ჩვენ ვცდილობთ, მაგრამ რუსეთი უზარმაზარი ქვეყანაა და მისი აღზრდის პრეტენზია მე არ მაქვს.
რუსეთს აქვს თავისი ხელწერა, თავისი ქმედება აქვს და, რა თქმა უნდა, სამწუხაროდ, ეს ხშირად არ არის ისეთი, როგორის სურვილიც შეიძლება გვქონდეს ჩვენც და ევროპასაც. მაგრამ ჩვენ ამას ანგარიში უნდა გავუწიოთ. მოთმინებით უნდა ვუყუროთ. უნდა ვიყოთ პრინციპულები, კონსტრუქციულები და დიპლომატიურები. რას ვიზამთ, რეალობას ანგარიში უნდა გავუწიოთ. ვინც არ გაუწია ანგარიში და როგორც არ გაუწია ანგარიში რეალობას, აი, რა მივიღეთ ჩვენ და რა გვაქვს დღეს! რომ არა ჩვენი ეს უმეცრება და ჩვენი წინა ხელისუფლების ეს უმეცრება და ეს სულელური ნაბიჯები, ჩემი დიდი რწმენით, ეს ასე არ მოხდებოდა და [მოვლენები] ასე არ განვითარდებოდა. შესაბამისად, ახლა ისინი [წინა ხელისუფლების წარმომადგენლები] ისევ გვაწვებიან ისტერიულად, თუ როგორ ბედავ და რუსეთზე რაიმეს პოზიტიურს ამბობო. მტრის ხატს ხატავენ, ნაცვლად იმისა, რომ ჩვენ პოზიცია დავიჭიროთ. ეს ჩვენი ყველაზე დიდი მეზობელია და ჩვენ ვსაჭიროებთ მათთან ნორმალურ ურთიერთობებს. ისინიც საჭიროებენ, რომ იცოდეთ, რუსეთიც საჭიროებს საქართველოსთან ჯანსაღ ურთიერთობებს და, ჩემი გადმოსახედიდან, ისინიც აცნობიერებენ ამას. მაგრამ ამას არ უნდა ისტერიული ყვირილი, გინება და იარაღის ჟღარუნი, რაც ხდებოდა ადრე. ამას უნდა ნაბიჯ-ნაბიჯ პრინციპული პოზიცია, დიპლომატია და მაქსიმალური მოთმინება, რომ ნაბიჯ-ნაბიჯ დავალაგოთ [ურთიერთობა] და მივიღოთ შედეგი. შედეგი იქნება ის, რომ ჩვენ რუსეთთან უნდა დავალაგოთ ბოლომდე ურთიერთობები, დავიბრუნოთ ტერიტორიებიც და გადავიყვანოთ მეგობრობაში ორ სახელმწიფოს შორის ურთიერთობები.
რადიო თავისუფლება: ამ „ურთიერთობების დალაგების“ ასპექტით რაიმე სიახლე ხომ არ არის ამიერკავკასიის სარკინიგზო ხაზის აფხაზეთის მონაკვეთის აღდგენის მხრივ.
ბიძინა ივანიშვილი: ჩვენი მხრიდან არაფერი, გარდა იმ განცხადებისა, რომელიც ჩვენ გუშინ მოვისმინეთ, რომ გაკეთდა - ცოტა უცნაური და არაკორექტული, როდესაც აფხაზეთი ცალკე მოიხსენიეს და საქართველო ცალკე. მე მგონი, უზუსტობა განცხადებაში დაუშვეს შემთხვევით, თუ ისევ ჟურნალისტებისგან მოდის ეს, არ ვიცი, გასარკვევია.
რადიო თავისუფლება: შემთხვევით რატომ, ბატონო ბიძინა, რუსეთს ხომ აღიარებული აქვს აფხაზეთის დამოუკიდებლობა და შემთხვევითი რატომ უნდა იყოს?
