იან რაჩინსკი რუსი უფლებადამცველი და ისტორიკოსია. უკვე ოთხი წელია, იგი ხელმძღვანელობს ორგანიზაცია “მემორიალს”, რომელიც იკვლევს წარსულსა და აწმყოს, საბჭოთა რეპრესიებს და ადამიანების ჩაგვრას თანამედროვე რუსეთში. ორგანიზაციას ეკრძალება საქმიანობა რუსეთში, მაგრამ იან რაჩინსკი ემიგრაციაში არ წასულა.
"სამხედრო დანაშაულების, ადამიანის უფლებების დარღვევებისა და ძალაუფლების გადამეტების დოკუმენტირებისას გაწეული ძალისხმევისთვის" 10 დეკემბერს “მემორიალს” გადაეცა ნობელის პრემია მშვიდობის დარგში, ბელარუსელ და უკრაინელ უფლებადამცველებთან ერთად.
“ეს აჩვენებს, რომ სამოქალაქო საზოგადოება არ იყოფა სახელმწიფო საზღვრებად”, - თქვა დაჯილდოებაზე იან რაჩინსკიმ. მასთან ინტერვიუ რადიო თავისუფლებამ თბილისში ჩაწერა.