Georgian Heroes In Ukraine
უკრაინაში დაღუპული ქართველი მებრძოლები - 2022-2024

ომის დაწყების პირველივე დღეებიდან, უკრაინაში რამდენიმე ასეული ქართველი მოხალისე იბრძვის. მოხალისეთა პირველი ნაკადი საქართველოდან უკრაინაში მარტის დასაწყისში წავიდა. ისინი სხვადასხვა ბატალიონში ირიცხებიან და მონაწილეობენ საომარ მოქმედებებში, ფრონტის წინა ხაზზე. ქართველი მებრძოლების დაღუპვის შესახებ პირველი ინფორმაცია 18 მარტს გავრცელდა.



რუსეთი უკრაინაში ომს 24 თებერვლიდან აწარმოებს. რუსეთის პრეზიდენტის, ვლადიმირ პუტინის სიტყვებით, „სპეციალური სამხედრო ოპერაციის“ მიზანია უკრაინის „დენაციფიკაცია“, „დემილიტარიზაცია“ და ასევე უკრაინის უარი ნატოში გაწევრიანებაზე. უკრაინის ხელისუფლების განცხადებით, ომს უკვე ემსხვერპლა ათასობით მშვიდობიანი მოქალაქე. დაღუპულთა შორის არიან ბავშვები. მიწასთანაა გასწორებული რამდენიმე ქალაქი კიევის ოლქში.



ეს პროექტი ასახავს უკრაინაში დაღუპული ქართველი მებრძოლების ამბებს, რომელთა შორისაც არიან როგორც საქართველოს მოქალაქეები, ისე წარმოშობით ქართველი უკრაინის მოქალაქეები. პროექტი განახლებადია.



ასაკი, დაბადების და სიკვდილის ადგილი - რას ჰყვებიან რიცხვები უკრაინაში დაღუპულ ქართველებზე

ავტორი

ნინო თარხნიშვილი

დავით რატიანი

53 წლის

გია ბერიაშვილი

45 წლის

ბახვა ჩიქობავა

54 წლის

დავით გობეჯიშვილი

47 წლის

დავით მენაბდიშვილი

47 წლის

ნიკოლოზ შანავა

21 წლის

არკადი კასრაძე

40 წლის

ალიკა ცაავა

40 წლის

ზაზა ბიწაძე

50 წლის

ვიტალი ორბელაძე

46 წლის

ტელმან (ტატო) ბიგვავა

27 წლის

რატი შურღაია

38 წლის

გიორგი გრიგოლია

40 წლის

დანიელ გერლიანი

24 წლის

ალუდა ზვიადაური

42 წლის

კახა გოგოლი

47 წლის

ბერდია ჯოხაძე

43 წლის

გელა გოგია

55 წლის

კირილ შანავა

25 წლის

ედიშერ კვარაცხელია

44 წლის

მიხეილ ყაფლანიშვილი

46 წლის

ალექსანდრე მარტიაშვილი

24 წლის

გუგა გაგნიძე

40 წლის

ლევან სახელაშვილი

38 წლის

თემურ მაჭარაშვილი

37 წლის

ერნესტ მაჭარაშვილი

43 წლის

კონსტანტინე ქურსუა

43 წლის

ჯაბა (ჯამბულათ) ხოფერია

25 წლის

ბადრი მარკელია

46 წლის

მერაბ ალადაშვილი

45 წლის

რომეო ფიჩხაია

55 წლის

ავთო რურუა

41 წლის

როლანდ კვარაცხელია

49 წლის

რუსლან ბაირამოვი

29 წლის

სერგო ლისიხი

34 წლის

მიხეილ თევდორაძე

45 წლის

გიორგი ქააძე

23 წლის

ილია ჩოხელი

25 წლის

მიხეილ მაზანაშვილი

29 წლის

დავით ქუჩუკიანი

29 წლის

ვახტანგ ბარაბაძე

45 წლის

არსენ ქეცბაია

წლის

ზურაბ ოდიშვილი

45 წლის

ნიკა ჯიყაშვილი

31 წლის

გიორგი გორელიშვილი

27 წლის

ზვიად გიგანი

49 წლის

ჯონი ოდიშვილი

32 წლის

მალხაზ კვიჟინაძე

41 წლის

არჩილ დევრისაშვილი

44 წლის

ნიკოლოზ ახვლედიანი

42 წლის

ზაქრო შუბითიძე

30 წლის

ირაკლი ქურციკიძე

25 წლის

ლევან ლობჟანიძე

48 წლის

ნიკოლოზ გელენიძე

31 წლის

გოჩა ჟვანია

37 წლის

ზურა წიკლაური

37 წლის

ალექსანდრე ხუსკივაძე

33 წლის

ბექა

24 წლის

რამაზ ფეტელავა

42 წლის

გიორგი გოგიაშვილი

39 წლის

ნოდარ ნასიროვი

27 წლის

თენგიზ ჭანია

48 წლის

დავით რატიანი
53 წლის
დაიღუპა 18 მარტს, უკრაინის ჩრდილო-დასავლეთით, ირპენის ფრონტზე, ნაღმმტყორცნებიდან გახსნილი ცეცხლის შედეგად. თბილისში 26 მარტს ჩამოასვენეს.

დავით რატიანის დაღუპვის შემდეგ, სოციალურ ქსელში დაწერა მისმა თანამებრძოლმა, უკრაინელმა ჟურნალისტმა ალექსეი ბობროვნიკოვმა:

„დათომ თან წაიყოლა რამდენიმე ოკუპანტი. ტყვიამფრქვევიდან ისროდა. იცხოვრა გმირულად და გმირულად დაიღუპა: ფრანგ ჯარისკაცს, რომელსაც ფეხი დაზიანებული ჰქონდა, პუნქტამდე მისვლაში დაეხმარა. დათო ადგილზე გარდაიცვალა. ის იყო ძლიერი, მშვიდი, თავმდაბალი, მოწესრიგებული და კეთილი“.

დარჩა მეუღლე ია შაშვიაშვილი და ოთხი შვილი.

დავით რატიანი უკრაინაში, ომის დაწყებიდან რამდენიმე დღეში, პირველ მარტს წავიდა და უცხოელ მოხალისეთა რაზმში ჩაეწერა.

ქმრის სიკვდილი მისმა მეუღლემ, იამ, ფეისბუკიდან შეიტყო:

„18 მარტს, დილით, ინფორმაცია გავრცელდა, ორი ქართველი მებრძოლი დაიღუპაო, მაგრამ ვერაფრით დავუშვი, რომ ერთ-ერთი დათო იქნებოდა. ისეთი გამოცდილი სამხედრო იყო, ვერ წარმოვიდგენდი, რომ რამე დაემართებოდა. ალბათ არ მქონდა გათავისებული, რა სასაკლაოზე იყო წასული. სოციალურ ქსელში ისევ მწვანედ ენთო მისი მესენჯერი. თან გაფრთხილებული ვყავდი, ერთი-ორი დღე რომ ვერ გიპასუხო, პანიკაში არ ჩავარდეო. ამის იმედი მქონდა. მაგრამ მაინც ავფორიაქდი. ვერაფრით რომ ვეღარ დავუკავშირდი, ბოლოს ნადიმ ხმალაძეს (უკრაინაში მებრძოლი ქართველი - რ.თ.) მივწერე, დათოს ვერ ვპოულობ-მეთქი. მის პასუხს ველოდებოდი და თან ფეისბუკს ვათვალიერებდი და უცებ წავაწყდი დათოს სურათს და მისი სურათის ქვეშ ხალხის კომენტარებს, „ვაიმე, დათო“... მივხვდი, რაც მოხდა“.

აფხაზეთიდან დევნილი დავით რატიანი 25 წელი მსახურობდა საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში. 90-იან წლებში იბრძოდა აფხაზეთში. 2008 წელს, აგვისტოს ომში.

ია შაშვიაშვილი: „2008 წელს, როცა დათო ომში იყო, სწორედ მაშინ გავიგე, რომ მეორე შვილზე ვიყავი ორსულად. ისე მოხდა, რომ რამდენიმე დღის განმავლობაში დათოსთან დაკავშირებას ვერ ვახერხებდი, მისგან არაფერი ვიცოდი. ისიც არ ვიცოდი, ცოცხალი იყო თუ მკვდარი. ფეხებიდან მიწას რომ გამოგაცლიან, ისეთი შეგრძნება მქონდა“.

2014 წელს იმყოფებოდა ავღანეთში, ნატოს „მტკიცე მხარდაჭერის მისიაში“, სადაც, ერთ-ერთი ტერაქტის დროს, ადამიანის სიცოცხლის გადარჩენა შეძლო.

50 წლის ასაკში, დავით რატიანმა სამხედრო სამსახური დატოვა და ერთ-ერთ კერძო კომპანიაში, მძღოლად მუშაობდა. იყო ანტისაოკუპაციო მოძრაობის „ძალა ერთობაშია“ წევრი. „სასტიკი უსამართლობის განცდა ჰქონდა იმის გამო, რაც საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ხდებოდა“, - იხსენებს მისი მეუღლე, ია.

ია შაშვიაშვილი: „წასვლამდე რამდენიმე საათით ადრე გვითხრა, რომ მიდიოდა. ჯერ მე მითხრა, ცალკე გამიყვანა. შევიცხადე, მაგრამ ისეთი მტკიცე სახე ჰქონდა და ისეთი კედელი აღმართა, ვიცოდი, ამ კედელს ვერ დავანგრევდი და ვერ გადავაფიქრებინებდი. მაინც ვთხოვე, იქნებ, ბავშვების გამო შეიკავო თავი-მეთქი, მაგრამ მიპასუხა, სწორედ ბავშვების გამო მივდივარ, ესენი რომ გაიზრდებიან, მერე ამათ არ დასჭირდეთ ბრძოლაო. იქ წყდება ახლა ჩვენი ბედიც და იქ უნდა ვიყო, რას მთხოვ, რომ ორმეტრიანი კაცი, სახლში, ბუჩქებში დავიმალოო? ზუსტად ეს სიტყვები მითხრა. დედამისმა საკუთარი ხელით შეუკრა ბარგი, ჩალაგებაში დაეხმარა. ცალკე გაიყვანა უფროსი ბიჭი, ჩემ გარეშე დაელაპარაკა“.

დათო ოჯახს ბოლოს 16 მარტს, ღამით, ვიდეოზარით ელაპარაკა:

„აქ ძალიან თოვდა და ვანახებდით, რამხელა თოვლი იყო. თვითონ თავისი ოთახი დაგვათვალიერებინა. წუხდა, ადამიანები თითო ჩანთით არიან გაქცეული სახლებიდან, საქართველოს ისტორია უკრაინაში მეორდებაო. ბავშვები დაარიგა, დედას დაუჯერეთო. მშვიდობიანი ღამე ვუსურვეთ ერთმანეთს და გავთიშეთ ტელეფონები. ეს იყო და ეს“...

დავით რატიანი 26 მარტს, თბილისში, ვარკეთილის სასაფლაოზე, სამხედრო პატივით დაკრძალეს.
გია ბერიაშვილი
45 წლის
დაიღუპა 18 მარტს, კიევის ჩრდილო-დასავლეთით, ირპენის ფრონტზე. ის უცხოელ მოხალისეთა რაზმში იბრძოდა. თბილისში 26 მარტს ჩამოასვენეს.

დარჩა მეუღლე ქეთი ხელაძე და ერთი შვილი

უკრაინაში, 5 მარტს, გამთენიისას ისე წავიდა, რომ ცოლსა და შვილს ეგონა, ინგლისში, ბიზნესის საქმეებზე მიდიოდა. 5 მარტს, დილის 11 საათისთვის ცოლს პოლონეთის საზღვრიდან დაურეკა და უთხრა, რომ სინამდვილეში ლვოვში ჩავიდა მოხალისედ.

ქეთის მარტის შუა რიცხვებამდე ეგონა, რომ გია მართლაც ლვოვში იყო და უკრაინელ ლტოლვილებს საკვებსა და პირველადი საჭიროების ნივთებს ურიგებდა, პოლონეთში გადასვლაში ეხმარებოდა.

„ასე მჯეროდა, სანამ ფეისბუკში არ გავრცელდა მისი ფოტო ირპენიდან, ტანკთან გადაღებული. დღეში სამჯერ და ოთხჯერ გვირეკავდა, თან ვიდეოთვალით, მაგრამ არასდროს გვენახვებოდა სამხედრო ფორმით. მაისური ან ჟაკეტი ეცვა ხოლმე. თურმე ფრონტის წინა ხაზზე იყო. ტანკთან გადაღებული ფოტო რომ ვნახე, სიმართლე გითხრათ, ვერ ვიცანი, ფორმა ეცვა, თავზე ჩაფხუტი ეხურა. გიას გადავუგზავნე ფოტო და მივწერე, ეს შენ ხარ-მეთქი? კი, მე ვარო, სიცილის „სმაილები“ გამომიგზავნა. ეს ისე გადავიღეთ, ტანკთანო. დავუჯერე. გია, ისეთ საშინელებებს აცხადებენ, მეშინია-მეთქი. ის იქიდან მწერდა. ნუ უჯერებ, ჩვენთან არაფერი ხდება, ჩვენ საკვებს და მედიკამენტებს ვარიგებთ, ლტოლვილები მანქანით გადაგვყავს პოლონეთშიო“.

უკანასკნელად გიამ ქეთის, სიკვდილამდე რამდენიმე საათით ადრე, 17 მარტს, მხოლოდ ორი სიტყვა მისწერა. ქეთის ქმრის დაღუპვის ამბავი თანამშრომელმა შეატყობინა:

გია ბერიაშვილი იბრძოდა 2008 წლის ომშიც:

„პირველი თაობის სპეცრაზმელი იყო. 1999 წლიდან ამერიკელი ინსტრუქტორების წვრთნას გადიოდა. 2020 წლამდე მუშაობდა შინაგან საქმეთა სამინისტროში. პოლკოვნიკი იყო. 2008 წლის ომში ორი ორდენი აქვს მიღებული მამაცობისა და ღირსებისთვის“.

როგორც გიას თანამებრძოლებმა უთხრეს ქეთის, 18 მარტს, როცა რამდენიმესაათიანი ძებნის შემდეგ, გია იპოვეს, მას გული ისევ უცემდა.

გია ბერიაშვილი 26 მარტს, თბილისის ზღვის სასაფლაოზე, სამხედრო პატივით დაკრძალეს.
ბახვა ჩიქობავა
54 წლის
დაიღუპა 19 მარტს, მარიუპოლში, სავარაუდოდ, დაბომბვის დროს.

ბახვა ჩიქობავას დარჩა ცოლი და ორი შვილი.

ის „აზოვის“ ბატალიონში იბრძოდა. 24 თებერვალს, რუსული ჯარის უკრაინაში შეჭრამდე, სამხედრო ინსტრუქტორი იყო. ძირითადად, რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსიის პერიოდში შექმნილი „აზოვის“ ბატალიონის ახალბედა წევრებს წვრთნიდა. ბახვა ჩიქობავა 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს და 1992-1993 წლებში აფხაზეთის ომებშიც მონაწილეობდა. „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლებაში ყოფნის დროს, ის შინაგან საქმეთა სამინისტროს განსაკუთრებულ დავალებათა დეპარტამენტის სამეგრელო-ზემო სვანეთის სამხარეო სამმართველოს (სპეცრაზმი) უფროსი იყო.

2012 წელს, საქართველოში ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ, ბახვა ჩიქობავა გარკვეული პერიოდის განმავლობაში დაკავებული იყო. უკრაინაში 2014 წლიდან წავიდა.

ნინო ორდენიძე, ბახვა ჩიქობავას მეგობარი, რადიო თავისუფლებას ეუბნება, რომ მისგან ბოლო მესიჯი 17 მარტს მიიღო:

„კარგად ვართ, ყველაფერი კარგად არის… დიდი შემართებით იყო. თუმცა, თავიდან უფრო… ბოლოს, ეტყობა, ძალიან საშინელი მდგომარეობა რომ იყო, მხოლოდ [ასე] გვწერდა: კარგად ვარ, ცოცხალი ვარ, კარგად ვარ, ცოცხალი ვარ“.

მარიუპოლში მძიმე სამხედრო ბრძოლების გამო ბახვა ჩიქობავას გადმოსვენება საქართველოში ვერ მოხერხდა. ცხედარი, სავარაუდოდ, ქალაქშივე, რუსი სამხედროებისთვის „შეუმჩნეველ ადგილას არის დამალული“.
დავით გობეჯიშვილი
47 წლის
დაიღუპა 25 მარტს, ქალაქ ირპენთან შეტაკებებისას. დავითი სოხუმიდან დევნილი, ომის ვეტერანი, აფხაზეთის და 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომების მონაწილე იყო და უკრაინაში მოხალისედ იბრძოდა.

დარჩა ცოლი და ორი შვილი.
დავით გობეჯიშვილი 22 მარტს უკრაინაში პოლონეთიდან ჩავიდა.

დავით გობეჯიშვილმა პოლონეთის გავლით ამერიკაში გასაფრენი ბილეთი ჯერ კიდევ რამდენიმე თვის წინ იყიდა. თუმცა, უკრაინაში ომის დაწყების დღიდან, ოჯახის წევრებს უთხრა, რომ უკრაინაში აპირებდა წასვლას.

მარიკა კუბლაშვილი, დავითის ცოლი:

„საშინლად განიცდიდა იმას, რაც უკრაინაში ხდებოდა, მაგრამ ვერ ვიფიქრებდი, რომ დიდი ხნის წინ დაწყობილ გეგმებს, რომელიც ამერიკას უკავშირდებოდა, ასე ერთი ხელის მოსმით შეცვლიდა. ამერიკაში წასვლამდე, რამდენიმე დღე უწევდა პოლონეთში დარჩენა. დაგვირეკა და გვითხრა, რომ გადაიფიქრა ამერიკაში წასვლა და უკრაინაში მიდიოდა. ვეხვეწე, არ წასულიყო, მაგრამ სულ ტყუილად. მერე ჩვენს შვილს, მარის ვთხოვე, იქნებ შენ დაელაპარაკო-მეთქი. სამი დღე ეხვეწა მარი, მაგრამ უშედეგოდ. ბოლოს მითხრა, მაინცდამაინც ჩვენს შვილებამდე, მაინცდამაინც მარიმდე უნდა მოვიდნენ, რომ იარაღი ავიღო ხელშიო? მივხვდი, რომ აზრს ვეღარ შევაცვლევინებდით“.

ის 25 მარტს, უკრაინაში ჩასვლიდან ოთხი დღის თავზე, ფრონტის ხაზზე დაიღუპა.

დავით გობეჯიშვილი საქართველოში 31 მარტს ჩამოასვენეს. დაღუპულ მეომარს პატივი მიაგეს ომის ვეტერანებმა საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან, პოლიტიკოსებმა და მოქალაქეებმა.

ის 3 აპრილს, ტყიბულში, საგვარეულო სასაფლაოზე სამხედრო პატივით დაკრძალეს.
დავით მენაბდიშვილი
47 წლის
დაიღუპა 9 აპრილს, ხარკოვთან, საარტილერიო შეტევისას. ის ბატალიონ „კარპატსკა სიჩის“ მებრძოლი იყო და ხარკოვის გათავისუფლების ოპერაციაში მონაწილეობდა.

დავითი 2014 წელს დონბასსა და ლუგანსკში იბრძოდა, მანამდე, 2008 წელს, რუსეთ-საქართველოს ომში. 2014 წლამდე, განსაკუთრებულ დავალებათა დეპარტამენტში მუშაობდა, სპეცრაზმელი იყო.

გიორგი მენაბდიშვილი, დავითის შვილი:

„შეიძლება ითქვას, რომ მამა ჩუმად წავიდა ომში. ჩემი მშობლები ასურეთში ცხოვრობენ. უკვე თბილისში იყო, როცა დამირეკა, უკრაინაში მივდივარო. წინა დღეს ველაპარაკე, წასვლაზე არაფერი უთქვამს. მხოლოდ ის მითხრა, უკრაინაში ბავშვები იხოცებიან, ბავშვებს ბომბავენ და აქ ვერ ვიჯდები წყნარადო. მეორე დღეს დამირეკა და შემატყობინა, რომ წუთი-წუთზე მიფრინავდა. გამოცდილი მებრძოლი იყო. სულ მჯეროდა, რომ მამას ტყვია ვერ მოკლავდა, რადგან თუკი რაიმე იარაღი არსებობს, ყველას ფლობდა“.

გიორგი მამას გარდაცვალებამდე ერთი დღით ადრე ელაპარაკა:

„მამას მე დავურეკე. ვიცოდი, რომ იზიუმში იყო, ცხელ წერტილში, იბომბებოდა იქაურობა და მაინტერესებდა როგორ იყო, სად იყო. არ დაუმალავს, რომ რთული სიტუაცია იყო. ბოლოს მითხრა, ტელეფონი მიჯდებაო და გავითიშეთ. ეს იყო ჩვენი ბოლო საუბარი“.

მეორე დღეს, მამის გარდაცვალების ამბავი გიორგის უკრაინაში მებრძოლმა ქართველმა სამხედრომ, ვანო ნადირაძემ შეატყობინა. მათ უთხრეს, რომ დავითი დრონიდან განხორციელებული დაბომბვის დროს დაიღუპა. ბომბი მასთან ძალიან ახლოს, დაახლოებით 2 მეტრის დაშორებით ჩამოვარდა. ქართველი მებრძოლი ადგილზევე დაიღუპა.

საქართველოში 15 აპრილს ჩამოასვენეს.
ნიკოლოზ შანავა
21 წლის
დაიღუპა 9 აპრილს, ხარკოვთან, საარტილერიო შეტევისას. ის ბატალიონ „კარპატსკა სიჩის“ მებრძოლი იყო და ხარკოვის გათავისუფლების ოპერაციაში მონაწილეობდა

ნიკოლოზი დრონებით დაბომბვას ემსხვერპლა. კონტუზია მიიღო მასთან ერთად მებრძოლმა მისმა ძმამ, 19 წლის ლუკამაც.

„კარპატსკა სიჩის“ 12-წევრიანი დანაყოფის მეთაურმა გოჩა ხორავამ თქვა, რომ ნიკოლოზი „ხარკოვთან, უთანასწორო თავდასხმისას“ დაიღუპა - „ერთ კაცზე 20 ჭურვი მოდიოდა“.

ძმები უკრაინაში 15 მარტს წავიდნენ. ოჯახის წევრებს თავიანთი გადაწყვეტილების შესახებ გამგზავრებამდე ერთი დღით ადრე შეატყობინეს.

სალომე ვეფხვაძე, ნიკოლოზის მამიდაშვილი:

„მშობლებმა არაფერი იცოდნენ. ფაქტის წინაშე დააყენეს, როცა ბილეთებითა და პასპორტებით ხელში მივიდნენ სახლში და უთხრეს, ხვალ მივდივართო. ორივეს მტკიცედ ჰქონდა გადაწყვეტილი, რომ იქ მიდიოდნენ არა მხოლოდ უკრაინის დასაცავად, არამედ საქართველოსთვისაც“.

ნიკოლოზმა უკრაინაში წასვლამდე ორი დღით ადრე დაასრულა სამხედრო სავალდებულო სამსახური. ერთი წლის განმავლობაში ის მუხროვანის სამხედრო ბაზაზე მსახურობდა. ნიკოლოზი ბავშვობიდან ჭიდაობდა ჯერ თავისუფალ, შემდეგ კი ბერძნულ-რომაულ სტილში, იყო საქართველოს ჩემპიონი.

ნიკა მშობლებს უკანასკნელად გარდაცვალებამდე სამი დღით ადრე ელაპარაკა.

