4 წლის განმავლობაში საზოგადოებას ეუბნებოდა ყველაფერს, რა პრობლემებსაც ხედავდა იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს მუშაობასა თუ საერთოდ, სასამართლო სისტემაში. იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს არამოსამართლე წევრი, ნაზი ჯანეზაშვილი გამუდმებით ლაპარაკობდა „კლანის“ მმართველობაზე, ნეპოტიზმსა და ნაცნობ-მეგობრობით დანიშნულ მოსამართლეებზე, რომლებიც, მისი თქმით, არა საზოგადოების, არამედ ისევ ხელისუფლების მიერ მხარდაჭერილი „კლანის“ ინტერესებს ემსახურებიან. არ ნანობს, რომ უძლებდა სალანძღავი სიტყვების ტალღებს, შეურაცხყოფასა და დაჩაგვრის მცდელობებს კოლეგების მხრიდან. კმაყოფილია, რომ არ გაიქცა, პროცესი ბოლომდე მიიყვანა და ბრძოლის გაგრძელებას მომავალშიც აპირებს. ამ ყველაფრის შესახებ ლაპარაკობს ნაზი ჯანეზაშვილი რადიო თავისუფლებისთვის მიცემულ ინტერვიუში.
რადიო თავისუფლება: რით დაგამახსოვრდებათ სასამართლო სისტემის მმართველ ორგანოში, იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში მუშაობის 4 წელი?
ნაზი ჯანეზაშვილი: ეს 4 წელი ჩემთვის იყო რთული, საინტერესო და ნაყოფიერი. რთული იმიტომ იყო, რომ მიწევდა ძალიან დაძაბულ სიტუაციაში მუშაობა, სადაც ყველა ჩემი ოპონენტი იყო. საინტერესო იყო იმიტომ, რომ კიდევ უფრო მეტი რამ გავიგე სასამართლოსთან დაკავშირებით. რა თქმა უნდა, ნაყოფიერიც იყო, რადგან მქონდა შესაძლებლობა, საზოგადოებისთვის მეთქვა მეტი იმის შესახებ, თუ რა ხდება სასამართლო სისტემაში.
ვცდილობდი, რომ გამომეტანა მეტი ინფორმაცია, რაც შიგნით ხდებოდა. მუშაობა ძირითადად სწორედ ამ კუთხით მიწევდა, რადგან იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში უმცირესობაში ვიყავი და ჩემი ხმა გადამწყვეტი არასდროს ყოფილა. „კლანი“ ყოველთვის წინასწარ თანხმდებოდა ყველაფერზე.
ისე მავიწროებდნენ და ისეთი განცხადებები ისმოდა ჩემი მისამართით, რომ შეიძლება ასეთ დროს ადამიანმა ვეღარ გაუძლოს და უბრალოდ გაიქცეს. ამიტომ ვფიქრობ, რომ ეს 4-წლიანი გამოცდა ჩავაბარე და შევძელი თანმიმდევრულად მემოქმედა.
რადიო თავისუფლება: გრძნობდით ფართო საზოგადოების ინტერესს სასამართლო სისტემის პრობლემებთან დაკავშირებით? როგორ ფიქრობთ, სათანადოდ აინტერესებს ეს საკითხი საზოგადებას?
ნაზი ჯანეზაშვილი: ვფიქრობ, საზოგადოებას ყველაფერი კარგად ესმის. უბრალოდ, მას არა აქვს ზეგავლენის არანაირი ბერკეტი - ხალხი ამ პროცესებში არანაირი ფორმით არ არის ჩართული; არადა, ეს პროცესები თითოეულ მოქალაქეს ეხება.
თავის ქება რომ არ გამომივიდეს, სხვების აზრს დავეყრდნობი - სოციალური ქსელების საშუალებით მომდის უამრავი მადლობა. ეს ძალიან დასაფასებელია, როცა საჯარო პირი მიდის და მას ადამიანები მადლობას უხდიან. ალბათ მათ დაინახეს, რომ მე კეთილსინდისიერად ვემსახურებოდი ამ ქვეყანას.
რადიო თავისუფლება: რა არის ახლა სასამართლო სისტემის მთავარი პრობლემები და თუ შეადარებდით ამჟამად არსებულ ვითარებას 2017 წელს, როდესაც თქვენ იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრი გახდით?
