შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა პენსია გაუთანაბრდეს პირველი ჯგუფის ინვალიდების პენსიას და გახდეს საარსებო მინიმუმის ტოლი, 150 ლარი მაინც, - ასეთი მოთხოვნით მდუმარე აქცია გამართა 10-მა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მოზარდის მშობელმა. მათ განცხადება დაწერეს პრემიერ-მინისტრ ბიძინა ივანიშვილის სახელზე და მთავრობის კანცელარიაში დატოვეს. რა პასუხი აქვს პრობლემაზე ჯანდაცვის სამინისტროს?
10 წლის ვლადიმერ შარვაძე ცერებრალური დამბლითაა დაავადებული, თუმცა ეს ერთადერთი ქრონიკული დაავადება არ არის, რომელიც ბავშვს აწუხებს. მისი დედა, ნათია შარვაძე, ამბობს, რომ ბავშვის მდგომარეობა ეტლით გადაადგილების საშუალებასაც არ იძლევა, ხელში აყვანილი დაჰყავს ყველგან. ნათია შარვაძე, რომელიც სხვა რამდენიმე მშობელთან ერთად მთავრობის კანცელარიასთან აქციის გასამართად მივიდა, ამბობს, რომ არც წინა და არც ამჟამინდელ ხელისუფლებას მათი პრობლემები არ ადარდებს და ერთადერთი დახმარება, რომელსაც სახელმწიფოსგან იღებენ, 70-ლარიანი შემწეობაა:
„თუკი საქართველოში არსებობს ის ფონი, რომ მშობელს შეუძლია თვითონ არჩინოს ეს ბავშვი, მაშინ კი, ბატონო, მაგრამ როცა ეს ფონი არ არსებობს და ამას მიმტკიცებს მე ჯანდაცვის სამინისტროს ერთ-ერთი ჩინოვნიკი, რომ ქვეყანა სიღარიბეშიაო, მაშინ 5 ათასლარიან ხელფასებზე რომ სხედან თვითონ, თუ სიღარიბეშია, მაშინ თვითონ დასხდნენ ათასლარიან ხელფასებზე და მაშინ ეს ფონდი იქნებ აქეთ გადმოვიდეს, ჩვენი შვილებისკენ. აი, ეს გულისტკივილი მაქვს მთელი ეს 10 წელია, რაც ჩემი შვილი ასეთ დღეშია“.
ნათია შარვაძე ამ სიტყვებს იმის გამო ამბობს, რომ მიმდინარე წლის მარტში მთავრობის დადგენილებაში ცვლილებები შევიდა, რომლის საფუძველზეც შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მოზარდების ფსიქოსოციალური რეაბილიტაციის პროგრამის დაფინანსება შეიცვალა. ცვლილების მიხედვით, დაფინანსების წესს სიღარიბის დამდგენი შესაბამისი ქულების მინიჭება დაედო საფუძვლად, ანუ, გარდა ყოველთვიური 70-ლარიანი შემწეობისა, სახელმწიფო აფინანსებდა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მოზარდების დღის ცენტრებში სწავლის საფასურსაც, რაც დაახლოებით 230 ლარს შეადგენს. როგორც ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილე დავით ლომიძე ამბობს, მართლაც გაჩნდა გარკვეული გაუგებრობა დღის ცენტრებში სწავლის ვაუჩერული პრინციპით დაფინანსებასთან დაკავშირებით, თუმცა ეს პრობლემა უკვე მოგვარებულია:
„100 ათას ქულამდე ვისაც აქვს მინიჭებული, იმ ოჯახებისთვის ეს სერვისი არის უფასო, ანუ მთლიანად სახელმწიფო ფარავს, მაგრამ სხვა დანარჩენი პირებისთვის ფარავს 75% -ის ოდენობით“.
თუმცა აქციის მონაწილე მშობლების განცხადებით, სწორედ დაფინანსების წესის შეცვლის გამო, დღის ცენტრებში ბავშვების სწავლას ხმარდება სახელმწიფოს მიერ ყოველთვიური შემწეობის 70 ლარიდან 60 და რელურად მათ თანხა სხვა საჭიროებებისთვის აღარ რჩებათ.
15 წლის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე შვილის დედა, ლელა ჯანაშია, ამბობს, შემწეობა სოციალურ სტატუსზე არ უნდა იყოს დამოკიდებულიო:
„მას უჩემოდ გადაადგილება არ შეუძლია. მის სტატუსში წერია, რომ დამხმარის გარეშე ვერ გადაადგილდება და მე ვარ მისი დამხმარე, მე ვასრულებ ორი ადამიანის ფუნქციას და როგორ შეიძლება ორ ადამიანს 70 ლარი პენსია ჰქონდეს? მე და ყველა მშობელი, ვინც აქ ხელს აწერს, ვართ ჩვენი შვილების თვალები, ყურები და როგორ ვიარსებოთ? ძალიან ვთხოვთ დღევანდელ მთავრობას აგვიხსნას, როგორ ვიარსებოთ ორმა ადამინმა 70 ლარიანი პენსიით“.
ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილე დავით ლომიძე შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მოზარდების მშობელთა წუხილს ლეგიტიმურად მიიჩნევს, თუმცა, მისი სიტყვებით, 2013 წლის ბიუჯეტში ცვლილებები ვეღარ შევა, შემწეობების გაზრდა მხოლოდ სექტემბრიდანაა მოსალოდნელი. დავით ლომიძის სიტყვებით, მთავრობის ხედვით, პენსიები და შემწეობები საარსებო მინიმუმს უნდა გაუტოლდეს, თუმცა სექტემბრისთვის თანხის მხოლოდ 100 ლარამდე გაზრდაა დაგეგმილი.