საქართველოში 15 აპრილს ჩამოასვენეს.
არკადი კასრაძე
40 წლის
დაიღუპა 16 აპრილს, ლუგანსკის ოლქში, ქალაქ რუბეჟნოესთან ერთ-ერთი დასახლების გაწმენდის დროს. ის „ქართველი პარტიზანების“ დაჯგუფების წევრი იყო. არკადი კასრაძე ერგნეთიდან იყო, ბოლო წლებში ცხოვრობდა შვედეთში. უკრაინაში 2 მარტს ჩავიდა და მოხალისეთა რიგებში ჩაეწერა.

იგი იყო საქართველოს შეიარაღებული ძალების ჯარისკაცი, მსახურობდა გორის ჯავშანსატანკო ბატალიონში, იყო ინსტრუქტორი ეროვნულ სასწავლო ცენტრ „კრწანისში“, ბოლოს მუშაობდა სამხედრო პოლიციაში. იყო 2004 და 2008 წლების სამხედრო ოპერაციების მონაწილე, იბრძოდა ავღანეთშიც.

„ჯარი პირადი პატაკის საფუძველზე დატოვა და წავიდა შვედეთში სამუშაოდ. უნდოდა სახლი ეყიდა შვილებისთვის. უკრაინაში ომი რომ დაიწყო, შვედეთიდან ისე წავიდა ფრონტზე, საქართველოში არც ჩამოსულა“, - გიორგი კასრაძე, არკადის ბიძაშვილი.

არკადი კასრაძეს დარჩა მეუღლე, 16 და 9 წლის შვილები და მოხუცი მამა, რომელმაც შვილის გარდაცვალების ამბავი ოჯახში ყველაზე გვიან, მისი ჩამოსვენების წინა დღეს გაიგო.
ალიკა ცაავა
40 წლის
დაიღუპა 16 აპრილს, ლუგანსკის ოლქში, ქალაქ რუბეჟნოესთან, როცა კიდევ ერთ ქართველ მებრძოლთან, ზაზა ბიწაძესთან ერთად ცდილობდა არკადი კასრაძის ცხედრის გამოტანას. „ქართველი პარტიზანების“ დაჯგუფების წევრები ჰყვებიან, რომ რუსმა სამხედროებმა მათი თანამებრძოლების ავტომობილი ააფეთქეს.

ალიკა ცაავა იბრძოდა 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომში, იყო კომანდოს ბატალიონის წევრი. მისი ოჯახი აფხაზეთიდან დევნილია. აფხაზეთის ომისას მოკლეს ალიკას მამა, ედემი ცაავა. აფხაზეთში დაიღუპნენ მისი ბაბუა და ბიძაც. მამა-შვილმა სოფელ აჩიგვარაში ალმოკიდებული სახლიდან გამოსვლა ვეღარ შეძლო.

თეა ჩანგელია, მეზობელი და ბავშვობის მეგობარი:
„[მისი მეუღლე] სავარაუდოდ ვერც შეძლებს დაკრძალვისთვის ჩამოსვლას, ოკუპირებულ სოფელში იმყოფება ხერსონთან ახლოს… ომი რომ დაიწყო, მესამე თუ მეოთხე დღეს წავიდა ალიკა ფრონტის ხაზზე. თითქმის ყოველდღე გველაპარაკებოდა ტელეფონით. წინა დღესაც ველაპარაკეთ. დედას არ ეუბნებოდა, რომ იბრძოდა, ჩვენც გვეუბნებოდა, რომ ახალგაზრდებს წვრთნიდა და იარაღის ტარებას ასწავლიდა. კი ვეჭვობდით, რომ იბრძოდა, მაგრამ ასე პირდაპირ არ ამბობდა“.

დარჩა ცოლი უკრაინაში და მოხუცი დედა და და-ძმა საქართველოში. ალიკა ცაავას ზუგდიდში დაკრძალავენ.
ზაზა ბიწაძე
40 წლის
დაიღუპა 16 აპრილს, ლუგანსკის ოლქში, ქალაქ რუბეჟნოესთან, კიდევ ერთ ქართველ მებრძოლ, ალიკა ცაავასთან ერთად, იმ დროს, როდესაც ცდილობდა ცოტა ხნით ადრე დაღუპული არკადი კასრაძის ცხედრის გამოტანას. თანამებრძოლების თქმით, რუსმა სამხედროებმა ააფეთქეს ავტომობილი, რომელშიც ქართველი მებრძოლები ისხდნენ - ზაზა მანქანის საჭესთან იჯდა. ზაზაც, ალიკაც და არკადიც „ქართველი პარტიზანების“ დაჯგუფების წევრები იყვნენ.

იყო აფხაზეთის ომის მონაწილე. უკრაინაში 2014 წლიდან იბრძოდა და რამდენჯერმე მძიმედაც დაიჭრა.

მარიამ ბიწაძე, შვილი: „აგვისტოს ომშიც უნდოდა წასვლა, მაგრამ იმდენად სწრაფად დამთავრდა ის ომი, ვერ მოასწრო. უკრაინაში როგორც კი დაიძაბა სიტუაცია, მაშინვე წავიდა და იმის შემდეგ სულ იქ იყო. მუდმივი კონტაქტი გვქონდა, ბოლოს სიკვდილის წინა დღეს ველაპარაკეთ - დეტალურად არასოდეს არაფერს გვიყვებოდა, არ უნდოდა, რომ შევეშინებინეთ, მაგრამ ბოლო დღეებში უკვე ამბობდა, საშინელება ხდება, მიწასთან არის ყველაფერი გასწორებულიო“.

ზაზა ბიწაძეს დარჩა მეუღლე, ნინო მაჭარაშვილი, სამი შვილი და ორი შვილიშვილი.

მას რუსთავში, საოჯახო სასაფლაოზე დაკრძალავენ.
ვიტალი ორბელაძე
46 წლის
უკრაინელი ქართველი ვიტალი ორბელაძე 23 აპრილს, ქალაქ იზიუმში, რუსულ დაბომბვას ემსხვერპლა. ის ბატალიონ „კარპატსკი სიჩის“ მებრძოლი იყო.

ვიტალი უკრაინაში დაიბადა და გაიზარდა. დედა უკრაინელი ჰყავდა. ომში წასვლამდე ის კიევში, მშენებლობებზე, შემდუღებლად მუშაობდა. ომის დაწყებისთანავე მიაკითხა სამხედრო კომისარიატს და ფრონტის ხაზზე გაგზავნა მოითხოვა.

ალიონა ორბელაძე, ვიტალის მეუღლე:
„ჩაიწერეს მისი მონაცემები და უკან გამოუშვეს. უთხრეს, სახლში წადი და გამოძახებას დაელოდეო. ელოდა, ელოდა, ყოველდღე ელოდა, რომ გამოიძახებდნენ, მაგრამ როცა არავინ შეეხმიანა, მოხალისეთა დანაყოფების ძებნა დაიწყო. ასე აღმოჩნდა „კარპატსკი სიჩში“ და 6 აპრილს ფრონტის წინა ხაზზე წავიდა".

ალიონას თქმით, მას და ვიტალის წინ ბევრი გეგმა ჰქონდათ, რომელიც საქართველოსაც უკავშირდებოდა:
„ვიტალი რამდენიმე წლის წინ საქართველოში მუშაობდა. მანდ ნათესავებიც ჰყავდა. სამწუხაროდ, მე მათ არ ვიცნობ. ძალიან უყვარდა საქართველო. ხშირად მელაპარაკებოდა მის მეორე სამშობლოზე. სულ იმას მიმეორებდა, საქართველო ძალიან ლამაზიაო. განსაკუთრებით უყვარდა ქართული ცეკვა და ოცნებობდა, რომ ოდესმე აუცილებლად ისწავლიდა ცეკვას. ძალიან უნდოდა ქართული ენის სწავლა. მოხალისეთა დანაყოფში, სადაც ის მოხვდა, ბევრი ქართველი იბრძოდა და ძალიან გახარებული იყო. მეუბნებოდა, გამიმართლა, აქ ბევრი ქართველია, ენასაც ვისწავლი, ომიც დამთავრდება და მერე ერთად წავიდეთ საქართველოშიო“.

ვიტალი ორბელაძე დაკრძალულია ნიკოლაევსკის ოლქში, სოფელ ნოვომარიევკაში.
ტელმან (ტატო) ბიგვავა
27 წლის
დაიღუპა 8 მაისს, მარიუპოლში, „აზოვსტალის“ ტერიტორიაზე. ის ბუნკერსაწინააღმდეგო ბომბის ჩამოვარდნას ემსხვერპლა. ტატო 18 თანამებრძოლთან ერთად ნანგრევებში მოყვა. მისი ცხედარი 9 მაისს ამოასვენეს.

ტელმან (ტატო) ბიგვავა 1995 წელს, უკრაინაში დაიბადა. დედა, ნანა მამარდაშვილი სოხუმელია. მამა, ბადრი ბიგვავა ზუგდიდიდანაა.

ანუკი ბიგვავა, ტატოს და:
„მამამ კიევში დაამთავრა საავიაციო სასწავლებელი. უკრაინაში საკუთარი ბიზნესი წამოიწყო და ამიტომ გადაწყვიტეს უკრაინაში გადმოსვლაც. კავშირი საქართველოსთან არასდროს გაგვიწყვიტავს. ყოველ ზაფხულს ჩამოვდიოდით საქართველოში. ჩემი ძმა უკრაინაში დაიბადა, უკრაინის მოქალაქე იყო, მაგრამ იცოდა, რომ მისი სამშობლო უკრაინასთან ერთად, საქართველო იყო. ომში უკრაინის დროშასთან ერთად, საქართველოს დროშაც თან ჰქონდა. ძალიან უყვარდა აქაურობა, კავშირი არასდროს გაუწყვიტავს თავის ფესვებთან. ტანზე ჰქონდა ამოსვირინგებული ქართული ვაზი და ბორჯღალი“, - გვიყვება ანუკი ბიგვავა.

19 წლის იყო ტატო, როცა 2014 წელს, ევრომაიდნის მოვლენების, რუსეთის მიერ განხორციელებული აგრესიის შედეგად ყირიმის ანექსიისა და სეპარატისტების მიერ დონეცკისა და ლუგანსკის რეგიონების ნაწილის ე.წ. დამოუკიდებელ რესპუბლიკებად გამოცხადების შემდეგ, მან და მისმა საუკეთესო მეგობარმა რომამ, უკრაინის საზღვაო ქვეითთა და ჯარისკაცთა პოლკ „აზოვში“ გაწევრიანება გადაწყვიტეს.

„ტატო ჩამოვიდა და გვითხრა, რომ „აზოვის“ ბატალიონში აპირებდა გაწევრიანებას. მახსოვს, ძალიან მძაფრი რეაქცია გვქონდა. ყველამ ვიცით, რას ნიშნავს ჯარისკაცის ოჯახის წევრობა. არავინ იცის, სად დაეწევა სიკვდილი. არ დაგვღუპო-მეთქი, ვთხოვდი, მშობლები ვერ გადაიტანენ, რამე რომ დაგემართოს-მეთქი, მაგრამ უარი მითხრა. ეს ჩემი გადაწყვეტილებაა და ეცით ამ გადაწყვეტილებას პატივიო“, - გვიყვება ტატოს და.

ტატო ბიგვავა „აზოვის“ პოლკის მებრძოლი 2015 წელს გახდა.

„ნორმალურად“ - ერთი სიტყვით პასუხობდა ხოლმე ტატო „ტელეგრამში“ ანუკის შეკითხვას „როგორ ხარ?“. არასდროს მიუწერია ოჯახის წევრებისთის, რომ მის სიცოცხლეს საფრთხე ემუქრებოდა. ანუკი ამბობს, რომ ტატომ ამის შესახებ მხოლოდ შეყვარებულს გაუმხილა:

„მისწერა, რომ სავარაუდოდ, ცოცხალი ვეღარ დაბრუნდებოდა. ამზადებდა, რომ ის მოკვდებოდა. ეუბნებოდა, რომ თუ „აზოვსტალი“ დაეცემოდა, 99% ისიც დაიღუპებოდა. სწერდა, რომ აღარც შიში ჰქონდა, აღარც სხვა ემოცია, მარტო სიბრაზე და სიძულვილი“.

ტატო ბიგვავას ცხედარი ახლა მარიუპოლშია. რუსული არმიის მიერ ალყაშემორტყმული ქალაქიდან მისი, ისევე, როგორც სხვა დაღუპული მებრძოლების გამოსვენება, ჯერჯერობით ვერ ხერხდება. ანუკი ამბობს, რომ მას შემდეგ, რაც ოჯახი ტატოს ცხედარს დაიბრუნებს, მას, სავარაუდოდ, საქართველოში გადმოასვენებენ და აქ დაკრძალავენ.

რატი შურღაია
38 წლის
დაიღუპა 14 მაისს, ხარკოვის ოლქში, იზიუმთან. ის ბატალიონ „კარპატსკა სიჩის“ მებრძოლი იყო და ხარკოვის გათავისუფლების ოპერაციაში მონაწილეობდა.

გარდაცვალებამდე რამდენიმე დღით ადრე, იზიუმთან განხორციელებული საჰაერო შეტევისას, ძლიერი კანტუზია განუვითარდა, თუმცა, კლინიკაში მხოლოდ სამი-ოთხი დღე გაატარა და კვლავ ფრონტის წინა ხაზზე დაბრუნდა.

რატი შურღაიას მამიდაშვილი, მამუკა გუდავა:
„კლინიკაში რომ იწვა, ეშინოდა, ფრონტის ხაზს ჩამომაშორებენო და რამდენიმე დღეში, ისე, რომ მკურნალობა სრულყოფილად არ დაასრულა, თავის ბატალიონში დაბრუნდა. იქ, თანამებრძოლებსაც დაუმალა, უთხრა, დავამთავრე მკურნალობის კურსი და ჯანმრთელი ვარო. ჩვენც გვიმალავდა, რომ კანტუზია ჰქონდა. მხოლოდ ის გვითხრა, მსუბუქად დავშავდიო და ორ-სამ დღეში მოგვწერა, გამომწერესო. თურმე კი არ გაწერეს, გაპარულა. ბრძოლა უნდოდა, ხშირი მიმოწერა მქონდა და სულ იმეორებდა, ფიცი მაქვს დადებული, რომ ბოლომდე ვიბრძოლებ უკრაინისა და საქართველოსთვის და ამ ფიცს არ გავტეხო. რატი სამხედრო ნაწილში დაიღუპა. წინა დღეებში მიღებული ტრავმების შედეგად ჯანმრთელობის მდგომარეობა გაურთულდა და მდგომარეობიდან ვეღარ გამოიყვანეს“.

რატი შურღაია საომრად უკრაინაში ომის დაწყებიდან რამდენიმე დღეში წავიდა:
„რატის უკრაინელი მეუღლე ჰყავს. 3 წლის წინ დაქორწინდნენ. ომი რომ დაიწყო, რატი პოლონეთში იყო, იქ მუშაობდა. მარტის დასაწყისში პოლონეთიდან უკრაინაში ჩავიდა და მაშინვე საომრად წავიდა. სამხედრო გამოცდილება არ ჰქონია, თუმცა, მისი გადაწყვეტილება შეიძლება ითქვას, რომ არავის გაჰკვირვებია. ასეთი ტიპი იყო. სულით მებრძოლი და მეომარი. პრინციპული ადამიანი იყო. რასაც იტყოდა, იმას აუცილებლად გააკეთებდა“.

რატი მამიდაშვილს გარდაცვალებამდე ერთი დღით ადრე ელაპარაკა:
„გახარებული იყო. ხარკოვის ოლქის გათავისუფლების ოპერაციამ უმაღლეს დონეზე ჩაიარა, გავყარეთ მტერი და ორ-სამ დღეში ისევ ახალ ოპერაციას ველოდებითო. წუთნახევარი, ორი წუთი ველაპარაკე. დამპირდა, ხვალ დილით დაგირეკავო. მეორე დილით ველოდებოდი მის ზარს და აღარ დარეკა. მივწერე, ავნერვიულდი, ხომ მშვიდობა გაქვს-მეთქი. პასუხი არ დამიბრუნა. ვიფიქრე, შეიძლება დავალებაზე არიან გასულები და ტელეფონისთვის არ სცალია-მეთქი. იმ დროს უკვე გარდაცვლილი ყოფილა“.

რატი შურღაია საქართველოში 20 მაისს ჩამოასვენეს.
გიორგი გრიგოლია
40 წლის
დაიღუპა ივნისის დასაწყისში.
ის დონეცკის ოლქში, ბახმუტის მიმდებარე ტერიტორიაზე, იბრძოდა.
საქართველოში 10 ივნისს ჩამოასვენეს.
დარჩა მეუღლე და ორი შვილი.
გიორგი გრიგოლია უკრაინაში საცხოვრებლად 16 წლის წინ გადავიდა. უკრაინაში ცხოვრობდა გიორგის მამაც.
ფრონტის ხაზზე ომის დაწყებისთანავე წავიდა.

გიორგის ბავშვობის მეგობარი, გიორგი კაჭარავა:

„ერთად ვიზრდებოდით აბაშაში. გიორგი თავისუფლების ქუჩაზე ცხოვრობდა. ძმებივით ვიყავით. 4 წლით ჩემზე უფროსი იყო. წლების წინ, უკრაინაში ჯერ გიორგის მამა წავიდა, მუშაობა დაიწყო და მერე გიორგი წაიყვანა. ააწყო ცხოვრება, დაოჯახდა. უკრაინა მის მეორე სამშობლოდ იქცა. ძალიან კარგი ხელოსანი იყო. სხვადასხვა მშენებლობაზე მუშაობდა. ოდესაში ცხოვრობდნენ. ომი რომ დაიწყო, ცოლ-შვილი უსაფრთხო ადგილას გაგზავნა და თვითონ ომში წავიდა“.

გიორგი ბავშვობის მეგობარს ფრონტის ხაზიდან ორი სიტყვით ატყობინებდა ხოლმე, რომ კარგად იყო:

„ვნერვიულობდით. ვწერდით ხოლმე, როგორ იყო, რა მდგომარეობაში. მოკლედ მოგვწერდა ხოლმე, არა მიშავსო და ჩვენც ცოტა ხანი დავმშვიდდებოდით. როცა ვხედავდი, რომ მისი "მესენჯერი" მწვანედ ენთო, მიხაროდა, ე.ი. ყველაფერი კარგად იყო. გიორგი ვერ მიატოვებდა იქაურობას. ვერ მიატოვებდა მეგობრებს, ახლობლებს. გმირული სულის ადამიანი იყო. იცოდა, რომ უკრაინას მისი გვერდში დგომა სჭირდებოდა და ამიტომაც წავიდა. უკრაინელების გვერდიგვერდ იბრძოდა. როგორც ვიცი, მასთან ერთად რამდენიმე უკრაინელი დაიღუპა. სამწუხაროდ, გარდაცვალების ზუსტი დღე არ ვიცით. სავარაუდოდ, 4 ან 5 ივნისს დაიღუპა. ვიცით, რომ დონეცკის ოლქში, ბახმუტის მიმდებარე ტერიტორიაზე იბრძოდა. გიორგის მამა ნიკოლაევშია. სამწუხაროდ, შვილის ცხედარი ვერ ნახა, რადგან კიევში ჩასვლა ვერ მოახერხა“.

გიორგი გრიგოლიას 11 ივნისს, აბაშაში, დედის გვერდით დაკრძალავენ
დანიელ გერლიანი
24 წლის
დაიღუპა 3 ივნისს. გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, ის ზაპოროჟიესთან ბრძოლისას, ჭურვის აფეთქებას ემსხვერპლა.

დანიელის დედამ, ალლა გერლიანმა, სოციალურ ქსელში დაწერა: „ჩემი შვილის სიცოცხლე შეწყდა, ჩემი დამცველის, ოფიცრის, არაჩვეულებრივი, ნათელი, მართალი ბიჭის, ჩემი დანიელის სიცოცხლე. ის სამშობლოსთვის ბრძოლაში დაეცა, მშობლიური მიწისთვის ბრძოლას შეეწირა, მოკვდა, რათა ჩვენ გვეცოცხლა“.

დანიელი კიევში დაიბადა. ის უკრაინის მოქალაქე იყო. მამა, გურამ გერლიანი, აფხაზეთიდან დევნილია. უკრაინაში საცხოვრებლად აფხაზეთის ომის შემდეგ, 90-იან წლებში წავიდა, იქ დაოჯახდა და შვილებიც იქ შეეძინა.

რევაზ კვანჭიანი, დანიელის მამის მეგობარი:

„ომი რომ დაიწყო, გურამმა ცოლი და უმცროსი ვაჟი, რომელსაც ჯანმრთელობის პრობლემები აქვს, ჩვენთან, ჰოლანდიაში გამოუშვა. უფროსი, დანიელი კი უკრაინაში დარჩა. უკრაინაში დარჩა გურამიც, შვილი არ დატოვა. დანიელმა ბოლო, გამოსაშვები გამოცდა რომ ჩააბარა, იმავე დღეს წავიდა საომრად. იურიდიულ ფაკულტეტზე სწავლობდა, ძალიან ნიჭიერი ახალგაზრდა იყო. ბიჭის გარდაცვალების შემდეგ, მამამისს რომ ველაპარაკე, მითხრა, ვერაფრით გადავარწმუნეთ, რომ არ წასულიყო. მისი არჩევანი იყო, არავის დაგვიჯერაო. დანიელის დედა და ძმა გარკვეული პერიოდი ჩვენთან ცხოვრობდნენ, შემდეგ ჰოლანდიის მთავრობამ უკრაინიდან დევნილები სხვადასხვა სასტუმროში გადაანაწილა. გარდაცვალებამდე ერთი კვირით ადრე, დანიელს შვებულება ჰქონდა. დედამისი ჩვენთან იყო სტუმრად და აქედან ელაპარაკა ტელეფონით. გვესმოდა, როგორ ეხვეწებოდა, 100 დღე ხომ იომე, იქნებ აღარ წახვიდე, დაისვენოო, მაგრამ ბიჭს არაფრის გაგონება არ უნდოდა. ვიცით, რომ დანიელს შეყვარებული ჰყავდა, ომის დასრულების შემდეგ დაქორწინებას აპირებდნენ“.

დანიელ გერლიანი 9 ივნისს, კიევში დაკრძალეს.
ალუდა ზვიადაური
42 წლის
ინფორმაცია მისი გარდაცვალების შესახებ 18 ივნისს გავრცელდა. ალუდა ზვიადაური სევეროდონეცკის მიმართულებით იბრძოდა.

ალუდა ზვიადაურის თანამებრძოლი, მის დას, ლელა ზვიადაურს სწერს:

„კილომეტრ ნახევარი ჰყავს დაჭრილი უკრაინელი ჯარისკაცი ნათრევი, რა დროსაც ესროლეს. ასეთი რამ არ ვიცი, ვინმეს გაეკეთებინოს, რაც ალუდამ გააკეთა. დაჭრილზე ჩახუტებული იყო ისევ. ისიც დაიღუპა. რაც უნდოდა დაამტკიცა თავისი საქციელით, დატოვა უკვდავი გმირის სახელი. თუ გადავრჩი, ბევრ სტატიებს გავაკეთებთ მასზე. “

ალუდა ბოლო ერთი წლის განმავლობაში ესტონეთში ცხოვრობდა, მუშაობდა და თან პროფესიულ სასწავლებელში აპირებდა ჩაბარებას. უკრაინაში ისე წავიდა, რომ მისმა ოჯახის წევრებმა, რომლებიც საგარეჯოს რაიონში, სოფელ გომბორში ცხოვრობენ, არაფერი იცოდნენ.

