სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკის პრეზიდენტი ლეონიდ თიბილოვი ცხინვალის ჩრდილოეთით მდებარე ქართულ სოფლებში დარჩენილი სახლების დანგრევას აპირებს. მან ეს განცხადება რუსულ გამოცემა „იზვესტიასთან“ გააკეთა. როგორც თიბილოვმა განაცხადა, სახლების ადგილას სამრეწველო და სოფლის მეურნეობის ობიექტები განთავსდება. დე ფაქტო მთავრობა სოფლებისთვის არც ძველი სახელების შენარჩუნებას აპირებს.
დიდი ლიახვის ხეობის ქართული სოფლები 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს დაიცალა, ათასობით ადამიანი დევნილად იქცა. თამარაშენში, ქურთაში, კეხვში, აჩაბეთში და სხვა ქართულ სოფლებში შესულმა რუსმა ჯარისკაცებმა და ოსური ფორმირებების წარმომადგენლებმა ქართველების სახლები ჯერ გაძარცვეს და შემდეგ დაწვეს. ახლაც ცხინვალელების ერთი ნაწილი და ადგილობრივი მოხელეები, რომლებიც ვინაობის დასახელებისგან თავს იკავებენ, აცხადებენ, რომ ომის დროს სახლების დაწვა იმისათვის ხდებოდა, რომ შერიგების შემთხვევაშიც კი ქართულ მოსახლეობას უკან დასაბრუნებელი არ ჰქონოდა. დე ფაქტო პრეზიდენტის თქმით, ჯერ სახლები ბოლომდე აღებული არ არის, თუმცა ისინი გეგმავენ, რომ ტერიტორიები, სადაც სახლების ნანგრევებია, იურიდიულად გააფორმონ, ხვალ და ზეგ ვინმეს მათ მიმართ კითხვები რომ არ გაუჩნდეს. თიბილოვის განცხადებამ ლიახვის ხეობიდან დევნილი მოსახლეობის აღშფოთება გამოიწვია. ნაზი ბერუაშვილი ამჟამად კარალეთის დევნილთა დასახლებაში ცხოვრობს. მისი აზრით, ოსური ხელისუფლება ქართული სოფლების კვალის წაშლას ბოლომდე ვერ შეძლებს, რადგან ამ კვალის წაშლა ისტორიიდან და მათი გულებიდან შეუძლებელია:
„ამას ვერავითარი ძალა ვერ წაშლის. წაშლაც დროებითია, რაღაც მედიდურობაც და მკერდზე მჯიღის ცემაც დროებითია. ყველაფერს თავისი სახელი დაერქმევა, ამას დრო სჭირდება. როგორ უნდა წაშალონ? საიდან უნდა წაშალონ? სად უნდა წაშალონ? რითი უნდა წაშალონ ისე, რომ ფესვმა არ ამოხეთქოს? რა ქიმიური ნივთიერება არსებობს, რომ ეს წაშალონ? ვინ წაშლის ამას?“
ახლა ლიახვის ხეობის ქართულ სოფლებში სახლების ნანგრევებიღა დგას. სახლების ნაწილი მხოლოდ თამარაშენშია გადარჩენილი, სადაც მოსკოვის მერიამ ახალი მიკრორაიონი, „მოსკოვსკი“, ააშენა. თიბილოვი აცხადებს, რომ ამ ტერიტორიებს მთლიანად გაასუფთავებენ და მხოლოდ სამლოცველოებს არ შეეხებიან. ლიახვის ხეობის მაჟორიტარი დეპუტატი ბადრი ბასიშვილი მიიჩნევს, რომ თიბილოვი კრემლის შეკვეთას ასრულებს და ის როგორც ქართველი, ისე ოსი ხალხის წინააღმდეგ მოქმედებს. ბასიშვილის აზრით, საერთაშორისო საზოგადოებამ ამ ვანდალური აქტის წინააღმდეგ ხმა უნდა აიმაღლოს.