ბიძინა ივანიშვილი: არა, ეს ხომ სომხებმა გააკეთეს. სომხეთის უშიშროების მინისტრს გაუკეთებია ასეთი განცხადება. ვფიქრობ, რომ მას ან შეეშალა ან
ჟურნალისტებმა ცოტა დაარღვიეს რაღაც... რაც შეეხება რკინიგზას, აქაც ზოგადად შემიძლია გავაკეთო, პრინციპში, პატარა განმარტება. ჩვენ გვქონდა შეხვედრა და როცა სომხეთში ვიყავი, ეს [სარკინიგზო მონაკვეთის აღდგენის] თემა იყო იქ წამოწეული. პრინციპულად ჩვენი პოზიცია ისეთია, რომ, რა თქმა უნდა, რაც მეტია სარკინიგზო თუ სხვა ტიპის ურთიერთობები, ეს კარგია. მაგრამ ამ კონკრეტულ თემას დიდი პოლიტიკა ერთვის თან. ეს გასაგები უნდა იყოს ყველასთვის და, პირველ რიგში, ჩვენი საზოგადოებისათვის. შესაბამისად, ჩვენი დამოკიდებულება რკინიგზასთან არის პოზიტიური, რომ რკინიგზა უნდა აღდგეს, მაგრამ უნდა აღდგეს ისეთ სიტუაციაში და ისეთ დროს, რომ აბსოლუტურად გასაგები და მისაღები იყოს ეს საქართველოს სახელმწიფოსა და ქართული საზოგადოებისათვის.
რადიო თავისუფლება: დაბოლოს, ბატონო ბიძინა, ცოტა დრო გავიდა თქვენი ბოლო პრესკონფერენციიდან, მაგრამ მაინც გკითხავთ, ხომ არ გადაგიწყვეტიათ, თუ ვინ იქნება თქვენი მემკვიდრე პრემიერ-მინისტრის პოსტზე.
ბიძინა ივანიშვილი: არა, ჯერ ადრეა. მე თითქმის გადაწყვეტილი მაქვს, მაგრამ ეს პარტნიორებს უნდა შევუთანხმო. მე ერთი კაცი არ გადავწყვეტ ამას, ჩემი ეს ვარიანტი პოლიტიკურ საბჭოსაც, პარლამენტსაც და მთავრობასაც უნდა შევუთანხმო. და ასეთ შემთხვევაში და უფრო გვიან, როდესაც დავიწყებ შეთანხმებას, საზოგადოებაც გაიგებს. ახლა რაც მიდის საქართველოში, ეს გახლავთ საპრეზიდენტო არჩევნები და აქ უნდა გადავიტანოთ ძირითადი აქცენტები და არა იმაზე, თუ ვინ იქნება [მომავალი] პრემიერი.
Your browser doesn’t support HTML5
ბიძინა ივანიშვილი: სტრატეგია არის ის, რაც ქვეყნისთვის ყველაზე სასარგებლოა, ხომ ასეა? ე.ი. სარგებელს სადაც ხედავს ქვეყანა, იქით იყურება, იქით მიდის. რაც ყველაზე საინტერესოა და სასარგებლოა ქვეყნისათვის, ისაა მისი სტრატეგია. ჩემი პასუხიც ასეთი იყო: ჩვენ ვუყურებთ, ვსწავლობთ და თუ ეს ქვეყნისთვის სასარგებლო იქნება - რატომაც არა?! რაც ქვეყნისათვის სასარგებლო იქნება, ის არ შეიძლება, რომ ქვეყნის სტრატეგიას ეწინააღმედეგოდეს. თუ ქვეყნის სტრატეგია და ყველაზე სასარგებლო მიმართულება, რომელსაც ქვეყანა აირჩევს და მის სტრატეგიად ასახელებს, არის ევროპა და ევროატლანტიკური სივრცე... სტრატეგია არის გამოკვეთილი [და] სასარგებლო ქვეყნისთვის. ე.ი. თუ არ მოდის წინააღმდეგობაში ძირითად სარგებელთან, რა თქმა უნდა, სხვა დამატებითი სარგებელი შეიძლება აიღო.
რადიო თავისუფლება: ისე, ბატონო ბიძინა, ეს ევრაზიული გაერთიანება სტრატეგიულად იქნებ მართლა საინტერესოა? აგერ სომხეთმა, რომელსაც ერთხელ თქვენ მოუწონეთ საგარეო პოლიტიკური კურსი, თქვა, რომ შეუერთდება ამ გაერთიანებას.