ალუდა ზვიადაურის ბიძა, ნუგზარ ჭინჭარაული:

„წლების განმავლობაში, სამთავრობო დაცვაში მუშაობდა. ერთი წლის წინ, ესტონეთში წასვლა გადაწყვიტა, კარგად იცოდა ინგლისური ენა, ერთ-ერთმა ესტონურმა კომპანიამ გამოუგზავნა სამუშაო მოწვევა და წავიდა. ამ ზამთარს ესტონეთში, პროფესიულ სასწავლებელშიც შეიტანა საბუთები. ორი-სამი კვირა რომ აღარ შემეხმიანა, დავურეკე, სად ხარ-მეთქი დაკარგული და მეუბნება, კიევში ვარო. გადავირიე. ერთი თვის განმავლობაში, სულ ჩხუბი მქონდა მასთან. ჩამოდი, დედას მიხედე, დაოჯახდი და იმდენი საბრძოლო გექნება, ვეღარ აუხვალ-მეთქი. უარზე იყო, ტელეფონს მითიშავდა. ამბობდა, რუსები აქ უნდა მოვიგერიოთ, მანდ რომ აღარ მოვიდნენო. რომ მივხვდი, უკრაინიდან არ წამოვიდოდა, მერე იმას ვეხვეწებოდი, ფრონტის ხაზზე მაინც არ წახვიდე, კიევში დარჩი-მეთქი, გამოუცდელი ხარ, მაგრამ უარზე იყო. რაღა აქ მოვკვდე, დამალული, თუ სიკვდილი მიწერია, ფრონტის ხაზზე უნდა მოვკვდეო. ბოლო ლაპარაკისას მითხრა, კონტრაქტს მოვაწერე ხელი, იარაღი მომცეს და ლუგანსკის ოლქში მივდივარო. როგორც მე მითხრეს, უკრაინულ-ჩეჩნურ ბატალიონში იბრძოდა. ათასი ამბავი დადის მის სიკვდილზე. გულიანი ბიჭი იყო, მამაცი, უმამოდ, ჩემს ხელში გაზრდილი. მძღოლმა, რომელმაც ალუდას ცხედრის ტრანსპორტირება მოახდინა, მითხრა, რომ გარდა ზურგში ნასროლი ტყვიისა, საკონტროლო ტყვიაც აქვს ნასროლი“.

ალუდა ზვიადაური საქართველოში 25 ივნისს ჩამოასვენეს.
კახა გოგოლი
47 წლის
კახა გოგოლი ლუგანსკის ოლქში, 10 ივლისს, რუსული არმიის საჰაერო იერიშისას დაიღუპა.

ის ოკუპირებული აფხაზეთის, გულრიბშის რაიონის სოფელ ფშაფის მკვიდრი იყო. საკუთარი სახლიდან იძულებით გადაადგილების შემდეგ, ცოლ-შვილთან ერთად თბილისში, დევნილთა დასახლებაში ცხოვრობდა. ბოლო პერიოდში, მშობლების ავადმყოფობის გამო, ფოთში გადავიდა საცხოვრებლად.

კახა გოგოლი იბრძოდა 2008 წლის ომში. მანამდე კი აფხაზეთში.

დაღუპული მებრძოლის ბიძაშვილი, ირაკლი ფიფია:
„კახა ომის პირველივე დღეებში, სხვა ქართველ მებრძოლებთან ერთად წავიდა ომში. უკვე ფრონტის ხაზზე იყო, როდესაც გავიგეთ, რომ ომში წავიდა. ისეთი პატრიოტული სულის ადამიანი იყო, ისეთი უტეხი, რომ მისგან სხვა მოლოდინი ვერც გექნებოდა. ჯერ კიდევ 17 წლის იყო, აფხაზეთის ომში რომ იბრძოდა. არასრულწლოვანი იყო, კომისარიატში რომ მივიდა უკან გამოისტუმრეს, მაგრამ მაინც იშოვა იარაღი და გაიპარა. შემდეგ უკვე 2008 წლის ომში სამხედროების რიცხვში ირიცხებოდა და იქაც იბრძოდა. ახლაც იმ შემართებით იყო წასული, რომ არა მხოლოდ უკრაინის, არამედ საქართველოს თავისუფლებისთვის ომობდა. თითქმის ყოველ დღე გვირეკავდა. ყოველ დღე გვწერდა. ან სად პოულობდა დროს, ან როგორ ახერხებდა, რომ იმ ჯოჯოხეთიდან, რაც უკრაინაში ტრიალებს, ჩვენი ამბებიც გაეგო და თავისი ამბებიც შეეტყობინებინა. გარდაცვალებამდე ერთი დღით ადრე ველაპარაკე. აქეთ გვამშვიდებდა და გვამხნევებდა ხოლმე, თითქოს ის კი არა, ჩვენ ვიყავით ომში“.

კახა გოგოლს ცოლი და ერთი შვილი დარჩა.

ის 19 ივლისს, ფოთში, საგვარეულო სასაფლაოზე სამხედრო პატივით დაკრძალეს.
ბერდია ჯოხაძე
43 წლის
ბერდია ჯოხაძე 12 აგვისტოს, ნიკოლაევის საავადმყოფოში გარდაიცვალა. მისი და, ბელა ჯოხაძე ამბობს, რომ ის ხერსონის ოლქში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებების დროს, რუსეთის არმიის მიერ ქიმიური იარაღის გამოყენების შედეგად განვითარებული გართულებების გამო დაიღუპა.

ბერდია ჯოხაძე უკრაინაში საცხოვრებლად 13 წლის წინ გადავიდა. იქვე დაოჯახდა და ომში წასვლამდე ერთ-ერთ დაცვის კომპანიაში მუშაობდა. საომარ მოქმედებებში ომის დაწყებიდან მალევე ჩაერთო. თუმცა, საქართველოში დარჩენილ დედას და დას ამის შესახებ არაფერი უთხრა.

ბელა ჯოხაძე, ბერდიას და:
„ჩვენ ვიცოდით, რომ უკრაინის შემოგარენში იყო. ტელეფონზე რომ ველაპარაკებოდით, გვეუბნებოდა, ბომბსაფრებში მყოფ ხალხს ვეხმარები, არაფერია საშიში და სანერვიულოო. მხოლოდ მისი გარდაცვალების შემდეგ გავიგეთ, რომ თურმე ბუჩაშიც იბრძოდა. ერთ-ერთი კორპუსიდან მოქალაქეების გამოყვანის დროს, სინკარი დასცემია, მხარი ჰქონია ამოვარდნილი, ნეკნები ჰქონია დაზიანებული. საავადმყოფოში წოლილა. ესეც კი არ ვიცოდით. თავდაპირველად მოხალისედ იყო. შემდეგ გაიარა წვრთნები და 206-ე ბატალიონში გაწევრიანდა და სწორედ ამ ბატალიონთან ერთად წავიდა უკვე ხერსონის ოლქში. ეს ყველაფერი ჩვენ მას შემდეგ შევიტყვეთ, რაც ბერდია გარდაიცვალა. დედა რომ ელაპარაკებოდა ხოლმე ტელეფონზე, სთხოვდა, მოკიდე ბავშვს ხელი და წამოდით საქართველოშიო. მაგრამ იქიდან პასუხობდა, წლების შემდეგ, შვილი რომ მკითხავს, სად იყავი მამა ომის დროსო, ვუთხრა, ლაჩარივით გავიქეციო? ნახევარ წელში სულ მთლად გაჭაღარავდა“...

ოჯახის წევრებისთვის უცნობია, როდის მიიღო ბერდიამ ქიმიური ინტოქსიკაცია:
„ჩვენ 12 აგვისტოს შევიტყვეთ მისი გარდაცვალების ამბავი. გვაქვს ვარაუდი, რომ შესაძლოა, ერთი ან ორი კვირით ადრე მიიღო ინტოქსიკაცია, რადგან 206-ე ბატალიონში ივლისის თვეში ჩაირიცხა და სწორედ მას მერე წავიდა ხერსონში. გადმოცემით ვიცით, რომ მებრძოლებმა შეისუნთქეს გაურკვეველი წარმომავლობის კვამლი. ჩემს ძმას დაეწყო სუნთქვის პრობლემა და ტკივილი. თავდაპირველად იფიქრეს, რომ იყო პნევმონია, თუმცა, ნიკოლაევის საავადმყოფოში გამოკვლევისას, პნევმონია არ დადასტურდა. ამიტომ ჩემმა ძმამ ოფიციალური უარი განაცხადა მკურნალობაზე, დოკუმენტს მოაწერა ხელი და კვლავ ბრძოლის ველზე დაბრუნდა. უკვე რამდენიმე ხანში, მისი მდგომარეობა გართულდა და საბოლოოდ ფილტვის ტრომბით გარდაიცვალა. ჩვენ არაფერი ვიცოდით არც იმის შესახებ, რომ ინტოქსიკაცია ჰქონდა, არც ის, რომ კლინიკაში იწვა. ყველაფერს გვიმალავდა. მხოლოდ იმას გვწერდა ხოლმე, რომ კარგად იყო და სანერვიულო არაფერი გვქონდა. ისიც კი არ ვიცოდით, რომ ხერსონში იყო. კიევში გვეგონა“.

ბერდია ჯოხაძეს ერთი შვილი დარჩა.

ქართველი მებრძოლი 21 აგვისტოს, წავკისის სასაფლაოზე, სამხედრო პატივით დაკრძალეს.
გელა გოგია
55 წლის
გელა გოგია 26 აგვისტოს, დონეცკის ოლქში, სარაკეტო იერიშისას დაიღუპა.

საქართველოდან უკრაინაში საცხოვრებლად 25 წლის წინ, ოჯახთან ერთად წავიდა.

გეგა გოგია უკრაინის ტერიტორიული მთლიანობის დასაცავად 2014 წლიდან იბრძოდა. როგორც მისი და ყვება, ქართველ მებრძოლს ამ პერიოდში არაერთი ჯილდოც აქვს მიღებული.

ფიქრია გოგია, გელას და:
„გარდაცვალებამდე რამდენიმე საათით ადრე, დილით ველაპარაკე. მითხრა, გადმოგირეკავო. რომ აღარ გამოჩნდა, შემდეგ ხმოვანი შეტყობინება გავუგზავნე. წაიკითხა, მაგრამ პასუხი აღარ დაუბრუნებია. უკრაინაც ისე უყვარდა, როგორც საქართველო. რა დროც საქართველოში იცხოვრა, ზუსტად იმდენი იცხოვრა უკრაინაშიც. ერთმანეთისგან არ არჩევდა ამ ორ ქვეყანას. ორი სამშობლო ჰქონდა. იცოდა, რომ მასზე ვდარდობდი და როგორც კი ახერხებდა, მაშინვე მატყობინებდა, რომ კარგად იყო. სულ ვთხოვდი, რომ წამოსულიყო საქართველოში, ცოტა ხნით მაინც აეღო შვებულება, მაგრამ ამბობდა, ახლა აქ ვარ საჭიროო. სულით მებრძოლი ადამიანი იყო და ვიცოდი, რომ იქაურობას არ მიატოვებდა“.

გელა გოგიას ცოლი და ორი შვილი დარჩა.

მას სენაკში, საგვარეულო სასაფლაოზე, 6 სექტემბერს დაკრძალავენ.
კირილ შანავა
25 წლის
კირილ შანავა 7 ივნისს დაიღუპა. ის ლუგანსკის ოლქში, აფეთქებას ემსხვერპლა.

წარმოშობით ქართველი მებრძოლი უკრაინის მოქალაქე იყო. მედიაში გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, ის საქართველოში დაიბადა, თუმცა წლების წინ, ოჯახთან ერთად უკრაინაში გადავიდა საცხოვრებლად.
ედიშერ კვარაცხელია
44 წლის
დაიღუპა 10 ოქტომბერს, დონეცკის ოლქში, ქალაქ ბახმუტთან მიმდინარე ოპერაციისას. ოჯახის წევრების ინფორმაციით, ის სავარაუდოდ, ნაღმის აფეთქებას ემსხვერპლა.

ედიშერ კვარაცხელია უკრაინაში 2014 წლის მაისში წავიდა. ქართველი სამხედრო 25-ე ცალკეული მოტომსროლელი დივიზიის, "КИЇВСЬКА РУСЬ-ის" წევრი, სამხედრო ინჟინერი და გამნაღმველი იყო.

ედიშერ კვარაცხელია 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომის მონაწილეა.

უკრაინაში დაღუპული ქართველი სამხედროს ძმა, ბაკურ კვარაცხელია:

„პროფესიონალი სამხედრო იყო. თავისი საქმისადმი სიყვარული და თავდადება არაერთხელ დაამტკიცა და უამრავი სამხედრო ჯილდო აქვს მიღებული სხვადასხვა ოპერაციაში გამოჩენილი გმირობისა და პროფესიონალიზმისთვის. ჯილდოების ნაწილი უკვე გამოგვიგზავნეს უკრაინიდან. ნაწილს - ველოდებით“.

ბაკურ კვარაცხელიამ ძმა უკანასკნელად 9 წლის წინ, უკრაინაში წასვლამდე ნახა. ამ ხნის განმავლობაში მათ ყოველდღიური სატელეფონო კომუნიკაცია ჰქონდათ. ბაკური ძმას გარდაცვალებამდე რამდენიმე საათით ადრე, "მესენჯერით" ელაპარაკა:

„როგორც გვითხრეს, ედიშერი დილით ადრე დაიღუპა. ღამის პირველ საათამდე ვლაპარაკობდით მესენჯერში. ვხუმრობდით. ბოლოს მითხრა, კარგი, დამაძინე, დილით ადრე ვარ ასადგომი, ოპერაციაზე მივდივართო. ედიშერი პროფესიონალი ჯარისკაცი იყო და ვიცოდი, რომ სახიფათო ზონებში იმყოფებოდა. ბოლო 9 წელი, რაც ედიშერი უკრაინაში წავიდა, უცხო ნომერი რომ მირეკავდა ხოლმე, ფეხზე ვდგებოდი. სულ მეშინოდა, სულ მქონდა მოლოდინი, რომ რაიმე ცუდს შემატყობინებდნენ. ჩვენთან არასდროს ლაპარაკობდა სად იბრძოდა და როგორ იყო, მაგრამ მე ხომ ვიცოდი, რომ ის ბრძოლის წინა ხაზებზე იქნებოდა. ამბობდა ხოლმე - „ბინძურ სისხლიანებზე უნდა გავიმარჯვოთ“ და მერე ჩამოვალ საქართველოშია. ეს იყო მისი მიზანი. სამწუხაროდ, მედიაში გავრცელდა ინფორმაცია, თითქოს ის უკრაინაში დუხჭირი ცხოვრების გამო წავიდა და თითქოს მის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე იყო საქართველოში აღძრული. ეს ინფორმაცია სიმართლეს არ შეესაბამება. იმ წლებში, როგორც არაერთი სამხედრო, შესაძლოა ისიც ყოფილიყო დაბარებული გამოკითხვაზე, მაგრამ მის წინააღმდეგ არანაირი საქმე აღძრული არ არის. რაც შეეხება ფინანსურ მდგომარეობას და გაჭირვებას, უკრაინაში მებრძოლები ფულის საშოვნელად არ მიდიან. იქ ომია, ეს ბიჭები იქ მტერს ებრძვიან. გულდასაწყვეტია, რომ მსგავსი დეზინფორმაცია გავრცელდა ჩემი ძმის შესახებ. ჩემი ძმა იყო ძალიან წესიერი ადამიანი, განსაკუთრებული იუმორის გრძნობით. გვერდში დგომის მაგალითი შეეძლო მიეცა გარშემომყოფებისთვის“.

ედიშერ კვარაცხელია ცოლი და ორი არასრუწლოვანი შვილი დარჩა.

ქართველ სამხედრო საქართველოში 15 ოქტომბერს ჩამოასვენეს. მას 20 ოქტომბერს, წალენჯიხაში, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალავენ.
მიხეილ ყაფლანიშვილი
46 წლის
დაიღუპა 21 ოქტომბერს, ლუგანსკის ოლქში. თანამებრძოლების ინფორმაციით, მიხეილ ყაფლანიშვილი ერთ-ერთ სოფელში, სადაზვერვო სამუშაოს ასრულებდა, როდესაც დაბომბვა დაიწყო და ის ჭურვის ნამსხვრევმა იმსხვერპლა. მიხეილ ყაფლანიშვილი საერთაშორისო ლეგიონის, „ჩარლი 2“-ის წევრი იყო.

უკრაინაში მარტის დასაწყისში, ომის დაწყებიდან რამდენიმე დღეში წავიდა. მიხეილ ყაფლანიშვილი წლების განმავლობაში გერმანიაში, ოჯახთან ერთად ცხოვრობდა, საკუთარი ბიზნესი ჰქონდა და იყო ემიგრანტთა ორგანიზაციის, „ერთად სახლში“ დამფუძნებელი და ხელმძღვანელი. უკანასკნელ წლებში, მისი ორგანიზებით, გერმანიასა და ევროპის სხვადასხვა ქვეყანაში, არაერთი ანტისაოკუპაციო აქცია გაიმართა.

ემიგრაციაში ცხოვრების პარალელურად, ის საქართველოში ანტისაოკუპაციო მოძრაობის წევრი იყო და მონაწილეობდა სხვადასხვა საპროტესტო აქციაში. უკანასკნელად საქართველოში გასული წლის შემოდგომაზე იმყოფებოდა.

ცირა სამხარაძე, მიხეილ ყაფლანიშვილის ცოლი:

„გერმანიაში ვიყავით უკრაინაში ომის დაწყების ამბავი რომ შევიტყვეთ. ბევრი არ უფიქრია. ომის დაწყებიდან რამდენიმე დღეში, მარტის დასაწყისში მითხრა, რომ ომში მიდიოდა. ასეა საჭირო უკრაინისთვისაც და საქართველოსთვისაცო. როგორ გითხრათ, რომ არ შემეშინდა, ძალიან შემეშინდა, მაგრამ მე და მიშა ცოლ-ქმრის გარდა, უპირველეს ყოვლისა, საუკეთესო მეგობრები ვიყავით და ერთმანეთის გადაწყვეტილებას ყოველთვის დიდ პატივს ვცემდით. მიუხედავად იმისა, რომ იმ წამში ყველაფერი გავიაზრე, რა და როგორ შეიძლებოდა მომხდარიყო, რითი შეიძლებოდა ეს ყველაფერი დამთავრებულიყო, მის სურვილს პატივისცემით შევხვდი. სიტყვა არ დამიძრავს, არ წახვიდე-მეთქი. ერთადერთი, რაც მაშინ ვთხოვე და რასაც მთელი ამ ხნის განმავლობაში ვეხვეწებოდი, იყო ის, რომ ფრთხილად ყოფილიყო. ომში როგორ უნდა გაუფრთხილდეს თავს ადამიანი? მაგრამ მაინც, ომში წასულ ადამიანს სხვა რა უნდა სთხოვო. ყოველ ჯერზე ვთხოვდი, ისეთი ჯანმრთელი და უვნებელი დაგვიბრუნდი, როგორც გაგიშვით-მეთქი“.

ცირა სამხარაძემ მეუღლის დაღუპვის შესახებ სოციალური ქსელიდან შეიტყო:

„ბოლოს 20 ოქტომბერს ველაპარაკე. არასდროს მეუბნებოდა, სად იმყოფებოდა, რადგან ეს არც შეიძლებოდა ეთქვა და თან როგორც ჩანს, გვიფრთხილდებოდა კიდეც. ერთადერთი, ვიცოდი, რომ ბოლო სამი თვე, ცხელ წერტილებში იმყოფებოდა. ბოლო საუბრისას მითხრა, მალე დავალებაზე გავდივართ და ისეთ ადგილას ვიქნებით, გარკვეული პერიოდი შეიძლება ტელეფონს ვეღარ ვუპასუხო, ვეღარ დაგეკონტაქტოთ და არ ინერვიულოთო. 21 ოქტომბერს, საღამოს, გერმანიიდან დამირეკა მისმა მეგობარმა და მკითხა, ბოლოს როდის ელაპარაკე, ვურეკავთ და ვერ ვუკავშირდებითო. თავდაპირველად, ეს ნათქვამი ცუდად არ მიმიღია, რადგან მიშასგან ვიცოდი, რომ ისეთ ტერიტორიაზე უნდა ყოფილიყო, საიდანაც კონტაქტზე ვერ გამოვიდოდა. თუმცა, მოგვიანებით, ეჭვი შემეპარა, მიშას მეგობარს გერმანიაში მივწერე, შევეხვეწე, თუ რამე ხდება, არ დამიმალოთ-მეთქი და მითხრეს, მგონი, დაჭრილიაო. დამიმალეს. მაშინვე სოციალურ ქსელში შევედი. დავიწყე ძებნა, იქნებ რაიმე სიახლე დევს-მეთქი და მიშას გვერდზე წავიკითხე, რომ ცოცხალი აღარ იყო. ვერ დავიჯერე, დაჭრილია და ალბათ ხალხს ჰგონია, რომ დაიჭრა-მეთქი. მაგრამ ერთ-ერთი მედიასაშუალება უკვე ოფიციალურად ავრცელებდა მიშას გარდაცვალების შესახებ ინფორმაციას. მაშინ დავრწმუნდი, რომ მიშა აღარ მყავდა“.

მიშა ყაფლანიშვილს არ ჰქონია სამხედრო გამოცდილება:

„მოხალისედ წავიდა. ყველაფერი იქ ისწავლა. ორი თვეც არ არის გასული, რაც კონტრაქტი გააფორმა. ყველამ მინდა იცოდეს, რომ მიშა უკრაინაში ფულის საშოვნელად არ წასულა. მიშამ გერმანიაში აწყობილი საქმე და ბიზნესი დატოვა და ისე წავიდა. წავიდა იმიტომ, რომ უყვარდა სამშობლო და იცოდა, რომ უკრაინის ომში საქართველოს ინტერესებსაც იცავდა. ჩემი მეუღლე არცერთი პოლიტიკური პარტიის მომხრე არ ყოფილა, არც მმართველი გუნდის, არც ოპოზიციის, ის იყო თავისი ქვეყნის პატრიოტი, ის ამ ყველაფერს ემიგრაციის სახელით აკეთებდა. მთელ სულსა და გულს დებდა ამ საქმეში და ბოლოს სიცოცხლეც დათმო“.

მიხეილ ყაფლანიშვილი საქართველოში 27 ოქტომბერს ჩამოასვენეს. ის 29 ოქტომბერს, თბილისში დაკრძალეს.

მას ცოლი და ორი შვილი დარჩა.
ალექსანდრე მარტიაშვილი
24 წლის
უკრაინაში ქართველთა დიასპორის „ფეისბუკის" გვერდის ცნობით, ის 21 ოქტომბერს, ხერსონის მახლობად დაიღუპა.

რადიო თავისუფლების ინფორმაციით, ის უკრაინის მოქალაქე იყო.
გუგა გაგნიძე
40 წლის
გუგა გაგნიძე 30 ოქტომბერს, ბახმუტთან ახლოს, მოწინააღმდეგესთან კონტაქტურ ბრძოლაში დაიღუპა. ჯგუფი, რომელშიც ქართველი მებრძოლიც იმყოფებოდა, კერძო სამხედრო კომპანია "ვაგნერის“ ალყაში მოხვდა. გუგა გაგნიძე 25-ე სადესანტო მოიერიშე ბრიგადის დაზვერვის ნაწილში ირიცხებოდა.

ის წლების განმავლობაში ჩეხეთში ცხოვრობდა და მუშაობდა. ოჯახმა მისი დაღუპვის შემდეგღა შეიტყო, რომ ის უკრაინაში იბრძოდა. გუგამ ოჯახის წევრებს არ გაუმხილა, რომ ის მაისიდან მოყოლებული უკრაინაში, ომში იყო.

გუგა გაგნიძე წლების წინ საპატრულო პოლიციის, შემდეგ კი სამხედრო პოლიციის თანამშრომელი იყო.

ქართველი მებრძოლი გარდაცვალებამდე ორი კვირით ადრე საქართველოში, მამის წლისთავზე ჩამოვიდა.