ნაზი ჯანეზაშვილი: ყველაზე მთავარი პრობლემა, რა თქმა უნდა, არის დამოუკიდებლობა. სასამართლო შერწყმულია ხელისუფლებასთან და საკანონმდებლო ორგანოსთან.
ასევე დიდი პრობლემაა ეფექტიანობის მხრივ. უნდა დაიწყოს ფართო დისკუსია იმ პრობლემებზე, რაც აწუხებთ მოქალაქეებს. ელემენტარულად, გაჭიანურებული საქმეები აქვთ ადამიანებს და წლების განმავლობაში ვერ აღწევენ შედეგებს.
ამ 4 წლის განმავლობაში იუსტიციის უმაღლეს საბჭოს არაფერი გაუკეთებია იმისთვის, რომ სისტემა დამოუკიდებელი და ეფექტიანი გამხდარიყო, რაც მისი პირდაპირი ფუნქციაა.
2017 წელს ჯერ კიდევ თითქოს არსებობდა განცდა, რომ სამართლიანობის აღდგენის იდეით მოსულ ხელისუფლებას სინდისი შეაწუხებდა და დაფიქრდებოდა, რომ „კლანური“ მმართველობა პირველ რიგში მას პოლიტიკურად აზარალებს და ასევე, ცხადია, ძირს უთხრის ქვეყნის მომავალს.
ყველაფერი სულ უფრო უკან მიდის, რადგან „კლანს“ ხელისუფლების მხარდაჭერა აქვს.
რადიო თავისუფლება: თქვენ ძალიან ხშირად ლაპარაკობდით სასამართლო სისტემაში გაბატონებულ „კლანზე“ და თქვენს ოპონენტებს ხშირად ეცინებოდათ... ბოლო პერიოდში კი ეს ტერმინი საერთაშორისო პარტნიორების ლექსიკონშიც გაჩნდა. მაინც რა არის „კლანი“ და რა არის მისი დანიშნულება?
ნაზი ჯანეზაშვილი: თუკი ტერმინი „მოსამართლეთა კლანი“ გაჩნდა, ეს უკვე მიანიშნებს იმაზე, რომ საქმე ძალიან ცუდად არის. მაგრამ როცა ეს ტერმინი საერთაშორისო პარტნიორების ლექსიკონშიც ჩნდება, უნდა სერიოზულად დავფიქრდეთ, რომ ძალიან, ძალიან მნიშვნელოვანი რაღაცეები გვაქვს შესაცვლელი.
„კლანი“ არის მოსამართლეთა დაჯგუფება, ძირითადი ბირთვი, რომელსაც აქვს ძალაუფლება. (ლევან) მურუსიძე და (მიხეილ) ჩინჩალაძე იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში საერთოდ არ არიან, მაგრამ სწორედ ამ ძალაუფლების მქონე მოსამართლეები არიან. ეს არის ერთგვარად „მაფიოზურ“ პრინციპებზე აგებული სისტემა და მხოლოდ ისეთ ადამიანებს უშვებენ სასამართლო სისტემაში, რომლებიც მათ დისკომფორტს არ შეუქმნიან და მხარსაც დაუჭერენ, როცა ეს საჭირო იქნება.
„კლანს“ საერთოდ არ აინტერესებს საერთაშორისო პარტნიორების კრიტიკა და ბოლო პერიოდშიც დავინახეთ ეს, როცა საერთაშორისო რეკომენდაციების მიუხედავად, აქტიურად გაგრძელდა იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრებისა და მოსამართლეების დანიშვნა.
სწორედ ახლა მოსამართლედ დაინიშნა იუსტიციის საბჭოს წევრის, ლევან გზირიშვილის შვილიც. იუსტიციის უმაღლეს საბჭოში გზირიშვილი 4 წლის განმავლობაში მხარს უჭერდა „კლანის“ ყველა გადაწყვეტილებას. 2018 წელს მისმა ვაჟმა, ამჟამად უკვე მოსამართლემ, მუშაობა დაიწყო თბილისის საქალაქო სასამართლოში და რაღაც დროის შემდეგ, საბჭოს მეშვეობით ჩააბარა იუსტიციის უმაღლეს სკოლაში. ლევან გზირიშვილის შვილიშვილი ლევან მურუსიძის მეუღლემ მონათლა.
რადიო თავისუფლება: და რა ზეგავლენის ბერკეტები აქვს ე.წ. კლანს?