ბიძინა ივანიშვილი: ჰო, აქ დიდი კითხვაა. ახლა დაველოდოთ ჩვენ. პირველი რეაქცია [შტეფან] ფიულეს განცხადება იყო გუშინ და, რა თქმა უნდა, ევროპელებს ეს არ გაუხარდათ... ახლა რაც ხდება სომხეთის შემთხვევაში - რამდენად დროულად, რამდენად შესწავლილი აქვთ მათ ეს თემა და
რადიო თავისუფლება: თუმცა, ამ გადასახედიდან ეს პროგნოზი ცოტა თამამია...
ბიძინა ივანიშვილი: თამამი რა, ყველაფერი იცვლება გლობალურ პოლიტიკაში, დღევანდელი მტრები ხვალ მეგობრები არიან და პირიქით. აბა ნახეთ, რუსეთი და გერმანია დღეს საუკეთესოდ მეგობრობენ. აბა ნახეთ, რამდენი წელიწადი გავიდა? და როგორი სიტუაცია იყო - მსოფლიო ომი და როგორი ომი თანაც.
რადიო თავისუფლება: ბატონო ბიძინა, თქვენ ბრძანეთ, რომ აკვირდებით და ჯერ არ იცით, რას წარმოადგენს ევრაზიული კავშირი...
ბიძინა ივანიშვილი: თვითონ არ იციან ჯერ რა უნდათ და მე როგორ უნდა ვიცოდე?!...
რადო თავისუფლება: არა, მე სხვა რამეს გეტყვით. ევროზონაში რა გვინდა და რა გველოდება ევროკავშირში, - ეს ვიცით ზუსტად? რა რეგულაციები გველოდება? რა გამოწვევები გველოდება? აქ, რიგის კონფერენციაზე ისეთი შთაბეჭდილება რჩება, რომ პესიმისტები ჭარბობენ ევროკავშირის მომავალთან დაკავშირებით.
„მე არასდროს არ გავხდი ჩვენს ქვეყანას საცდელად და გამოსაცდელად!“
რადიო თავისუფლება: მისი პოლიტიკური განზომილება უფრო მოგწონთ ფასეულობის მხრივ, თუ მისი ეკონომიკური შესაძლებლობები?
ბიძინა ივანიშვილი: ამ ფასეულობების საფუძველზე მოახერხა ევროპამ [შეექმნა] ზუსტად ის ადამიანის უფლებები, კონკურენტუნარიანი ბაზარი, რომ არ არის კორუფცია და ა.შ., რაც არის ევროპული ფასეულობები. ახლა ეს ეკონომიკური კრიზისი, რაც დღეს ევროპაშია, რა თქმა უნდა, ცოტა ჩრდილს აყენებს დღევანდელი გადმოსახედიდან ევროპულობას. მაგრამ კრიზისიც ჩამთავრდება. ჩვენ სად უნდა ვიყუროთ, თუ არა ევროპის მიმართულებით? რა არის უკეთესი? თუ არა ევროპისკენ, მაშ საითკენ? გამოკვეთილად, საუკუნეზე მეტია, ევროპა საინტერესოა და, რა თქმა უნდა, უკეთესისაკენ უნდა იყურებოდეს ყველა ადამიანი. ევროპა ამოჩემება კი არაა სიტყვის, არამედ ადამიანი ყოველთვის ისწრაფვის უკეთესობისკენ. [ევროპაზე] უკეთესი ჯერ არაფერი არ შეუქმნია თანამედროვე ცივილიზაციას.
რადიო თავისუფლება: მაგრამ ევროპა მიმზიდველია იმით, რომ მას არ ჰყავს ერთი ბატონი. აი, ევრაზიულ გაერთიანებას, რომელიც პერსპექტივაში ეკონომიკურად შეიძლება მიმზიდველი იყოს, უკვე ჰყავს ერთი ბატონი მოსკოვის სახით, რომელიც კარნახობს სხვა წევრებს თამაშის წესებს.
ბიძინა ივანიშვილი: ასეთში არ შევალთ ჩვენ მერე. ჩვენ ბატონობა უკვე დავამთავრეთ. [ბატონობა] ახლა სურდა ამ კაცს ბოლოს...
რადიო თავისუფლება: ვის გულისხმობთ?