გუგა გაგნიძის ნათესავი, ლაშა ღავთაძე:

„როგორც მისმა დამ გაიხსენა, უკრაინაში ომი რომ დაიწყო, გუგას უთქვამს, მოვალედ ვთვლი თავს, წავიდე და უკრაინელ ხალხს დავეხმაროო. თუმცა, ამის იქით საუბარი აღარ წასულა. აღმოჩნდა, რომ გუგამ თავისი სიტყვა შეასრულა. ჩვენ მაშინღა შევიტყვეთ გუგას ომში ყოფნის ამბავი, როცა უკრაინიდან დაურეკეს მის დას და შეატყობინეს, ყველაფრისთვის მზად იყავითო. იმ მომენტამდე არავინ იცოდა, რომ გუგა უკრაინაში იყო. ოქტომბრის შუა რიცხვებში საქართველოში იყო ჩამოსული, მამის წლისთავზე. გვეგონა, რომ ჩეხეთიდან ჩამოვიდა და თურმე სულ სხვა ქვეყნიდან და სხვა ამბიდან ჩამოსულა. მისი დაღუპვის შემდეგ შევიტყვეთ, რომ გუგა ყველაზე ცხელ წერტილებში იბრძოდა. იბრძოდა ირპენთან, იბრძოდა ლიმანის გათავისუფლებისთვის, იბრძოდა იზიუმთან და ბოლოს ბახმუტში დაიღუპა“.

გუგა გაგნიძე საქართველოში 4 ნოემბერს ჩამოასვენეს. 8 ნოემბერს ზესტაფონში, მამის გვერდით დაკრძალეს.
ლევან სახელაშვილი
38 წლის
ლევან სახელაშვილი 2 ნოემბერს, ნიკოლაევის ოლქში, საარტილერიო შეტევას ემსხვერპლა.

უკრაინაში ომის დაწყებიდან ერთ თვეში, აპრილის დასაწყისში წავიდა.

ლევან სახელაშვილი აფხაზეთიდან დევნილია. ის გალიდან იყო.

უკრაინაში დაღუპული მებრძოლი პროფესიონალი სამხედრო იყო. 2012 წლამდე საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში ირიცხებოდა და იყო მეოთხე ქვეითი ბრიგადის არტილერისტი. ლევანი იბრძოდა 2008 წლის ომში. მონაწილეობდა შინდისის ბრძოლებში.

ლაშა სახელაშვილი, ლევანის ბიძაშვილი:

„23 მარტი იყო, რომ მითხრა, ომში მივდივარო. ჩემი შვილის დაბადების დღე იყო და ამიტომ კარგად დამამახსოვრდა ეს თარიღი. უკვე ყველაფერი გადაწყვეტილი ჰქონდა, საბუთები ჩაბარებული. ვიკამათეთ, თითქოს გადარწმუნებას ვეცადე, მაგრამ მივხვდი, რომ აზრი არ ჰქონდა, არც ჩემს ხვეწნას, არც და-ძმების და არც დედამისის. ასეთი ხასიათი ჰქონდა, რასაც იტყოდა, ის უნდა გაეკეთებინა. საქმე ბოლომდე უნდა მიეყვანა. გვითხრა, ბევრი ჩემი თანამებრძოლი დღეს უკრაინაშია და მე აქ ვერ გავჩერდებიო. გარდა ამისა, ლევანი აფხაზეთიდან არის, გალიდან, რუსებმა ერთხელ უკვე გამოაგდეს სახლიდან და ამბობდა, ნამდვილად ვერ დაველოდები, კიდევ ერთხელ როგორ გაგვყრიან საკუთარი სახლებიდანო. პროფესიონალი სამხედრო იყო, ყველაზე ცხელ წერტილებში იბრძოდა. თან დაჰქონდა საქართველოს დროშა, ნაომარი, მებრძოლების ხელმოწერებით. გათავისუფლებულ ქალაქებში ამ დროშასთან ერთად იღებდა ფოტოებს. ხშირად რეკავდა ოჯახის წევრებთან. აქეთ გვამშვიდებდა. გვეუბნებოდა, რომ სანერვიულო არაფერი იყო. დავალებაზე რომ მიდიოდა ხოლმე, ტელეფონს თიშავდა. ბოლოსაც ასე ჰქონდა გათიშული ტელეფონი. ველოდებოდით, როდის ჩართავდა, მაგრამ ვეღარ ჩართო“.

ლევან სახელაშვილს ერთი შვილი დარჩა.

ის საქართველოში 7 ნოემბერს ჩამოასვენეს.

10 ნოემბერს თბილისში, საგვარეულო სასაფლაოზე, მამის გვერდით დაკრძალავენ.
თემურ მაჭარაშვილი
37 წლის
წარმოშობით ქართველი უკრაინის მოქალაქის, თემურ მაჭარაშვილის ომში დაჭრისა და მალევე, მისი დაღუპვის შესახებ ინფორმაცია, ოჯახმა 26 აპრილს მიიღო.

„საოჯახო „ჩატში“ საშინელი შეტყობინება წუხელ მივიღეთ. დაჭრილია. ვერ გამოგვყავს. ილოცეთ. კიდევ უფრო საშინელი შეტყობინება დილით მოვიდა: გამოვიყვანეთ. დაიღუპა“, - დაწერა 26 აპრილს სოციალურ ქსელში მისმა დამ, ილონა მაჭარაშვილმა.

თემურ მაჭარაშვილი ზაპოროჟიეს ფრონტზე ბრძოლისას დაიღუპა. როგორც მისი მამა, ბონდო მაჭარაშვილი ყვება, დაჭრილი თემური რუსმა სამხედროებმა სასტიკი წამებით მოკლეს.

თემური ლუგანსკის ოლქში, ქალაქ როვენკიში დაიბადა. მამამისი, ბონდო მაჭარაშვილი საქართველოდან უკრაინაში საცხოვრებლად 1977 წელს გადავიდა, იქ დაქორწინდა და ცოლ-ქმარს 12 შვილი შეეძინა.

2022 წლის 24 თებერვალს, როდესაც უკრაინაში ომი დაიწყო, თემური საზღვარგარეთ იმყოფებოდა სამუშაოდ. ომის დაწყებიდან მალევე უკრაინაში დაბრუნდა და საბრძოლო მოქმედებებში უფროს ძმასთან, ერნესტთან ერთად ჩაერთო.

თემურის გარდაცვალების დღეს, მისმა დამ სოციალურ ქსელში დაწერა:

„ჩვენ საკუთარ თავს ვადანაშაულებთ, რომ უკრაინაში დაბრუნების უფლება მოგეცით. უფროსი ძმა საკუთარ თავს ადანაშაულებს, რომ ვერ დაგიცვა, საკუთარ პასუხისმგებლობად მიიჩნევს შენს სიკვდილს. ჩვენ კი ზუსტად ვიცით, ვინ არის ამაში დამნაშავე. და ზუსტად ვიცით, რომ ჩვენი მშობლებისა და ჩვენი და-ძმების ცრემლების გამო ჯოჯოხეთის ცეცხლში დაიწვებით. ხშირად მეცინებოდა ხოლმე, როგორი საქმიანი იყავი, რომ ვერასდროს გირეკავდით, სულ „საქმეზე“ და სულ „მოლაპარაკებებზე“ იყავი. ჩვენ მშობლებს 12-ნი ვყავდით და 12 დავრჩებით“.

თემურის გარდაცვალებიდან ექვს თვეში, ომში დაიღუპა მისი ძმაც, 43 წლის ერნესტ მაჭარაშვილი.

ისინი კიევში, ბერკოვეცის სასაფლაოზე არიან დაკრძალულები.
ერნესტ მაჭარაშვილი
43 წლის
წარმოშობით ქართველი, უკრაინის მოქალაქე ერნესტ მაჭარაშვილი, 13 ოქტომბერს, ხერსონის ოლქში, რუსეთის არმიასთან საბრძოლო მოქმედებების დროს დაიღუპა. ის უკრაინის შეიარაღებული ძალების სპეციალური ოპერაციების სამსახურის წევრი იყო.

ერნესტი ლუგანსკის ოლქში, ქალაქ როვენკიში, 1979 წელს დაიბადა. მისი მამა, ბონდო მაჭარაშვილი, საქართველოდან უკრაინაში საცხოვრებლად 1977 წელს გადავიდა და იქ დაქორწინდა. ცოლ-ქმარს 12 შვილი შეეძინა.

2014 წელს, უკრაინაში საომარი მოქმედებების დაწყების შემდეგ, ოჯახმა ლუგანსკი დატოვა და უკრაინის სხვადასხვა ქალაქში დასახლდა. ერნესტმა ნიკოლაევის ოლქი აირჩია და გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, ქალაქ ოჩაკოვში ერთ-ერთ სამხედრო ნაწილში დაიწყო მუშაობა და პედაგოგიურ საქმიანობას ეწეოდა ნიკოლაევის მოზარდთა ბანაკში.

2022 წლის 24 თებერვალს, როდესაც უკრაინაში ომი დაიწყო, ერნესტი საზღვარგარეთ იმყოფებოდა. ის პოლონეთში, სამშენებლო ბიზნესში იყო დასაქმებული. თუმცა, ომის დაწყებისთანავე უკრაინაში დაბრუნდა და მალევე, უმცროს ძმასთან, თემურთან ერთად ჩაერთო საბრძოლო მოქმედებებში.

ერნესტის გარდაცვალების დღეს, მისმა დამ ილონა მაჭარაშვილმა სოციალურ ქსელში დაწერა:

„როცა როვენკის დავიბრუნებთ, შევალთ იქ უკრაინული ტანკებით და ვიყვირებთ, „გაუმარჯოს უკრაინას“... იმავე ტანკით ჩამოვაგდებთ ადგილობრივ მოედანზე აღმართულ ლენინის ძეგლს და სიმბოლურად გავათრევთ მთელ ქუჩაზე, რომელსაც მისივე სამარცხვინო სახელი ჰქვია. მის ნაცვლად ძეგლს დავუდგამთ ომში დაცემულ ჩვენს გმირებს, როვენკელებს. ლენინის ქუჩას და გაგარინის კვარტალს ძმები მაჭარაშვილების სახელს დავარქმევთ“.

მის დაღუპვამდე ექვსი თვით ადრე, აპრილში, ზაპოროჟიეს ფრონტზე ბრძოლისას დაეცა ერნესტის უმცროსი ძმა, თემურ მაჭარაშვილი.

ერნესტ მაჭარაშვილი 17 ოქტომბერს კიევში, ძმის გვერდით დაკრძალეს.
კონსტანტინე ქურსუა
43 წლის
კონსტანტინე ქურსუა 23 ნოემბერს დონეცკთან ერთ-ერთი შეტაკებისას დაიღუპა. წარმოშობით ქართველი უკრაინის მოქალაქის დაღუპვის დეტალების შესახებ მეტი ინფორმაცია საქართველოში მცხოვრებმა მისმა ნათესავებმა არ იციან.

კონსტანტინე ქურსუას მამა აფხაზეთიდან, გალიდან არის. ის უკრაინაში საცხოვრებლად ჯერ კიდევ აფხაზეთის ომამდე გადავიდა და იქ დაქორწინდა.

კონსტანტინე უკრაინაში დაიბადა, თუმცა, როგორც მისი ნათესავი ლია ქვაჩახია ეუბნება რადიო თავისუფლებას, საქართველოში ხშირად ჩამოდიოდა.

43 წლის კონსტანტინე უკრაინაში 2014 წელსაც იბრძოდა, თუმცა 2022 წლის 24 თებერვლის შემდეგ ის პირველივე დღეებიდან ძმასთან, პაატასთან ერთად წინა ხაზზე იყო.

რადიო თავისუფლებისთვის უცნობია კონსტანტინე ქურსუას დაკრძალვის თარიღი.
ჯაბა (ჯამბულათ) ხოფერია
25 წლის
ჯაბა (ჯამბულათ) ხოფერია პირველ დეკემბერს დაიღუპა. მისი თანამებრძოლებისა და მეგობრების მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, ის ხერსონთან, ქიმიური იარაღის შედეგად მიღებული მოწამვლის გართულებებით გარდაიცვალა.

ძალოსანი ჯაბა ხოფერია უკრაინაში საბრძოლველად ომის პირველივე დღეებში, 27 თებერვალს წავიდა.

ქეთა ბაღაშვილი, ჯაბას კლასელი:

„27 თებერვალს უკვე კიევში იყო. გაგანია ომში. ჩვენი ხელისუფლება რომ ვერ მიფრინავდა, ამან ომის დაწყებიდან მეორე დღესვე აისხა თავისი აღჭურვილობა და ყველაზე სასტიკ წერტილში წავიდა. ვფიქრობდი ხოლმე, ნეტა არ ეშინია? რანაირად არ ეშინია? რა გული აქვს ასეთი?“

გარდაცვალებამდე რამდენიმე დღით ადრე ჯაბა ხოფერია საქართველოში იყო ჩამოსული.

არჩილ შარვაშიძე, უკრაინაში მებრძოლი და ამჯერად, საქართველოში მყოფი კიდევ ერთი ქართველი“

„სანანებლად მექცა, რომ ვერ ვნახე, „ისე წავიდა, ვერ მოვასწარი ნახვა. მე რომ ჩავედი უკრაინაში, ჯაბას უკვე ირპენი ჰქონდა გამოვლილი. რამდენიმე ქართველი, რომლებიც ომის დასაწყისში გარდაიცვალნენ, მასთან ერთად იბრძოდნენ ირპენის მიმართულებით. დაახლოებით რვა თვე ვიყავი უკრაინაში და მასთან თითქმის ყოველდღიური ურთიერთობა მქონდა. იყო მომენტები, როცა სულ ერთად ვიყავით, მაგრამ ძირითადად ჯაბა სულ ცხელ წერტილებში მიდიოდა საბრძოლველად. პროფესიით სამხედრო არ იყო, არ ჰქონია არანაირი სამხედრო გამოცდილება, მაგრამ მებრძოლი სულის ადამიანი იყო. ჯაბა იყო ადამიანი, რომელიც ყველაში უსიტყვო სიყვარულს იწვევდა. ეს ადამიანი ამ რვა თვის განმავლობაში ჩემთვის გახდა ძმაკაცი, მეგობარი. უკრაინაში რუსეთის წინააღმდეგ ბრძოლა ჯაბასთვის საქართველოსთვის ბრძოლას ნიშნავდა. ეს იყო მისი მიზანი. ვიცი, რაც ამოძრავებდა ჯაბას“.

ჯაბა ხოფერიას 10 დეკემბერს, გურიაში, სოფელ გვიმბალაურში, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალავენ.
ბადრი მარკელია
46 წლის
უკრაინაში მებრძოლი ქართველების ინფორმაციით, ბადრი მარკელია 3 დეკემბერს, ბახმუტთან, „კადიროველების“ თავდასხმას ოთხ ქართველ მებრძოლთან ერთად ემსხვერპლა.

ბადრის ოჯახს არ აქვს არანაირი ოფიციალური ინფორმაცია მისი დაღუპვის დეტალებისა თუ გადმოსვენების შესახებ. მათ მხოლოდ ის იციან, რასაც მედია და უკრაინაში მებრძოლი ქართველები ავრცელებენ.

ბადრი მარკელიას და, ლორენა მარკელია:

„როგორც ვიცით, რვაკაციანი ჯგუფი იყო გასული სპეცოპერაციაზე. მოყვნენ სროლაში. სამმა მებრძოლმა, მათ შორის, მეთაურმაც, უკან დაიხია. თუმცა, დანარჩენმა ხუთმა უკან გამოსვლა ვეღარ მოახერხა. ერთ-ერთი გადარჩენილის ინფორმაციით, გათენებას დაელოდნენ. შემდეგ კი დრონების დახმარებით დაათვალიერეს ტერიტორია და ნახეს, რომ ბიჭები დაღუპულები იწვნენ მინდორზე. ამის მეტი არაფერი ვიცით“.

ლორენამ ძმის დაღუპვის შესახებ ინფორმაცია მედიიდან და სოციალური ქსელიდან შეიტყო:

„არც ადგილობრივი ხელისუფლებიდან, არც ზემდგომი, არავინ დაგვკავშირებია. ჩემი ძმის გარდაცვალების შესახებ ოფიციალური ინფორმაცია არავის მოუწვდია. ჩემს დედმამიშვილებს, ასე სოციალური ქსელით აქვთ კონტაქტი ბადრის მეგობრების მეგობრებთან, ცდილობენ, იქიდან რაიმე შეიტყონ, მაგრამ ამ ეტაპზე, არანაირი სიახლე არ ისმის. მედიაზე ვარ მინდობილნი. როდის და ვინ რას იტყვის“.

ბადრი მარკელია აფხაზეთიდან დევნილია, 16-17 წლისა, მამასთან და ბიძებთან ერთად, აფხაზეთის ომში იბრძოდა. სოხუმის დაცემის შემდეგ ბადრის ოჯახი, ოთხი და-ძმა და მშობლები, ზესტაფონში დასახლდნენ. უკრაინაში წასვლამდე ბადრი სწორედ იქ ცხოვრობდა.

როგორც მისი და, ლორენა გვიყვება, ბადრიმ ოჯახს არ გაუმხილა, რომ უკრაინაში აპირებდა წასვლას. ომის დაწყებიდან მალევე, მარტში, მშობლებსა და და-ძმებს მხოლოდ ის უთხრა, რომ პოლონეთში გადაწყვიტა სამუშაოდ წასვლა:

„თავადაც იცით, რამდენი ადამიანი გარბის საქართველოდან უცხოეთში სამუშაოდ. ბადრიმაც თქვა, პოლონეთში უნდა წავიდე სამუშაოდო. ჩვენც ყველანაირად ხელი შევუწყვეთ, რომ წასულიყო, რადგან წლების განმავლობაში, აქ ვერანაირად ვერ მოახერხა ნორმალური სამუშაოს პოვნა. უნდოდა პროფესიონალი სამხედროც ყოფილიყო, წოდება მიეღო, მაგრამ, სამწუხაროდ, ამის საშუალება არ მიეცა. პოლონეთში წასვლიდან ძალიან მალევე, აღმოჩნდა, რომ იქ წასვლა მხოლოდ მიზეზი იყო, რეალურად კი ის უკრაინაში გადავიდა საბრძოლველად“.

ლორენა ძმას უკანასკნელად დაღუპვამდე რამდენიმე საათით ადრე, მესენჯერით ელაპარაკა:

„სანამ პოზიციაზე წავიდოდა, ღამის პირველ საათზე მესენჯერში მომწერა, კოცნა გამომიგზავნა და ხმოვანი შეტყობინება. „დაიკო, მენატრები, გკოცნის ძამიკო“. ძირითადად ასე, მესენჯერით გვეკონტაქტებოდა. თვითონ გვწერდა ყოველთვის. მისი მთავარი გზავნილი იყო: „მე კარგად ვარ“. ომში ყოფნა რომ გაუხარდება ადამიანს, ასე იყო. ბედნიერი ვარო, ამბობდა, რადგან ჩემი ბიჭების სისხლი უნდა ავიღოო. გმირებს კი არ ტირიან, გმირებს ადიდებენო, ეუბნებოდა დედას“.

3 დეკემბერს, ბადრი მარკელიასთან ერთად დაიღუპნენ ავთო რურუა, რომეო ფიჩხაია, როლანდ კვარაცხელია და მერაბ ალადაშვილი.
მერაბ ალადაშვილი
45 წლის
უკრაინაში მებრძოლი ქართველების ინფორმაციით, მერაბ ალადაშვილი 3 დეკემბერს, ბახმუტთან, „კადიროველების“ თავდასხმას ოთხ ქართველ მებრძოლთან ერთად ემსხვერპლა.

მერაბ ალადაშვილი ომში პირველივე დღეებიდან ჩაება. ის წლების განმავლობაში ცხოვრობდა უკრაინაში. მეუღლეც უკრაინელი ჰყავდა.

ალბერტ ალადაშვილი, მერაბ ალადაშვილის ძმა:

„45 წლის იყო და ცხოვრების ნახევარი უკრაინაში აქვს გატარებული. შეიძლება ითქვას, რომ ორი სამშობლო ჰქონდა - საქართველო და უკრაინა. ამიტომ არც გამკვირვებია, როცა შევიტყვე, რომ ომში წავიდა. ბავშვობის მეგობართან, დათო მენაბდიშვილთან ერთად იბრძოდა. დათოსთან, რომელიც აპრილში დაიღუპა. ერთად გაიზარდნენ, ერთად იომეს“.

მერაბ ალადაშვილის მშობლებს ოთხი ბიჭი ჰყავდა. მერაბის დაღუპვამდე მათ კიდევ ერთი შვილი, სამხედრო მფრინავი, აფრიკაში დაეღუპათ:

„მერაბს არ ჰქონდა სამხედრო გამოცდილება. სამაგიეროდ, ჩემი მეორე ძმა, გოგია იყო სამხედრო მფრინავი. კიევის საავიაციო ინსტიტუტი ჰქონდა დამთავრებული და თავისი პროფესიით მუშაობდა. წლების წინ, აფრიკაში, მალარიით გარდაიცვალა“.

ალბერტი ძმას უკანასკნელად სიკვდილამდე ორი დღით ადრე ელაპარაკა:

„სახლში დარეკა. დედა არ იყო კარგად, მოიკითხა, ელაპარაკა. ეს იყო და ეს. ორ დღეში კი მისი დაღუპვის შესახებ გავრცელდა ინფორმაცია. თავდაპირველად მედიიდან შევიტყვეთ. შემდეგ დავიწყეთ რეკვა. ამასობაში ცოლმაც დარეკა უკრაინიდან. ჩვენც დავიწყეთ გადამოწმება და აღმოჩნდა მწარე სიმართლე“.

3 დეკემბერს, მერაბ ალადაშვილთან ერთად ბახმუტთან ბრძოლაში დაიღუპნენ ავთო რურუა, რომეო ფიჩხაია, როლანდ კვარაცხელია და ბადრი მარკელია.
რომეო ფიჩხაია
55 წლის
უკრაინაში მებრძოლი ქართველების ინფორმაციით, რომეო ფიჩხაია 3 დეკემბერს, ბახმუტთან, „კადიროველების“ თავდასხმას ოთხ ქართველ მებრძოლთან ერთად ემსხვერპლა.

რომეო ფიჩხაია აფხაზეთიდან დევნილი იყო. იბრძოდა აფხაზეთის ომში. უკრაინაში წასვლამდე კი ცოლთან ერთად, ჩხოროწყუში ცხოვრობდა.

რომეო ფიჩხაიას ცოლის და, ქეთევან ფირცხალავა:

„მთელი ქვეყნის ამბავს ეს წყვეტდა. ყველას ეხმარებოდა. ყველა ლუკმა-პურს უყოფდა. ბლოკის ცეხი ჰქონდა, ბლოკს ჭრიდა და ამით არჩენდა ოჯახს. მიუხედავად იმისა, რომ საკმაოდ უჭირდათ, არასდროს წუწუნებდა. არავის არაფერს სთხოვდა“.

ქართველი მებრძოლი უკრაინაში ომის დაწყებიდან მალევე, მარტში წავიდა. რამდენიმე თვის შემდეგ საქართველოში დაბრუნდა, თუმცა, სექტემბრის ბოლოს, ისე, რომ ცოლის გარდა არავინ იცოდა, კვლავ ომში წავიდა.

„ზაფხულში, უკრაინაში მებრძოლი რამდენიმე მეგობარი დაეღუპა. ისინი რომ ჩამოასვენეს, რომეოც ჩამოვიდა და ერთი თვე აქ იყო. თუმცა, მალევე წავიდა. და-ძმასაც კი არ უთხრა რომ მიდიოდა. იცოდა, რომ წინააღმდეგობა შეხვდებოდა. არავინ ველოდით ასეთ დასასრულს. სულ გვეშინოდა, მაგრამ ასეთ დასასრულს ნამდვილად არ ველოდით“, - ყვება ქეთევან ფირცხალავა.