„ფაქტია, რომ თიბილოვი ყველანაირ მითითებებს კრემლში იღებს. საუკუნეების განმავლობაში ჩვენ, ქართველები, ვცხოვრობდით და როგორც გინდა მიწასთან გაასწორონ იქაურობა, - მით უმეტეს, სახლებიც დაგვიწვეს და დაანგრიეს, - მაინც ქართულ კვალს ისინი ვერ მოშლიან. იქ არის ჩვენი სალოცავები, ეკლესიები, რომლებიც მე-8, მე-10 საუკუნეებშია აშენებული და ამ ტაძრებს ისინი ვერ დაანგრევენ და მთლიანად ქართულ კვალს ვერ მოსპობენ. თიბილოვს ისეთ რაღაცებს აკეთებინებენ რუსი ოკუპანტები, რომ არ არის გამორიცხული, მან თვითმკვლელობით დაასრულოს სიცოცხლე, ან კიდევ უახლოეს ხანში მას ქართველი და ოსი ხალხი ერთად გაასამართლებს, ვინაიდან მისი პოლიტიკა ოსების წინააღმდეგაც არის მიმართული. მთლიანად გარუსება მიმდინარეობს ცხინვალის რეგიონის და თუ ასე გაგრძელდა, ეთნიკური ოსები აღარ იარსებებენ ცოტა ხანში. ჩვენი წინაპრების საფლავებთან მისვლის უფლებაც კი დაგვაკარგვინეს და ახლა ის დროა, რომ აქტიურად ჩაერთონ როგორც ჩვენი მეგობარი ევროპელები, ისე ამერიკელები და აქტიურად დაუპირისპირდნენ კრემლის ავანტიურას, რომელსაც თიბილოვის ხელით ახორციელებს“, –ამბობს ბადრი ბასიშვილი.
რუსული გამოცემა სტატიის ბოლოს აღნიშნავს, რომ რუსეთის პრემიერ-მინისტრი დმიტრი მედვედევი ცხინვალში ვიზიტისას აუცილებლად ნახავდა ქართული სოფლების ნასახლარებს, სადაც მისმა კორტეჟმა ორჯერ გაიარა. ექსპერტები არ გამორიცხავენ, რომ ამ ტერიტორიების მთლიანად გაწმენდის გადაწყვეტილება თიბილოვმა სწორედ მედვედევთან კონსულტაციის შემდეგ მიიღო.
დიდი ლიახვის ხეობის ქართული სოფლები 2008 წლის აგვისტოს ომის დროს დაიცალა, ათასობით ადამიანი დევნილად იქცა. თამარაშენში, ქურთაში, კეხვში, აჩაბეთში და სხვა ქართულ სოფლებში შესულმა რუსმა ჯარისკაცებმა და ოსური ფორმირებების წარმომადგენლებმა ქართველების სახლები ჯერ გაძარცვეს და შემდეგ დაწვეს. ახლაც ცხინვალელების ერთი ნაწილი და ადგილობრივი მოხელეები, რომლებიც ვინაობის დასახელებისგან თავს იკავებენ, აცხადებენ, რომ ომის დროს სახლების დაწვა იმისათვის ხდებოდა, რომ შერიგების შემთხვევაშიც კი ქართულ მოსახლეობას უკან დასაბრუნებელი არ ჰქონოდა. დე ფაქტო პრეზიდენტის თქმით, ჯერ სახლები ბოლომდე აღებული არ არის, თუმცა ისინი გეგმავენ, რომ ტერიტორიები, სადაც სახლების ნანგრევებია, იურიდიულად გააფორმონ, ხვალ და ზეგ ვინმეს მათ მიმართ კითხვები რომ არ გაუჩნდეს. თიბილოვის განცხადებამ ლიახვის ხეობიდან დევნილი მოსახლეობის აღშფოთება გამოიწვია. ნაზი ბერუაშვილი ამჟამად კარალეთის დევნილთა დასახლებაში ცხოვრობს. მისი აზრით, ოსური ხელისუფლება ქართული სოფლების კვალის წაშლას ბოლომდე ვერ შეძლებს, რადგან ამ კვალის წაშლა ისტორიიდან და მათი გულებიდან შეუძლებელია:
„ამას ვერავითარი ძალა ვერ წაშლის. წაშლაც დროებითია, რაღაც მედიდურობაც და მკერდზე მჯიღის ცემაც დროებითია. ყველაფერს თავისი სახელი დაერქმევა, ამას დრო სჭირდება. როგორ უნდა წაშალონ? საიდან უნდა წაშალონ? სად უნდა წაშალონ? რითი უნდა წაშალონ ისე, რომ ფესვმა არ ამოხეთქოს? რა ქიმიური ნივთიერება არსებობს, რომ ეს წაშალონ? ვინ წაშლის ამას?“
ახლა ლიახვის ხეობის ქართულ სოფლებში სახლების ნანგრევებიღა დგას. სახლების ნაწილი მხოლოდ თამარაშენშია გადარჩენილი, სადაც მოსკოვის მერიამ ახალი მიკრორაიონი, „მოსკოვსკი“, ააშენა. თიბილოვი აცხადებს, რომ ამ ტერიტორიებს მთლიანად გაასუფთავებენ და მხოლოდ სამლოცველოებს არ შეეხებიან. ლიახვის ხეობის მაჟორიტარი დეპუტატი ბადრი ბასიშვილი მიიჩნევს, რომ თიბილოვი კრემლის შეკვეთას ასრულებს და ის როგორც ქართველი, ისე ოსი ხალხის წინააღმდეგ მოქმედებს. ბასიშვილის აზრით, საერთაშორისო საზოგადოებამ ამ ვანდალური აქტის წინააღმდეგ ხმა უნდა აიმაღლოს.
„ფაქტია, რომ თიბილოვი ყველანაირ მითითებებს კრემლში იღებს. საუკუნეების განმავლობაში ჩვენ, ქართველები, ვცხოვრობდით და როგორც გინდა მიწასთან გაასწორონ იქაურობა, - მით უმეტეს, სახლებიც დაგვიწვეს და დაანგრიეს, - მაინც ქართულ კვალს ისინი ვერ მოშლიან. იქ არის ჩვენი სალოცავები, ეკლესიები, რომლებიც მე-8, მე-10 საუკუნეებშია აშენებული და ამ ტაძრებს ისინი ვერ დაანგრევენ და მთლიანად ქართულ კვალს ვერ მოსპობენ. თიბილოვს ისეთ რაღაცებს აკეთებინებენ რუსი ოკუპანტები, რომ არ არის გამორიცხული, მან თვითმკვლელობით დაასრულოს სიცოცხლე, ან კიდევ უახლოეს ხანში მას ქართველი და ოსი ხალხი ერთად გაასამართლებს, ვინაიდან მისი პოლიტიკა ოსების წინააღმდეგაც არის მიმართული. მთლიანად გარუსება მიმდინარეობს ცხინვალის რეგიონის და თუ ასე გაგრძელდა, ეთნიკური ოსები აღარ იარსებებენ ცოტა ხანში. ჩვენი წინაპრების საფლავებთან მისვლის უფლებაც კი დაგვაკარგვინეს და ახლა ის დროა, რომ აქტიურად ჩაერთონ როგორც ჩვენი მეგობარი ევროპელები, ისე ამერიკელები და აქტიურად დაუპირისპირდნენ კრემლის ავანტიურას, რომელსაც თიბილოვის ხელით ახორციელებს“, –ამბობს ბადრი ბასიშვილი.
რუსული გამოცემა სტატიის ბოლოს აღნიშნავს, რომ რუსეთის პრემიერ-მინისტრი დმიტრი მედვედევი ცხინვალში ვიზიტისას აუცილებლად ნახავდა ქართული სოფლების ნასახლარებს, სადაც მისმა კორტეჟმა ორჯერ გაიარა. ექსპერტები არ გამორიცხავენ, რომ ამ ტერიტორიების მთლიანად გაწმენდის გადაწყვეტილება თიბილოვმა სწორედ მედვედევთან კონსულტაციის შემდეგ მიიღო.