ბიძინა ივანიშვილი: ... და ფეოდალივით იქცეოდა ჩვენი პრეზიდენტი. ექვსი რეზიდენცია, უამრავი ქონება, აქეთ ვერტმფრენები, თვითმფრინავები, სამი ათასი კაცი დაცვა და მთელ ქვეყანას იმსახურებდა. ჩვენ ბატონების დრო
ფეოდალივით იქცეოდა ჩვენი პრეზიდენტი.
რადიო თავისუფლება: ბატონო ბიძინა, ევროპულ და ზოგადად დასავლურ ფასეულობებში არჩეული, ხალხის მანდატით აღჭურვილი პოლიტიკოსები თავიანთ მანდატს ასრულებენ ბოლომდე. [ნაადრევად] მიდიან მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ ფიზიკური უნარი არ შესწევთ ან თუ მათი იმპიჩმენტის საკითხი დადგება. თქვენ მიდიხართ მაშინ, როცა პოპულარობის ზენიტში ხართ და მაშინ, როცა ბევრი საქმეა გასაკეთებელი, როგორც თქვით. მყარად გაქვთ გადაწყვეტილი, რომ მიდიხართ?
ბიძინა ივანიშვილი: თუ ნახავთ თქვენ და წაიკითხავთ ჩემს განმარტებებს პრესკონფერენციამდე,...
რადიო თავისუფლება: კი წავიკითხე...
ბიძინა ივანიშვილი: ... მე მგონი იქ კარგად ავხსენი ყველაფერი. მე კი არ მივდივარ და გავურბივარ [პასუხისმგებლობას], არამედ გადავდივარ უფრო რთულზე. და რაც შეეხება არჩევნებს და რომ [ხელისუფლებას] ირჩევენ
წავალ მაშინ, როცა დავრწმუნები, რომ ჩემი გასაკეთებელი გაკეთებულია.
რადიო თავისუფლება: თქვენ აპირებთ, რომ საპარტნიორო ფონდს ჩაუდგეთ სათავეში და იქიდან შეეწიოთ ხელისულებას?
ბიძინა ივანიშვილი: არა, რა შუაშია საპარტნიორო ფონდი. მე მსგავსსაც კი არაფერს ვაპირებ. ვაპირებ ვიყო საზოგადოების აქტიური წევრი. და რაც შეეხება ბიზნესს, საინვესტიციო კლიმატს და ინვესტიციებს, - ამ მხრივაც არანაკლებს გავაკეთებ ქვეყნისათვის, სადაც ვიქნები, იქიდან. რაც შეეხება მთავრობას, მე მასზე პასუხისმგებლობას ვიტოვებ. კი არ ვტოვებ და მივდივარ სადღაც, არამედ ვიტოვებ პასუხისმგებლობას, რომ ეს იქნება აბსოლუტურად წარმატებული მთავრობა, ეს იქნება არაკორუფციული, ევროპული ტიპის, ტიპიური ევროპული მთავრობა ეყოლება საქართველოს.
რადიო თავისუფლება: ანუ, თუ მე სწორად გავიგე, თქვენ გგონიათ, რომ თქვენ იმ პოტენციურ ახალ ამპლუაში უფრო რთული ამოცანების გაკეთება მოგიწევთ, ვიდრე ქვეყანაში მთავრობის მართვაა?
ბიძინა ივანიშვილი: რა თქმა უნდა. იქ მე რაც შემეძლო, ჩემს რესურსს, ამოწურულად ჩავთვლი, როდესაც პრეზიდენტის არჩევნები ჩამთავრდება. ჩემი დიდი რწმენით პრეზიდენტად მოვა მარგველაშვილი და იქნება იდეალური ვარიანტი...
რადიო თავისუფლება: რატომ გჯერათ ამის, ბატონო ბიძინა?
ბიძინა ივანიშვილი: ჯერ, ელემენტარულად, მე ანალიზის უნარი მაქვს და,
პრეზიდენტად მოვა მარგველაშვილი და იქნება იდეალური ვარიანტი.
რადიო თავისუფლება: და მაინც მიდიხართ?