რომეო ფიჩხაია ცოლს უკანასკნელად პირველ დეკემბერს ელაპარაკა:

„უთხრა, რომ ორი-სამი დღე კავშირზე არ იქნებოდა და არ ენერვიულა. არ უთქვამს, რომ სპეცოპერაციაზე მიდიოდა“.

ოჯახმა რომეოს დაღუპვის შესახებ სოციალური ქსელიდან შეიტყო:

„თავდაპირველად ტელევიზიით შევიტყვეთ, ხუთი მებრძოლი დაიღუპა უკრაინაშიო. მაგრამ სახელები და გვარები არ უთქვამთ. შემდეგ უკვე სოციალურ ქსელში გამოქვეყნდა სახელები და ჩვენც იქიდან შევიტყვეთ“.

3 დეკემბერს, რომეო ფიჩხაიასთან ერთად ბახმუტთან ბრძოლაში დაიღუპნენ ავთო რურუა, მერაბ ალადაშვილი, როლანდ კვარაცხელია და ბადრი მარკელია.
ავთო რურუა
41 წლის
უკრაინაში მებრძოლი ქართველების ინფორმაციით, ავთო რურუა 3 დეკემბერს, ბახმუტთან, „კადიროველების“ თავდასხმას ოთხ ქართველ მებრძოლთან ერთად ემსხვერპლა.

აფხაზეთიდან დევნილი ავთო რურუა უკრაინაში ომის დაწყებიდან მალევე, მარტში წავიდა.

ავთო რურუას ცოლი, ელმირა ინალიშვილი:

„პირველივე დღეებიდან წავიდა ომში. რამდენიმე თვეში ცოტა ხნით დაბრუნდა. მეორედ უკვე ნოემბრის დასაწყისში წავიდა უკრაინაში. აღარ მეგონა, რომ წავიდოდა. თავიდან მითხრა, პოლონეთში მივდივარ სამუშაოდო. დედამაც ასე იცოდა. მაგრამ წასვლის წინა დღეს, როცა უკვე ბილეთი ეჭირა ხელში, დამიძახა და მითხრა, არ მინდა მოგატყუო და იცოდე, რომ ისევ უკრაინაში მივდივარო. ორი ბიჭი გვყავს. არც ბავშვებისთვის დაუმალავს. უფროს ბიჭს, საკუთარი ხელით მოქსოვილი ხატი დაუტოვა და სთხოვა, ჩემს ჩამოსვლამდე გეკიდოსო“.

ავთო რურუა პროფესიონალი სამხედრო იყო. იბრძოდა 2008 წლის აგვისტოს ომში:

„მწარედ მახსოვს ის დღეები. ერთი კვირის განმავლობაში დაკარგული იყო. არ ვიცოდით, ცოცხალი იყო თუ მკვდარი. ერთი კვირის თავზე მოვიდა სახლში საშინელ დღეში. 20 დღის ბავშვი მყავდა. ნერვიულობაზე რძე გამიშრა. აგვისტოს ომის დროს თუ სწორად მახსოვს, ვაშლიჯვრის სპეცრაზმში ირიცხებოდა. ჩემი ქმარი პროფესიით სამხედრო იყო. სნაიპერი, რამდენიმე წლის წინ ზუგდიდი-სენაკის ბაზაზე მუშაობდა. შემდეგ თბილისში შესთავაზეს გადასვლა, მაგრამ უარი თქვა ოჯახის გამო. უკრაინის ომში ყუმბარმტყორცნელი იყო. ძალიან კარგი, გამორჩეული მხედველობა და მიზანი ჰქონდა. ამიტომ ძალიან ძვირფას და გამოცდილ კადრად ითვლებოდა“.

უკრაინაში წასვლამდე ავთო რურუა ჯერ ბათუმში, ერთ-ერთ სასტუმროში მუშაობდა დაცვის სამსახურში, შემდეგ კი თბილისში, სამშენებლო ობიექტზე იყო დასაქმებული.

„მარტში რომ გვითხრა, უკრაინაში მივდივარო, მეგონა, მეხუმრებოდა, რადგან სხვა მიზანი ჰქონდა. სულ ამბობდა, ბავშვებს ახლა ვჭირდებით და გვერდში უნდა ვყავდეთ ორივეო. ამიტომ ვერაფრით ვიჯერებდი, რომ ომში წასვლას გადაწყვეტდა, მაგრამ ისიც კარგად მესმოდა, რომ მის გადარწმუნებას აზრი არ ჰქონდა. სულით მებრძოლი ადამიანი იყო“.

ელმირა ქმარს სიკვდილამდე რამდენიმე საათით ადრე ელაპარაკა. მისი დაღუპვის შესახებ კი სოციალური ქსელიდან შეიტყო:

„3 დეკემბერს, მთელი დღე უცნაურად ვიყავი. ვიცოდი, რომ იმ დღეს დავალებაზე იყო წასული. წინა ღამეს ვილაპარაკეთ ტელეფონით. ლაპარაკი რომ გაგვიგრძელდა და არაფრით აღარ მემშვიდობებოდა, ვუთხარი, დაისვენე, დაიძინე, დილით ადრე ხარ წასასვლელი და რომ დაბრუნდები, მერე დავილაპარაკოთ-მეთქი. გვიან ღამე ისევ მომწერა, გღვიძავს? დაგირეკავო. ისევ ვთხოვე, დაიძინე-მეთქი. დილით ხმოვანი შეტყობინება დამხვდა. მივდივარ და აბა თქვენ იცით, მალე დავბრუნდებიო. იმ დღეს ჩვენს ბიჭს კონცერტი ჰქონდა, მოცეკვავეა. ავთოს ყველაფერი აინტერესებდა ხოლმე და კონცერტის ფოტოები რომ ჩავუყარე მესენჯერში და დიდხანს არ ნახა, შემეშინდა. არადა, ვიცოდი, კილომეტრებს გადიოდა ხოლმე ფეხით, რომ ჩვენთვის დაერეკა და ხმა მოეწვდინა. მაინც თავს ვინუგეშებდი - აი, ახლა დარეკავს, ახლა დარეკავს - მეთქი. მაგრამ მთელი დღე არ გამოჩნდა. სანამ მე შევიტყობდი მის ამბავს, ჩემს მეგობრებს გაუგიათ. უკვე გვიან, სოციალურ ქსელში გავრცელებული ფოტო ჩამიგდეს მესენჯერში, ეს ხომ ავთოაო? ასე გავიგე მისი დაღუპვის ამბავი“.

ელმირა თვლის, რომ უკრაინაში დაღუპული ქართველ მებრძოლების წვლილს უკრაინისა და საქართველოს საერთო მტერთან, რუსეთთან ბრძოლაში, საქართველოს ხელისუფლება სათანადოდ არ აფასებს:

„თქვენ იცით, რომ ძალიან ბევრ მშობელს და ოჯახს ჰგონია, რომ მათი შვილები პოლონეთში არიან სამუშაოდ და რეალურად უკრაინაში იბრძვიან მათი შვილები? ძალიან ბევრი ვიცი ასეთი ადამიანი. მართალია, საქართველოს არ უთქვამს ამ ბიჭებისთვის, წადით, იომეთ, იძულებით არ გაუშვია ისინი ომში, მაგრამ ამ ბიჭებმა ყველაფერი დათმეს, ყველაზე ძვირფასი, საკუთარი სიცოცხლეები დათმეს და ხელისუფლებამ გლოვის დღეც კი არ გამოაცხადა“.

ავთოს უკრაინელმა თანამებრძოლმა ელმირას უთხრა:

„უკანასკნელ ტყვიამდე იბრძოლაო. მითხრა, პირისპირ, კონტაქტურ ბრძოლაში დაიღუპა. რომელი ობიექტიც უნდა გაემაგრებინა, იმ ადგილას, მინდორშია ისევ მისი სხეულიო“.

ავთო რურუას ორი 15 და 14 წლის ბიჭები დარჩა.

3 დეკემბერს, ავთო რურუასთან ერთად ბახმუტთან ბრძოლაში დაიღუპნენ რომეო ფიჩხაია, მერაბ ალადაშვილი, როლანდ კვარაცხელია და ბადრი მარკელია.
როლანდ კვარაცხელია
49 წლის
უკრაინაში მებრძოლი ქართველების ინფორმაციით, როლანდ კვარაცხელია 3 დეკემბერს, ბახმუტთან, „კადიროველების“ თავდასხმას ოთხ ქართველ მებრძოლთან ერთად ემსხვერპლა.

აფხაზეთიდან დევნილი როლანდ კვარაცხელია უკრაინაში პირველად ომის დაწყებიდან მალევე წავიდა. რამდენიმე თვის შემდეგ დოკუმენტების მოსაწესრიგებლად საქართველოში დაბრუნდა. ოქტომბრის ბოლოს კვლავ უკრაინისკენ აიღო გეზი.

როლანდ კვარაცხელია წლების განმავლობაში სამხედრო მოსამსახურე იყო. იბრძოდა 2008 წლის ომშიც.

როლანდ კვარაცხელიას ნათესავი, დავითი (გვარის დასახელებისგან თავს იკავებს რ.თ.):

„სულით და გულით მეომარი იყო. აფხაზეთში ნაომარია. სოხუმის დაცემამდე იქ იყო. 27 სექტემბერს გამოვიდა სოხუმიდან. უღელტეხილით გადმოვიდა. მისი 16 წლის ძმა, ლევანი, აფხაზეთში დაბომბვის დროს დაიღუპა. იქაა დაკრძალული. იბრძოდა 2008 წლის აგვისტოს ომშიც. რამდენიმე წლის წინ ოჯახური მდგომარეობის გამო დაანება თავი სამსახურს. დედა გარდაეცვალა. დარჩა ხანდაზმული მამა. უკრაინაში წასვლა რომ გადაწყვიტა, მამა სთხოვდა, ნუ წახვალ, ერთი შვილი მყავს დამარხული და მეორესაც ნუღარ დამამარხინებო. მაგრამ არაფერი გამოუვიდა“.

დავითი როლანდს დაღუპვამდე ოთხი დღით ადრე ელაპარაკა:

„მითხრა, რომ ბახმუტისკენ მიდიოდნენ. თქვა, რომ ახლა იქ ყველაზე ცხელი წერტილია და ბიჭებს უნდა შევეშველოო. იანვარში აპირებდა საქართველოში დაბრუნებას. შვილი და შვილიშვილი ენატრებოდა. შვილიშვილის ფოტოების გაგზავნა მთხოვა“.

როლანდ კვარაცხელიას ერთი შვილი და შვილიშვილი დარჩა.

3 დეკემბერს, როლანდ კვარაცხელიასთან ერთად ბახმუტთან ბრძოლაში დაიღუპნენ რომეო ფიჩხაია, მერაბ ალადაშვილი, ავთო რურუა და ბადრი მარკელია.
რუსლან ბაირამოვი
29 წლის
რუსლან ბაირამოვი 6 ოქტომბერს, ნიკოლაევის ოლქში სადაზვერვო ოპერაციის შესრულებისას დაიღუპა.

მისი მშობლები ბოლნისის რაიონიდან, სოფელ ტალავერიდან არიან. თუმცა, 90-იან წლებში უკრაინაში გადავიდნენ საცხოვრებლად და 1993 წელს რუსლან ბაირამოვიც იქ დაიბადა.

რუსლან ბაირამოვის ბიძაშვილი, ინტიგამ ახმედოვი:

„რუსლანი ბოლოს ომის დაწყებამდე ვნახე. სამწუხაროდ, ოჯახის წევრებთან ძალიან მწირი კომუნიკაცია ჰქონდა. რაც ომი დაიწყო, მასთან ლაპარაკი ვერ შევძელი. რუსლანი პროფესიით სამხედრო იყო და შესაბამისად, როგორც კი ომი დაიწყო, პირველივე დღეებიდან გაიწვიეს ფრონტის ხაზზე. ის მზვერავი იყო. საქმის ნამდვილი პროფესიონალი. როგორც ჩვენთვისაა ცნობილი, დაზვერვიდან ბრუნდებოდა, როდესაც დაიღუპა. ერთი, რაც შემიძლია გითხრათ, არის ის, რომ სულით მამაცი ადამიანი იყო, თუმცა, ჩუმი და უთქმელი. არასდროს გეტყოდა თუკი რაიმე უჭირდა. არ უყვარდა თავისი პრობლემების სხვისთვის თავზე მოხვევა. ვიცით, რომ გმირულად დაიღუპა და ის სამხედრო პატივით დაკრძალეს“.

რუსლან ბაირამოვის დედა და ძმა ახლა საქართველოში არიან. მამა და უფროსი ძმა უკრაინაში რჩებიან.

რუსლან ბაირამოვი უკრაინაში, ვინიციის ოლქში, ჰაისინის რაიონის სასაფლაოზე სამხედრო პატივით დაკრძალეს.
სერგო ლისიხი
34 წლის
სერგო ლისიხი 13 დეკემბერს, ბახმუტთან მიმდინარე საომარი ოპერაციისას დაიღუპა.

სერგო ლისიხი წლების განმავლობაში ირიცხებოდა საქართველოს თავდაცვის ძალებში. ორჯერ იმყოფებოდა ავღანეთში, სადაც მონაწილეობდა ავღანეთის ისლამურ რესპუბლიკაში მიმდინარე ნატოს საერთაშორისო მისიაში. მონაწილეობდა ნატოს სამშვიდობო მისიაში კოსოვოში და იბრძოდა 2008 წლის აგვისტოს ომში.

უკრაინაში 2022 წლის ზაფხულში, სლოვენიიდან წავიდა. როგორც მისი ახლო მეგობარი, ზაზა ადუაშვილი გვიყვება, სერგომ სლოვენიაში წასვლა რამდენიმე თვის წინ გადაწყვიტა, იქ მუშაობაც დაიწყო, თუმცა, მალევე მისწერა მეგობარს, რომ ომში წასვლას გეგმავდა:

„ცოტა ხნის წინ, ისევე როგორც ბევრმა სხვამ საქართველოდან, მანაც უცხოეთში გადაწყვიტა სამუშაოდ წასვლა. ძალიან ნერვიულობდა და წუხდა სამხედრო სამსახურისთვის თავის დანებების გამო. დიდი ხნის განმავლობაში მსახურობდა და მისთვის ამ გადაწყვეტილების მიღება არ იყო ადვილი. თუმცა, ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესების გამო, ევროპაში წასვლა გადაწყვიტა. მანამდე ენის კურსები გაიარა, შრომისმოყვარე და მიზანდასახული ადამიანი იყო. სერგო პროფესიონალი ჯარისკაცი იყო. სულ მქონდა განცდა, რომ დიდხანს არ გაჩერდებოდა და უკრაინაში წავიდოდა. ერთ დღესაც მომწერა, რომ უკრაინაში მიდიოდა. სულ ამბობდა, რომ უნდოდა ყოფილიყო რაღაც დიდი მოვლენის თანამონაწილე. შინაგანი გრძნობა, რომ ქვეყნის 20% ოკუპირებულია, მუდმივად აწუხებდა და თვლიდა, რომ ის, რაც უკრაინაში ხდებოდა, მარტო უკრაინის ომი არ იყო“.

ომში წასვლის შემდეგ ზაზას და სერგოს ყოველდღიური მიმოწერა ჰქონდათ. სანამ უკრაინაში წავიდოდა, ზაზამ სერგოს სთხოვა:

„ვუთხარი, მე ყოველ დღე მოგწერ და შენ თუ გინდა, პასუხს ნუ დამიბრუნებ. როცა ვნახავ, რომ ჩემი მესიჯი ნახე, ესეც დამამშვიდებს-მეთქი. მივწერდი ხოლმე, „როგორ ხარ?“ ის აუცილებლად დამიბრუნებდა პასუხს - „კარგად“. თუ მოსაყოლი ჰქონდა რამე, მირეკავდა და მიყვებოდა. მიგზავნიდა ფოტოებს და განწყობაზე ეტყობოდა, რომ იყო ზუსტად იქ, სადაც უნდა ყოფილიყო“.

უკანასკნელად ზაზამ სერგოს მისი დაღუპვის შესახებ გავრცელებულ ცნობამდე 22 საათით ადრე მისწერა:

„ჟურნალისტმა დამირეკა გუშინ და მკითხა, ხომ არაფერი იცით სერგოს შესახებო? წარმოდგენა არ მქონდა, რა უბედურება ტრიალდა. 22 საათით ადრე მქონდა მიწერილი სერგოსთვის. ბოლოს რაც მომწერა იყო ის, რომ კარგად იყო და შედიოდა ბრძოლის ველზე და კონტაქტი უნდა გაეწყვიტა. ეს იყო ჩვენი ბოლო კომუნიკაცია. მას შემდეგ ჩემი მესიჯი აღარ ჰქონდა ნანახი“.

სერგო ლისიხი გორიდან იყო. მას ორი მცირეწლოვანი გოგო დარჩა.
მიხეილ თევდორაძე
45 წლის
მიხეილ თევდორაძე 13 დეკემბერს, ბახმუტთან ბრძოლისას დაიღუპა. მისი თანამებრძოლების ინფორმაციით, ის, სავარაუდოდ, ჩასაფრებაში, სნაიპერის ტყვიამ იმსხვერპლა.

მიხეილ თევდორაძე იბრძოდა აფხაზეთის ომშიც.

ბერდია თევდორაძე, თანასოფლელი:

„სულ პატარა იყო აფხაზეთის ომი რომ დაიწყო. ისე წავიდა ომში, მშობლებმა არ იცოდნენ. პატარაობიდან ასეთი იყო, მამაცი და გულიანი“.

მიხეილ თევდორაძე ომის დაწყებიდან მალევე წავიდა უკრაინაში.

გიორგი კინოიანი, მისი თანამებრძოლი:

„მე მარტის შუა რიცხვებში ჩავედი უკრაინაში და ის უკვე იქ დამხვდა. მალევე დავახლოვდით. ერთსა და იმავეს იმეორებდა - ვიღაც ფულით ეხმარება უკრაინელებს, ვიღაც ტანსაცმლით, ვიღაც საჭმლით, ვიღაც იარაღით, მე არც ერთი მაქვს, არც მეორე და არც მესამე, ერთადერთი, რაც გამაჩნია, ჩემი სიცოცხლეა და ამიტომაც ვარ აქო“.

გიორგი კინოიანის ინფორმაციით, მიხეილ თევდორაძე თავდაპირველად „ქართულ ლეგიონში“ ირიცხებოდა, მოგვიანებით, „წმინდა გიორგისა“ და „შერეკილების“ დანაყოფებში:

„მე ივლისში დავბრუნდი საქართველოში. მანამდე, მთელი ეს პერიოდი ერთად ვიყავით. ვიცი, რომ თბილისში თავისი საქმე ჰქონდა, მცირე ბიზნესი, მაგრამ ყველაფერი მიატოვა და მოძმე ერის დასახმარებლად წავიდა. არცერთ დავალებას არ უფრთხოდა ფრონტზე, პირიქით, სულ უნდოდა, რომ აქტიურად ყოფილიყო საბრძოლო მოქმედებებში ჩართული. თავს ვალდებულად თვლიდა, რომ ებრძოლა, თვლიდა, რომ ომში ყოფნით ბევრი რამის შეცვლა შეეძლო“.

მიხეილ თევდორაძე სოფელ ფარცხანაყანებიდან იყო. მას მშობლები და ორი და დარჩა.
გიორგი ქააძე
23 წლის
დაიღუპა 2023 წლის 29 იანვარს, ქალაქ სოლედართან, ბახმუტის ოლქში მიმდინარე ბრძოლებისას.

მისი ბიძის ცნობით, გიორგი კონტაქტური ბრძოლისას დაიღუპა. სასიკვდილო ტყვია კისერში მოხვდა.

გიორგი ქააძე 1999 წლის 26 სექტემბერს, უკრაინაში დაიბადა. მისი მამა, რომელიც 2003 წლიდან უგზო-უკვლოდ დაკარგულად ითვლება, თუშეთიდან იყო. გიორგის უკრაინელი დედა ჰყავს.

ზაზა ქააძე, გიორგის ბიძა:

„უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ, გიორგი პოლონეთში მუშაობდა. მისი პროფესია ეკოლოგია იყო. უკრაინაშიც მიიღო განათლება და პოლონეთშიც. ომი რომ დაიწყო, დაახლოებით ორ კვირაში, უკრაინაში დაბრუნდა და უკრაინის სამხედრო ძალებში ჩაეწერა. თვეების განმავლობაში გადიოდა სამხედრო მომზადებას. ჩემი ინფორმაციით, სამხედრო მოქმედებებში დაღუპვამდე ერთი თვით ადრე ჩაერთო“.

ბიძა გიორგის უკანასკნელად იანვრის შუა რიცხვებში ელაპარაკა:

„შემართებით იყო, მხნედ. ასეთი ადამიანი იყო, ვაჟკაცი. ორივე სამშობლოს ფასი იცოდა. 18-19 წლის იყო, საქართველოში რომ ჩამოვიყვანე, მთაში მყავდა, მამა-პაპისეულ მიწაზე“.

გიორგი ოჯახთან ერთად ჩერნიგოვის ოლქში, სოფელ მრინში ცხოვრობდა. ის იქვე, სოფელ მრინშია დაკრძალული.
ილია ჩოხელი
25 წლის
ილია ჩოხელი დონეცკის ოლქის ქალაქ ბახმუტში, 16 მარტს, რუსეთის არმიასთან შეტაკებებისას დაიღუპა.

ილია წარმოშობით დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის სოფელ ზემო ქედიდან იყო. უკრაინაში, ქალაქ ხარკოვში, 12 წლის წინ გადავიდა საცხოვრებლად. მას უკრაინელი დედა ჰყავდა, რომელიც რამდენიმე წის გარდაიცვალა. ილია ხარკოვში დედის მშობლებთან ერთად ცხოვრობდა.

ილია სამხედრო აკადემიის მესამე კურსის სტუდენტი იყო და ომში საკუთარი სურვილით ჩაება.

ქეთევან ქიმოსტელი, ილიას ბებია:

„ასე უთქვამს, ბახმუტს რუსებს არ დავუთმობ, მე უნდა დავიცვაო... 16 მარტს ბრძოლის წინა ხაზზე, შეტაკების დროს 200 უკრაინელი ჯარისკაცი ყოფილა. ილიას გარდა, კიდევ ერთი დაღუპულა. ილიას ხარკოველი ნათლია ჰყავდა და იმან უპატრონა, თორემ იქაური პაპა-ბებია მოხუცები არიან“.

ილიას ბებია ამბობს, რომ მისი შვილიშვილი 17 მარტს, ხარკოვში, ძმათა სასაფლაოზე დაკრძალეს.

მისივე თქმით, ილიას მამას სურს, რომ შვილის ცხედარი საქართველოში გადმოასვენოს.
მიხეილ მაზანაშვილი
29 წლის
დაიღუპა 31 მარტს, ბახმუტში. მისი ძმის ინფორმაციით, მიხეილ მაზანაშვილი რუსეთის შეიარაღებული ძალების მიერ გაშვებულ კამიკაძე-დრონს ემსხვერპლა.

მიხეილ მაზანაშვილი უკრაინაში გასული წლის აპრილის ბოლოს წავიდა. ის პროფესიონალი სამხედრო იყო. ცხრა წელი იმსახურა შეიარაღებულ ძალებში, პირველ ქვეით ბრიგადაში, საინჟინრო ბატალიონში.

2019 წელს მონაწილეობდა ავღანეთის ისლამურ რესპუბლიკაში მიმდინარე ნატოს საერთაშორისო მისიაში. მიღებული აქვს არაერთი მადლობა და ჯილდო.

მიხეილ მაზანაშვილი, გორის მუნიციპალიტეტის მასშტაბით, მეათე-მეთორმეტე კლასელებისთვის ატარებდა საგანმანათლებლო ლექციებს ქართული ჯარისა და ეროვნული გმირების შესახებ.