ამასთან, საგულიხმოა, რომ პარლამენტში შეზღული შესაძლებლობის მქონე პირთა შესახებ გაეროს კონვენციის რატიფიკაციის სამუშაოები, წესით, 2 კვირაში უნდა დაიწყოს. კონვენციის რატიფიკაციის შემთხვევაში, სახელმწიფოს გაცილებით მეტი ვალდებულებები გაუჩნდება შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთათვის სოციალური თუ ჯანდაცვის თვალსაზრისით გარანტიების შესათავაზებლად, ასევე არადისკრიმინაციული გარემოს უზრუნველსაყოფად.
10 წლის ვლადიმერ შარვაძე ცერებრალური დამბლითაა დაავადებული, თუმცა ეს ერთადერთი ქრონიკული დაავადება არ არის, რომელიც ბავშვს აწუხებს. მისი დედა, ნათია შარვაძე, ამბობს, რომ ბავშვის მდგომარეობა ეტლით გადაადგილების საშუალებასაც არ იძლევა, ხელში აყვანილი დაჰყავს ყველგან. ნათია შარვაძე, რომელიც სხვა რამდენიმე მშობელთან ერთად მთავრობის კანცელარიასთან აქციის გასამართად მივიდა, ამბობს, რომ არც წინა და არც ამჟამინდელ ხელისუფლებას მათი პრობლემები არ ადარდებს და ერთადერთი დახმარება, რომელსაც სახელმწიფოსგან იღებენ, 70-ლარიანი შემწეობაა:
„თუკი საქართველოში არსებობს ის ფონი, რომ მშობელს შეუძლია თვითონ არჩინოს ეს ბავშვი, მაშინ კი, ბატონო, მაგრამ როცა ეს ფონი არ არსებობს და ამას მიმტკიცებს მე ჯანდაცვის სამინისტროს ერთ-ერთი ჩინოვნიკი, რომ ქვეყანა სიღარიბეშიაო, მაშინ 5 ათასლარიან ხელფასებზე რომ სხედან თვითონ, თუ სიღარიბეშია, მაშინ თვითონ დასხდნენ ათასლარიან ხელფასებზე და მაშინ ეს ფონდი იქნებ აქეთ გადმოვიდეს, ჩვენი შვილებისკენ. აი, ეს გულისტკივილი მაქვს მთელი ეს 10 წელია, რაც ჩემი შვილი ასეთ დღეშია“.
100 ათას ქულამდე ვისაც აქვს მინიჭებული, იმ ოჯახებისთვის ეს სერვისი არის უფასო, ანუ მთლიანად სახელმწიფო ფარავს, მაგრამ სხვა დანარჩენი პირებისთვის ფარავს 75% -ის ოდენობით...დავით ლომიძე
„100 ათას ქულამდე ვისაც აქვს მინიჭებული, იმ ოჯახებისთვის ეს სერვისი არის უფასო, ანუ მთლიანად სახელმწიფო ფარავს, მაგრამ სხვა დანარჩენი პირებისთვის ფარავს 75% -ის ოდენობით“.
თუმცა აქციის მონაწილე მშობლების განცხადებით, სწორედ დაფინანსების წესის შეცვლის გამო, დღის ცენტრებში ბავშვების სწავლას ხმარდება სახელმწიფოს მიერ ყოველთვიური შემწეობის 70 ლარიდან 60 და რელურად მათ თანხა სხვა საჭიროებებისთვის აღარ რჩებათ.
15 წლის შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე შვილის დედა, ლელა ჯანაშია, ამბობს, შემწეობა სოციალურ სტატუსზე არ უნდა იყოს დამოკიდებულიო:
„მას უჩემოდ გადაადგილება არ შეუძლია. მის სტატუსში წერია, რომ დამხმარის გარეშე ვერ გადაადგილდება და მე ვარ მისი დამხმარე, მე ვასრულებ ორი ადამიანის ფუნქციას და როგორ შეიძლება ორ ადამიანს 70 ლარი პენსია ჰქონდეს? მე და ყველა მშობელი, ვინც აქ ხელს აწერს, ვართ ჩვენი შვილების თვალები, ყურები და როგორ ვიარსებოთ? ძალიან ვთხოვთ დღევანდელ მთავრობას აგვიხსნას, როგორ ვიარსებოთ ორმა ადამინმა 70 ლარიანი პენსიით“.
ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილე დავით ლომიძე შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე მოზარდების მშობელთა წუხილს ლეგიტიმურად მიიჩნევს, თუმცა, მისი სიტყვებით, 2013 წლის ბიუჯეტში ცვლილებები ვეღარ შევა, შემწეობების გაზრდა მხოლოდ სექტემბრიდანაა მოსალოდნელი. დავით ლომიძის სიტყვებით, მთავრობის ხედვით, პენსიები და შემწეობები საარსებო მინიმუმს უნდა გაუტოლდეს, თუმცა სექტემბრისთვის თანხის მხოლოდ 100 ლარამდე გაზრდაა დაგეგმილი.
ამასთან, საგულიხმოა, რომ პარლამენტში შეზღული შესაძლებლობის მქონე პირთა შესახებ გაეროს კონვენციის რატიფიკაციის სამუშაოები, წესით, 2 კვირაში უნდა დაიწყოს. კონვენციის რატიფიკაციის შემთხვევაში, სახელმწიფოს გაცილებით მეტი ვალდებულებები გაუჩნდება შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთათვის სოციალური თუ ჯანდაცვის თვალსაზრისით გარანტიების შესათავაზებლად, ასევე არადისკრიმინაციული გარემოს უზრუნველსაყოფად.