ბიძინა ივანიშვილი: რა თქმა უნდა. მაშინ, უნდა გაიქცე უკვე, თუ ვეღარც ანალიზს აკეთებ და არც ის ზედმეტი ნდობა გაქვს, რაც, მგონია, რომ მაქვს საზოგადოებაში. მე მინდა ვემსახურო საზოგადოებას, დავეხმარო მას და არა თავს მოვახვიო ჩემი სამსახური. თუ შევხედავ, რომ მე ეს აღარ გამომდის და არც ზედმეტი ნდობა არ მაქვს, შესაბამისად, ჩავთვლი, რომ თავისუფალი ვარ და ოთხივე გზა გახსნილი მაქვს და როგორც მომინდება, ისე ვიცხოვრებ და სადაც მომინდება, იქ ვიცხოვრებ.
რადიო თავისუფლება: იმ პრესკონფერენციაზე, ბატონო ბიძინა, ჩემი აზრით, თქვენ ცოტა უცნაური რამ თქვით, რომ სამართლიანობის აღდგენა ქვეყანაში შეჩერდა იმიტომ, რომ თქვენ ეს ევროკავშირმა და ამერიკამ მოგთხოვეს და რომ წინააღმდეგ შემთხვევაში ლამის მზად იყვნენ, შეეწყვიტათ თქვენთან ურთიერთობა. მე არ ვიცი... ევროკავშირი დგას იმ ფასეულობებზე, როდესაც დამნაშავეები ისჯებიან, ვინც არ უნდა იყვნენ ისინი. რა ფორმით მოგთხოვეს ეს?
ბიძინა ივანიშვილი: აგიხსნით, აგიხსნით. ძალიან კარგად დააკონკრეტეთ ეს წინადადება. იმ ფორმით, რომ ჩვენი წინა ხელისუფლება სააკაშვილის მეთაურობით ახერხებდა ძალადობასა და სიცრუეში ემყოფებინა
სამართლიანობის აღდგენის პროცესი ევროპულ რელსებზე გადავაწყვეთ
რადიო თავისუფლება: ანუ, ფაქტობრივად, პროკურატურას უთხარით, ევროკავშირი გვძრახავს და გააჩერეთ სამართლიანობის აღდგენაო?
ბიძინა ივანიშვილი: არა, არც ერთ შემთხვევაში არ ჩავერევი და ამის პრეცედენტიც არ ყოფილა. მაქსიმალური მტკიცებულებები, არ იჩქაროთ დროში - აი ეს იყო პოლიტიკური მოწოდება. არ აჩქარდეთ! სამჯერ
ჩვენ და რუსეთმა ორმხრივად გადავდგით პოზიტიური ნაბიჯები და მე მინდა ამას ხაზი გავუსვა.
რადიო თავისუფლება: არ შემიძლია, ბოლოსკენ რუსეთზე არ გკითხოთ. თქვენ ბევრი გზავნილი გააკეთეთ რუსეთისთვის, რომ შემოგებრუნებინათ კრემლის დამოკიდებულება, გყავთ სპეციალური წარმომადგენელი [რუსეთთან მოლაპარაკებებში], რიტორიკა შეცვლილია, მაგრამ რუსეთისგან მაინცდამაინც ქმედითი საპასუხო ნაბიჯები არ ჩანს. ამას წინათ თქვენ აღნიშნეთ კიდეც „ამბასადორიალზე“, რომ „მათ გვიპასუხეს მავთულხლართებით.“ ხომ არ აპირებთ რუსეთში ჩასვლას ოფიციალური ვიზიტით, რომ პირადაპირ შეხვედრაზე გადაწყვიტოთ პრობლემური საკითხები?
ბიძინა ივანიშვილი: ჯერ არ არის, საუბედუროდ, ასეთი წინასწარი მზაობა, რომ [რუსეთში] ჩემი ჩასვლის შესაძლებლობა იყოს.
რადიო თავისუფლება: იმათი მხრიდან არ არის?