უკრაინაში ომის დაწყებამდე, მიხეილ მაზანაშვილმა თავდაცვის სამინისტროს სამხედრო პოლიციის საკომენდანტო სამსახურში დაიწყო მუშაობა, სადაც ერთი თვე დაჰყო. თუმცა, ომის დაწყების შემდეგ შეწყვიტა კონტრაქტი და უკრაინაში წასვლა გადაწყვიტა.

მიხეილ მაზანაშვილის ძმა, ლევან მაზანაშვილი:

„ბახმუტში იყო ჩემი ძმა, ბოლო წინ წაწეულ ცხელ წერტილში. ქართველებთან ერთად, „პარტიზანებში“ იბრძოდა. პატრიოტი და მამაცი იყო. დიდი გამბედაობა უნდა ჰქონდეს ადამიანს, რომ ეს ნაბიჯი გადადგას სხვა ქვეყნის გამო. თუმცა, ამბობდა, რომ რუსეთი ჩვენი საერთო მტერი იყო და იმედი ჰქონდა, რომ უკრაინაში გამარჯვების შემთხვევაში, ჩვენს დაკარგულ ტერიტორიებსაც დავიბრუნებდით. აი, ამ სტიმულით წავიდა. როდესაც შევიტყვე, რომ უკრაინაში აპირებდა წასვლას, შევეცადე წინააღმდეგობა გამეწია, მაგრამ ისე წავიდა, არ გამაგებინა. იცოდა, რომ შეიძლებოდა ხელი შემეშალა, ან საბუთები დამემალა, ან რაიმე სხვა გზით. ამიტომ ჩუმად გამეპარა. იმიტომ არ ვამბობ, რომ ჩემი ძმაა, მაგრამ უზომოდ კეთილი იყო. არ ვიცი, როგორ გადავიტან ამ ამბავს, ძალიან მენატრება“.

ლევანს ომში წასულ ძმასთან ყოველდღიური კომუნიკაცია ჰქონდა:

„მხოლოდ მე მიყვებოდა, რა ხდებოდა იქ, სადაც იბრძოდა. ოჯახის სხვა წევრებს, მშობლებს, უმალავდა. ამშვიდებდა ხოლმე, რომ ყველაფერი კარგად იყო. ბოლოს გარდაცვალებამდე ერთი დღით ადრე მომწერა. მეორე დღეს ველოდებოდი, რომ დამირეკავდა, მაგრამ მის ნაცვლად უკრაინიდან სხვებმა დამირეკეს და გამაგებინეს, რომ დაიღუპა“.

თვით ნასწავლი იყო და იყო ნიჭიერი ადამაინი მეთაურის გადაწყვეტილებით სამინისტრომ გაუშვა სკოლებში 10 11 და 12 კლასელებისთვის უნდა გაეცნო აკადემიური განათლება ჯარის ცხოვრება ეროვნული გმირების შესახებ საუბარი ისტორიული საკითხები გორის მაშტაბით ყველა სკოლაში ჩემ ძმამ ჩაატარა ეს ლექციები

მიხეილ მაზანაშვილი რამდენიმე თვის წინ დაქორწინდა უკრაინაში. პირად მიმოწერებში, ძმას სთხოვდა:

„რაც არ უნდა მოხდეს, ტატიანასთან არც კავშირი დაკარგოთ და არც ურთიერთობა და ყოველთვის მეგობრობა და ახლო ურთიერთობა გქონდეთ და ისე მიიღე, როგორც საკუთარი დედმამიშვილი“, - ეს გზავნილი ლევანმა ძმისგან გასული წლის დეკემბერში მიიღო.

2 აპრილს მიხეილ მაზანაშვილს 30 წელი შეუსრულდა.

უკრაინაში დაღუპულ მებრძოლს საქართველოში 14 აპრილს ჩამოასვენებენ. მას საგვარეულო სასაფლაოზე, სოფელ ზერტში დაკრძალავენ.
დავით ქუჩუკიანი
29 წლის
დაიღუპა 4 აპრილს, ბახმუტში, საარტილერიო თავდასხმისას.

დავით ქუჩუკიანი წლების განმავლობაში საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში მსახურობდა. ორჯერ მონაწილეობდა ავღანეთის ისლამურ რესპუბლიკაში მიმდინარე ნატოს საერთაშორისო მისიაში.

უკრაინაში ომის დაწყების პირველივე დღეებში, 2022 წლის 28 თებერვალს, პოლონეთიდან ჩავიდა. მანამდე, ცხრა თვის განმავლობაში, ის პოლონეთში სამუშაოდ იმყოფებოდა.

დავით ქუჩუკიანის ცოლი, ნათია ბერიანიძე:

„ომში ისე წავიდა, მე არაფერი ვიცოდი. უკრაინაში რომ ჩავიდა, მხოლოდ ამის მერე გვითხრა. ვეხვეწებოდი, ვთხოვდი, რომ დაბრუნებულიყო, მაგრამ არა, მიზანი ჰქონდა, მეუბნებოდა, აქ არის ახლა ჩემი ადგილიო. ამ ერთი წლის განმავლობაში, დაიჭრა კიდეც, მოიწამლა კიდეც, კანტუზიაც ჰქონდა, მაგრამ ყოველი ასეთი დაბრკოლება კიდევ უფრო მეტ ძალას აძლევდა თითქოს, კიდევ უფრო მეტი ჟინით აგრძელებდა იქ ყოფნას. ვთხოვდი, რომ დაბრუნების დრო იყო, სანამ რამე არ მოხდებოდა, დაბრუნებულიყო, მაგრამ არა - მპასუხობდა, რომ სხვანაირად ცხოვრება არ შეეძლო, რომ ახლა იქ იყო მისი ცხოვრება“.

დავითმა გარდაცვალებამდე ერთი კვირით ადრე დაურეკა შვილს და დაემშვიდობა:

„მაშინ გავიგე, ბახმუტში რომ მიდიოდა. ბავშვს დაურეკა და დაემშვიდობა. დაუბარა, დედას უთხარი, რომ ალბათ ერთი კვირა ვეღარ შეგეხმიანებით და არ ინერვიულოსო. ეს იყო მისი ბოლო შეხმიანება. როგორც ჩვენ ვიცით, ყელში, არტერიაში მოხვდა ჭურვის ნამსხვრევი. გვითხრეს, რომ ჭურვი სანგარში ჩაუგდეს, ორი თანამებრძოლი გადაარჩინა და სწორედ ამ დროს მოხვდა ჭურვის ნამსხვრევები. ყველა ნამსხვრევი ფეხში მოხვდა, მხოლოდ ერთი ნამსხვრები აქვს ხელში. ცოცხალი იყო, მაგრამ საბრძოლო მოქმედებების გამო დროულად ვერ მოახერხეს მისი გამოყვანა და სისხლისგან დაიცალა“.

დავითის მეგობარი:

"ეს მინდა, რომ ხაზგასმით ითქვას. დავითი იქ მხოლოდ პატრიოტული მიზნებით იმყოფებოდა. არანაირი ფინანსური დაინტერესება მას არ ჰქონია. ამ ერთი წლის განმავლობაში, თეთრი არ აუღია, არავისთან არანაირი კონტრაქტი არ გაუფორმებია. ერთხელ მეც კი მთხოვა ფინანსური დახმარება. ამბობდა, ტყვიაზე სწრაფი ვარ, ტყვია მე ვერ დამეწევა და სანამ პუტინს არ ვნახავ მკვდარს, მანამდე საქართველოში ფეხის დამდგმელი არ ვარო".

დავითს 8 წლის გოგო დარჩა.

საქართველოში აპრილის შუა რიცხვებში ჩამოასვენებენ და სოფელ ბებნისში, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალავენ.
ვახტანგ ბარაბაძე
45 წლის
თანამებრძოლების მიერ გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, დაიღუპა 2023 წლის 4 აპრილს, ბახმუტთან საარტილერიო თავდასხმის დროს.

ვახტანგ ბარაბაძე „ქართული ლეგიონის“ მებრძოლი იყო. უკრაინაში ის ომის დაწყებიდან მალევე, 2022 წლის მარტში წავიდა.

ვახტანგ ბარაბაძე „ქართული ლეგიონის“ იმ 24 მებრძოლის სიაში იყო, რომელთა წინააღმდეგაც რუსეთის საგამოძიებო კომიტეტმა სისხლის სამართლის საქმე 2022 წლის 13 აპრილს აღძრა და ძებნა გამოაცხადა.

ვახტანგ ბარაბაძე საქართველოში 31 მაისს ჩამოასვენეს.
არსენ ქეცბაია
წლის
დაიღუპა 2023 წლის 6 აპრილს, ბახმუტთან, საარტილერიო დაბომბვის დროს.

არსენ ქეცბაია გალიდან იყო. აფხაზეთის ომის შემდეგ ის ოჯახთან ერთად ზუგდიდში ცხოვრობდა, მოგვიანებით კი უკრაინაში გადავიდა და უკრაინის მოქალაქეობა მიიღო.

ის უკრაინაშია დაკრძალული.
ზურაბ ოდიშვილი
45 წლის
დაიღუპა 25 აპრილს. თანამებრძოლების მიერ გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, ის ცეცხლგამჩენი იარაღით დაბომბვის დროს წარმოქნილი კვამლის გამო, სასუნთქი გზების მძიმე დაზიანებისა და მოწამვლის შედეგად გარდაიცვალა.

ამ ინფორმაციას ადასტურებს მისი მამიდაშვილი, ნატაშა ფიცხელაური. მისი თქმით, სამედიცინო დასკვნის თანახმად, სწორედ დაბობმვის შემდგომი მოწამვლა გახდა ქართველი მებრძოლის დაღუპვის მიზეზი.

ზურა ყაზბეგიდან იყო. უკრაინაში 2022 წლის მარტში წავიდა. თავდაპირველად "კავკასიის ლეგიონში" იბრძოდა, შემდეგ უკრაინის არმიის, 93-ე ცალკეულ მექანიზირებულ ბრიგადას შეუერთდა.

ომში წასვლა ოჯახისგან ფარულად გადაწყვიტა. მისი გეგმების შესახებ მხოლოდ რამდენიმე ახლო მეგობარმა იცოდა.

ნატაშა ფიცხელაური, ზურას მამიდაშვილი:

„2022 წლის 23 მარტს უკვე უკრაინაში იყო. იცოდა, რომ ოჯახი ომში მის წასვლას კარგად არ შეხვდებოდა, ალბათ ამიტომაც გადაწყვიტა ჩუმად წასვლა. რომ ჩავიდა, იქიდან მოგვწერა, უკრაინაში ვარ, ვიბრძოლებ უკრაინელებისთვის და ჩვენი ქვეყნის თავისუფლებისთვის და გამარჯვებული დავბრუნდებიო. მუდმივად გვეკონტაქტებოდა, გვეგონა, რომ ვიცოდით, როგორ იყო. თუმცა, როგორც ახლა ვარკვევთ, ყველაფერი არ გვცოდნია. დაბომბვაში მოჰყვა, გავიგეთ, რომ საავადმყოფოშიც მოუწია ყოფნა. ჩვენ მუდმივად ხალისიანად გვესაუბრებოდა. არ ამბობდა, რეალურად, რა სიტუაციაში იყო, ყველაფერს ვარდისფერ ფერებში გვიხატავდა. ძალიან ბევრი სამადლობელო შეტყობინებები მოგვდის უკრაინიდან. "სისხლის მსმელ ვიკინგს" ვეძახდით, გამორჩეული სნაიპერი და თანამებრძოლებისთვის ნამდვილი საყრდენი იყოო. მართლა სწამდა, რომ ამ ომის მოგებით, საქართველოს აფხაზეთსა და სამაჩაბლოს დაუბრუნებდა".

ზურას ყაზბეგში საკუთარი სახელოსნო ჰქონდა, ხეზე, რკინაზე, ლითონსა და მინანქარზე მუშაობდა და ხელობას უფასოდ ასწავლიდა რაიონის ბავშვებს:

„ძალიან საინტერესო ხელნაკეთი ნივთები ჰქონდა. ტურისტები ხშირად სტუმრობდნენ და ძალიან მოსწონდათ მისი ნამუშევრები. ბოლოს სულ იმას ამბობდა, ჩემი სახელოსნო მენატრებაო“.

ზურაბ ოდიშვილი საქართველოში 6 მაისს ჩამოასვენეს.

ის ყაზბეგში, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალეს.
ნიკა ჯიყაშვილი
31 წლის
დაიღუპა 10 მაისს. ის საერთაშორისო ლეგიონის წევრი იყო. გავრცელებული ინფორმაციით, ქართველი მებრძოლი ლუგანსკის მიმართულებით, დაბომბვას ემსხვერპლა.

ქეთი ლეშკაშელი, უკრაინაში მებრძოლი ქართველი ექიმი:

„ორი დღის განმავლობაში აქტიური დაბომბვის ქვეშ იყვნენ. წინა დღესაც გადმოსცემდნენ, რომ მათზე საარტილერიო თავდასხმა ხორციელდებოდა. ღამის 12 საათზე რაციაში გაისმა ყვირილი, რომ დახმარება სჭირდებოდათ და ამის შემდეგ გაწყდა კავშირი“.

პაატა ჯიყაშვილი, ქართველი მებრძოლის მამა:

„პირველივე დღეებში გადაწყვიტა ომში წასვლა. იქ ბავშვებს ხოცავენ და მე როგორ ვიყო მშვიდადო. თხოვნის მიუხედავად, წასვლა ვერ გადავაფიქრებინე. 2022 წლის აპრილში წავიდა“.

უკრაინაში წასვლამდე, ნიკა ჯიყაშვილი გარკვეული პერიოდი სასაზღვრო გამშვებ პუნქტზე მუშაობდა. იმუშავა საგანგებო სიტუაციების სამსახურშიც. ნიკას მამა ამბობს, რომ მისი შვილი უკრაინაში, ჩერნობილის ატომური ელექტროსადგურის ირგვლივ დანაღმული ტერიტორიის განაღვმაშიც მონაწილეობდა:

„თავდაპირველად ზურგში იყო. თუმცა, მერე კონტრაქტი გააფორმა და ინტერნაციონალურ ლეგიონში იბრძოდა. ოჯახს ხშირად ეკონტაქტებოდა. ნიკასთან ერთად სხვებიც დაიჭრნენ. როგორც ვიცი, მათთან ახლოს ჭურვი გასკდა. ჩემი შვილი ფრონტის ხაზიდან მხოლოდ ორი დღის შემდეგ გამოასვენეს“.

ნიკა ჯიყაშვილს 5 წლის ბიჭი დარჩა.

ქართველი მებრძოლი საქართველოში 20 მაისს ჩამოასვენეს. 23 მაისს, კახეთში, სოფელ ჯუგაანში, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალეს
გიორგი გორელიშვილი
27 წლის
წარმოშობით ქართველი უკრაინის მოქალაქე, გიორგი გორელიშვილი 15 მაისს, ბახმუტთან დაიღუპა.

გიორგი საქართველოში დაიბადა და 5 წლის იყო, როცა ოჯახი საცხოვრებლად უკრაინაში, ქალაქ ოდესაში გადავიდა.

გიორგის დედა აფხაზეთიდანაა. აფხაზეთში იბრძოდა გიორგის მამა. როგორც გიორგი გორელიშვილის ოჯახის ახლობელი ამბობს, მას საქართველოსთან კავშირი არ გაუწყვეტია. იცოდა მშობლიური ენა და პერიოდულად, ნათესავებთან, ლანჩხუთის რაიონშიც ჩამოდიოდა.

ომის დაწყებამდე გიორგი გორელიშვილი ოდესის მერიის კომუნალურ სამსახურში მუშაობდა. ის ქალაქის გამწვანებაზე იყო პასუხისმგებელი. ომის დაწყების შემდეგ კი როგორც უკრაინის მოქალაქე, სავალდებულო გაწვევას დაექვემდებარა. პირველადი მზადება ჟიტომირში გაიარა, რის შემდეგაც ფრონტის წინა ხაზზე, ბახმუტში გადაინაცვლა.

გიორგი გორელიშვილი 23 მაისს, ოდესაში დაკრძალეს.
ზვიად გიგანი
49 წლის
გარდაიცვალა 31 მაისს. ის უკრაინაში, ქართველი სამხედრო საბრძოლო დანაყოფების ლოგისტიკური უზრუნველყოფის მიმართულებით მუშაობდა.

ზვიად გიგანი უკრაინაში 2022 წლის მარტში ჩავიდა. მას სამხედრო გამოცდილება არ ჰქონდა და ქართველ მებრძოლებს, როგორც სამოქალაქო პირი, სხვადასხვა აუცილებელი, ყოფითი საკითხების მოგვარებაში ეხმარებოდა.

ზვიად გიგანი უკრაინაში „ქართული ლეგიონის“ მებრძოლებთან ერთად იმყოფებოდა. სამედიცინო დასკვნის მიხედვით, ის ინფარქტით გარდაიცვალა.

კახა ბასილია, „ქართული ლეგიონის“ სამხედრო ინსტრუქტორი:

„უშუალოდ ჩემი ხელმძღვანელობის ქვეშ იყო ზვიადი. 9 დღე გავიდა მისი გარდაცვალებიდან და უკვე კარგად ვხვდებით, როგორ გაგვიჭირდება მის გარეშე. უკრაინაში ჩამოსული ქართველები, სანამ კონტრაქტებს მოაწერენ ხელს, ჩვენს ბაზაზე იმყოფებიან. სწორედ ზვიადი იყო პასუხისმგებელი ჩვენთან მყოფი ქართველების კვებაზე, სხვა ყოფითი საჭიროებების მოგვარებაზე. იცოდა უკრაინული ენაც, რაც კიდევ ერთი პლიუსია, როცა უკრაინაში ხარ. გარდა კიევისა, დადიოდა ზაპოროჟიეში, დნეპრში, ლვოვში და აქ ჩამოსულ ქართველებს, რომლებმაც მაგალითად, მხოლოდ ინგლისური იციან და არ იციან რუსული და უკრაინული, ეხმარებოდა სხვადასხვა საკითხის გარკვევაში, ადაპტირებაში“.

ზვიად გიგანი 31 მაისს, გამთენიისას კიევში გარდაიცვალა:

„ძალიან ემოციური ადამიანი იყო. ისე განიცდიდა თითოეული ქართველი მებრძოლის დაღუპვას, რომ როდესაც კიევში, ეკლესიაში პანაშვიდებზე მივდიოდით, ვხედავდი, რომ თვითონაც კვდებოდა ხოლმე. სამხედრო რომ ხარ, სამწუხაროდ, სიკვდილსაც ეჩვევი, მაგრამ სამოქალაქო პირისთვის, ისეთი ადამიანისთვის, როგორიც ზვიადი იყო, ძალიან რთულია ამ ყველაფერთან შეგუება. 31 მაისის ღამეს, როცა რუსულმა ძალებმა მორიგი იერიში მიიტანეს კიევზე, ჩვენს შორიახლოს მდებარე, საცხოვრებელ სახლთან დატრიალდა უბედურება. დედა-შვილი დაიღუპა, პატარა ბავშვი, ვერ მოასწრეს ბომბსაფარში შესვლა. როცა ტელევიზიით უყურებ მსგავს ამბებს, შეიძლება კიდევ ვერ ხვდები ტრაგედიის მასშტაბს, მაგრამ როდესაც ეს ყველაფერი შენს გვერდით ხდება, ძალიან მძიმეა. ზვიადმა საშინლად განიცადა ეს ამბავი. ის დილა იყო ზუსტად. ეზოში იდგა და ცუდად გახდა. ექიმების დასკვნით, გული გაუსკდა“.

ზვიად გიგანი საქართველოში 8 ივნისს ჩამოასვენეს.
ჯონი ოდიშვილი
32 წლის
დაიღუპა 25 ივნისს, ბახმუტთან, საარტილერიო დაბომბვისას. თანამებრძოლების თქმით, ჯონი ოდიშვილს ჭურვის ნამსხვრევი მოხვდა თავში. ფრონტის ხაზიდან რომ გამოიყვანეს, ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო, თუმცა, გზად ჰოსპიტლისკენ დაიღუპა.

ჯონი ოდიშვილი პროფესიონალი სამხედრო იყო. მისი ბიძის, დავით ოდიშვილის თქმით, ჯერ კიდევ 18 წლისა, რუსეთ-საქართველოს 2008 წლის აგვისტოს ომში გაიწვიეს. მას მერე რამდენჯერმე იმყოფებოდა სხვადასხვა საერთაშორისო სამხედრო მისიაში.

უკრაინაში პირველად დაახლოებით ხუთი თვის წინ წავიდა. ერთ-ერთი საბრძოლო მოქმედების დროს ფეხში დაიჭრა და გამოსაჯანმრთელებლად საქართველოში დაბრუნდა. მეორედ წასვლა რომ გადაწყვიტა ომში, ოჯახმა წინააღმდეგობა გაუწია, თუმცა, უშედეგოდ:

დავით ოდიშვილი, ჯონის ბიძა:

„ისე დაიჭრა და ისე იმკურნალა საქართველოში, რომ მშობლებს არ გააგებინა. მისი მშობლები ტყვიავში ცხოვრობენ. თვითონ, ცოლ-შვილთან ერთად, თბილისში ცხოვრობდა, ნაქირავებ ბინაში. გამაფრთხილა, ძია, ჩემებს არ უთხრა, თორემ ხო იცი, ინერვიულებენო. მეორედ წასვლა რომ გადაწყვიტა, ვეხვეწე, ხომ გამოსცადე, რაც არის და როგორც არის, აღარ წახვიდე-მეთქი, მაგრამ უარი თქვა, პირობა მივეცი ბიჭებს, რომ დავბრუნდები და ვერ ვუღალატებო. პირველი ბილეთი რომ აიღო თბილისის საერთაშორისო აეროპორტიდან, უკან დავაბრუნებინეთ. კარგი, აღარ წავალო, დაგვპირდა. სოფელში წამოვედით დამშვიდებული გულებით. ჯონიმ კი ამასობაში ახალი ბილეთი აიღო ქუთაისის აეროპორტიდან და იქიდან გაფრინდა. ზოგადად ეგეთი ტიპი იყო. მე რომ არ წავიდე, შენ რომ არ წახვიდე, ვინღა უნდა წავიდესო. არავის დაგვიგდო ყური, რისიც სჯეროდა, ბოლომდე თავისი გაიტანა“.

ჯონი მეტყვიამფრქვევე იყო. როგორ ბიძამისი გვიყვება, უკრაინის ომში მას მეტსახელიც შეარქვეს - „რემბო“:

„საომარი მოქმედებებიდან გამომდინარე, ხშირად ვერ ვეკონტაქტებოდი, მაგრამ როცა კი ვლაპარაკობდით, მიყვებოდა ხოლმე თავის ამბებს. თავდაპირველად ძველი ტყვიამფრქვევი ჰქონია, მაგრამ რომ ნახეს, როგორი გამოცდილი სამხედრო იყო, ახალთახალი ტყვიამფრქვევი მიუციათ. ზედმეტი სახელიც შეურქმევიათ, „რემბო“ ხარ, ისე ისვრიო. მეუბნებოდა, ძია, ძალიან რთული კი არის აქ, მაგრამ არ ვუშინდები, ხანდახან ისე ახლოს მივდივარ მტერთან, რომ თანამებრძოლები მაფრთხილებენ, მართლა რემბო ხომ არ გგონია შენი თავი, ასე ნუ უახლოვდები მტერსო“.

ბიძამ ძმისშვილი უკანასკნელად უკრაინაში წასვლამდე ცოტა ხნით ადრე ნახა:

„მაშინ ვუთხარი, ბიჭო, არ დაიღალე? დამშვიდდი, ხიფათს ნუღარ დაეძებ-მეთქი. რაღაცნაირად მტკიცედ მიპასუხა, მინდა, ჩემს შვილს თავისიფალი ცხოვრება ჰქონდეს, არც გარეთ გასვლის ეშინოდეს და არც სხვაგან წასვლისო“.