ნაზი ჯანეზაშვილი: აქ არის ორი მთავარი ბერკეტი - მოსამართლეთა დანიშვნა და გათავისუფლება. როდესაც მოსამართლე თანამდებობაზე ინიშნება, ის უკვე დავალებულია „კლანის“ წინაშე.
გამონაკლისის სახით, ცხადია, არიან ისეთი მოსამართლეები, რომლებიც „კლანს“ მადლობას არ უხდიან დილა-საღამოს და არც რევერანსებით გამოირჩევიან; მაგრამ სისტემაში არიან ისეთებიც, რომლებსაც ერთი სული აქვთ - „კლანისგან“ დავალებები მიიღონ.
როგორ უნდა გადაწყვიტონ ასეთმა მოსამართლეებმა მათთან მისული მოქალაქეების ბედი, როდესაც თავიანთი ბედი ვერ გადაუწყვეტიათ?! როცა მოსამართლე ასეთ მონურ მდგომარეობაშია, მან ვისი ბედი უნდა გადაწყვიტოს?!
ხშირად მათი ეს მდგომარეობა განპირობებულია ფინანსური კეთილდღეობის ინტერესით - ხანგრძლივი კრედიტების აღების შესაძლებლობით.
რადიო თავისუფლება: ბოლო პერიოდში თქვენ იყავით ერთადერთი პირი, რომელსაც იუსტიციის საბჭოდან მისი თვალით დანახული პრობლემები გარეთ გამოჰქონდა. თუ გეგულებათ საბჭოში ერთი წევრი მაინც, რომელიც საჯაროდ გააკეთებს იმავეს?
ნაზი ჯანეზაშვილი: სამწუხაროდ, ასეთი ადამიანი საბჭოში არ არის. ისინი ერთად ძალიან კარგად და მყარად გრძნობენ თავს.
საქართველოს პრეზიდენტის მიერ დანიშნული არამოსამართლე წევრიც „კლანის“ ერთ-ერთი წარმომადგენლის ნათესავია.
რადიო თავისუფლება: სოციალურ ქსელში წერდით, გქონდათ შეკითხვები - ღირს თუ არა საერთოდ ბრძოლის გაგრძელებაო; მაგრამ ბოლოს მაინც თქვით, რომ ბრძოლის გაგრძელებას აპირებთ. როგორ? რა პლატფორმიდან?
ნაზი ჯანეზაშვილი: კი, ვფიქრობდი - საერთოდ ხომ არ დავანებო-მეთქი თავი სასამართლო სისტემას, აქ იმდენად მძიმე და უპერსპექტივო მდგომარეობაა. მქონდა შემოთავაზება ერთ-ერთი არასამთავრობო ორგანიზაციიდან, მაგრამ უარი ვთქვი და ბოლოს მაინც გადავწყვიტე, რომ უნდა გაგრძელდეს ბრძოლა დამოუკიდებელი და ეფექტიანი სასამართლოსთვის.
მირჩევნია დავაფუძნო ჩემი არასამთავრობო ორგანიზაცია; დავიწყო ნულიდან და გავაგრძელო საქმე, რომელსაც ვაკეთებდი. ჩემი ორგანიზაცია იმუშავებს მხოლოდ სასამართლოს საკითხებზე და აქ იგულისხმება, მაგალითად: სასამართლოს მონიტორინგი, რეფორმებთან დაკავშირებით ჩართულობა საკანონმდებლო ინიციატივებში თუ ხალხთან მუშაობა ცნობიერების ამაღლების კუთხით.
საქმიანობა მინდა დავიწყო მასშტაბური კამპანიით, რომ ხალხს უკეთესად ავუხსნათ - თუ რა როლი აქვს სასამართლოს ქვეყნის განვითარებაში.
ორგანიზაციის სახელი ჯერ არ შეგვირჩევია. რამდენიმე ვარიანტი გვაქვს ამ ეტაპზე.
რადიო თავისუფლება: პოლიტიკაში წასვლაზე ხომ არ გიფიქრიათ?
ნაზი ჯანეზაშვილი: არ დავმალავ, იყო შემოთავაზებები და მადლობა ამ ნდობისთვის, მაგრამ ახლა პოლიტიკაში წასვლა არ შედის ჩემს გეგმებში.
გრძელვადიან პერსპექტივაში არასამთავრობო ორგანიზაციის გაძლიერებაზე უნდა ვიზრუნო. შემდეგ კი, ცხოვრებაში რა მოხდება, წინასწარ ვინ იცის. არაფერი გამოირიცხება.