ბიძინა ივანიშვილი: ორივე მხრიდან არაა. და „ამბასადორიალზე“ მე ვთქვი, რომ არა ცალმხრივად, არამედ ჩვენ და რუსეთმა ორმხრივად გადავდგით პოზიტიური ნაბიჯები და მე მინდა ამას ხაზი გავუსვა. ეს არ არის ცალმხრივად, რომ საქართველომ გააკეთა რაღაც „პოზიტივი“ ახალი ხელისუფლების მოსვლის შემდგომ და რუსეთმა არაადეკვატურად უპასუხა. არა, ეს იყო ორივე მხრიდან. რუსეთი რომ არა, ეს საქონელი ასე ვერ შევიდოდა [რუსეთის ბაზარზე]. ძირითადი, რაც ჩვენ გავაკეთეთ და რასაც შეიძლება ეწოდოს წინსვლა და „პოზიტივი“, ეს არის ის, რომ სავაჭრო ურთიერთობები აღდგა და ეს ცალმხრივად არ გაგვიკეთებია ჩვენ.
რადიო თავისუფლება: პოზიტიური დინამიკაა ამ მხრივ?
ბიძინა ივანიშვილი: აბსოლუტურად პოზიტიური დინამიკაა. მე აღვნიშნე, რომ პოზიტიური ნაბიჯები ორივე მხრიდან გადაიდგა, ამასთან აბსოლუტურად შეუსაბამობაში მოდის ის მავთულხლართების გადმოწევა, რასაც ცალმხრივად აკეთებს რუსეთი და ამით გაუგებრობებს იწვევს. ჩვენ ვცდილობთ, მაგრამ რუსეთი უზარმაზარი ქვეყანაა და მისი აღზრდის პრეტენზია მე არ მაქვს.
რუსეთი უზარმაზარი ქვეყანაა და მისი აღზრდის პრეტენზია მე არ მაქვს.
რადიო თავისუფლება: ამ „ურთიერთობების დალაგების“ ასპექტით რაიმე სიახლე ხომ არ არის ამიერკავკასიის სარკინიგზო ხაზის აფხაზეთის მონაკვეთის აღდგენის მხრივ.
ბიძინა ივანიშვილი: ჩვენი მხრიდან არაფერი, გარდა იმ განცხადებისა, რომელიც ჩვენ გუშინ მოვისმინეთ, რომ გაკეთდა - ცოტა უცნაური და არაკორექტული, როდესაც აფხაზეთი ცალკე მოიხსენიეს და საქართველო ცალკე. მე მგონი, უზუსტობა განცხადებაში დაუშვეს შემთხვევით, თუ ისევ ჟურნალისტებისგან მოდის ეს, არ ვიცი, გასარკვევია.
რადიო თავისუფლება: შემთხვევით რატომ, ბატონო ბიძინა, რუსეთს ხომ აღიარებული აქვს აფხაზეთის დამოუკიდებლობა და შემთხვევითი რატომ უნდა იყოს?
ბიძინა ივანიშვილი: არა, ეს ხომ სომხებმა გააკეთეს. სომხეთის უშიშროების მინისტრს გაუკეთებია ასეთი განცხადება. ვფიქრობ, რომ მას ან შეეშალა ან
რკინიგზა უნდა აღდგეს, მაგრამ უნდა აღდგეს ისეთ სიტუაციაში და ისეთ დროს, რომ აბსოლუტურად გასაგები და მისაღები იყოს ეს საქართველოს სახელმწიფოსა და ქართული საზოგადოებისათვის.
რადიო თავისუფლება: დაბოლოს, ბატონო ბიძინა, ცოტა დრო გავიდა თქვენი ბოლო პრესკონფერენციიდან, მაგრამ მაინც გკითხავთ, ხომ არ გადაგიწყვეტიათ, თუ ვინ იქნება თქვენი მემკვიდრე პრემიერ-მინისტრის პოსტზე.
ბიძინა ივანიშვილი: არა, ჯერ ადრეა. მე თითქმის გადაწყვეტილი მაქვს, მაგრამ ეს პარტნიორებს უნდა შევუთანხმო. მე ერთი კაცი არ გადავწყვეტ ამას, ჩემი ეს ვარიანტი პოლიტიკურ საბჭოსაც, პარლამენტსაც და მთავრობასაც უნდა შევუთანხმო. და ასეთ შემთხვევაში და უფრო გვიან, როდესაც დავიწყებ შეთანხმებას, საზოგადოებაც გაიგებს. ახლა რაც მიდის საქართველოში, ეს გახლავთ საპრეზიდენტო არჩევნები და აქ უნდა გადავიტანოთ ძირითადი აქცენტები და არა იმაზე, თუ ვინ იქნება [მომავალი] პრემიერი.