სომხეთმა ბელარუსიდან კონსულტაციებისთვის გამოიძახა თავისი ელჩი რაზმიკ ხუმარიანი. რადიო თავისუფლების სომხური სამსახურის ინფორმაციით, საგარეო საქმეთა სამინისტრო ამ გადაწყვეტილების შესახებ დამატებით ჯერჯერობით არაფერს განმარტავს.
დღეს, 13 ივნისს სომხეთის პარლამენტში გამოსვლისას, კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციასთან თანამშრომლობის საკითხებზე საუბრისას პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა განაცხადა, რომ ის და სხვა ოფიციალური პირები ბელარუსში არ ჩავლენ, სანამ ამ ქვეყანას ლუკაშენკა მართავს.
ფაშინიანის თქმით, როცა ამ ორგანიზაციის წევრი ქვეყანა(ბელარუსი) აცხადებს, რომ ყარაბაღში ომს ხელს უწყობდა და აზერბაიჯანის გამარჯვება სურდა, ბელარუსის პრეზიდენტთან განსახილველი არაფერი აქვს.
ბელარუსის ავტორიტარმა მმართველმა ლუკაშენკამ, რომელიც მაისში აზერბაიჯანს სტუმრობდა, განაცხადა, რომ იცოდა ყარაბაღში პრეზიდენტ ალიევის გეგმების შესახებ და იზიარებდა პრობლემის სამხედრო გზით მოგვარების გადაწყვეტილებას. „გამახსენდა ჩვენი საუბარი თქვენი ომის, თქვენი გამათავისუფლებელი ომის წინ, როცა ორნი სადილზე ფილოსოფიურად ვმსჯელობდით. მაშინ მივედით დასკვნამდე, რომ ომში გამარჯვება შეიძლება“, - ლუკაშენკამ ამ სიტყვებით 16 მაისს, ბაქოში მიმართა აზერბაიჯანის პრეზიდენტ ალიევს.
22 მაისს, სომხეთის პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა განაცხადა, რომ ჯერ კიდევ 2022 წელს, ყარაბაღის 44-დღიანი ომის მომზადებაში მონაწილეობდა კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციიდან სომხეთის სულ მცირე ორი მოკავშირე ქვეყანა. ფაშინიანი სავარაუდოდ, რუსეთს და ბელარუსს გულისხმობდა.
ასევე ნახეთ ფაშინიანმა მიანიშნა სომხეთის CSTO-დან გასვლის შესახებ, ორგანიზაციას უწოდა "ბუშტი"2002 წელს შექმნილი კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციის (ОДКБ/CSTO) წევრები არიან: რუსეთი, ბელარუსი, სომხეთი, ყაზახეთი, ყირგიზეთი და ტაჯიკეთი.
ბოლო ხანს, პრემიერ-მინისტრმა ნიკოლ ფაშინიანმა ეს ორგანიზაცია არაერთხელ დაადანაშაულა სომხეთის მიმართ ვალდებულებების შეუსრულებლობაში. კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციას, სადაც რუსეთი დომინირებს, ერევანი ბრალს სდებს უმოქმედობაში ყარაბაღის გამო სომხეთ-აზერბაიჯანის კონფლიქტის დროს.
- 2023 წლის სექტემბერში, აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა ყარაბაღში ჩატარებული ერთდღიანი „ანტიტერორისტული ღონისძიებების წარმატებით დასრულების“ შედეგად, აღდგენილად გამოაცხადა აზერბაიჯანის სუვერენიტეტი.
- 2023 წლის ოქტომბერში სომხეთმა უარი თქვა ყირგიზეთში, კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციის წევრი ქვეყნების სამხედრო წვრთნებში მონაწილეობაზე, ხოლო ნოემბერში ნიკოლ ფაშინიანი არ დაესწრო წევრი ქვეყნების ლიდერთა სამიტს, რომელიც მინსკში ჩატარდა.
- 2024 წლის 12 ივნისს, სომხეთის პარლამენტში გამოსვლისას ფაშინიანმა განაცხადა, რომ ხელისუფლება შესაფერის დროს მიიღებს გადაწყვეტილებას კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციიდან გასვლის შესახებ.