ჯონი ოდიშვილს სამი წლის ქალიშვილი დარჩა.

ქართველი მებრძოლი უკრაინიდან პირველ ივლისს ჩამოასვენეს. მას სოფელ ტყვიავში, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალავენ.
მალხაზ კვიჟინაძე
41 წლის
დაიღუპა 25 ივნისს, ქალაქ ბახმუტთან, საარტილერიო დაბომბვისას.

უკრაინაში ომის დაწყების პირველივე დღეებში წავიდა. თანამებრძოლების ინფორმაციით, 2022 წლის გაზაფხულზე, გოსტომელის აეროპორტისთვის ბრძოლაში ქიმიური ნივთიერებით მოწამვლა მიიღო და გარკვეული პერიოდი საზღვარგარეთ მკურნალობდა.

მალხაზ კვიჟინაძე ქუთაისის სამხედრო ლიცეუმი დაამთავრა. მონაწილეობდა 2008 წლის აგვისტოს ომში, სადაც კონტუზია მიიღო.

ოჯახის წევრებთან ომის სირთულეებზე არასდროს ლაპარაკობდა. არაფერს უყვებოდა ომის შესახებ დედას, რომელიც წლებია ემიგრაციაშია. ირა ვირსალაძემ შვილი უკანასკნელად 14 წლის წინ ნახა.

დედა მალხაზს 23 ივნისს, სიკვდილამდე ერთი დღით ადრე ელაპარაკა.

ირა ვირსალაძე, მალხაზის დედა:

„სამხედრო ოპერაციაზე წასვლამდე ვილაპარაკეთ მე, მალხაზმა და მისმა უმცროსმა შვილმა. ვიცინეთ, ხუმრობდა. ბავშვმა რაღაც სთხოვა და რა თქმა უნდა, აუცილებლად შეგისრულებ, მთავარია, ცოცხალი დავბრუნდეო. მიცვალებულიც ვერ ვნახე. სასახლე არ გაგვახსნევინეს. ალბათ ძალიან იყო დაშავებული, არ მეუბნებიან“.

მალხაზს ოთხი არასრულწლოვანი შვილი დარჩა. ბავშვებს დედა 7 თვის წინ, სიმსივნით გარდაეცვალათ.

ქართველი მებრძოლი საქართველოში პირველ ივლისს ჩამოასვენეს. 2 ივლისს ის ქუთაისში, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალეს
არჩილ დევრისაშვილი
44 წლის
მისი დაღუპვის შესახებ 28 ივლისს გახდა ცნობილი. თანამებრძოლების ცნობით ის ბახმუტთან ბრძოლისას, საჰაერო დაბომბვისას დაიღუპა.

გავრცელებული ინფორმაციით, მასთან ერთად დაიჭრნენ სხვა ქართველი და უკრაინელი მებრძოლები.

არჩილ დევრისაშვილი უკრაინის არმიის სახმელეთო ჯარების 28-ე ცალკეული მექანიზირებული ბრიგადის, სპეციალური ქვედანაყოფის „შავი არწივის“ მეთაური და პროფესიონალი სამხედრო იყო.

2008 წელს იბრძოდა რუსეთთან აგვისტოს ომში. იმ დროს არჩილ დევრისაშვილი საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს მეოთხე მექანიზირებული ქვეითი ბრიგადის საარტილერიო დივიზიონში მსახურობდა.

ქართველი მებრძოლი უკრაინაში თავდაპირველად 2015 წელს წავიდა. ის აღმოსავლეთ უკრაინაში, ანტიტერორისტული ოპერაციის მონაწილე იყო.

2022 წელს, რუსეთის არმიის უკრაინაში სრულმასშტაბიანი შეჭრის შემდეგ, არჩილი უკრაინაში დაბრუნდა და მას შემდეგ იბრძოდა რუსეთის სამხედრო ძალების წინააღმდეგ. გარდაცვალებამდე რამდენიმე დღით ადრე ის საქართველოში იმყოფებოდა - პირველი შვილიშვილი შეეძინა.

არჩილ დევრისაშვილი საქართველოში 3 აგვისტოს ჩამოასვენეს. მას მეუღლე, ორი შვილი და შვილიშვილი დარჩა.
ნიკოლოზ ახვლედიანი
42 წლის
დაიღუპა 23 აგვისტოს. დროებით ანექსირებული ბახმუტიდან 7 კმ-ით მოშორებულ სოფელ კლიშიივკასთვის ბრძოლაში. ნიკოლოზ ახვლედიანი ინტერნაციონალური ლეგიონის რიგებში იბრძოდა.

გავრცელებული ინფორმაციით, 23 აგვისტოს, ის უკრაინელ თანამებრძოლებთან ერთად, წინა ხაზზე საბრძოლო დავალებაზე იმყოფებოდა, რა დროსაც დაბომბვაში მოჰყვა და ჭურვი მოხვდა.

„ქართული ლეგიონის“ მეთაური მამუკა მამულაშვილი:

„ნიკა დიდი ხნის მანძილზე, „ქართულ ლეგიონში“ იყო, შემდეგ, უკრაინის ინტერნაციონალურ ლეგიონს შეუერთდა. ბახმუტის მისადგომებთან დაიღუპა, მათი ჯგუფი დაბომბვაში მოხვდა და როგორც მითხრეს, ჭურვის ნამსხვრევებისგან არის დაღუპული. ძალიან კარგი ადამიანი იყო, ვუსამძიმრებ მის ოჯახს და მეგობრებს“.

ნიკოლოზ ახვლედიანი ისე წავიდა უკრაინაში საომრად, რომ ოჯახის წევრებს არ გაუმხილა.

ნინო ახვლედიანი, ნიკოლოზ ახვლედიანის და:

„ნიკას სამხედრო გამოცდილება არ ჰქონდა. ჩვენ ვიზიარებდით მის შემართებას და სულისკვეთებას, მაგრამ არ გვინდოდა, ომში რომ წასულიყო. მახსოვს, პირველად, ქართველი გმირის, გიორგი ანწუხელიძის წამების ამსახველი ვიდეო რომ ნახა, როგორ განიცადა. ამიტომ როდესაც რუსეთი უკრაინაში შეიჭრა, იმ წუთიდან დაიწყო წასვლაზე ფიქრი. გაგვეპარა, უკვე უკრაინაში იყო, როცა დაგვიკავშირდა, თუმცა, გვამშვიდებდა, რომ წინა ხაზზე არ იყო“.

ძმას უკანასკნელად 20 აგვისტოს ელაპარაკა:

„რომ ველაპარაკებოდი, განგაშის სიგნალი ჩაირთო. მალევე დამემშვიდობა. ეს იყო ჩვენი ბოლო საუბარი. ერთადერთი ძმა დავკარგე. შარშან დედა გარდაგვეცვალა. მე და მამა ახლა მხოლოდ იმას ვნატრობთ, რომ მისმა სიკვდილმა ფუჭად არ ჩაიაროს და ამ ომში რუსეთი დამარცხდეს“.

ნიკოლოზ ახვლედიანის თანამებრძოლის, გიორგი მიქელაძის თქმით, ქართველი მებრძოლი ცხრა კაცთან ერთად იმყოფებოდა დავალებაზე, როდესაც ისინი რუსეთის შეიარაღებული ძალების დრონმა აღმოაჩინა:

„24 საათის განმავლობაში იბომბებოდნენ და ერთ-ერთი ჭურვი ზუსტად იქ ჩავარდა, სადაც ნიკა იყო ჩასაფრებული. ნიკა უკრაინელებისთვისაც დიდი დანაკარგია. ქართველები, უკრაინელები, ამერიკელებიც კი რეკავდნენ და ნიკას ცხედრის გამოყვანის ოპერაციაში დახმარებას გვთავაზობდნენ. იმ ოპერაციაში, როცა ნიკა დაიღუპა, ჩვენი ბატალიონის მეთაურიც მონაწილეობდა, კონტუზია მიიღო და წოლითი რეჟიმი დაუნიშნეს, მაგრამ გაიპარა და ბიჭებთან ერთად ნიკას გამოსაყვანად ცხელ წერტილში შევიდა“.

ნიკოლოზ ახვლედიანი საქართველოში პირველ სექტემბერს ჩამოასვენეს.
ზაქრო შუბითიძე
30 წლის
დაიღუპა 18 სექტემბერს, დონეცკის ოლქში, სოფელ ნესკუჩნესთან. უკრაინაში ბაზირებული „ქართული ლეგიონის“ მეთაურის, მამუკა მამულაშვილის ინფორმაციით, ზაქრო შუბითიძე მე-4 ჯგუფის მეთაური იყო.

თანამებრძოლების ინფორმაციით, ის პოზიციები, სადაც ზაქრო შუბითიძე სხვა მებრძოლებთან ერთად იმყოფებოდა, რუსეთის შეიარაღებული ძალების მასობრივი საარტილერიო იერიშის სამიზნე გახდა.

ზაქრო შუბითიძე ლაგოდეხიდან იყო, სოფელ კავშირიდან. უკრაინაში ომის დაწყებიდან მალევე, 2022 წლის თებერვალში წავიდა. უკრაინაში დაღუპული ქართველი მებრძოლი რამდენიმე წელი საქართველოს თავდაცვის ძალებში მსახურობდა. უკრაინაში წასვლამდე კი ლაგოდეხის სახანძრო სამაშველო სამსახურში მუშაობდა.

„ყველაზე კეთილი ადამიანი, ვინც შემხვედრია ამ ომის მანძილზე“ - ასე დაახასიათა ზაქრო „ქართული ლეგიონის“ მეთაურმა მამუკა მამულაშვილმა.

თანამებრძოლების ინფორმაციით, რამდენიმე თვის წინ, ზაქრო შუბითიძე დაიჭრა, თუმცა, გამოჯანმრთელებისთანავე კვლავ ბრძოლაში ჩაერთო.

გარდაცვალებამდე რამდენიმე დღით ადრე, ზაქრომ ინტერვიუ მისცა უკრაინელ ჟურნალისტებს. ეს ინტერვიუ ნაწილია დოკუმენტური ფილმისა, რომელიც ეძღვნება ამბავს, თუ როგორ გადაარჩინა მე-4 ჯგუფის მეთაურმა ზაქრომ თანამებრძოლები. 20 სექტემბერს, მამუკა მამულაშვილმა სოციალურ ქსელში დაწერა, რომ ზაქროს გმირობის შესახებ დოკუმენტური ფილმი მალე გამოვა.

ზაქრო შუბითიძე, ნაწყვეტი დოკუმენტური ფილმის ტრეილერიდან:

„იცით, ვიღაც ამბობს, რომ აქ საშიშია, არ გეშინია? შეიძლება დაიჭრა, შეიძლება მოკვდე, მაგრამ ეს ყველას კარგად გვესმის. ჩვენ კარგად გვესმის, რომ ეს ომია, რომ ომი ერთი დიდი შეცდომაა. როცა ადამიანი მზადაა, რომ საკუთარი სიცოცხლე დათმოს, დათმოს ჯანმრთელობა, აღარაფერი გაშინებს. ახლა ისეთი დროა, რომ ყველაფერი უნდა გარისკო მომავლისთვის და ჩვენ ამას აუცილებლად გავაკეთებთ. დიახ, უკრაინა დამოუკიდებელი ქვეყანაა, საქართველოს დამოუკიდებელი ქვეყანაა. ჩვენ ყველანი დამოუკიდებლები ვართ. ჩვენ ყველაფერი გვაქვს ამისთვის. სიმართლე გითხრათ, დიდ განსხვავებას ვერ ვხედავ საქართველოსა და უკრაინას შორის. განსხვავება ისაა, რომ ჩვენთან დიდი მთებია, უფრო თბილი კლიმატია, აქ ცივა. საერთო საქმეში ყველაფერი ჩავდეთ. ჩვენი ცხოვრება, ჩვენი ჯანმრთელობა. ახლობლები, რა თქმა უნდა, ნერვიულობენ - ოჯახი, პატარა ბიჭი და გოგო მელოდებიან სახლში. მაგრამ ვთვლით, რომ აქ ჩვენი საერთო მტერი უნდა შევაჩეროთ, რადგან ამას ახლა თუ არ გავაკეთებთ, მომავალში ამის გაკეთება ჩვენს შვილებს მოუწევთ“...

„სახლში? რა თქმა უნდა, მინდა სახლში“, - ამბობს ზაქრო შუბითიძე ინტერვიუს მიწურულს.

ქართველი მებრძოლი საქართველოში 26 სექტემბერს, გამთენიისას ჩამოასვენეს.

თამარ რაზმაძე, ზაქროს კლასის დამრიგებელი:

„ჩემი მოსწავლეები, გოგოები იხსენებენ ახლა, მხოლოდ ზაქროსგან არ გვახსოვს გაბრაზება და წყენაო. მშვიდი, გაწონასწორებელი. თავიდანვე იყო შეყვარებული საბრძოლო საქმეზე. საშინაო დავალებებს რომ ვუმოწმებდი, ყოფილა შემთხვევა, რომ ზაქროს დავალების ნაცვლად, ავტომატები და ტანკები ეხატა. დავხურავდი რვეულს და მარტო მე და ზაქრომ ვიცოდით, რომ მას დავალება არ ჰქონდა. ძალიან კარგი ადამიანი იყო, დიდი შინაგანი კულტურისა და ინტელექტის მატარებელი ადამიანი“.

ზაქროს შუბითიძეს ცოლი და ორი შვილი დარჩა.

ქართველი მებრძოლი 28 სექტემბერს, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალეს.
ირაკლი ქურციკიძე
25 წლის
ირაკლი ქურციკიძე, თანამებრძოლების ინფორმაციით, 2023 წლის 11 ნოემბერს დაიღუპა. მისი დაღუპვის ზუსტ ადგილი არ დასახელებულა. ოჯახის წევრების ინფორმაციით, ირაკლი ქურციკიძე შეტევითი ოპერაციის დროს, სამხედრო ტექნიკის აფეთქებას ემსხვერპლა.

25 წლის ირაკლი ქურციკიძე უკრაინაში, ომის დაწყებიდან მალევე წავიდა. 2022 წლის მაისში ის უკვე უკრაინის თავდაცვის სამინისტროს დაზვერვის მთავარი სამმართველოს ერთ-ერთ დანაყოფში ირიცხებოდა.

ქართველი მებრძოლი პროფესიონალი სამხედრო, გორის სამხედრო აკადემიის კურსდამთავრებული იყო.

მისი დის ქმარი, ირაკლი ბერაძე ამბობს, რომ ირაკლი ქურციკიძემ პროფესიით გამნაღმველმა, აკადემიის დასრულების შემდეგ, ინსტრუქტორად გააგრძელა მუშაობა ვარკეთილის სამხედრო პოლიგონზე, მუშაობდა ვაზიანსა და გორშიც, თუმცა, უკრაინაში ომის დაწყებიდან მალევე იქ წასვლა და რუსეთის შეიარაღებული ძალების წინააღმდეგ ბრძოლა გადაწყვიტა:

„ოთხი ენა იცოდა, საქართველოს თავდაცვის სამინისტროდანაც ჰქონდა შეთავაზება, უწყებაში დარჩენას სთავაზობდნენ, მაგრამ უარი თქვა“.

გარდაცვალებამდე ხუთი თვით ადრე, ივნისში, მორიგი სამხედრო ოპერაციიდან მომავალი ქართველი მებრძოლი დაიჭრა. მანქანა, რომელშიც ის და მისი თანამებრძოლები ისხდნენ, ჭურვზე აფეთქდა.

უკრაინაში მებრძოლი ლაშა შერგელაშვილი:

„თავადაც სახეში დაჭრილმა ირაკლი ქურციკიძემ რამდენიმე თანამებრძოლს ადგილზევე გაუწია პირველადი დახმარება, შედარებით მძიმედ დაჭრილი სამხედრო კი ორი კილომეტრის მანძილზე ზურგით ატარა. თან ეს ხდებოდა სისტემატური დაბომბვის ქვეშ. იყო რამდენიმე მომენტი, როდესაც ირაკლი თვითონ გადაეფარა დაჭრილებს. ყველაფერი ჩემი თვალით მაქვს ნანახი. ამ დროს ირაკლისთან კონტაქტი დავკარგეთ. ყველა დაჭრილი გამოიყვანეს, დავიწყეთ ირაკლის ძებნა, მაგრამ ვერსად მივაგენით. ზოგმა გამოიტირა კიდეც, მაგრამ არ ვკარგავდი მისი პოვნის იმედს. რამდენიმეხნიანი ძებნის შემდეგ ირაკლი ერთ-ერთ თავშესაფარში დაჭრილი ვიპოვეთ და დიდი წნეხის შემდეგ ძლივს დავტოვეთ ჰოსპიტალში, მაგრამ კლინიკა დროზე ადრე დატოვა“.

ლაშა შერგელაშვილი ირაკლი ქურციკიძეს გარდაცვალებამდე ცოტა ხნით ადრე ელაპარაკა. შეთანხმდნენ, რომ საბრძოლო ოპერაციიდან დაბრუნების შემდეგ, მათ ირაკლის სამომავლო პოზიციები და გეგმები უნდა განეხილათ. ამბობს, რომ ბოლო თვე-ნახევრის განმავლობაში, ირაკლი ფრონტის წინა ხაზზე იბრძოდა, თუმცა, მისი მეგობრები და თანამებრძოლები თვლიდნენ, რომ ქართველი გამნაღმველის პროფესიონალიზმი სხვა პოზიციაზე უფრო საჭირო და მნიშვნელოვანი იყო და სურდათ, რომ ირაკლი კვლავ ძველ პოზიციას დაბრუნებოდა:

„ირაკლი აგვისტოში შვებულებით წავიდა საქართველოში. უკან დაბრუნების შემდეგ კი სხვა დანაყოფში გადავიდა, ფრონტის წინა ხაზზე. ჩვენ მას ყოველთვის ვეუბნებოდით, რომ ის გვჭირდებოდა არა როგორც წინა ხაზზე მებრძოლი, არამედ მისი შესაძლებლობები გაცილებით მნიშვნელოვანი იყო იმ ადამიანებისთვის, ვინც შემდეგ ფრონტის წინა ხაზზე უნდა გასულიყო. ირაკლი განაღმვის სამუშაოებს ასრულებდა. მისი სამუშაო მოითხოვდა განსაკუთრებულ კონცენტრაციას და გამბედაობას.

არ ვიცი, რამხელა მამაცობაა საჭირო, როცა იცი, რომ მტერი გიყურებს, შენ ტრიალებ მათ წინ და იწყებ განაღმვით სამუშაოებს, ის ყოველთვის აკეთებდა ამას. აკეთებდა უბადლოდ. ისეთი მამაცი ადამიანებიც კი, რომლებიც შეტევაზე შედიან, აღფრთოვანებულები იყვნენ მისით“...

როგორც ლაშა შერგელაშვილი გვიყვება, ირაკლი ხშირად საუბრობდა თავის სამომავლო გეგმებზე, იმაზე, თუ რას გააკეთებდა ომის დასრულების შემდეგ:

„როდესაც ვაფრთხილებდით, რომ მას არ მოეთხოვებოდა თავგანწირვა და ის ცოცხალი გვჭირდებოდა ჩვენც და ჩვენს ქვეყანასაც, ასეთ რამეს გვპასუხობდა ხოლმე, ამას იმიტომ ვაკეთებ, რომ რაც შეიძლება მეტი გამოცდილება შევიძინო და შემდეგ ეს ცოდნა ჩემს ქვეყანას მოვახმაროო. აპირებდა, რომ აქ მიღებული ცოდნა გაეზიარებინა ახალი თაობებისთვის, ახალბედა სამხედროებისთვის. გარდა ამისა, გეგმავდა, რომ ომის დასრულების შემდეგ, უკრაინაში კიდევ დარჩენილიყო რამდენიმე ხანი და უკრაინელ სამხედროებს მათი ტერიტორიების განაღმვაში დახმარებოდა... ალბათ არასდროს შევხვედრივარ ასეთ დაუზარელ, ასეთ კეთილშობილ ადამიანს, გულს რომ ამოიღებდა და მოგცემდა“...

ირაკლი ქურციკიძე 25 ნოემბერს, რუსთავში, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალეს.
ლევან ლობჟანიძე
48 წლის
თანამებრძოლთა ცნობით, ლევან ლობჟანიძე 2023 წლის 27 ოქტომბერს, დონეცკის ოლქში, სოფელ კლიშჩიივკასა და რუსეთის მიერ დროებით ოკუპირებულ ქალაქ ბახმუტს შორის, არსებულ ე.წ. „ნაცრისფერ ზონაში“, დრონებით დაბომბვას ემსხვერპლა.

უკრაინაში საომრად თურქეთიდან, 2022 წლის ზამთარში წავიდა. ბოლო წლების განმავლობაში სწორედ იქ მუშაობდა.

48 წლის ლევან ლობჟანიძე უკრაინაში მოხალისედ ჩასვლის შემდეგ, თავდაპირველად „ქართულ ლეგიონში“ ირიცხებოდა. სიკვდილამდე რამდენიმე თვით ადრე სპეციალური დანიშნულების რაზმში, „თბილისში“ გადავიდა, რომელიც უკრაინის არმიის სახმელეთო ჯარების 49-ე ცალკეული ქვეითი ბატალიონის „კარპატსკი სიჩის“ ნაწილია.

თაკო ლობჟანიძე მამას უკანასკნელად გარდაცვალებამდე რამდენიმე საათით ადრე, 26 ოქტომბერს, დილით ელაპარაკა. ეს მათი ყოველდღიური რუტინა იყო - დილა-საღამოს ლაპარაკი. ხან ვიდეოზარით, ხან ისე, მიწერ-მოწერით. მთავარი იყო, რომ ერთმანეთის ამბავი გაეგოთ.

„იცოდა, რომ განვიცდიდი და რომ არ მენერვიულა, ფაქტობრივად, ყოველწამიერი ურთიერთობა გვქონდა. სამსახური, ამინდი, ყოველდღიური წვრილმანი, ისეთი განცდა მქონდა, რომ ჩემს გვერდით იყო. 25 ოქტომბრის საღამოსაც, სიკვდილამდე ერთი დღით ადრე, უკრაინიდან მაკვალიანებდა, რა წამალი უნდა მიმეცა ჩემი შვილისთვის, რომელიც გაცივდა და ავად იყო“.

კიდევ უფრო მეტი სიმშვიდისთვის, ლევან ლობჟანიძე შვილს ომში, თავის საცხოვრებელ გარემოსაც ხშირად ათვალიერებინებდა ხოლმე:

„სახლში იყო თუ გარეთ, ბუნებაში, ყოველთვის სიმშვიდეში იყო. მაჩვენებდა, რომ არაფერი აკლდა, კარგად იყო. სულ ხუმრობდა და იმდენად ამსუბუქებდა მდგომარეობას, ვერაფრით წარმოვიდგენდი, რომ ერთ დღესაც, უკანასკნელად დამელაპარაკებოდა... მამა 27 ოქტომბერს დაიღუპა“.

ლევან ლობჟანიძე სულ ახალგაზრდა იყო, როდესაც აფხაზეთში იბრძოდა. მისი შვილი ამბობს, რომ საბრძოლო სულისკვეთება მთელი ცხოვრების განმავლობაში თან სდევდა.

მიუხედავად იმისა, რომ შვილები მამის ომში წასვლის წინააღმდეგნი იყვნენ, მისი გადარწმუნება ვერ შეძლეს:

„პირადად რამდენს ვეხვეწებოდი, მაგრამ ვერ ისვენებდა. ომი რომ დაიწყო და ნახა, რომ მისი ძველი თანამებრძოლები, მეგობრები წავიდნენ უკრაინაში, მათთან ინტენსიური ურთიერთობა გააბა. ჩემი ძმები იქ არიან, ჩემი გასაკეთებელი მე უნდა გავაკეთო და აქ ვერ გავჩერდებიო“, - სწერდა თურქეთიდან შვილებს.

„რომ ვეუბნებოდი, ნუ აიტკიე აუტკივარი თავი-მეთქი, მპასუხობდა, არა, თქვენს წინაშე უნდა ვიყო ამაყიო. სექტემბერში, მამაცობისთვის წმინდა გიორგის ორდენით დააჯილდოვეს. მიგზავნიდა ფოტოებს, უხაროდა. იყო ძალიან ბედნიერი და მართლა ამაყი“.

ლევან ლობჟანიძის სიკვდილის შემდეგ, ისევე როგორც სხვა ქართველ დაღუპულ მებრძოლებზე, რუსული წყაროები ავრცელებდნენ ცნობებს: „მოკლულია კიდევ ერთი ქართველი დაქირავებული "ბოევიკი". ეს ფრაზა თაკო ლობჟანიძისთვის განსაკუთრებით მტკივნეულია:

„მამაჩემი არ იყო რიგითი დაქირავებული მებრძოლი. მამაჩემს სულ სხვა მოტივი ამოძრავებდა - მტრის დამარცხება, რომელთან ბრძოლაც ჯერ კიდევ აფხაზეთში დაიწყო. მამას არ ჰქონდა ის მდგომარეობა, რომ ფულის გამო წასულიყო ომში. ჰქონდა თავისი საქმე თურქეთში და ფულის საჭიროება ნამდვილად არ ედგა. ძალიან ძნელია, როცა ასეთ რამეს კითხულობ მოკლულ მამაზე“.

ლევან ლობჟანიძის ცხედრის ცხელი წერტილიდან გამოსვენების თაობაზე ოჯახს ინტენსიური კომუნიკაცია აქვს უკრაინაში საქართველოს საელჩოსთან, საგარეო საქმეთა სამინისტროსთან, უკრაინაში მებრძოლ ქართველებთან. თაკო ლობჟანიძის თქმით, ოჯახი იმედს არ კარგავს, რომ მისი ცხედრის გამოსვენება ცხელი წერტილიდან მალე მოხერხდება.
ნიკოლოზ გელენიძე
31 წლის
თანამებრძოლთა ცნობით, ნიკოლოზ გელენიძე 2023 წლის 15 ნოემბერს, ბახმუტში, საარტილერიო დაბომბვისას დაიღუპა. ის რამდენიმე დღით ადრე დაღუპული, ლევან ლობჟანიძის ცხედრის ცხელი წერტილიდან გამოსვენების მცდელობისას დაიღუპა.

აფხაზეთიდან დევნილი ნიკოლოზ გელენიძე სპეციალური დანიშნულების რაზმის, „თბილისის“ რიგებში იბრძოდა.

დავით გელენიძე, ნიკოლოზის ძმა:

„ამ რაზმში სიკვდილამდე ცოტა ხნით ადრე გადავიდა. როგორც შევიტყვეთ, თავდაპირველად სხვა დანაყოფში ყოფილა, რომელიც შედარებით უკანა ხაზზე იბრძოდა, მაგრამ რამდენიმე ხნის წინ თვითონ მოუთხოვია, სხვა დანაყოფში, წინა ხაზზე გადაყვანა“.

ნიკოლოზ გელენიძე უკრაინაში 2023 წლის სექტემბრის დასაწყისში ისე წავიდა, რომ ოჯახის წევრებმა ამის შესახებ არაფერი იცოდნენ:

„დედას უთხრა, რომ პოლონეთში სამუშაოდ მიდიოდა. მე კი მითხრა, პოლონეთში მივდივარ, სამთვიან სამხედრო კურსებზე და სამი თვის შემდეგ დავბრუნდები სახლშიო. პატარაობიდანვე ჯიუტი იყო. რასაც ჩაიფიქრებდა, ის უნდა შეესრულებინა. უკრაინაში რომ ჩავიდა, მერე დაურეკა დედას და უთხრა, სადაც იყო. ყოველ საღამოს ურეკავდა, რა თქმა უნდა, არ ეუბნებოდა, რომ წინა ხაზზე იბრძოდა. ამშვიდებდა, ყველაფერი კარგად არის, ჩვენ უკან ვართ და არანაირი საფრთხე არ გვემუქრებაო. ბოლო წუთამდე არ ვიცოდით, რომ წინა ხაზზე იყო“, - ამბობს დავით გელენიძე.

ნიკოლოზ გელენიძე საქართველოში 25 ნოემბერს ჩამოასვენეს. ქართველი მებრძოლი 28 ნოემბერს, ფოთში საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალეს.

მას ორი მცირეწლოვანი შვილი დარჩა.
გოჩა ჟვანა
37 წლის
თანამებრძოლების ცნობით, დაიღუპა 2024 წლის 31 იანვარს, აღმოსავლეთ ფრონტზე, აფეთქებისას.

გოჩა ჟვანია უკრაინაში 2014 წლიდან, „ქართული ლეგიონის“ რიგებში იბრძოდა.

იყო პროფესიონალი სამხედრო, 2008 წლის აგვისტოს ომის მონაწილე. გოჩა ჟვანია სხვადასხვა წლებში მონაწილეობდა საერთაშორისო სამხედრო მისიებში.

გიორგი საფანაძე, გოჩა ჟვანიას ბიძაშვილი:

„18 წლის იყო ჯარში რომ წავიდა. გახდა პროფესიონალი სამხედრო. იყო ავღანეთში, აფრიკაში, კოსოვოში. 2012 წელს, ჯერ კიდევ ომამდე წავიდა უკრაინაში. 2014 წელს ომმაც მოუწია. ვიცით მხოლოდ ის, რომ ბრძოლაში დაიღუპა. აფეთქებას შეეწირა. მასთან ერთად დაიღუპა მისი ძმაკაცი, ზურა წიკლაური. 2008 წლიდან ერთად მოდიან და ერთად დაიღუპნენ”.

ახლობლების ინფორმაციით, სიკვდილამდე 4 თვით ადრე გოჩა ჟვანია დაიჭრა და სამკურნალოდ გერმანიაში იმყოფებოდა. მკურნალობის შემდეგ საქართველოში, სახლში, სოფელ თეკლათში დაბრუნდა, თუმცა ერთ თვეში ისევ უკან, უკრაინაში გაემგზავრა:

ნელი მიქავა, მეზობელი:

„ხშირად უკავშირდებოდა ოჯახის წევრებს. ოპტიმისტურად იყო განწყობილი და რუსეთის დამარცხებაში ეჭვი არ ეპარებოდა. სულით მებრძოლი იყო. გერმანიაში რომ გააგზავნეს სამკურნალოდ, ერთი სული ჰქონდა, როდის დაბრუნდებოდა უკან, ჩემი ძმები მელოდებიანო. საუცხოო ბიჭი დაკარგა სოფელმა და ქვეყანამ“.

გოჩა ჟვანია 10 თებერვალს, სენაკის მუნიციპალიტეტში, სოფელ თეკლათში, საგვარეულო სასაფლაოზე სამხედრო პატივით დაკრძალეს.
ზურა წიკლაური
37 წლის
თანამებრძოლების ცნობით, დაიღუპა 2024 წლის 31 იანვარს, აღმოსავლეთ ფრონტზე, აფეთქებისას.

ზურა წიკლაური უკრაინაში 2014 წლიდან, „ქართული ლეგიონის“ რიგებში იბრძოდა.

უკრაინაში წასვლამდე რამდენიმე წელი საქართველოს შეიარაღებულ ძალებში, პირველ ქვეით ბრიგადაში მსახურობდა. მონაწილეობდა 2008 წლის აგვისტოს ომში.

დურმიშხან წიკლაური, მამა:

„მეამაყება, რომ ასეთი შვილი გავზარდე, მაგრამ გული მტკივა, რომ ასე ნაადრევ ასაკში წავიდა. საქართველო უყვარდა და ომშიც ამიტომ წავიდა. 2023 წლის ზაფხულში სამი თვით იყო ჩამოსული. ვთხოვდით, აღარ წასულიყო, მაგრამ ვერ გავაჩერეთ. იქ წყდება საქართველოს ბედი, იქ არიან ჩემი ძმები და მეც იქ უნდა ვიყოო“.

ლიზი წიკლაური, შვილი, 14 წლის:

„ბოლოს 20 იანვარს მომწერა. მომიკითხა. სულ მეუბნებოდა, რომ კარგად იყო. ზაფხულში იყო ჩამოსული, მანამდე ოთხი წელი არ მყავდა ნანახი. ბევრს ვლაპარაკობდით, მაგრამ ომის შესახებ არაფერს ამბობდა, ჩვენც ვცდილობდით, არ გაგვეხსენებინა მისთვის იქაური ამბები. ყველა ვთხოვდით, აღარ დაბრუნებულიყო ომში, მაგრამ მაინც წავიდა. მეამაყება, რომ ასე დაიღუპა, გმირულად“.

ზურა წიკლაური 10 თებერვალს, დედოფლისწყაროს მუნიციპალიტეტის სოფელ თავწყაროში საგვარეულო სასაფლაოზე სამხედრო პატივით დაკრძალეს.

დარჩა ცოლი და ერთი შვილი.
ალექსანდრე ხუსკივაძე
33 წლის
გარდაიცვალა 2023 წლის 24 აგვისტოს. ოჯახის წევრების ინფორმაციით, მისი გარდაცვალების მიზეზი გულის შეტევა გახდა.

ალექსანდრე ხუსკივაძე უკრაინაში ომის დაწყებიდან ერთ კვირაში, მარტის დასაწყისში, რამდენიმე ქართველ მოხალისესთან ერთად წავიდა.

ნათია ხუსკივაძე, და:

„ომი როგორც კი დაიწყო, აიღო პასპორტი და წავიდა. სამხედრო გამოცდილება არ ჰქონდა. არ ვიცოდი, ომში წასვლა რომ გადაწყვიტა. მე ბოლნისში ვარ, ალექსანდრე თბილისში ცხოვრობდა“.

„ჯანმრთელობის პრობლემები მაქვს და ამიტომ ცდილობდა, რომ ზედმეტად არ გავნერვიულებულიყავი. ძირითადად უმცროს ძმას ელაპარაკებოდა ხოლმე. ვიცი, რომ წელიწადნახევრის განმავლობაში იბრძოდა სხვადასხვა ცხელ წერტილში, მათ შორის, იზიუმში, სოლედარში, ბახმუტში.

გარდაცვალებამდე 21 დღით ადრე კონტუზია მიიღო და მკურნალობდა. 24 აგვისტოს დილით ელაპარაკნენ ძმები ერთმანეთს. თავს თითქოს ნორმალურად გრძნობდა, მაგრამ საღამოს გულის შეტევით გარდაიცვალა“.

ალექსანდრე ხუსკივაძე 2 სექტემბერს ბოლნისში, საგვარეულო სასაფლაოზე დაკრძალეს.

დარჩა ოთხი შვილი.
ბექა ლომაშვილი
24 წლის
თანამებრძოლების ცნობით, დაიღუპა 2023 წლის 15 ნოემბერს, დონეცკის მიმართულებით, შეტევითი ოპერაციის დროს. მასთან ერთად დაიღუპა კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი, რამაზ ფეტელავა და დაიჭრა ცხრა.

პროფესიით სამხედრო ბექა ლომაშვილი, „ქართული ლეგიონის“ რიგებში ირიცხებოდა. უკრაინაში 2022 წლის ოქტომბრიდან იბრძოდა.

ციალა წიკლაური, ბექა ლომაშვილის დედა:

„12 კლასი რომ დაამთავრა, მესამე დღეს გაწვევა მოუვიდა კომისარიატიდან და წავიდა სამხედრო სავალდებულო სამსახურში. ერთი წლის შემდეგ კონტრაქტი გააგრძელა და ოთხი წელი „ვაზიანის“ ბაზაზე მსახურობდა. ამის შემდეგ, სამხედრო სამსახური საფრანგეთში გააგრძელა. უკრაინაში ომი რომ დაიწყო, იქიდანვე გადაუწყვეტია უკრაინაში წასვლა, მაგრამ მეთაურმა არ გაუშვა. შეწყვიტა კონტრაქტი და საქართველოში დაბრუნდა“.

თბილისში დაბრუნებულ დედას უთხრა, რომ პოლონეთში სამუშაოდ წასვლას გეგმავდა. შვილი რომ ომში წავიდა, ამის შესახებ ბექას დედამ თითქმის 5 თვის თავზე შეიტყო:

„ტელევიზიით გასულა სიუჟეტი უკრაინაში ომზე, იმ სიუჟეტში გამოჩენილა ბექა და მეზობლებს უცნიათ. იმათ უთქვამთ ბექასთვის, სანამ სხვისგან გაიგო დედაშენმა სად ხარ, აჯობებს, გამოიჩინო ვაჟკაცობა და უთხრა დედასო.

ერთ მშვენიერ დღეს დამირეკა და მითხრა, დედა, რაღაც უნდა გითხრა და გამიგებო? გაგიგებ, დედას სიცოცხლე, როგორ არა-მეთქი. უკრაინაში ვარო, მითხრა. იმის მერე ცრემლი არ შემშრობია. სულ მირეკავდა, მეუბნებოდა, ნუ გეშინია, ისეთ წერტილებში არ გავდივარ, სადაც საშიშროებააო. თურმე, გადიოდა კი არაა, იმის იქითაც მიდიოდა“.

ბექას დაღუპვის შესახებ დედამ თავად შეიტყო. 15 ნოემბრის საღამოს, როცა დედის გზავნილს აღარ გამოეხმაურა, ქალმა შვილის ძებნა დაიწყო:

„დღეში ორჯერ მირეკავდა ხოლმე. მომიკითხავდა. მეც ყოველ საღამოს ვწერდი, ვემშვიდობებოდი, ტკბილ ძილს ვუსურვებდი. იმ საღამოს, პასუხი რომ აღარ დამიბრუნა, დილით უკვე ძებნა დავიწყე. სოციალურ ქსელში ვნახე იმ მებრძოლების ფოტოები, ვისთან ერთადაც იბრძოდა. იმათ მივწერე, ჩემი შვილის ამბავი ხომ არ იცით-მეთქი. და იმათ მითხრეს, გამაგრდი, ქალბატონო, ბექა ბრძოლის ველზე დაეცაო. მერე ტელევიზიამაც გადმოსცა“.

ბექას ცხედარი დონეცკის ოლქში, რუსეთის მიერ დროებით ოკუპირებულ გორლოვკაში რჩება (2024 წლის 14 თებერვლის მონაცემებით):

„ვერ გამოასვენეს. რა ხდება, რას აპირებენ, როგორ აპირებენ, არაფერი ვიცი. მითხრეს, რომ ცდილობენ გამოსვენებას. ბევრი არაფერი ვიცი. ახლა გვითხრეს, რომ გაზაფხულზე განახლდება მცდელობებიო“.

ბექა ლომაშვილის დედა შვილის გარდაცვალებამდე რამდენიმე დღით ადრე მასთან ერთ-ერთ საუბარს იხსენებს:

„სანამ ჩემი შვილი დაიღუპებოდა, 10 დღით ადრე, ქართლში, ლომისის ეკლესიასთან რუსმა სამხედროებმა თამაზ გინტური მოკლეს. იმ საღამოს, ბექას რომ ველაპარაკებოდი, სხვა არაფრით დაინტერესებულა, მარტო ის მითხრა, დედა, დღეს იცი როგორი ქართველი მოკლესო? ასეთი სულის იყო ჩემი შვილი. პატრიოტი. ამ გრძნობით წავიდა უკრაინაშიც. დამიჯერებთ? პირველი 6-7 თვე, აქედან ვუგზავნიდი უკრაინაში ფულს. ჩემი შვილი ომში ფულის გამო არ წასულა, იმას სულ სხვა ინტერესი ჰქონდა, სამშობლო უყვარდა და იცოდა, რომ იქ სამშობლოსთვის იბრძოდა“.
რამაზ ფეტელავა
42 წლის
თანამებრძოლების ცნობით დაიღუპა 2023 წლის 15 ნოემბერს, დონეცკის მიმართულებით, შეტევითი ოპერაციის დროს. მასთან ერთად დაიღუპა კიდევ ერთი ქართველი მებრძოლი, ბექა ლომაშვილი და დაიჭრა ცხრა.

რამაზ ფეტელავას ოჯახმა იცოდა, რომ ის პოლონეთში წავიდა სამუშაოდ. უკრაინაში ბრძოლის ამბავი მოგვიანებით გაიგეს.

მარიამ კორძახია, ნათესავი:

„თავად შეგვატყობინა, რომ სინამდვილეში პოლონეთში კი არა, უკრაინაში იბრძოდა. გარკვეული პერიოდი მის ცოლს არ ვუმხელდით, თუმცა, ბოლოს მასაც შევატყობინეთ“.

პროფესიით სამხედრო რამაზ ფეტელავა „ქართული ლეგიონის“ რიგებში ირიცხებოდა და უკრაინაში 2022 წლიდან იბრძოდა:

„ხშირად გვირეკავდა, გვწერდა. გარდაცვალებამდე ერთი კვირით ადრე მომწერა, გარკვეული პერიოდი ვერ შეგეხმიანებით, ისეთ ზონაში შევდივართო. საბოლოოდ ისე გამოვიდა, რომ დასამშვიდობებელი ტექსტი მომწერა. ყოველთვის იმედიანად იყო. დარწმუნებული იყო, რომ უკრაინიდან აუცილებლად გამარჯვებული ჩამოვიდოდა“.

ქართველი მებრძოლის ცხედარი დონეცკის ოლქში, რუსეთის მიერ დროებით ოკუპირებულ გორლოვკაში რჩება (2024 წლის 14 თებერვლის მონაცემებით).

რამაზ ფეტელავას ორი არასრულწლოვანი შვილი დარჩა.
გიორგი გოგიაშვილი
39 წლის
დაიღუპა 2024 წლის 9 მარტს, სამხრეთის ფრონტზე, ზაპოროჟიის მიმართულებაზე, თანამებრძოლ ნოდარ ნასიროვთან ერთად. „ქართული ლეგიონის“ წევრები უბედურ შემთხვევას ემსხვერპლნენ.

მამუკა მამულაშვილი, „ქართული ლეგიონის“ ხელმძღვანელი:

"სამწუხაროდ, ფრონტის ხაზზე მოხდა უბედური შემთხვევა. საბრძოლო მასალის გადატანის დროს ამოტრიალდა საბრძოლო მანქანა და ორივე მებრძოლი გარდაიცვალა. იყვნენ პროფესიონალი სამხედროები, კარგად გამოიჩინეს თავი".

გიორგი გოგიაშვილი პროფესიონალი სამხედრო იყო. უკრაინაში წასვლამდე ის საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს სპეციალური ოპერაციის ძალებში მსახურობდა. იყო უფროსი სერჟანტი, საპარაშუტო მომზადების სკოლის ინსტრუქტორი.

ის 21 მარტს, კასპის მუნიციპალიტეტის სოფელ ლამისყანაში, სამოქალაქო სასაფლაოზე სამხედრო პატივით დაკრძალეს.
ნოდარ ნასიროვი
27 წლის
დაიღუპა 2024 წლის 9 მარტს, სამხრეთის ფრონტზე, ზაპოროჟიის მიმართულებაზე, თანამებრძოლ გიორგი გოგიაშვილთან ერთად. „ქართული ლეგიონის“ წევრები უბედურ შემთხვევას ემსხვერპლნენ.

თანამებრძოლების ცნობით, ნოდარს და გიორგი ფრონტის წინა ხაზზე დრონების ჩამხშობი მოწყობილობა გადაჰქონდათ, ავტომობილი, რომლითაც მოძრაობდნენ, აფეთქებულ ქვეით საბრძოლო მანქანას შეეჯახა და ორივე ქართველი ადგილზე დაიღუპა.

ნოდარ ნასაროვი არ იყო პროფესიონალი სამხედრო. უკრაინაში ის 2023 წლის დასაწყისში წავიდა.

ლაშა რუხაია, ნოდარ ნასაროვის ბავშვობის მეგობარი და ყოფილი თანამებრძოლი:

„პატარაობიდან გამოირჩეოდა პატრიოტული სულისკვეთებით. იეზიდი იყო, ზემო ფონიჭალიდან. მართალია არანაირი სამხედრო გამოცდილება არ ჰქონდა, თბილისში, სამსახიობოზე სწავლობდა, მაგრამ გული სულ სამშობლოსთვის უცემდა. უკრაინაში, კიევში რომ ჩამოვიდა, პირველი სამი თვე სპეციალური გადამზადების კურსი გაიარა. თავდაპირველად უკრაინულ ქვედანაყოფში ჩაირიცხა, შემდეგ გადმოვიდა „ქართულ ლეგიონში“.

ჩვენ შეტევით ოპერაციებში არ ვმონაწილეობდით. ჩვენი ქვედანაყოფი სხვადასხვა სამხედრო დავალებას ასრულებდა. სწორედ ასეთი დავალების შესრულების დროს დაიღუპა ნოდარი კიდევ ერთ ქართველ მებრძოლთან ერთად“.

ნოდარ ნასაროვი უკრაინაში, ცოტა ხნის წინ დაქორწინდა.

„ქორწილი იქ გადაიხადა. მის მეუღლეს ქართული ტრადიციული კაბა ეცვა. ნოდარი კიევში დაკრძალეს. ნოდარის მამას სთხოვა მეუღლემ, მიეცით ჩემს შვილს უფლება, რომ მამის საფლავზე ხშირად იაროსო. ამიტომ ნოდარის ოჯახიც დათანხმდა“, - ამბობს ლაშა რუხაია.

ნოდარ ნასაროვს და მის ცოლს შვილი რამდენიმე თვის წინ შეეძინათ.
თენგიზ ჭანია
48 წლის
დაიღუპა 2024 წლის 22 მარტს, დონეცკის ოლქის სოფელ ავდეევკასთან. თანამებრძოლების ცნობით, ის აფეთქებას ემსხვერპლა. მისი ცხედრის ცხელი წერტილიდან გამოსვენება, რთული საომარი მოქმედებების გამო, მხოლოდ სამი დღის შემდეგ, 25 მარტს მოხერხდა.

თენგიზ ჭანია უკრაინაში საომრად ომის პირველ დღეებშივე, 2022 წლის გაზაფხულზე წავიდა.

როგორც მისი ახლობლები ყვებიან, თენგიზ ჭანია იყო გამოცდილი მებრძოლი, აფხაზეთისა და 2008 წლის ომების მონაწილე.

თენგიზ ჭანია უკრაინის შეიარაღებული ძალების „აზოვის“ პოლკის შემადგენლობაში ირიცხებოდა და როგორც გამოცდილი მებრძოლი, ძირითადად ომის წინა ხაზზე იბრძოდა, სადაც ის ორჯერ დაიჭრა. თუმცა, უკრაინის დატოვებაზე არც უფიქრია.

48 წლის მებრძოლი რუსეთის მიერ ოკუპირებული გალის რაიონის სოფელ ოტობაიიდან დევნილია. მშობლიური სოფლის იძულებით დატოვების შემდეგ ცოლ-შვილთან ერთად, ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფელ განმუხურში დასახლდა. იქვე ცხოვრობს მისი ტყუპისცალი ძმაც.

ოკუპაციისა და საფრთხის მიუხედავად, თენგიზ ჭანიას მშობლები მშობლიურ ოტობაიაში დარჩნენ.

მაია კალანდია, თენგიზ ჭანიას მეგობარი:

„ბოლოს 19 მარტს ველაპარაკე, ამბობდა, გავიმარჯვებთო... გამარჯვებაში დარწმუნებული იყო... ბრძოლის ველზე მყოფი მაინც ყოველ წამს მზად არის სიკვდილისთვის - როცა ადამიანი ასეთ დავალებაზე გადის, მან 99%-ით იცის, რომ აღარ იქნება და თავს სწირავს“.

თენგიზ ჭანია საქართველოში 3 აპრილს ჩამოასვენეს.

მას ცოლი და ორი შვილი დარჩა.